Overduin poneerde een aantal theologische stellingen, die menig wenkbrauw deed fronsen. Zo zegt hij, dat: ”...(christenen) steeds weer terugvallen op het eenmalig zondoffer dat Jezus door zijn kruisdood zou (...) hebben gebracht”. Daarbij: ”Het ‘evangelie’ van vergeving van zonden bevrijd ons niet (...) van de zondenmacht in ons leven.” Als we geloven in: “...vergeving van onze zonden, zonder werkelijk verlost te zijn zitten wij nog steeds gevangen in de duisternis van het goed/fout denken.”

Het lijkt erop, dat Overduin met deze stellingen afwijkt van de klassieke orthodoxe christelijke theologie. Sommige lezers vonden zijn artikel gnostisch en aanschurken tegen de Kingdom-Now theologie.
Het is daarom goed om de visie van Overduin eens nader te gaan bekijken.
Op de site van zijn stichting Way of Grace staat zijn vierdelige studie ‘Gods Masterplan’ die een goed beeld geven van Overduins theologie.

Beeld van de werkelijkheid
Centraal in Overduins theologie is zijn schematische driedeling van de totale werkelijkheid:

• Onze fysieke werkelijkheid is het Rijk van het zogenoemde dualistische Goed/kwaad-bewustzijn. Dit is ook het Rijk der duisternis.
• Het tweede deel van de werkelijkheid is het Koninkrijk van het Licht, daar waar Christus alles in allen is, het zogenoemde Christusbewustzijn.
• Het derde en hoogste deel van de werkelijkheid is het Koninkrijk van God, daar waar God alles in allen is, het zogenoemde Godsbewustzijn.
  Tussen deze drie vormen van bewustzijn bestaat een wisselwerking. Dat werkt Overduin verder uit in zijn visie op Schepping, Drie-eenheid en Christus.

Gods Masterplan
Voor de fysieke creatie was God al aan het scheppen. Zo zegt Overduin: ”Elohim creëerde de gehele mensheid als geestelijke entiteiten, als Christussen (…). Al deze geestelijke entiteiten vormen met elkaar Christus; het Licht der wereld, de Heilige Geest (…). Christus is hier ook identiek aan het ‘Christusbewustzijn’ en de ‘Christus-entiteit’.
Deze Christus schiep vervolgens de fysieke wereld en mensen. Dit deed hij vanuit het Christusbewustzijn. Hierdoor manifesteert de Christus-entiteit zich in het fysieke lichaam. Als deze incarnatie heeft plaatsgevonden krijgt de mens(heid) het Goed/kwaad-bewustzijn."

Met deze schepping van de fysieke mens is dan ook de drie-eenheid van God gevormd: “God de Vader, Christus (alle Christus-entiteiten cq. de Heilige Geest cq. Zoon des mensen) en de fysieke mensheid die de Zoon van God vormt”.
Maar deze drie-eenheid is dan volgens Overduin eigenlijk een twee-eenheid: “...waarbij (naast God) de Zoon van God (de mensheid) bestaat uit Christus (de Heilige Geest en het Christusbewustzijn) ‘geincarneerd’ in een fysiek lichaam.”

Door de geschiedenis heen is: “God (de Vader) door Christus (de Heilige Geest) de fysieke mensheid (de Zoon) met zichzelf in verbinding aan het brengen”. Dat doet Hij dan door bij de mensen: “...het Goed/kwaad-bewustzijn via het Christusbewustzijn te vervangen voor het Godsbewustzijn.”
Als dat hoogste bewustzijn is bereikt in je fysieke lichaam, dan ben ben je je als mens “als God bewust”.
Overduin: ”Zodra het Licht van het Christusbewustzijn de duisternis van het Goed/kwaad-bewustzijn verlicht, worden we als mens opgetild in het Christusbewustzijn. Dan is de mens overwonnen, gekruisigd!” Dan zijn we volgens hem: “...ontwaakt, wedergeboren en opgestaan uit de dood en is Christus (Christus-entiteit cq. Heilige Geest) in ons opgestaan.”

In dit proces is de rol van Jezus van Nazareth van belang. We moeten begrijpen, dat Jezus van Nazareth niet hetzelfde is als Christus, “Jezus van Nazareth is een mens van vlees en bloed, net als ieder van ons”. “Jezus van Nazareth heeft ook deze (bovengenoemde) wedergeboorte ondergaan”. Dus, voor de fysieke schepping, is Jezus net zo geschapen als alle andere mensen. Hij maakte, net zoals alle andere mensen, deel uit van ‘Christus’.

Daarna zegt Overduin:”...tijdens de verheerlijking op de berg is Jezus ook het Godsbewustzijn binnengegaan”. Maar:”...kort daarna, vlak voor zijn lijdensweg, heeft hij het ‘Gode gelijk zijn’ weer afgelegd, maar na zijn ‘dood en opstanding’ (…) heeft hij definitief een verheerlijkt onsterfelijk lichaam aangedaan”, en is in die: ...“hoedanigheid van Christus Jezus als eersteling het Godsbewustzijn in binnengegaan”. Jezus van Nazareth was daarmee de eerste mens die voldaan heeft aan de roeping waartoe ieder mens is geroepen. Hij is ons voorbeeld.
Daarom moeten we als het om onze verlossing gaat “...onze ogen richten op Christus en niet op de persoon van Jezus van Nazareth. Hij moest als fysieke verschijning eerst uit beeld raken (Hemelvaart), voordat zijn leerlingen het Christusbewustzijn binnen konden gaan, waarna de kracht van God (Godsbewustzijn) in hun leven begon te stromen (Pinksteren)”.

Die ‘kracht van God’ gaat er voor zorgen, dat uiteindelijk: “...de hele mensheid in het Christusbewustzijn ontwaakt zal zijn. Iedereen is dan het Godsbewustzijn binnengegaan.
Gods Masterplan om zichzelf te vermenigvuldigen in mensenkinderen, die zichzelf dan als God bewust zijn geworden, is dan voltooid” (...).

Conclusie
Deze theologie van Overduin sluit nauw aan bij de gnostiek en de Kingdom Now-theologie.
De driedeling; Goed/kwaad-bewustzijn, Christusbewustzijn en Godsbewustzijn als totale werkelijkheid is kenmerkend voor de gnostiek. Net zoals dit taalgebruik.
Centraal staat Overduins notie, dat de mens zichzelf moet oefenen in het Christusbewustzijn om op te kunnen klimmen naar het Godsbewustzijn. Dit komt overeen met het adagium van de vroege gnostiek: ”Mens, sta op en herinner jezelf”, zoals in de vroeg gnostische tekst ‘Apocrief van Johannes’ staat.

In de gnostiek is de Opstanding geen verrijzenis uit de lichamelijke dood, maar een spiritueel proces. Vandaar dat Overduin bij herhaling ‘dood en opstanding’ tussen haakjes plaatst.
Met het einddoel van ‘Gods Masterplan’ zoals Overduin dat beschrijft sluit hij ook nauw aan bij de ‘kleine goden leer’ van de Kingdom Now en de Word of Faith beweging, die dat ook hebben overgenomen uit de gnostiek.

Beoordeling
Het is duidelijk, dat deze visie van Overduin fundamenteel afwijkt van het orthodox-christelijk geloof. Dat bevestigt hij ook, want hij schrijft: ”...het evangelie van de vergeving van zonden bevrijd ons niet van de zondenmacht”. Hij degradeert dat evangelie dan ook tot: “symptoombestrijding”.

Met zijn loochening van het centrale, alles bepalende, volbrachte werk van de Here Jezus Christus, zijn loochening van het tegelijk God en mens-zijn van Christus en ook met zijn verminkte visie op de Drie-eenheid, plaatst Overduin zich buiten het orthodox-christelijke geloof. Zijn gnostische theologie staat daar haaks op.
Overduins theologie is daarom een dwaalleer, waar niet genoeg tegen gewaarschuwd kan worden.

Geert Jager is publicist. Klik hier om zijn website te bezoeken.