Een Bijbelboek speciaal voor ultraorthodoxe Joden: “Het Nieuwe Testament is niet zo anti-Joods als ze dachten”

De Hebreeënbrief is gericht aan Joodse gelovigen, maar wordt vaak niet geaccepteerd door de ultraorthodoxe groep van Gods volk. Stichting Israël en de Bijbel maakte een speciale uitgave van deze brief in het Hebreeuws en Jiddisch; talen die de behoudende Joden kennen, ook bekend onder de term ‘Charediem’. Het doel is om hen bekend te maken met het door en door Joodse karakter van het evangelie. Hoe verloopt zo’n project en hoe moeilijk is het om deze gesloten groep Joden te bereiken? We vroegen het dr. Pieter Siebesma.
Siebesma: “We hebben bij het vertalingswerk gekozen voor dit Bijbelboek, omdat het speciaal gericht is aan Joodse gelovigen en in het Jiddisch ‘De brief aan de Joden’ heet. Hebreeën gaat over de tempeldienst en de plek van de Messias daarin. Het is onze ervaring dat ultraorthodoxe Joden deze inhoud vaak beter begrijpen dan wij. Zij hebben in hun eigen rabbijnse geschriften altijd de vraag neergelegd: Hoe kan een hogepriester, die zondig is, offers brengen ten behoeve van het volk? Hier geeft de Hebreeënbrief een antwoord op: De Hogepriester is de Messias die het offer heeft gebracht in het hemelse heiligdom. We willen daarnaast ook laten zien dat het Nieuwe Testament, waar zij niets van moeten hebben, niet zo anti-Joods is als ze misschien dachten."
Leerling van Gamaliël
Deze bijna tweeduizend jaar oude brief is gericht aan Joden in de verstrooiing en de schrijver is mogelijk Paulus. Dit is volgens Siebesma een groot voordeel: “Paulus was leerling van Rabbi Gamaliël de Oudere, kleinzoon van Hillel de Oudere; twee rabbijnen die bij orthodoxe Joden heel hoog in het vaandel staan. Het feit dat Paulus aan de voeten van Gamaliël heeft gezeten; dat geeft hem een streepje voor. Wanneer we de boekjes aanbieden en uitdelen zeggen we: “U moet eerst het voorwoord even lezen”. We krijgen dan direct reacties als: “Oh, geschreven door een leerling van Gamaliël; wat interessant!” En ze zien dat het gaat over de tempel en de Messias gaat. Hierdoor nemen ze het boekje sneller aan en wij geloven dat God vervolgens met Zijn Geest werkt, als ze dit deel van de Bijbel gaan lezen. Dat hoeven wij niet te doen.”
Gesloten groep
Makkelijk bereikbaar is deze groep orthodoxe Joden niet: “Je kunt zeggen dat de meerderheid van de Joden wereldwijd wel iets weet van het christelijk geloof en van de Bijbel. In Nederland weten veel seculiere mensen ook wel iets van het geloof af. Maar de groepen waar deze ultraorthodoxe Joden zich in bevinden zijn zeer gesloten. In New York heb je grote groepen in de wijk Brooklyn, maar het is een wereld waar je als buitenstaander, zelfs als Joodse buitenstaander, niet gemakkelijk inkomt. Je ziet ook dat mensen die ‘eruit stappen’, doordat ze niet meer gelovig zijn, hele grote problemen ervaren. Ze hebben nooit een seculier boek gelezen, ze zijn nog nooit naar de bioscoop geweest, ze weten niets over het moderne leven. Ze moeten een hele nieuwe cultuur zich eigen maken. Daarnaast is er ook vaak een verwrongen beeld van christenen. Een jongen die deze achtergrond had, vertelde mij dat hij als klein jongetje met zijn vader wandelde. Als ze een kerk in het vizier kregen, liepen ze er met een zo’n groot mogelijke boog omheen, omdat ze dachten dat ze besprongen zouden worden door demonen die uit de kerk kwamen. Ze worden vaak opgevoed met het idee dat christenen fout zijn; ‘dat zijn de ergste mensen die er zijn’. Zo wordt er dus ook over het Nieuwe Testament gesproken; dat het anti-Joods is, terwijl het nota bene door Joden is geschreven. Je zit wel met de vraag: “Kan evangelisatie onder Joden, als je bijvoorbeeld kijkt naar de holocaust, waarin vreselijke dingen gebeurd zijn?” Maar als het Nieuwe Testament een Joods boek is, waarom zou je hen dan niet een deel ervan mogen geven, zodat ze het zelf kunnen lezen?"
Tot geloof komen
"Naar de mens gesproken kunnen we ze niet bereiken. We kunnen wel voor ze bidden en degenen die openstaan het Woord geven. Je ziet dat God van tevoren al werkt in de harten van mensen. Dat kan gebeuren door ontmoetingen of dromen. Je bereikt maar enkelen. Als er een ultraorthodoxe Jood tot geloof komt, staat hem ook lijden en vervolging te wachten. Het betekent een totale breuk met je familie. Dit kan heel ver gaan door bijvoorbeeld een symbolische begrafenis. Dat is erg moeilijk; niets is erger dan dat je familie niets meer met je te maken wil hebben."
"Een roeping is misschien een groot woord, wel heb ik bewogenheid voor ze. Soms wordt dit op je weg geplaatst. Ik heb in het verleden contact met iemand contact gehad en deed Bijbelstudie in een combinatie van Engels, Hebreeuws en Jiddisch. Het is überhaupt heel indrukwekkend om een boek uit het Nieuwe Testament met iemand te lezen die dat nog nooit gedaan heeft. Daar word ik heel blij van; dat er een wereld voor ze opengaat. Onze getuigenis is wel besmet geraakt door het verleden. Het mooiste is als je iemand kunt bereiken met het Woord van God zelf. Ik heb niet de waarheid, maar het Woord van God is de waarheid. Je ziet het werk van God erin terug. En ze komen tot geloof, niet omdat ik zo welbespraakt ben, maar door God Die in mensen werkt."
Op de komende ontmoetingsdag staat Stichting Israël en de Bijbel stil bij het ultraorthodoxe Jodendom.
Praatmee