Een misverstand: ‘dopen’ is niet hetzelfde als onderdompelen

Nieuws 23 april 2025 3 minuten Dr. A. H. (Bert) van Veluw
Dr. A. H. (Bert) van Veluw
Youtube

Velen denken dat het woord ‘dopen’ ‘onderdompelen’ betekent. En dan is dé rituele handeling natuurlijk: kopje onder. Maar dat betekent ‘dopen’ helemaal niet. Het Nederlandse woord ‘dopen‘ betekent volgens de Van Dale ‘indompelen’. Zoals je een beschuit in de melk doopt, en een koekje in de thee. Nu kun je erover twisten of dat lekker is, maar mensen doen dit, opdat het koekje doordrenkt wordt van de thee. Dat is nu ook de hoofdbetekenis van het Griekse woord: ‘baptizo’.

Dat woord uit het Nieuwe Testament, dat wij pas sinds de Nederlandse vertalingen met dopen zijn gaan weergeven, kan in Griekse teksten uit de oudheid een aantal betekenissen hebben: ‘indopen’, ‘verven door een stof in een verfbad te dompelen’, ‘overgíeten, besproeien, besprengen, bevloeien’, maar ook ‘beïnvloeden, veranderen’ en zelfs ‘bont en blauw slaan’. Bij al deze betekenissen gaat het erom iets of iemand in de invloedsfeer brengen van iets of iemand anders.
Dat is nu ook precies de bedoeling van hetgeen waar de doophandeling symbolisch naar verwijst. De dopeling wordt in de invloedssfeer van Jezus Christus gebracht. De dopeling wordt doordrenkt van Christus. Dat het daar om gaat, lezen we zo mooi in 1 Korintiërs 12:13: ‘Wij zijn allen gedoopt in één Geest en zijn daardoor één lichaam geworden, wij zijn allen van één Geest doordrenkt’.Vanuit deze hoofdbetekenis verstaan we Paulus ook beter als hij het heeft over het ‘in Christus Jezus gedoopt zijn’. ‘Of weet u niet dat wij allen die in Christus Jezus gedoopt zijn, in Zijn dood gedoopt zijn? (Rom. 6:3) en ‘Want u allen die in Christus gedoopt bent, hebt u met Christus bekleed.’ (Gal. 3:27). Paulus heeft het bijna nooit over het van het gedoopt worden in of met water. Wel steeds over de van het ritueel: het zich laten veranderen door een Persoon, Christus Jezus. Verder zijn zijn brieven vol met passages die gaan over de beïnvloeding en verandering door de heilige Geest, die de Geest van Christus is.Vervolgens moeten we ook niet vergeten, dat het woord ‘dopen’ pas gebruikt gaat worden als de Bijbel in het Nederlands wordt vertaald. Daarvoor was het Latijn (Vulgaat) gangbaar, dat het woord ‘baptizo’ uit het Grieks onvertaald overnam.Ook de King James Version uit 1611 durfde het, vanwege die veelheid aan betekenissen, niet aan het nieuwtestamentische woord ‘baptizo’ te vertalen met bijvoorbeeld: ‘to plunze, to dip, to immerse’ of ‘to sprinkle’. In het Engels vinden we daarom nog steeds de woorden: ‘to baptize’ en ‘baptism’.De Goten kozen het woord ‘daupjan’ als vertaling voor het Griekse woord ‘baptizoo’. Van dat gotische woord ‘daupjan, dat ook ‘indompelen’ betekent, is het Duitse woord ‘taufen’ ontstaan.Kortom, dopen betekent de dopeling in de invloedsfeer brengen van de Heer Jezus Christus. Hij is Kurios. Hij mag het vanaf nu voor het zeggen hebben. Dat vroeger vaak in de rivier werd gedoopt, is vanwege het stromende, (dat is) levende water, maar niet omdat men daarin kopje onder kon. Die riviertjes waren vaak niet eens diep genoeg.

Dr. A. H. (Bert) van Veluw is godsdienstfilosoof, theoloog, publicist en predikant.

Wil je verder lezen?

Als lid krijg je onbeperkt toegang tot cvandaag.nl

Praatmee

Beluister onze podcast

#387 Jeffrey & drs. Jelte Alma over kerkpijn, de dominee als manager en geestelijk leiderschap
Of beluister op:

Meerartikelen

Albanië
Nieuws

Albanië keurt gendergelijkheidswet goed: christenen luiden de noodklok

In Albanië maken christenen zich grote zorgen over de komst van een nieuwe gendergelijkheidswet. Volgens hen kan de wet leiden tot ideologische invloeden in het onderwijs en de afbraak van de traditionele visie op het gezin bestaande uit man en vrouw

Doopplaats Heere Jezus
Nieuws

Jordanië maakt zich op voor 2000-jarig jubileum van Jezus’ doop in 2030

Jordanië werkt in hoog tempo aan de voorbereidingen voor een bijzonder moment in de wereldwijde christenheid. In 2030 is het precies 2000 jaar geleden dat Jezus werd gedoopt bij Bethanië aan de overkant van de Jordaan, de plek waar volgens de Bijbel

 Herma van der Zedde en haar zoon Yorel
Video

Zondag zijn Herma van der Zedde en haar zoon Yorel te gast in Hour of Power

In Hour of Power zijn Herma van der Zedde en haar zoon Yorel te gast. Jaren geleden raakte ze in een sceptische shock door een vleesetende bacterie en bracht een jaar door in het ziekenhuis, waarvan drie maanden in coma. Ze vertelt hoe ze dit heeft o

Chris Develing
Video

Terugkijken: Chris Develing over onverdoofd aborteren van foetussen na 24 weken

Een foetus die na de grens van 24 weken geaborteerd wordt, krijgt niet altijd een verdoving. Dat blijkt uit een jaarrapport over 2024 van de beoordelingscommissie voor late zwangerschapsafbrekingen. De commissie schrijft het 'zeer wenselijk' te vinde

Sander & Angela - Alles
Video

Sander & Angela brengen nieuwe single uit: 'Alles'

Na het feestelijke Heerlijke Dag (Live) brengen Sander & Angela nu een heel nieuw facet van hun aankomende live-EP naar buiten: Alles (Live). De single is, net als de rest van de EP, opgenomen in een intieme kring van worshippers in het jeugdhonk van

Ds. J. C. den Ouden
Nieuws

Hersteld hervormde gemeente Arnemuiden brengt beroep uit op ds. J. C. den Ouden

De hersteld hervormde gemeente te Arnemuiden heeft een beroep uitgebracht op ds. J. C. den Ouden (foto). De predikant moet in het Zeeuwse dorp ds. G. Kater vervangen. Laatstgenoemde predikant vertrok eerder dit jaar naar Ridderkerk. Den Ouden is sind

Ds. K. Hoefnagel
Video

CGK-predikant deelt bijzondere ontmoeting met getatoeëerde vrouw in Sliedrecht

"Maar hoeveel kost die Bijbel dan?' We antwoordden: 'Die krijgt u. Wij geven hem gewoon weg. De Heere geeft ook alles voor niks weg.' Vervolgens barstte ze in tranen uit", aldus ds. K. Hoefnagel. De CGK-predikant deelde in een recente preek een bijzo

Straatprediker
Nieuws

Nieuwe gedragscode voor Brits straatpredikers moet einde maken aan reeks arrestaties

In het Britse Parlement is een nieuwe gedragscode voor straatpredikers gepresenteerd. Dat meldt The Christian Post. Het document, dat de titel 'Street Preacher's Charter' draagt, is opgesteld door The Christian Institute na een reeks incidenten waarb

Meerartikelen

Willem Lingeman
Video

Wat leert de Bijbel echt over hertrouwen? Willem Lingeman legt uit

Wat zegt de Bijbel nu echt over echtscheiding en hertrouwen? In een nieuwe video gaat Bijbelleraar Willem Lingeman in op een vraag die veel christenen bezighoudt. Hij bespreekt Deuteronomium 24 en legt uit waarom deze woorden niet zomaar toepasbaar z

Hans Reinders
Opinie

Tussen vrijzinnigheid en orthodoxie: barst de CGK?

Het bevindelijke deel van de Christelijke Gereformeerde Kerken (CGK) vindt dat het landelijke kerkverband in zijn huidige vorm niet meer functioneert. Een groep gemeenten, verbonden rond Rijnsburg, werkt daarom aan een nieuwe kerkelijke structuur die

Shutterstock/inzet: CGMV
Nieuws

Ik werk bij een uitzendbureau, maar wil in dienst. Wat is mijn opzegtermijn?

Beste Tonnis,  Ik werk nu ruim een halfjaar via een uitzendbureau. Inmiddels heb ik ander werk gevonden waarbij ik in dienst kan komen bij een werkgever zelf, zegt vragensteller Margot tegen Tonnis van CGMV. Wat is mijn opzegtermijn bij het uitzendbu

Bert-Jan Ruissen
Nieuws

SGP'er Bert-Jan Ruissen vraagt in Europees Parlement aandacht voor vergeten groep christenen

Geweld, verkrachting en zelfs moord: de totaal vergeten groep christenen onder de gevluchte Rohingya's in kamp Cox's Bazar (Bangladesh) heeft hier dagelijks mee te maken. Ook de VN kijkt weg. Daarom heeft SGP-Europarlementariër Bert-Jan Ruissen in de

vrijheid van onderwijs
Nieuws

Motie VVD zet vrijheid van onderwijs opnieuw onder hoogspanning

Het debat over de vrijheid van onderwijs laait opnieuw fel op in de Tweede Kamer. Aanleiding is een motie van VVD-Kamerlid Arend Kisteman. Zij roept het kabinet op te onderzoeken hoe artikel 1 van de Grondwet (het verbod op discriminatie) leidend kan

Nigeriaanse kerk
Nieuws

38 Nigeriaanse christenen vrijgelaten na gewapende ontvoering door Fulani-militanten

In Nigeria zijn 38 christenen vrijgekomen die vorige week tijdens een gebedsdienst waren ontvoerd. De groep werd meegenomen uit de Christ Apostolic Church in Eruku, in het midden van het land. Tien gewapende mannen vielen de kerk binnen, openden het

Wilkin van de Kamp
Video

Wilkin van de Kamp vertelt waarom tegenslagen helpen om geestelijk volwassen te worden

In een nieuwe aflevering van de serie 'Begin je dag met God' benadrukt Wilkin van de Kamp dat iedere christen te maken krijgt met verschillende seizoenen in het leven. Volgens de spreker en schrijver ontstaat werkelijke geestelijke volwassenheid wann

Ds. B. Jongeneel
Nieuws

Hervormde gemeente Lelystad hoopt op komst ds. B. Jongeneel

De hervormde gemeente te Lelystad ('t Lichtschip) hoopt op de komst van ds. B. Jongeneel (foto). Op de predikant werd eerder deze week een beroep uitgebracht. In Lelystad moet hij ds. C. H. Hogendoorn opvolgen. Laatstgenoemde predikant nam vorig jaar

Ds. G. van Zanden
Video

Ds. Van Zanden overwoog zijn spaargeld te beleggen totdat hij een krantenartikel las

Ds. G. van Zanden overwoog, mede op advies van zijn boekhouder, zijn spaargeld te beleggen. Maar de hervormde predikant zag er toch vanaf nadat hij in de krant een artikel las waarin een expert waarschuwde voor de schaduwkanten van het beleggen. Dit

Moskee in Pakistan
Nieuws

Christelijke familie in Pakistan vreest voor gedwongen bekering én huwelijk dochter

Een 21-jarige christelijke vrouw uit Rawalpindi (Pakistan) is volgens haar familie het slachtoffer van ontvoering, een gedwongen bekering én een schijnhuwelijk geworden. Monica Jennifer verdween op 17 november. Een paar dagen later verscheen ze in de

Ds. A. A. Egas
God

CGK-dominee bemoedigt via Refoweb twijfelende tiener over vergeving

Op Refoweb deelt een 19-jarig meisje haar diepe geloofsstrijd. Ze ervaart dat God in haar leven werkt en verlangt soms intens naar Christus’ wederkomst. Tegelijk blijft ze worstelen met één grote vraag: hoe weet ik zeker dat mijn zonden vergeven zijn

Verbonden met elkaar
Nieuws

Krachtige Week van gebed: “Ik heb me nog nooit zo geliefd gevoeld”

De eerste week van november stond in het teken van de Week van gebed voor mensen die Jezus nog niet kennen. Voor een groep schoolmoeders in Woudenberg een bijzondere tijd, waarin ze God direct aan het werk zagen. Na gebed voor Nederland, kwam één van