Een misverstand: ‘dopen’ is niet hetzelfde als onderdompelen

Nieuws 23 april 2025 3 minuten Dr. A. H. (Bert) van Veluw
Dr. A. H. (Bert) van Veluw
Youtube

Velen denken dat het woord ‘dopen’ ‘onderdompelen’ betekent. En dan is dé rituele handeling natuurlijk: kopje onder. Maar dat betekent ‘dopen’ helemaal niet. Het Nederlandse woord ‘dopen‘ betekent volgens de Van Dale ‘indompelen’. Zoals je een beschuit in de melk doopt, en een koekje in de thee. Nu kun je erover twisten of dat lekker is, maar mensen doen dit, opdat het koekje doordrenkt wordt van de thee. Dat is nu ook de hoofdbetekenis van het Griekse woord: ‘baptizo’.

Dat woord uit het Nieuwe Testament, dat wij pas sinds de Nederlandse vertalingen met dopen zijn gaan weergeven, kan in Griekse teksten uit de oudheid een aantal betekenissen hebben: ‘indopen’, ‘verven door een stof in een verfbad te dompelen’, ‘overgíeten, besproeien, besprengen, bevloeien’, maar ook ‘beïnvloeden, veranderen’ en zelfs ‘bont en blauw slaan’. Bij al deze betekenissen gaat het erom iets of iemand in de invloedsfeer brengen van iets of iemand anders.
Dat is nu ook precies de bedoeling van hetgeen waar de doophandeling symbolisch naar verwijst. De dopeling wordt in de invloedssfeer van Jezus Christus gebracht. De dopeling wordt doordrenkt van Christus. Dat het daar om gaat, lezen we zo mooi in 1 Korintiërs 12:13: ‘Wij zijn allen gedoopt in één Geest en zijn daardoor één lichaam geworden, wij zijn allen van één Geest doordrenkt’.Vanuit deze hoofdbetekenis verstaan we Paulus ook beter als hij het heeft over het ‘in Christus Jezus gedoopt zijn’. ‘Of weet u niet dat wij allen die in Christus Jezus gedoopt zijn, in Zijn dood gedoopt zijn? (Rom. 6:3) en ‘Want u allen die in Christus gedoopt bent, hebt u met Christus bekleed.’ (Gal. 3:27). Paulus heeft het bijna nooit over het van het gedoopt worden in of met water. Wel steeds over de van het ritueel: het zich laten veranderen door een Persoon, Christus Jezus. Verder zijn zijn brieven vol met passages die gaan over de beïnvloeding en verandering door de heilige Geest, die de Geest van Christus is.Vervolgens moeten we ook niet vergeten, dat het woord ‘dopen’ pas gebruikt gaat worden als de Bijbel in het Nederlands wordt vertaald. Daarvoor was het Latijn (Vulgaat) gangbaar, dat het woord ‘baptizo’ uit het Grieks onvertaald overnam.Ook de King James Version uit 1611 durfde het, vanwege die veelheid aan betekenissen, niet aan het nieuwtestamentische woord ‘baptizo’ te vertalen met bijvoorbeeld: ‘to plunze, to dip, to immerse’ of ‘to sprinkle’. In het Engels vinden we daarom nog steeds de woorden: ‘to baptize’ en ‘baptism’.De Goten kozen het woord ‘daupjan’ als vertaling voor het Griekse woord ‘baptizoo’. Van dat gotische woord ‘daupjan, dat ook ‘indompelen’ betekent, is het Duitse woord ‘taufen’ ontstaan.Kortom, dopen betekent de dopeling in de invloedsfeer brengen van de Heer Jezus Christus. Hij is Kurios. Hij mag het vanaf nu voor het zeggen hebben. Dat vroeger vaak in de rivier werd gedoopt, is vanwege het stromende, (dat is) levende water, maar niet omdat men daarin kopje onder kon. Die riviertjes waren vaak niet eens diep genoeg.

Dr. A. H. (Bert) van Veluw is godsdienstfilosoof, theoloog, publicist en predikant.

Wil je verder lezen?

Als lid krijg je onbeperkt toegang tot cvandaag.nl

Praatmee

Beluister onze podcast

#375 Jeffrey & Jan-Willem Grievink over Charlie Kirk, 'homogenezing' en het Bijbelse hartland
Of beluister op:
Luister naar
0:00

Meerartikelen

Anne Grijzenhout (l) en Erik Verhoeff
Interview

Het evangelie in de wijk delen: "Ga in gebed, maar ga ook dingen doen"

“Ga in gebed, maar ga ook dingen doen.” Bij Wijkgebouw De Bron aan de rand van Rotterdam-Centrum staan praktijk en missie pal naast elkaar. Diaconaal- en pastoraal werkers Erik Verhoeff en Anne Grijzenhout: “We duwen iemand het Evangelie niet door z’

CGK-synode
Nieuws

Kerkrechtdeskundigen nemen twijfel weg: 'Alleen synode kan einde CGK bepalen'

Het blijft onrustig binnen de Christelijke Gereformeerde Kerken (CGK). Volgens twee kerkrechtdeskundigen is er juridisch geen twijfel: het kerkverband bestaat nog steeds, en alleen een besluit van de generale synode kan dat veranderen. Dat stellen mr

Dr. Bart Jan Spruyt
Persbericht

Bijbels Beraad M/V benoemt dr. Bart Jan Spruyt als lector

Bijbels Beraad M/V heeft met ingang van 1 oktober dr. Bart Jan Spruyt als lector benoemd. Spruyt is docent kerkgeschiedenis aan de Vrije Universiteit Amsterdam en een bekende publicist. Het betreft een benoeming voor drie dagen per week. Met deze ben

Kirk
Nieuws

Kerkbezoek VS stijgt na moord op Charlie Kirk: "Iedereen wil naar de kerk"

De moord op de Amerikaanse conservatief-christelijke Charlie Kirk (31) heeft ervoor gezorgd dat meer mensen afgelopen zondag een kerk bezochten. In heel de Verenigde Staten melden kerkleiders een opvallende toename van bezoekersaantallen. Op sociale

Kirk
Nieuws

Ooggetuige vertelt over laatste momenten Charlie Kirk: "Hij keek langs me heen naar de eeuwigheid"

De christelijke auteur Frank Turek was een van de vertrouwelingen van de vorige week vermoorde Charlie Kirk. In een videoboodschap die online veel gedeeld wordt, vertelt hij over de laatste momenten van Kirk. Samen met anderen deed hij er alles aan o

Niger
Nieuws

Doopdienst in Niger verandert in bloedbad: tientallen slachtoffers

Een feestelijke doopplechtigheid in het westen van Niger is maandag uitgelopen op een tragedie. Gewapende mannen op motoren openden het vuur op de aanwezigen in het dorp Takoubatt (regio Tillabéri). In totaal kwamen 22 mensen om het leven. Volgens ee

Ds. P. den Ouden
Video

HHK-predikant vertelt wat Maarten Luther deed als hij zich aangevochten voelde

Als het over de bekende reformator Maarten Luther gaat, hebben we vaak het beeld van een onverschrokken christen die altijd zeker van zijn zaak was. Maar in zijn leven kende Luther echter ook een hoop strijd en aanvechting. Zo vertelde ds. P. den Oud

Ds. J. Oosterbroek
Nieuws

Twee beroepen voor CGK-predikant J. Oosterbroek

Ds. J. Oosterbroek (foto) mag de komende periode gaan nadenken over een eventuele verhuizing. De predikant ontving zowel van de christelijke gereformeerde kerk te Hoogeveen als de christelijke gereformeerde kerk te Leeuwarden een beroep. De predikant

Meerartikelen

Christian Climate Action
Nieuws

Christelijke activisten protesteren in Engelse kerken tegen klimaatverandering

Afgelopen weekend vonden in Engeland verschillende protesten plaats in grote kerken. Leden van de groep Christian Climate Action riepen de Kerk van Engeland op om duidelijker stelling te nemen tegen klimaatverandering. Dat deden zij onder meer met sp

Dead Sea Scrolls
Nieuws

Nieuwe computertool moet studie Dode Zeerollen vergemakkelijken

Israëlische onderzoekers van de Universiteit van Tel Aviv hebben een nieuwe computertool ontwikkeld om de Dode Zeerollen beter te bestuderen. Dat schrijft All Israel News. De bijna 2.000 jaar oude rollen werden in 1947 ontdekt in grotten bij de Dode

Stoffer Bikker
Nieuws

Belangrijkste debatten van het jaar: 8 opvallende momenten van CU en SGP

Stevige debatten, complimenten én een verspreking die tot hilariteit in de Tweede Kamer leidde; de eerste dag van de belangrijkste debatten van het jaar is voorbij. De christelijke partijen kwamen nog niet aan hun bijdragen toe, maar lieten zich wel

Evert Barten en film kijken
Nieuws

Christelijke filmrecensenten richten zich tot directeur jeugdbond GerGem

Een groep christelijke filmrecensenten heeft deze week een open brief gepubliceerd. Aanleiding is een interview met Evert Barten, directeur van de Jeugdbond Gereformeerde Gemeenten (JBGG), die in zijn recente boek Niet te filmen stellig beweert dat f

Jan-Willem Grievink
Podcast

Jan-Willem Grievink over Charlie Kirk: "Bewijs eens dat hij ongelijk had"

De moord op de Amerikaanse christelijke activist Charlie Kirk roept wereldwijd reacties op - ook in Nederland. Theologen Jan Martijn Abrahamse en Stefan Paas waarschuwden voor een te snelle religieuze duiding van de aanslag. Cvandaag-columnist Jan-Wi

Nico van der Voet
Column

Ook op Urk heersen de ‘wetten’ van de sociologie

Een Marokkaans gezin vluchtte vorig jaar in angst van Urk, nadat hun 14-jarige zoon valselijk werd beschuldigd van het verbranden van Israëlische vlaggen. Hoewel hij snel werd vrijgelaten wegens gebrek aan bewijs, was het kwaad geschied: bedreigingen

Stoffer timmermans
Nieuws

Timmermans en Stoffer clashen over islam: "Wees niet zo naïef!"

Nadat aan het begin van de Algemene Politieke Beschouwingen Mirjam Bikker (CU) met Geert Wilders de degens kruiste over de islam, was het enkele uren later de beurt aan SGP-leider Chris Stoffer en Frans Timmermans (GroenLinks-PvdA). Stoffer verweet z

Family7
Persbericht

Family7 start 13-delige serie over Gods schepping en heilsplan

Vanaf woensdag 17 september om 19:30 uur zendt de christelijke tv-zender Family7 een nieuwe 13-delige serie uit van Bijbelse toekomstverwachting met als thema ‘Genesis 1 in het licht van de nieuwe schepping’ met Bijbelleraar Theo Niemeijer en present

Wilders Bikker
Nieuws

Stevig debat Bikker en Wilders: "Christendom koester ik, islam niet"

CU-leider Mirjam Bikker en PVV-voorman Geert Wilders voerden tijdens de Algemene Politieke beschouwingen een stevig debat over de rol van de islam en godsdienstvrijheid in Nederland. Daarbij vertelde Bikker over haar geloof in Jezus en benadrukte Wil

Ds. A. A. F. van de Weg.
Nieuws

Hersteld hervormde gemeente Kralingse Veer beroept ds. A. A. F. van de Weg

De hersteld hervormde gemeente te Kralingse Veer (Rotterdam) heeft een beroep uitgebracht op ds. A. A. F. van de Weg (foto). De predikant moet in de Laankerk de opvolger worden van de onlangs naar Middelharnis-Sommelsdijk vertrokken ds. F. van Binsbe

Bikker en stoffer
Nieuws

Christelijke partijen snoeihard na Prinsjesdag: "Troonrede liet vooral leegte horen"

Op Prinsjesdag presenteerde het demissionaire kabinet traditiegetrouw de miljoenennota, waarin de belangrijkste plannen voor het komende jaar staan. SGP en ChristenUnie zijn allesbehalve blij met de plannen en tonen zich in hun reactie zeer kritisch:

kirk
Nieuws

Christelijke rapper wijst na moord Charlie Kirk op Jezus: "Ik ben het beu"

De moord op de Amerikaanse christelijke activist Charlie Kirk roept wereldwijd reacties op. Ook de christelijke hiphopartiest Lecrae heeft zich uitgesproken. In een videoboodschap benadrukt hij dat geweld nooit de oplossing kan zijn en verwijst hij n