Oorlog en vrede in het Midden-Oosten: 16 perspectieven op dit complexe conflict

Ontwikkelingen in de strijd in het Midden-Oosten volgen elkaar sinds 7 oktober 2023 in rakettempo op. Afschuwelijke beelden en felle meningen in de media komen op me af. Gespleten voel ik me - het leed aan beide kanten raakt me. Ik zoek naar grip; wil het liefst begrijpen; maar een beetje begrip lijkt het hoogst haalbaar. Hoe moet ik kijken naar wat er gebeurt en, nog belangrijker: wat is Gods visie erop?
Door de complexiteit van het conflict kom ik tot maar liefst zestien verschillende invalshoeken. En vanwege die ingewikkeldheid niet stellig, maar vragenderwijs. Ze worden onderverdeeld in meer algemeen menselijke oogpunten en specifiek christelijke optieken vanuit het Oude en Nieuwe Testament.
Perspectieven als mens:
- Politiek-historische realiteit? Gezien de beladen geschiedenis, de diepe trauma’s en tegenstrijdige belangen van de volken die er wonen plus het geopolitieke krachtenveld is het bijna logisch dat de regio een explosief kruitvat is.
- Religieuze strijd? Jeruzalem is een heilige stad voor de drie grote monotheïstische wereldgodsdiensten en zowel moslims als Joden claimen het recht op het Heilige Land. Niet vreemd dus dat dit gebied onder hoogspanning staat.
- Antisemitisme? De ‘h’ van haat richting Joden was vroeger van Haman en Hitler, nu van Hamas, Hezbollah en de Houthi-rebellen. Hyperfocus op de fouten van de staat Israël is niet hetzelfde als antisemitisme, maar ook niet zonder gevaar?
Perspectieven vanuit het Oude Testament:
4. Schepping? Heeft God niet alle mensen en volken gemaakt? Hij houdt net zoveel van Israëliërs als van de Gazanen! Het leed van elk schepsel doet de Schepper pijn!
5. De zondeval en het lijden in de wereld? Is dit conflict niet het gevolg van de zondeval en een zoveelste voortzetting van de aloude broedermoord tussen Kaïn en Abel? Is oorlog niet het meest vreselijke wapen van de heerser over deze wereld, de boze?
6. Beloften aan Abraham? Nergens lees ik in de bijbel dat de landbelofte ongedaan wordt gemaakt. Wat gebeurt er als alle Arabische volken de staat Israël erkennen, hoe gevoelig dat ook ligt? Zal door regionale samenwerking merkbaar worden dat Abrahams nageslacht bedoeld is tot zegen?
7. Herhaling van een aloude broedertwist? De Arabieren kun je zien als afstammelingen van Ismaël en de Joden van hun aartsvader Izaäk. Al vanaf het begin was er heibel in Abrahams tent tussen zijn beide zonen.
8. Gods oordelen over de landen rondom? In het Oude Testament lees je continu dat heidenvolken rondom Israël geoordeeld worden op basis van hun houding ten opzichte van Gods volk.
9. Profetische kritiek en straf? Profeten klaagden het volk continu aan op drie punten: afgodendienst, onrecht en het vertrouwen op andere machten. Wat zouden ze nu namens God zeggen? Iets over corruptie, onschuldig bloed vergieten en vertrouwen op de VS? Ook gebruikte God regelmatig vijandelijkheden van andere naties om Zijn eigen volk tot Hem te laten terugkeren. Zou dat nu ook kunnen?
10. Geestelijke strijd? Zou het zo kunnen zijn dat door het antisemitisme en de strijd om Israël de duivel probeert om alles wat op aarde herinnert aan de God van Israël te vernietigen?
Perspectieven vanuit het Nieuwe Testament:
11. De leer van Jezus? Jezus leerde Zijn volgelingen een vreedzame en vergevingsgezinde levensstijl. Hij is de lijdende Messias, die zijn Vader bidt om vergeving voor zijn vijanden. Zo is God toch ook nu in deze wereld?
12. Het evangelie? Omdat God de wereld zo liefhad, stierf Jezus ook voor haatdragende kolonisten en Hamas-terroristen. Door Zijn dood is de muur van vijandschap tussen Joden en andere volken verbroken. Hij is de enige hoop voor door haat verharde harten.
13. Als een lid lijdt, lijden alle leden mee? Met alle Messiasbelijdende, Palestijnse en Libanese christenen ben ik verbonden in dat ene wereldwijde lichaam van Christus. Hun pijn moet ook mijn pijn zijn. Mijn houding ten opzichte van een van de minste van Jezus’ broeders raakt ook Hem zelf.
14. De overheid draagt het zwaard toch niet tevergeefs? Als mijn geliefden gegijzeld zijn of ik niet in mijn huis kan wonen vanwege de dagelijkse dreiging van raketten zou ik toch ook verwachten dat mijn volk wordt verdedigd en de vijand verslagen?
15. Eindtijd? Zijn deze oorlogen te duiden als vervulling van profetieën als dat alle volken tegen Jeruzalem zullen optrekken? Als opmaat van de wederkomst? Er zijn zoveel verschillende eindtijdvisies; hoe kan ik weten hoe laat het is op Gods klok?
16.Het ultieme perspectief met echt perspectief: het gebed
Welk perspectief herken jij? Misschien heb je juist een totaal andere bril. Het gevaar is misschien wel dat we oogkleppen op hebben en het gezichtspunt van de ander niet meer willen of kunnen zien. Of niet meer open zijn naar God en vragen hoe Hij tegen dit alles aankijkt. Dat brengt mij bij het laatste perspectief – het gebed.
Soms weten we niet wat we moeten bidden en kunnen we alleen maar zuchten om de gebrokenheid (Romeinen 8:23, 26). Als we iéts nodig hebben, is het wijsheid - daar mogen we om vragen, zegt Jakobus in zijn brief (1:5). We worden opgeroepen om te bidden om de vrede van Jeruzalem (Psalm 122:6). Maar alleen bidden voor Israël is niet genoeg. Paulus vraagt in 1 Timotheüs 2:1-2 namelijk te bidden voor elk mens en voorbede te doen voor alle overheden, regeringen en wereldleiders.
Bidden voor beide kanten van het conflict - dat er gebouwd mag worden aan de weg van vrede tussen Egypte en Assyrië met Israël als derde erbij, zoals in dat hoopvolle visioen uit Jesaja 19:23-25 staat. Daarbij mogen we pleiten op Gods beloften voor Izaäk en Ismaël, voor Israël en de volken. Laten we met Jezus in Johannes 17 bidden om eenheid en dat dit onderwerp christenen niet verdeelt. ‘Vader, vergeef het hen’ (Lukas 23:34) is het gebed vanaf het kruis dat we mogen bidden voor alle strijdende partijen.
Het Onze Vader is misschien wel krachtigste gebed dat Hij ons leerde – dat ondanks of juist door alles wat er gebeurt zijn Naam toch mag worden geheiligd, Zijn Koninkrijk mag komen en dat Zijn wil mag gebeuren. Dat de hemelse Vader brood geeft aan hen die verhongeren, dat ze elkaar leren vergeven en dat we verlost worden van het kwaad. Onze gebeden mogen we eindigen met het laatste in de Bijbel, als een zucht en schreeuw tegelijk: ‘Heer, kom snel!’ (Openbaring 22:20) Want dan zal er overal op aarde recht en vrede zijn, voor altijd. Amen – dat het zo zal zijn!
Kijken op je knieën is misschien uiteindelijk het enige perspectief dat houvast en richting geeft. Daar ben ik dan wel stellig over!
Marien Kollenstaart is verantwoordelijk voor het onderwijs van de Near East Ministry en organiseert de Reveilweken. Wil je meer van hem of andere NEM-sprekers lezen. Kom dan naar een Reveilweek! Bezoek de website van Near Easy Ministry,
Praatmee