Van den Brink schrok van proefschrift GerGem-predikant: ‘Ernstig en onwetenschappelijk’

Nieuws 25 januari 2024 4 minuten Jeffrey Schipper
ds. G. W. S. Mulder
YouTube

Een predikant uit de Gereformeerde Gemeenten heeft 'ondeugdelijk en onwetenschappelijk werk' geleverd door teksten uit werken van theologen te kopiëren, concludeert dr. Gert van den Brink in de vragenrubriek van Refoweb.nl. Hij verdiepte zich in een proefschrift van ds. G. W. S. Mulder (foto) over de vraag hoe predikanten tussen 1600 en 1800 vanuit de Bijbeltekst tot de toepassing van de preek kwamen. De hersteld hervormde predikant spreekt van ‘een ernstige zaak, een academicus onwaardig’.

“Ik heb twaalf handboeken voor predikkunde bestudeerd. Ik zocht naar theologische, liefst Bijbelse argumenten voor de preekopbouw en toepassing”, stelde Mulder vorig jaar in gesprek met het Reformatorisch Dagblad. Naar eigen zeggen onderzocht de predikant mannen als William Perkins, Guilielmus Amesius, Gisbertus Voetius, Johannes Hoornbeeck, Guiljelmus Saldenus, David Knibbbe, Everhardus van der Hooght, Friedrich Adolph Lampe en anderen die over de preek schreven. Dit zijn theologen uit de periode 1600 tot 1800.

‘Met de bespreking van Saldenus in het boek van ds. Mulder is iets merkwaardigs aan de hand’, zo merkt Van den Brink op. ‘Niet minder dan 12 pagina's (blz. 166-177) in zijn dissertatie worden aan Saldenus’ Latijnse boek gewijd, zonder dat er ook maar één voetnoot is opgenomen die naar de inhoud van het geschrift verwijst. Ik vrees dat de schrijver geen Latijn beheerst, gezien het feit dat hij de titel helemaal verkeerd vertaald heeft. Zijn weergave van de inhoud van het boek lijkt een parafrase te zijn van de samenvatting die G. van den End (een in 2001 overleden hervormde predikant, red.) in diens dissertatie uit 1991 over Saldenus gegeven heeft. Ik ben in Mulders proefschrift niets over Saldenus’ geschrift tegengekomen wat niet eveneens in het werk van Van den End staat.’

‘Alles wijst erop dat Mulder het boek van Saldenus niet bestudeerd heeft, hoewel hij de indruk wil wekken dat wel te hebben gedaan’, vervolgt de hersteld hervormde predikant. ‘Er zijn nog meer aanwijzingen dat niet Saldenus' geschrift maar de samenvatting van Van den End de basis is van het hoofdstuk over Saldenus. Mulder verwijst (evenals Van den End) naar de zeer zeldzame editie van 1677 en niet naar de veel algemenere editie van 1678. Hij vermeldt niet (evenmin als Van den End) dat de editie van 1678 een andere titel had dan de uitgave van 1677. Enkele keren schrijft Mulder “volgens Van den End...”, terwijl wat er dan volgt gewoonlijk letterlijk in het boek van Saldenus zelf staat. Dat maakt duidelijk dat Mulder de bron zelf niet heeft onderzocht.

Ik heb niet uitvoerig onderzocht of Mulder andere werken (o.a. van Martinus, Knibbe, Lampe) wel in het Latijn heeft gelezen. De steekproef die ik deed met het boek van Knibbe was teleurstellend: in de dissertatie wordt soms een evident onjuiste weergave gegeven van wat Knibbe zegt. De bespreking van Lampes Latijnse werk omvat 12 pagina's (blz. 246-257), en ook hier geen enkele verwijzing naar het geschrift. Als Mulder inderdaad (zoals ik vermoed) geen Latijn beheerst, kan hij ook deze geschriften niet nauwkeurig en zelfstandig hebben bestudeerd.  

Bij geschriften waarvan er een Engelse vertaling bestaat (Hyperius en Hemmingius), verwijst Mulder in de voetnoten naar de Engelse vertaling en niet naar het Latijnse origineel. Daarmee wekt hij opnieuw de indruk dat hij de originele Latijnse tekst niet heeft gelezen. Ik vond een voetnoot waarin Mulder naar de Latijnse tekst van Hyperius verwijst (blz. 47 noot 134), maar de verwijzing klopt niet; de verwijzing komt wel precies overeen met die in een boek van Van 't Spijker (een in 2021 overleden christelijke gereformeerde predikant, red.) over Hyperius. Van 't Spijker heeft een andere editie gebruikt dan die Mulder zegt te hebben gebruikt (Mulder verwijst naar de editie van 1614, maar die bestaat niet). Dus Mulder heeft niet Hyperius geraadpleegd, maar simpelweg de voetnoot van Van 't Spijker gekopieerd. 
 
Mulder heeft bijna 40 Latijnse titels in zijn bibliografie opgenomen. Hoeveel daarvan heeft hij geraadpleegd, laat staan gelezen, laat staan bestudeerd...? Daarnaast komen er titels in de bibliografie voor, die in de dissertatie niet voorkomen. Waar heeft hij die vandaan? Kortom, Mulder heeft ondeugdelijk en onwetenschappelijk werk geleverd. Hij weet dat hij Saldenus (en wellicht ook meerdere andere auteurs) zelf niet heeft bestudeerd alhoewel hij de suggestie wekt dat wel te hebben gedaan. Dat is een ernstige zaak, een academicus onwaardig’, stelt Van den Brink vast.

Cvandaag nam contact op met Van den Brink. In antwoord op de vraag of er sprake is van plagiaat, antwoordt hij: “Dat is een juridische kwestie. Daar gaat de Vrije Universiteit Amsterdam over.” Ook nam Cvandaag contact op met ds. Mulder zelf. De predikant van de GerGem in Ridderkerk was niet bereikbaar voor commentaar.

Lees de volledige vragenbeantwoording op de site van Refoweb.

Praatmee

Beluister onze podcast

#360 Gerdien Lassche en ds. M. Messemaker over LHBTI en refoscholen
Of beluister op:
Luister naar
0:00

Meerartikelen

Delft
Nieuws

PKN verliest tienduizenden leden maar ziet lichtpuntjes

De Protestantse Kerk in Nederland (PKN) verloor in 2024 in totaal 43.000 leden. Dat blijkt uit cijfers die de kerk donderdag zelf op haar website publiceerde. Ook het aantal kerkelijke gemeenten neemt af. Toch ziet het kerkverband ook lichtpuntjes. ‘

india
Nieuws

Christenen in India met Pasen aangevallen tijdens kerkdienst

Een vreedzame Paasviering in een kleine kerk in de Indiase deelstaat Gujarat werd zondag bruut verstoord. Een groep mannen, gewapend met stokken en messen, viel de dienst binnen en eiste dat de christelijke gelovigen stopten met hun samenkomst. Dat s

Hemel
Nieuws

Jesus Film Project stelt dat steeds meer mensen in gesloten landen via dromen tot geloof komen

Steeds meer mensen in gesloten landen komen tot geloof in Jezus Christus. Niet door kerkdiensten of evangelisatiecampagnes, maar doordat ze Hem ontmoeten in dromen of visioenen. Dat zegt de christelijke organisatie Cru. De organisatie achter de beken

Hans van Hoof
Nieuws

IRS: "Onder Franciscus werd de kerk minder rooms maar meer katholiek"

“Franciscus herinner ik mij als de paus die de verbinding opzocht", aldus Hans van Hoof, directeur van In de Rechte Straat (IRS). “Hij mengde zich niet alleen tussen strijdende partijen, maar zijn eigen eenvoudige afkomst uitte zich met name in dat h

Jan met Lito King Anker
Video

Zondag in Hour of Power is paralympisch sporter Lito King Anker te gast

Aanstaande zondag is in Hour of Power paralympisch sporter Lito King Anker te gast. Lito werd als baby van acht weken vanuit Brazilië geadopteerd door Nederlandse ouders. Zijn gezondheid was dusdanig slecht dat de artsen dachten dat hij het niet zou

Ds. G. H. Molenaar
Nieuws

Hervormde gemeente Kesteren brengt beroep uit op ds. G. H. Molenaar

De hervormde gemeente Kesteren hoopt op de komst van ds. G. H. Molenaar. De predikant is momenteel verbonden aan de hervormde gemeente van Genemuiden en moet in Kesteren de opvolger worden van ds. A. Snoek die in 2024 naar het Friese Driesum vertrok.

Duitse kerk
Nieuws

Meer dan een miljoen Duitsers verlieten in 2024 de kerk

Duitsland kent een lange christelijke traditie, waarbij de Rooms-Katholieke Kerk en de protestantse Evangelische Kirche in Deutschland (EKD) de grootste kerkverbanden van het land vormen. Tegelijkertijd laat de samenleving een duidelijke verschuiving

Hembram
Nieuws

India: hindoe-extremist die zendeling en kinderen vermoordde vrijgelaten en als held onthaald

De christelijke gemeenschap in India en daarbuiten reageert geschokt op de vrijlating van Mahendra Hembram, een van de veroordeelden voor de gruwelijke moord op de Australische zendeling Graham Staines en zijn twee jonge zoons in 1999. Hembram, die l

Meerartikelen

De Wereld Rond
Podcast

Zendingswerker deelt ervaringen in podcast: Fineke Janssen

In deze podcastaflevering van 'De Wereld Rond' is deze keer Fineke Janssen te gast. Zij werkt al sinds 1989 in La Paz, de hoofdstad van Bolivia. God riep haar om te werken met verslaafde jongeren. De Heer heeft voorzien in twee rehabilitatiecentra vo

Aron, Deshawn en Bagtowar
Video

Leiden alle geloven tot God? Christenjongeren in gesprek

In deze aflevering van ChristenDOM? gaan Aron, Deshawn en Bagtowar in gesprek over de vraag 'leiden alle geloven tot God?' Het drietal bespreekt of ze deze vraag herkennen vanuit hun eigen leven. Dit en nog veel meer kun je in deze aflevering, onderd

IB Ontmoetingsdag
Persbericht

Israël en de Bijbel organiseert Ontmoetingsdag 2025: 'Hoop voor een verwond volk'

Israël is een volk met littekens en de aanval van Hamas op 7 oktober 2023 heeft opnieuw wonden geslagen in de hele Israëlische samenleving. Angst, onzekerheid en trauma zijn voor veel Israëli’s een dagelijkse realiteit. Op donderdag 29 mei, Hemelvaar

Heilige Grond podcast
Podcast

Terugluisteren: theologen in gesprek over het ambt van predikant

Wat maakt het nou zo bijzonder om predikant te zijn? En hoe helpt het ambt daarbij? Draagt de predikant het ambt of wordt de predikant toch vooral door het ambt gedragen? Daarover gaat onderstaande podcastaflevering van Heilige Grond. De krimpende en

TOVV-conferentie
Persbericht

Nieske Selles-ten Brinke en Gor Katchikyan spreken tijdens TOVV-conferentie

Omdat de eerste TOVV-conferentie, van vrijdag 3 en zaterdag 4 oktober, al is volgeboekt, volgt nu een tweede christelijke vrouwenconferentie en wel op vrijdag 31 oktober en zaterdag 1 november. Deze conferentie staat net als vorig jaar in het teken v

Sint-Jan
Nieuws

Secularisatie in Nederland zet door maar waardering voor kerk stijgt

Hoewel de ontkerkelijking in Nederland verder doorzet, wordt er positiever over de kerk geoordeeld dan voorheen. Vooral jongeren hebben meer waardering voor de kerk. Dat blijkt uit ‘God in Nederland’ een tienjaarlijks onderzoek over hoe Nederlanders

Ds. M. van Kooten
Boekfragment

Ds. Van Kooten bespreekt stellingen over prediking, jongeren en kerkelijk leven

Het boek ‘Preken is een liefdedienst’ (deel 2) is een kijkje in de ‘keuken’ van de predikant. Dominees uit bevindelijk-gereformeerde kring bespreken diverse aspecten van de prediking. Daarnaast reageren de geïnterviewden op stellingen die betrekking

Leonard Zandijk
Opinie

Het moet klaar zijn met antisemitisme in Nederland

Het moet eens klaar zijn met al dat gehaat op mensen met een Joodse achtergrond. Artikel 1 van de Grondwet geldt voor iedereen, waarmee je zou denken dat het afgelopen zou zijn met de noodzakelijke beveiligingsmaatregelen rondom Joodse scholen. Niets

Joost als BaanBreker in Israël
Dagelijks leven

Gods leiding in zoektocht naar vrijwilligersplek: “Ik had nergens anders willen zijn!”

Rond januari 2024 begon Joost zijn zoektocht naar een plek in een Afrikaanse medische kliniek om vrijwilligerswerk te doen. Meer dan een jaar later is hij via de NEM als BaanBreker werkzaam in Israël, in een ziekenhuis in Nazareth. Hij vertelt: “Het

Anne Teunis
Persbericht

Anne Teunis gaat leiding geven Zij Lacht

‘Als hoofd van Zij Lacht ga ik werken vanuit mijn diepe verlangen: dat elke vrouw haar waarde mag ontdekken, God en zijn Woord beter mag leren kennen, en Gods goedheid mag delen met mensen om haar heen’. Aldus Anne Teunis, die deze vrouwencommunity g

Nigeria
Nieuws

Meer dan 170 christenen vermoord tijdens vastentijd en Pasen in Nigeria: "We kunnen zo niet doorgaan"

De christelijke gemeenschap in Nigeria rouwt. Tijdens de vastentijd en Pasen zijn in de Midden-Gordel van het land meer dan 170 christenen om het leven gekomen. De aanvallen, die gericht waren op dorpen in onder andere de staten Benue en Plateau, lij

Indonesie
Nieuws

Indonesië: Witte Donderdagviering verstoord door moslimdemonstranten

Tijdens de Witte Donderdagviering op 17 april werd een katholieke mis in de Indonesische stad Bandung ruw verstoord door een groep radicale moslims. De viering vond plaats in het Arcamanik Multipurpose Building, dat door de lokale parochie van St. Od