Kerk-zijn in Egypte: de Bijbel houdt de hoop levend

Dagelijks leven 25 september 2023 Kerk in Actie
Egypte

Achtergesteld of gepest worden: veel christenen in Egypte kunnen erover meepraten. Al eeuwenlang vormen ze een minderheid in dit islamitische land. Maar niets weerhoudt de kerk ervan om er voor anderen te zijn. De Bijbel geeft kracht.

Christenen in Egypte weten niet anders dan dat ze een minderheid zijn. Grofweg kun je zeggen dat sinds de komst van de Arabieren in de zevende eeuw de verhouding tussen het aantal moslims en christenen langzaam is verschoven in het voordeel van de moslims. Er is regelmatig wrijving tussen beide bevolkingsgroepen.

Op dit moment is ongeveer 10 procent van de 100 miljoen Egyptenaren christen. “Er zijn geen officiële cijfers”, zegt Willem-Jan de Wit, die sinds 2008 in Egypte woont. “Christenen zelf denken dat ze met meer zijn, terwijl sommige onderzoeken 7 procent aangeven.” Willem-Jan werkt namens zendingsorganisatie GZB als theologiedocent in Caïro. Je kunt hem inmiddels Egypte-kenner noemen.

"Veel Egyptische christenen kunnen je verhalen vertellen over discriminatie, soms in het groot, soms in het klein."

Pesterijen
“Vervolging is een te groot woord”, benadrukt Willem-Jan. “Maar veel Egyptische christenen kunnen je verhalen vertellen over discriminatie, soms in het groot, soms in het klein. Het varieert van pesterijen op school tot achterstelling in sollicitatieprocedures, ook al ben je beter dan de moslimkandidaat. Je ziet in Egypte maar weinig christenen op hoge functies in bijvoorbeeld de politiek of het leger. Daarnaast zijn er de afgelopen jaren aanslagen geweest op kerken en christenen. Maar om foute beeldvorming te voorkomen: zulke aanslagen komen gewoonlijk van groepen die zich tegen de overheid keren en dan de zwakste schakel in de samenleving pakken.”

Willem-Jan ziet ook veel voorbeelden van moslims en christenen die welwillend tegenover elkaar staan: “Een predikant die de plaatselijke moslimleiders feliciteert ter gelegenheid van het Offer- of Suikerfeest, en een imam die omgekeerd hetzelfde doet met Kerst. Een gezamenlijke iftarmaaltijd. Of een kerk die een bijeenkomst rond een bepaald thema organiseert en zowel een christelijke als een islamitische spreker uitnodigt. De huidige president schept een relatief rustig klimaat voor christenen. Toch blijven er spelregels waaraan christenen zich maar beter kunnen houden. De islam beledigen ligt overal gevoelig, maar in Egypte kun je er zomaar voorgoed je dorp voor worden uitgegooid.”

Armoede
Betekent de minderheidspositie van christenen dat de kerken in Egypte zich terugtrekken tussen de vier muren van hun eigen gebouwen? Voor het antwoord op die vraag hoef je alleen maar te kijken naar BLESS, de diaconale organisatie van de Koptisch-Orthodoxe Kerk. BLESS heeft zo’n 500 medewerkers in dienst, en ook nog eens 1000 vrijwilligers. Woordvoerder Hanan Shnouda vertelt wat de organisatie doet: “BLESS wil de levensomstandigheden in arme dorpen verbeteren door economische ontwikkeling te stimuleren. Samen met de dorpsbewoners kijken we welke problemen er spelen en hoe we die kunnen aanpakken. Het kan gaan om bijvoorbeeld gezondheidszorg, onderwijs, jeugd, landbouw of huisvesting.”

BLESS begeleidt de dorpen zo’n drie tot vijf jaar. Vrijwilligers uit het dorp zelf krijgen daarbij een belangrijke rol. “Mensen nemen nu eenmaal sneller iets aan van een bekende. De begeleiding stopt zodra het dorp de verdere ontwikkeling zelf kan oppakken.”

Het mooie is: BLESS werkt goed samen met de overheid. “Het werk van de kerk wordt gewaardeerd omdat we opstaan tegen armoede. Veel zaken die de overheid wil verbeteren, pakken wij op.”

“Armoede speelt ook een rol. Veel mensen hebben geen geld om een bijbel te kopen.”

Een concreet voorbeeld van de hulp van BLESS: in 2019 heeft de organisatie 545 microkredieten verleend. Mensen die eerst afhankelijk waren van liefdadigheid, verdienen nu hun eigen inkomen. Het succes van de microkredieten zorgt er ook nog eens voor dat jongeren zich minder snel genoodzaakt zien om hun dorp te verlaten en hun heil in de stad of het buitenland te zoeken. Juist dit aspect is voor Kerk in Actie een belangrijke motivatie om BLESS te steunen.

“BLESS biedt hulp aan iedereen”, zegt Hanan. “We maken geen onderscheid in geloof. We spreken niet openlijk over ons christelijk geloof, maar we hopen dat de manier waarop we ons werk doen iets losmaakt bij mensen.”

Bijbel
Om sterk te staan, is inspiratie en bemoediging vanuit de Bijbel belangrijk voor Egyptische christenen. Maar bijbels zijn in Egypte niet zo vanzelfsprekend. “Nog niet eens zo heel lang geleden had alleen de priester een bijbel”, zegt Willem-Jan de Wit. “Je moest naar de kerk of de zondagsschool om iets uit de Bijbel te weten te komen.”

“Armoede speelt ook een rol. Veel mensen hebben geen geld om een bijbel te kopen”, vult Mumtaz Abd-el-Messiah van het Egyptisch Bijbelgenootschap aan. Zijn organisatie moedigt bijbelgebruik onder christenen in Egypte op allerlei manieren aan. “Mede met steun van Kerk in Actie kunnen wij elk jaar duizenden bijbels uitgeven, voor volwassenen en kinderen. Omdat mensen vaak niet weten waar ze moeten beginnen, hebben we ook een methode die mensen helpt bij het bijbellezen. Daarnaast hebben we een televisieprogramma waar jaarlijks zo’n 12 miljoen kinderen naar kijken.”

"Bijbelverhalen geven hoop, ook aan kinderen."

Het Egyptisch Bijbelgenootschap organiseert bovendien elk jaar een bijbelcompetitie voor kinderen van 6 tot 12 jaar. “Zes jaar geleden begonnen we, via de kerken, met het uitdelen van losse bijbelboeken, met bij elk hoofdstuk een aantal vragen. De kinderen konden de vragen niet beantwoorden zonder de hoofdstukken te lezen en moesten daarbij hun ouder(s), broer of zus om hulp vragen. Zo werd de hele familie ingeschakeld bij het bijbellezen, en dat is precies wat we wilden”, vertelt Mumtaz.

De competitie werd afgesloten met een festival op verschillende plekken in Egypte. “Elke kerk kwam hier met haar eigen kindergroep naartoe voor een wedstrijd over wat de kinderen thuis hadden geleerd. Fanatiek dat ze waren! Sommige kinderen kenden het hele bijbelboek dan uit hun hoofd.” De bijbelcompetitie was zo’n succes dat ze sindsdien elk jaar wordt herhaald, steeds met een of meerdere nieuwe bijbelboeken. Het afgelopen jaar lazen de kinderen er vier tegelijk: Ruth, Nehemia, Marcus en Filippenzen.

Hoop
“Egypte is niet altijd een makkelijk land om te wonen, de toekomst voelt onzeker”, zegt Mumtaz. “Bijbelverhalen geven hoop, ook aan kinderen. Ze kunnen wegdromen bij de mooie afbeeldingen. Kinderen zijn de toekomst van ons land. Het is belangrijk dat zij de hoop levend houden.”

Veel christelijke gezinnen in Egypte hebben geen geld om een Bijbel te kopen. Lees hier meer over het project van Kerk in Actie. Bovenstaand verhaal verscheen onlangs op de website van Kerk in Actie en is met toestemming overgenomen door Cvandaag.

Praatmee

Beluister onze podcast

#362 Jeffrey & Ton van der Schans over het GerGem-curatorium en het predikantentekort
Of beluister op:
Luister naar
0:00

Meerartikelen

Russische autoriteiten sluiten kerk
Persbericht

Russische autoriteiten sluiten kerk in Koerganinsk

Op 16 mei 2025 hebben de autoriteiten in Koerganinsk, een stadje in het zuiden van Rusland, de gemeente van de niet-geregistreerde baptisten verboden om diensten te houden en de deur van het gebouw verzegeld. De reden hiervoor is dat de gemeente 's z

Franklin Graham
Nieuws

Evangelist Franklin Graham komt naar Berlijn: "Europa wordt duister continent"

Van 27 tot en met 30 mei vindt in Berlijn de grootste bijeenkomst over christelijke evangelisatie in 25 jaar plaats. De Billy Graham Evangelistic Association (BGEA) organiseert dan het European Congress on Evangelism, speciaal gericht op christelijke

Andries Knevel
Podcast

Gaan Bijbelse profetieën in vervulling in Israël? Andries Knevel antwoordt

Bijna vijftig Joden uit Frankrijk zijn onlangs aangekomen in Israël, op de vlucht voor het toenemende antisemitisme in hun thuisland. Een christelijke organisatie financierde de reis, vanuit een verlangen om Bijbelse profetieën te vervullen. Is dit t

Rose Docherty
Nieuws

Schotse vrouw (74) bereid om gevangenis in te gaan na arrestatie bij abortuskliniek

De 74-jarige Rose Docherty uit Schotland is bereid de gevangenis in te gaan. Ze bood vrouwen hulp aan bij een abortuskliniek. Dat schrijft Christian Today. Ze werd als eerste gearresteerd onder de nieuwe omstreden wet die stille aanwezigheid rond abo

Ds. M. Klaassen
Video

Ds. Klaassen wijst op hoofdzaak die alle kerken met elkaar gemeen hebben

Nederland kent veel verschillende kerken en soms zijn de verschillen tussen kerken ook levensgroot. Want spreek je bijvoorbeeld van het avondmaal of de mis? En biedt de Bijbel wel of geen ruimte voor vrouwelijke ambtsdragers? Ondanks al die verschill

Ron Jans
Video

Deze evangelist deelt Jezus' boodschap met voetbaltrainer Ron Jans

"God was voor mij een vaag concept. Tijdens een latere zoektocht heb ik Jezus gevonden", zo vertelde evangelist Huib Rommers. Op straat sprak hij met Ron Jans, trainer van de voetbalclub FC Utrecht, over de blijde boodschap van Jezus Christus. "Relig

Kinderdoop vs. geloofsdoop
Nieuws

Hoofdredactie RD: 'Wie zich opnieuw laat dopen, minacht Gods belofte'

De groeiende belangstelling voor de geloofsdoop binnen de reformatorische gezindte zorgt voor spanningen in kerken en gezinnen. Volgens de hoofdredactie van het Reformatorisch Dagblad is deze ontwikkeling niet slechts een verschil van inzicht, maar e

Joke
Getuigenis

Een ingrijpende geloofsreis: God liet Joke niet in de steek

Ik ben in Apeldoorn opgegroeid met mijn moeder en oma. Mijn vader was er toen al niet meer, tijdens de zwangerschap is mijn vader overleden door een val van de trap. Dat was verschrikkelijk voor mijn moeder. Mijn moeder besloot daarom bij mijn oma in

Meerartikelen

Ds. G. J. Post
Video

CGK-predikant over veranderingen rond identiteit: "Vandaag moet je zelf bepalen wie je bent"

“Tien jaar geleden wist je bij een geboorte: het is een jongetje of een meisje. Maar in de wereld van vandaag is dat slechts een voorlopige conclusie", aldus ds. G. J. Post. In een recente preek schetste de CGK-predikant dat iemands biologische gesla

Hans van Vuuren
Video

Terugkijken: Hans van Vuuren blikt vooruit op de Psalmendag

Vandaag (17 mei) organiseert Groot Nieuws Radio op themakanaal Blijde Klanken weer een Psalmendag. Van acht uur ’s ochtends tot acht uur ’s avonds zijn alle 150 psalmen te horen. Dit jaar is het extra bijzonder omdat Blijde Klanken op 17 mei ook drie

Anne-Mareike Schol-Wetter
Interview

Helft Nederlanders staat sceptisch tegenover de Bijbel: Bijbelwetenschapper reageert

Bijna de helft van de Nederlanders staat sceptisch of zelfs vijandig tegenover de Bijbel. Dat blijkt uit het onlangs verschenen Patmosonderzoek. Daarnaast lezen steeds minder Nederlanders nog uit de Bijbel. Tegelijkertijd is er onder jongeren wél spr

Rianne Versteeg-Aantjes
Boekfragment

Zwanger? Laat je leiden door Gods Geest bij elke keuze

Zwangerschap is bij uitstek een tijd om je te laten inspireren door God. Een tijd om stil te staan bij Zijn plan voor jouw leven en dat van je kindje. Een tijd om Gods Geest uit te nodigen in je hart en hoofd, zodat je de keuzes die je moet maken in

Dr. C. A. van der Sluijs
Column

Nostalgie nam plaats in van waarachtige vreeze des Heeren

Wat is er toch aan de hand de laatste weken? Het lijkt wel of ons land bezet werd door nieuwe vreemde machten. De euphorie kende geen grenzen. Gewezen EO-coryfeeën waren buiten zichzelf bij het zien van de witte rook boven het Vaticaan. En de massa o

Ds. L. W. den Boer
Nieuws

Hervormde gemeente Bergambacht brengt beroep uit op ds. L. W. den Boer

Ds. L. W. den Boer (foto) denkt de komende weken na over een mogelijk vertrek uit Goedereede. De hervormde predikant heeft een beroep uit Bergambacht ontvangen. In de Laurentiuskerk (Wijk B) moet Den Boer de opvolger worden van ds. P. Wijnberger die

Acteur die Filippus speelt
Nieuws

Hitserie The Chosen maakt zich op voor 'emotionele' zesde seizoen

Reza Diako, die de apostel Filippus speelt in de populaire serie The Chosen, blikt vooruit op seizoen zes. Volgens de acteur wordt het een intens en emotioneel hoofdstuk in het levensverhaal van Jezus. “Het wordt pijnlijk. Het wordt moeilijk", zegt D

Duitse kerk
Nieuws

Onderzoek: Meerderheid Duitsers gelooft slechts in twee geslachten

Uit een recent onderzoek van INSA-Consulere, uitgevoerd in opdracht van het christelijke persbureau IDEA, blijkt dat 62 procent van de Duitsers gelooft dat er slechts twee geslachten zijn: man en vrouw. Het onderzoek werd tussen 9 en 12 mei gehouden

Robert Morris
Nieuws

Voormalig leider megakerk eist miljoenen euro’s na beschuldigingen seksueel misbruik

Voormalig voorganger Robert Morris van megakerk Gateway Church in Texas heeft na zijn vertrek miljoenen euro’s aan pensioenuitkering geëist. De kerk weigert echter zijn eisen in te willigen, blijkt uit rechtbankdocumenten die deze week zijn ingediend

pakistan
Nieuws

Christelijke arbeider gemarteld en vermoord in Pakistan: "Ze sloegen hem met ijzeren staven"

Deze week overleed de 35-jarige katholieke dagloner Kashif Masih. Hij werd zwaar gemarteld door een groep mannen, onder wie een voormalige politieagent. De mishandeling zou zijn begonnen na een beschuldiging van diefstal van een mobiele telefoon. Dat

Jan van den Bosch
Column

Niet het Witte Huis maar het kruis moet weer belangrijk worden

Focus niet op het Witte Huis, maar op het kruis, zo roept Jan van den Bosch op in zijn nieuwe column. In kerken en bij christenen gaat het in de Verenigde Staten vaak over Donald Trump, maar dat is de verkeerde focus. Het moet weer over het evangelie

Marije en Jan
Video

Zondag is Marije van der Velde te gast in Hour of Power

Zondag is Marije van der Velde te gast in Hour of Power. Ze groeide op in de Gereformeerde Gemeenten, waar ze veel over God leerde, maar Hem niet persoonlijk kende. Uiteindelijk liet ze Hem los. Onbewust raakte ze daarna verstrikt in de New Age-beweg