Terug naar de basis: laten we onze veilige kerkstructuur loslaten

God 31 maart 2023 Willem Lingeman
Willem Lingeman

In de afgelopen jaren werden we zo nu en dan geconfronteerd met verschillende enquêtes over de kerk. Wat is kerk zijn, wat verwacht je ervan, wat verwacht je van je predikant en welk cijfer geef je jouw kerk.

De vraag dringt zich al snel op, waarom onder andere de PKN al eens naar het middel van een landelijke enquête heeft gegrepen, om een aantal zaken duidelijk te krijgen.

Wat kan de reden zijn?
Misschien het teruglopend aantal bezoekers van de zondagse diensten? Of is het een tekort aan financiën, waardoor veel kerken noodgedwongen moeten sluiten? Was een en ander trouwens niet bespreekbaar binnen de kerkmuren, bijvoorbeeld na een dienst of tijdens een gemeenteavond?
Vragen te over...

Natuurlijk is het interessant om te weten wat mensen van de/hun kerk verwachten. Zien ze haar als een soort sociaal maatschappelijke instelling, waar het tussen gelijkgestemden goed toeven is, of zoekt men naar iets anders? Iemand anders?
Er zijn kerken die predikanten aanstellen, van wie bekend is dat zij openlijk het bestaan van de Heere Jezus ontkennen. Ook zijn er gezindten die claimen het Lichaam van Christus te zijn, omdat bij hen de 'zuivere' leer verkondigt wordt.

Hebben kerken, reformatorisch en evangelisch, echt niet in de gaten dat de structuren, die ze hanteren, hun basis vinden in de kerk van Rome?

Naast verscheidenheid, hebben de meeste groeperingen wel de organisatorische structuur gemeenschappelijk. Bij de één gaat het iets soepeler dan bij de ander, maar over het algemeen hecht men toch aan regels voor bijvoorbeeld ordelijke samenkomsten.
Op zich niet zo heel erg. Leert de Bijbel ons niet dat onze God een God van orde is?
Maar... moeten we daarvoor wereldse modellen kiezen, waarbij de hoogste in rang, zeg maar de baas van het bedrijf, het laatste woord heeft?
Waarom is het laatste woord van een oudsten-, kerkenraad of synode altijd bepalend voor het reilen en zeilen binnen de gemeente?
Omdat God hen deze autoriteit gegeven heeft? Of omdat we als mensen afgesproken hebben dat we die raden zien als door God gegeven en hen ook zo benaderen?

Hebben kerken, reformatorisch en evangelisch, echt niet in de gaten dat de structuren, die ze hanteren, hun basis vinden in de kerk van Rome? Luther en Calvijn zijn er uitgestapt, maar via de achterdeur kwamen Roomse invloeden terug. Denk hierbij onder andere aan de zwarte pakken waardoor men zich, zeer ten onrechte, onderscheidt van andere gemeenteleden. Vertegenwoordigen zij een hogere geestelijke stand ten opzichte van de 'leken'? Allen zijn broeders/zusters en de één zal zich niet boven de ander verheffen, ook niet door speciale kleding! Hedentendage zien we dat ook de liturgische gewaden en bepaalde rituelen hun intrede weer hebben gedaan.

Handelingen 2: 42-47
Zij nu bleven volharden in de leer van de apostelen en in
de gemeenschap, in de breking van het brood en in de
gebeden.
En er kwam vrees over elke ziel, en vele wonderen en
tekenen gebeurden door de apostelen in Jeruzalem, en
er was grote vrees over allen,
en allen nu die geloofden, waren bijeen en hadden alle
dingen gemeenschappelijk,
en zij verkochten hun goederen en bezittingen en
deelden ze uit aan allen, naardat iemand nodig had.
En met volharding waren zij dagelijks eendrachtig in de
tempel en braken brood aan huis en namen samen
voedsel met vreugdegejuich en eenvoud van hart,
terwijl zij God prezen en gunst hadden bij het hele volk.
En de Heer voegde dagelijks bijeen die behouden
werden.

Laten we de 'veiligheid' van de kerkelijke organisaties loslaten en ons voor wat betreft het gemeente zijn, weer richten naar de eenvoud van onze broeders en zusters zoals beschreven in Handelingen...

In Handelingen lezen we dat de gelovigen bij elkaar kwamen in hun huizen. Dan waren ze hier en dan waren ze daar. Je kunt je voorstellen dat ze opvielen in hun straat. Dat hun gezang ook de huizen van de buren bereikte. Menig wandelaar hief misschien luisterend z'n hoofd op en stond even stil, wanneer het zingen van de liederen over de Verlosser op straat te horen was...Wat zou het geweldig zijn als dat in onze tijd ook weer gebeurde!
Maar nee, wij doen dat anders. Wij richten (grote) kerkgebouwen in en zeggen vervolgens dat iedereen daarin welkom is.

En als er al iemand de moed heeft om de drempel over te stappen, dan delen we die persoon mee dat hij, om lid te worden van ‘onze’ club, eerst een discipelschapstraining, fundamentencursus of welke naam men hiervoor ook heeft bedacht, moet volgen.
Nee, met alle respect voor diegenen die hechten aan grote en vaak dure kerkgebouwen, oudsten- en kerkenraden, systemen en organisaties, het lijkt me beter om nog maar eens naar de broeders en zusters in Handelingen te kijken.

Ook Paulus verwijst aan het slot van de Romeinenbrief naar meerdere huisgemeenten. Waarom is dit Bijbels model verlaten?
Zou 'de kerk' niet terug moeten keren naar de Bijbelse basis omtrent het gemeente zijn? Samenkomen in de huizen van gelovigen, dicht bij de ongelovigen, geen hoge drempel en direct aanspreekbaar?

Zijn er niet velen die nog bereikt moeten worden met het verlossend evangelie van onze Heere Jezus? Hij die een steen voldoende vond om Zijn hoofd op te leggen, zou Hij blij zijn met een giga kerk, waarin structuren, trainingen en cursussen bepalend zijn?
Liggen wij er wakker van dat onze, op de kerk afgeknapte, buurman en buurvrouw verloren gaan, als ze Hem niet aannemen als hun Verlosser? Of blijven we geloven in ons eigen gestichte Jeruzalem, met de gedachte dat ze daar maar naar toe moeten komen?

Laten we de 'veiligheid' van de kerkelijke organisaties loslaten en ons voor wat betreft het gemeente zijn, weer richten naar de eenvoud van onze broeders en zusters zoals beschreven in Handelingen...

Back to the basics; terug naar de basis, terug naar de Bijbel.

Bovenstaande column van schrijver Willem Lingeman verscheen in zijn recente boek 'Gelovigen | Gespiegeldt'. Klik hier voor meer informatie over het boek en om de uitgave te bestellen.

Praatmee

Beluister onze podcast

#361 Jeffrey & Andries Knevel over SGP-vrouwen, de nieuwe paus en het Joodse volk
Of beluister op:
Luister naar
0:00

Meerartikelen

Vladimir zit op school
Levensverhaal

Vlad (10) heeft autisme: "Welke kansen heeft mijn kind?"

Kinderen met een beperking krijgen in Moldavië geen kans om zich te ontwikkelen. Sterker nog: ze worden weggestopt. Geïsoleerd. Ook de 10-jarige Vlad bleef lange tijd bij zijn alleenstaande moeder. Hij heeft een zware vorm van autisme. “Er was geen e

Jeremy Clarkson
Nieuws

Engelse tv-presentator stelt dat westers christendom in gevaar is door lage geboortecijfers

Voormalig Top Gear-presentator Jeremy Clarkson heeft in zijn column in The Sun zijn zorgen uitgesproken over de toekomst van het christendom. Dat meldt Christian Today. Volgens de Brit dreigt het geloof in het Westen langzaam te verdwijnen door een s

Ds. C. P. de Boer
Video

CGK-predikant vraagt kerkgangers hoe ze hun vrije tijd besteden: "Leest u nog wel eens?"

"Hoe besteedt u uw vrije tijd? Leest u nog wel eens een goed, christelijk boek?", die vragen stelde ds. C. P. den Boer onlangs in een preek. De christelijk gereformeerde predikant wijst op het feit dat een hoop mensen tegenwoordig stellen dat ze nauw

Wilkin van de Kamp
Video

Wilkin van de Kamp stelt dat kerken soms te druk zijn met geschreven en ongeschreven regels

"Wat kunnen we toch druk zijn met met de geschreven en ongeschreven kerkregels die de kudde bij elkaar moeten houden en die haar dienen te beschermen, terwijl het enige wat we echt nodig hebben een bron van levend water is", stelt spreker Wilkin van

Jan de Wit
Video

Terugkijken: Jan de Wit beantwoordt Refoweb-vragen

Jan de Wit, voormalig docent Engels en godsdienst, is tegenwoordig voltijds theologiestudent aan het Hersteld Hervormd Seminarie en pastoraal medewerker in diverse hersteld hervormde gemeenten. Op Refoweb beantwoordt hij regelmatig geloofsvragen van

Psalmen Challenge
Podcast

Psalmen Challenge: in deze podcast bespreken christenen Psalm 68

Symfonie van het hart is de psalmenchallenge die jou voorziet van alles wat je nodig hebt om het hele psalmenboek uit de Bijbel door te gaan. Teun van der Leer, Remko Ongersma en Peter Kruijt, de initiatiefnemers van de Psalmen Challenge, bespreken s

Chris Develing
Nieuws

Boodschap voor pro-Palestina demonstranten: wees consequent

Activist Frank van der Linde verwoordde deze week op X wat veel van zijn medestanders ook vinden: je mag demonstreren op de plek van de Nationale Dodenherdenking en daarbij schreeuwen. De arrestatie van een paar activisten die precies dat deden, vind

Ursela von der Leyen
Nieuws

Europese Commissie zegt benoeming speciaal EU-gezant geloofsvrijheid toe

Ursula von der Leyen heeft toegezegd een nieuwe speciaal EU-gezant voor geloofsvrijheid te benoemen. Deze toezegging deed ze maandag in een brief aan de co-voorzitters van de intergroep geloofsvrijheid: de Slowaakse Miriam Lexmann (EVP) en Bert-Jan R

Meerartikelen

Gebedsnacht
Positief nieuws

2.000 Britse jongeren komen tijdens gebedsnacht in kerk bijeen om God te zoeken

In het Verenigd Koninkrijk (VK) lijkt iets bijzonders gaande. Steeds meer jonge mensen keren terug naar de kerk, op zoek naar genezing, vrijheid en ontmoeting met God. Afgelopen weekend kwamen ruim 2.000 jongeren samen in Londen voor een nacht van ge

Mozambique
Nieuws

Christenen in Mozambique lijden onder islamitisch geweld

Christenen in Mozambique lijden zwaar onder terroristische aanvallen van islamitische milities. Dat schrijft Kerk in Nood dat in het land actief is en probeert de lokale bevolking de helpen. De afgelopen dagen zijn er meerdere aanvallen geweest. Het

Pausmobiel
Nieuws

Pausmobiel wordt omgebouwd tot mobiele kliniek voor kinderen in Gaza

Een bijzondere wens van de vorige maand overleden paus Franciscus krijgt binnenkort vorm: zijn voormalige pausmobiel wordt omgebouwd tot mobiele kliniek voor zieke en gewonde kinderen in Gaza. Mobiele kliniek moet half mei operationeel zijnDe transfo

Frank Damazio
Nieuws

Voormalig megakerkleider en auteur Frank Damazio (75) overleden

Frank Damazio, jarenlang voorganger van de City Bible Church (nu Mannahouse Church) in Portland, Oregon, is op 75-jarige leeftijd overleden. Dat maakte de kerkelijke gemeente maandagavond bekend op Facebook. 'Met een verslagen hart maken we het overl

Andries Knevel
Podcast

Waar moet de nieuwe paus aan voldoen? Andries Knevel antwoordt

Deze week vindt in Rome het conclaaf plaats. Verschillende kardinalen van de Rooms-Katholieke Kerk komen deze week samen om een nieuwe paus te kiezen. Waar moet een nieuwe paus aan voldoen? Op deze vraag geeft theoloog en journalist Andries Knevel an

Nigeria
Nieuws

Zes christenen vermoord in Nigeria: ‘We vrezen voor een nieuw bloedbad’

In Nigeria zijn afgelopen weekend opnieuw christenen het slachtoffer geworden van gewelddadige aanvallen. Islamitische Fulani-herders vielen op zaterdag 3 en zondag 4 mei twee christelijke dorpen aan in de deelstaat Plateau. Daarbij werden zes christ

Nirky en Jan
Interview

Zondag is Nirky Postema te gast in Hour of Power

Zondag is het Moederdag. In Hour of Power is Nirky Postema te gast. Ze wist dat ze geen kinderen kon krijgen. Dat ze zwanger werd, ervaart ze als een gebedsverhoring. Na 24 weken verliest ze echter haar kindje. Vervolgens gebeurt er iets wat nauwelij

Week van het Gezin
Persbericht

Week van het Gezin over verslavende werking van de smartphone

Met het thema ‘Scherm uit, gezin aan’ brengt de Week van het Gezin (11 t/m 17 mei 2025) een actueel onderwerp onder de aandacht. Uit onderzoek en enquêtes blijkt steeds duidelijker dat overmatig schermgebruik door kinderen en jongeren nadelige effect

Maarten van Rossem
Nieuws

Nieuw seizoen ‘Adieu God?’ met Maarten van Rossem, Angela Groothuizen en Rob Jetten

Vanaf zaterdag 10 mei krijgt het bekende interviewprogramma Adieu God? een prominenter uitzendtijdstip. Op de zaterdagavond om 20.05 uur gaat Tijs van den Brink wekelijks in gesprek met een bekende gast over geloof, ongeloof en alles er tussenin. In

Proponent J. P. Bredenhoff
Video

Prop. J. P. Bredenhoff wijst op listige werkwijze satan om christenen van het avondmaal te houden

"Die tegenstander wijst op de omstandigheden en zegt: 'Het wordt helemaal niks.' Maar u moet niet op de omstandigheden letten, maar op de Heere", aldus proponent J. P. Bredenhoff. In een recente preek vertelde de hervormde proponent op welke listige

Trump en Jan
Column

Trump als verlosser of antichrist: voor veel Amerikaanse christenen is er geen andere keuze

Is Donald J. Trump de antichrist of de verlosser? Het lijkt soms alsof er geen andere keuze meer is. De verdeeldheid onder Amerikaanse christenen is zelfs zo groot dat in sommige kerken niet meer gebeden wordt voor de president. Jan van den Bosch spr

Bert Noteboom
Interview

Bert Noteboom over zijn missie in Groningen: "We zijn een pluktuin van Gods liefde"

“Voor de Heere Jezus timmeren we niet zomaar een zaaltje.” Dat kreeg Bert Noteboom te horen toen hij kort na zijn verhuizing naar Groningen tegen iemand vertelde wat zijn plannen waren. Waar hun roeping begon met een vochtige boerderij, ziekte en ver