De Gezalfde: Apostel over Holland (3)
Na een bezoek aan de Joy gemeente van John en Annelies, waarbij mijn kritische vragen worden afgekapt – “John spreekt namens God, je moet hem niet in twijfel trekken” – weet ik zeker dat we toch echt op een ander spoor zitten.
Hoewel ik John hierna een paar jaar niet meer zie, blijf ik hem wel volgen via internet, kennissen en christelijke bladen. Het jaar 1995 is een goed jaar voor John. De Toronto Blessing breekt uit in Nederland. John huurt een grote zaal in het centrum van Amstelland en start met interkerkelijke verfrissingsavonden op vrijdag, zaterdag en zondag. Hij is een van de eersten die hiermee begint en christenen vanuit de wijde omtrek komen erop af. Elke avond zit de zaal vol en er gebeurt van alles.
Na een aantal maanden verhuist John de Joy gemeente naar dezelfde grote zaal. Ergens halverwege het jaar vervaagt de grens tussen de interkerkelijke verfrissingsavonden en de Joy gemeente. Mensen worden aangemoedigd om deel te worden van de gemeente. De gemeente groeit explosief en gaat van 250 naar 600 mensen. Oudsten, aanbiddingsleiders en jongerenwerkers uit verschillende gemeenten in en rond Amstelland worden deel van Joy. Dit veroorzaakt grote spanning en verdriet bij andere gemeenten in de omgeving. Sommige kerken raken binnen een maand de helft van hun kader en betrokken leden kwijt. Moeilijke tijden breken voor hen aan. De eenheid onder de voorgangers in Amstelland komt zwaar onder druk te staan. Voorgangers verwijten John dat hij onder vals voorwendsel hun leden steelt. John trekt zich hier niets van aan. Zijn gemeente is de enige gemeente in Amstelland waar God de ruimte krijgt om te werken. In zijn ogen is het logisch dat God zijn gemeente zegent met al deze christenen – christenen die verlangen naar meer. John weet dat hij degene is die hiervoor geroepen is.
Rond deze tijd ontdekt John ook het geven van tienden. Hoewel tienden slechts een begin is, want ingewijden worden aangemoedigd om nóg meer bij te dragen. Binnen een jaar kunnen ze verhuizen naar een vrijstaande villa in Blaricum. John ruilt zijn oude auto in voor een mooie Spacewagon. Annelies heeft nu haar eigen Mercedes. Haar parkeerplaats is nu gevuld. Hun geloof is waar geworden. Van een afstand volg ik dit allemaal. Ik merk dat ik jaloers ben op hun geestelijke en financiële succes. Ik ben nog steeds een onsuccesvolle straatevangelist met een tweedehands auto, die niemand kent en nog steeds niemand tot geloof heeft geleid. Op ons achttiende waren we elkaars gelijken, maar nu lig ik ver achter…
Pastor John en pastor Annelies, zoals ze nu bekend staan in charismatisch evangelisch Nederland, sluiten zich met de Joy gemeente aan bij Jetro, een nieuwe charismatische denominatie. Jetro wordt geleid door pastor Robert uit Amsterdam. Toronto sterft na een jaar of wat uit, maar Jetro stapt over op het G12-systeem. Er wordt intern even over gestreden, maar pastor Robert wordt uitgeroepen tot apostel van Nederland. John wordt de tweede man en krijgt de positie apostel van Holland, het westelijk gedeelte van ons land. Omdat ik in dit gedeelte van het land woon, vraag ik me nog even af of ik nu automatisch ook onder zijn apostelschap val. Of zou dit alleen maar gelden voor mensen van zijn denominatie?
Het hele apostelverhaal roept veel vragen en spanning op in evangelisch Nederland. Dit stopt echter niet de groei van de gemeente. Joy groeit in een paar jaar uit naar bijna duizend mensen. Wat ik wel hoor is dat niemand van de oorspronkelijke groep uit de tijd van zijn vader nog deel is van de gemeente. Naast de succesverhalen over de gemeente hoor ik ook steeds meer verhalen waarover ik me zorgen maak.
Zo hoor ik over een man met een ernstige nierziekte. Maandenlang wordt er in de gemeente voor hem gebeden voor genezing. Zowel pastor John als pastor Annelies profeteren dat God hem gaat genezen. Toch komt de man al snel te overlijden. Dit is een hele schok voor de gemeente, maar aangezien het elke zondag feest is, is het ook de zondag na de begrafenis feest in de gemeente. Het feest gaat altijd door… Tegelijkertijd hoor ik ook de prachtigste verhalen over mensen die tot geloof komen, genezen worden en bevrijding vinden. Wat is nu waar? Soms vraag ik me af hoe God nu zijn zegen aan dit soort mensen kan geven. Maar ja, hoe kan God nu zijn zegen aan mij geven met al mijn tekortkomingen?
Als ik naar John en Annelies en hun succes kijk, merk ik dat ik heel graag als hen wil zijn. Ik wil die beroemdheid, die adoratie, die verheven positie, dat financiële succes. Ik weet dat ik het in me heb om precies te worden als hen. Wat dat betreft, verschil ik maar heel weinig van John. We zijn niet zo anders. Wat ik nu misschien als manipulatie in hen zie, heb ik ook heel sterk in mijzelf. Maar ik ben met een wijze vrouw getrouwd die ervoor zorgt dat ik deze kant in mij nooit zo sterk kan ontwikkelen.
Pastor Robert start in 1999 met een financieel investeringsplan dat uiteindelijk veel weg heeft van een piramidespel. John en Annelies gaan hier vanzelfsprekend in mee. Gemeenteleden van alle Jetro-gemeenten worden aangemoedigd, soms met profetische woorden, om te investeren in een financieel plan waar ze wel vijftig procent rendement per jaar mee kunnen verdienen. In tien jaar kan je je geld gemakkelijk vervijfvoudigen. Dat is nog eens een investering! Honderden gemeenteleden gaan hier voor kleine, maar vaak ook voor grote bedragen in mee. Net als pastor Robert staan John en Annelies hoog boven aan de piramide en verdienen hier een jaar heel goed aan. Er wordt zelfs beweerd dat ze dat jaar een huis in Portugal konden kopen, maar of dat waar is?
Helaas – of beter gezegd gelukkig – komt hier, zoals bij elk piramidespel, al snel een einde aan. De buit is binnen voor een aantal gelukkigen, maar veel gemeenteleden zijn al hun spaargeld kwijt. Pastor Robert wordt aangeklaagd voor fraude. Ook in de Joy gemeente zorgt dit voor veel tumult. Maar door druk uit te oefenen op hun positie en met behulp van een aantal goed getimede profetische woorden, verdwijnen een aantal relschoppers uit de gemeente en keert de rust weer. De denominatie Jetro overleeft dit debacle echter niet. John en Annelies distantiëren zich van pastor Robert, en het hele verhaal van ‘apostel over Holland’ wordt nooit meer ter sprake gebracht. Nieuwe tijden breken aan…
'De Gezalfde’ is een spannend feuilleton in dagboekstijl, geschreven door Matthijs Vlaardingerbroek. Elke maandag en donderdag staat een nieuwe aflevering online. Deze serie is volledig fictief. Hoewel gebeurtenissen zoals beschreven in ‘De Gezalfde’ herkenning zullen oproepen bij mensen die bekend zijn met de mores in bepaalde evangelische en charismatische gemeenten en organisaties in Nederland, berust elke gelijkenis met bestaande personen, gemeenten en situaties op louter toeval. Ook is het niet zijn opzet om met deze serie evangelische en charismatische christenen of kerken op de hak te nemen, maar veel meer dieperliggende dynamieken bloot te leggen.
Praatmee