De Gezalfde (I) Van aardige jongen naar ‘de gezalfde’
De eerste keer dat ik John ontmoette was in de zomer van 1989, toen we allebei als achttienjarige jongens meededen met de zomeractie van Jeugd met een Opdracht in Amsterdam. John en ik zouden die hele maand juli samen een kamer delen en zo leerden we elkaar kennen. We waren allebei ‘on fire’ voor Jezus en hadden de grootste plannen: wij zouden de wereld voor Jezus gaan veranderen. Hij in Azië, ik in Soedan.
John was een jongen vol charisma, iemand bij wie je je gelijk op je gemak voelde. Hij was vol vuur voor Jezus en hele dagen stonden we op De Dam mensen te vertellen over het evangelie. John kwam uit Amstelland. Zijn vader was daar voorganger van een pinkstergemeente. Helaas klikten John en zijn vader niet. Jaren later zou John me vertellen dat hij als kind altijd het idee had dat hij nooit goed genoeg was voor zijn vader. John was eigenlijk heel onzeker, iemand met een sterk minderwaardigheidsgevoel en een diep verlangen naar erkenning. Maar dat wist ik toen nog niet. Niemand wist dat, zelfs John niet. Wij waren gewoon jongens van achttien die de wereld gingen winnen voor Jezus. Voor een zomer waren we vrienden.
Na de zomer raakte ik John een paar jaar uit het oog. Ik vertrok naar Engeland voor een evangelisatieschool. Hij deed een profetische opleiding in Amerika. Na een jaar kwam hij terug om naast zijn vader mede-voorganger te worden van de gemeente in Amstelland.
Dit ging helaas maar een half jaar goed. Al snel kwam hij in conflict met zijn vader en dwong hem af te treden als voorganger. John was nu de enige voorganger en veranderde de naam van de gemeente in ‘Joy’. In diezelfde tijd trouwde hij met Annelies, en als echtpaar gaven ze samen leiding aan de gemeente. Annelies leidde de aanbidding, John preekte. De gemeente groeide langzaam van tachtig naar honderdtwintig mensen.
Een jaar later kwam het eerste conflict met de oudstenraad. Deze raad zat er al twintig jaar en was opgeleid door zijn vader. John vond dat de raad geen loyaliteit aan hem toonde. De raad was niet blij met John’s manier van leidinggeven. Het conflict werd hoog opgespeeld en kwam op een punt waarbij óf de raad óf John moest aftreden. De raad verloor en vertrok uit de gemeente. John koos ervoor om niet gelijk een nieuwe oudstenraad te benoemen, maar de boel even tot rust te laten komen. Om zijn eigen positie duidelijk te maken aan de gemeenteleden riep hij zichzelf uit tot senior pastor. Mensen in de gemeente werd gevraagd om hen niet langer als John en Annelies aan te spreken, maar als pastor John en pastor Annelies. Dit gaf in het begin wat verwarring, maar na een paar maanden was iedereen in de gemeente er wel aan gewend.
Ook ik kwam na enkele jaren terug naar Nederland. Niet om voorganger te worden, maar om als straatevangelist onder de mensen te gaan werken. Vanaf dit moment besluit ik om een dagboek bij te houden.
Voorjaar 1993. Ik ben door een grote Gereformeerde kerk in Aalsmeer gevraagd of ik hun evangelisatiecommissie wil trainen in straatevangelisatie. Diezelfde middag gaan we met de deelnemers naar een winkelstraat. Ik predik, waarna de mensen van de kerk met anderen in gesprek raken. Na een van mijn preken raak ik zelf ook in gesprek met iemand, ene Henk uit Amstelland. Henk vertelt me dat hij jarenlang deel was van een kerk, maar dat hij zo teleurgesteld is dat hij niet meer in een kerk komt. Ik stel hem voor om eens in de gemeente van John te gaan kijken. Dat is de enige kerk die ik ken in Amstelland en waar ik goede dingen van heb gehoord. Misschien is dat iets voor hem…
Henk begint honend te lachen. Hij vertelt mij dat hij jarenlang oudste is geweest in die gemeente en juist daar zo teleurgesteld is geraakt. In de kortste keren komt het hele verhaal eruit spuien:
“John begon goed. Samen met zijn vader gaf hij leiding aan een van de oudste pinkstergemeentes in de stad. Hij had regelmatig een profetisch woord, waarop de gemeente positief reageerde. Je kon zien dat hem dit goed deed. John heeft iets met de erkenning van mensen, alsof hij dat nodig heeft. Eerst begon het met een profetisch woord elke paar maanden. Al snel werd het een profetisch woord elke week. Ik kan me dat wel voorstellen. Als je ziet dat de gemeente hier zo positief op reageert, wordt een mooie gedachte tijdens het bijbellezen al snel een profetisch woord van God. De profetische woorden kwamen sneller en sneller. Maar ze werden ook van dertien in een dozijn.
De kerk vond het prachtig; een profeet in ons midden. Een van de zusters begon hem zelfs ‘de gezalfde’ te noemen. Dit leek hem echt te raken. John begon zichzelf als de gezalfde te zien. Wat eerst een aardige jongen was, veranderde nu in een dictator en een manipulator. Alles begon om hém te draaien. John dit en John dat… En die vrouw van hem deugt al helemaal niet. Die moedigt dat gezalfde gedrag alleen maar aan en durft op elke kritiek van de raad te zeggen dat wij de gezalfde niet mogen aanraken.”
Huilend vertelt Henk mij dat John eerst zijn vader op een slinkse wijze eruit heeft gewipt en niet veel later de hele raad, onder het mom dat God dit tegen hem gezegd had. “De gemeente zit helemaal onder zijn manipulatie. Hij heeft hen verteld dat wij, de raad, geleid worden door religieuze geesten en dat mijn vrouw zelfs onder de invloed is van de Izebel-geest omdat zij tegen hen durft in te gaan. De hele gemeente die we al jaren trouw dienen, gelooft John. Niemand wil meer iets met ons te maken hebben. Er is ons zelfs verteld dat als wij tegen anderen over John, de gezalfde, negatief zouden spreken, wij niet langer onder Gods bescherming zouden staan en ziek zouden worden. Kan je nagaan wat voor angst dat geeft. Ons zie je nooit meer terug in een kerk. En dat geldt ook voor de meeste andere oudsten.”
Heftig!, denk ik. Zo ken ik John helemaal niet. Dat zou toch niet waar zijn. Ik weet niet of ik dat verhaal van Henk wel moet geloven.
'De Gezalfde’ is een spannend feuilleton in dagboekstijl, geschreven door Matthijs Vlaardingerbroek. Elke maandag en donderdag staat een nieuwe aflevering online. Deze serie is volledig fictief. Hoewel gebeurtenissen zoals beschreven in ‘De Gezalfde’ herkenning zullen oproepen bij mensen die bekend zijn met de mores in bepaalde evangelische en charismatische gemeenten en organisaties in Nederland, berust elke gelijkenis met bestaande personen, gemeenten en situaties op louter toeval. Ook is het niet zijn opzet om met deze serie evangelische en charismatische christenen of kerken op de hak te nemen, maar veel meer dieperliggende dynamieken bloot te leggen.
Praatmee