Albanese bisschop: "Ik had het geluk levende martelaren te ontmoeten"

Interview 26 februari 2025 4 minuten Kerk in Nood
albanie
Shutterstock

De erfenis van decennialang communistische dictatuur in Albanië is ook vandaag nog te bespeuren. Toch is er licht. Een interview met bisschop Simon Kulli van Sapë, in het noorden van Albanië, over de Albanese martelaren en hun getuigenis van hoop voor de Kerk.

U bent geboren in een tijd dat het christendom verboden was in Albanië. Hoe werd het geloof in uw familie doorgegeven tijdens het communistische regime?
"Ik ben 52 jaar geleden in Albanië geboren, op het hoogtepunt van het communistische regime. Mijn jeugd was dezelfde als die van alle andere kinderen in het land. We leden allemaal evenveel onder het communisme. Dankzij God ontving ik het geloof toen het nog niet bestond in Albanië. Toen ik een week oud was, namen mijn grootouders me mee en lieten me in het geheim dopen. Het was een groot wonder dat mijn grootouders het geloof aan mij hebben doorgegeven.

We zaten opgesloten in ons land. Ons werd verteld dat het een paradijs was, dat we alles hadden en dat het ons aan niets ontbrak. Toen het regime viel, wisten we niets van de wereld. We hadden geen idee hoe Italië, Duitsland of Amerika eruitzagen. Er was enorme armoede en het regime buitte iedereen uit. Het was absoluut een zwaar leven onder het communisme, we werden opgevoed zonder geloof, zonder Christus en zonder religie."

U werd in het geheim gedoopt. Werd het geloof ook in het geheim doorgegeven?"
Ja, mijn familie, vooral mijn grootouders, gaven het geloof door. Ze leerden ons de gebeden, het Onze Vader, het kruisteken, het Weesgegroet. Maar altijd in het geheim, in familieverband. We konden er niet over praten op school of met onze vrienden, anders zouden onze grootouders gearresteerd worden. Het regime was meedogenloos, je mocht niet eens het kruisteken maken. Thuis baden we het Onze Vader voor de maaltijd. Ik herinner me dat mijn opa altijd een kruis sloeg met zijn gezicht naar een lege muur, en ik wist niet waarom. Later, na de val van het regime, legde hij uit dat hij een kruisbeeld in de muur had verwerkt."

Als ik het me goed herinner, werd u niet door een priester gedoopt...
"Nee, het was geen priester, het was zuster María Kaleta, een Stigmatine zuster die drie jaar geleden overleed en die we allemaal "tante" noemden, omdat ze als oudere religieuze zuster deze diensten in het geheim verleende. Ze bracht het Heilig Sacrament vanuit gevangenissen, waar het haar werd overhandigd door gevangen priesters. De priesters vierden clandestien en overhandigden de geconsacreerde hosties aan zuster Maria, verborgen tussen hun vuile was, zodat zij ze naar de zieken kon brengen. En dit doopsel dat ik ontving was een groot geschenk dat de Heer mij in het geheim wilde geven, op het hoogtepunt van het communistische regime. Als iemand zou ontdekken dat ik gedoopt was, zouden mijn grootouders en de rest van mijn familie in de gevangenis gegooid worden."

Voor velen van ons is het idee van vervolging vandaag de dag een ver verwijderde realiteit, maar u heeft persoonlijk slachtoffers van vervolging gekend. Wat betekent dat voor u?
"Ik had het geluk om levende "martelaren" te ontmoeten, mensen die jarenlang in de gevangenis hebben geleden, sommigen wel 28 jaar lang. Toen ik nog maar een jonge jongen was die onder de angel van het communisme leed, ontmoette ik pater Martin Trushi, pater Shtjefen Pistulli, kardinaal Mikel Kolici, pater Gjergj Vata, vele jezuïeten en diocesane priesters, en zovele anderen die me met grote hoop vervulden. Ook al heb ik nooit in de gevangenis gezeten, toch voelde ik hoe het is om te leven in een land waar de mens beroofd is van zijn belangrijkste levensbehoefte: het geloof. En deze getuigenissen waren een grote bron van hoop voor mij en mijn toekomst."

Hoe heeft u uw roeping ontdekt, in een land zonder geloof?
"Mijn roeping ontstond toen ik een van die oude priesters voor het eerst de Mis in het Latijn zag opdragen in mijn parochie. Het was de eerste Mis na de bevrijding van het geloof in Albanië. Dat was precies het moment waarop ik mijn roeping voelde. Toen ik die lijdende priester zag, die het zo moeilijk vond om de Mis op te dragen, die krom voorovergebogen stond aan het altaar vanwege de jaren in de gevangenis, dacht ik dat ik hem kon vervangen. En daar werd mijn priesterroeping geboren. De eerste persoon met wie ik hierover sprak was zuster Maria, de zuster die mij doopte."

In 2016 erkende de Kerk officieel 38 martelaren in Albanië, en nog eens twee vorig jaar, in 2024. Zijn hun getuigenissen een bron van inspiratie voor jonge Albanezen vandaag de dag?
"Ja, de martelaren die hun leven gaven voor Christus zijn altijd de zaden van het christendom, zoals Tertullianus zei. Ik ben er zeker van dat hun bloed veel roepingen zal voortbrengen en zal leiden tot veel zegeningen voor Albanië, dat zoveel geleden heeft voor Christus. Ze zijn een grote getuige van hoop die ons leert sterk te zijn in het geloof, de moed niet te verliezen en door te gaan. Voordat ze hun leven gaven voor Christus, riepen ze uit: "Leve Christus de Koning, Albanië en de Paus". Dit zijn ook bemoedigende woorden voor de jongeren van vandaag, voor de bisschoppen, de priesters, mannelijke en vrouwelijke religieuzen en alle christenen."

Heeft u een boodschap voor de christenen die nu in landen leven waar het geloof vervolgd wordt, misschien met dezelfde ervaringen die u als kind had? Wat zou u tegen hen willen zeggen?
"Na de dood is er altijd opstanding. Aan het einde is er een licht dat de wereld verlicht. Jezus overwint het lijden. Blijf sterk, zonder angst, ondanks de moeilijkheden, de vervolging, want Christus wint altijd. Hij helpt ons, Hij geeft ons de kracht om elke moeilijkheid in ons leven te overwinnen. Ga door met moed, met gebed en met liefde, want met Christus kun je elke moeilijkheid overwinnen."

Dit artikel is overgenomen van de website van Kerk in Nood. 

Praatmee

Beluister onze podcast

#379 Jeffrey & Don Ceder over kerkasiel, migratie, Israël en Palestijnse christenen
Of beluister op:

Meerartikelen

Geldstapel met klok/inzet: Tonnis, CGMV
Nieuws

Ik heb wat gebroken: moet ik op mijn werk verschijnen?

Beste Tonnis, Bij een ongelukkige val heb ik mijn pink gebroken en zit ik sinds twee dagen thuis met mijn pink in het gips, zegt vragensteller Annemarie tegen Tonnis van CGMV. Ik werk in de zorg en nu wil mijn leidinggevende dat ik morgen weer op het

Massale Israëlvlag
Persbericht

Christenen vieren vrijlating gijzelaars door enorme Israël-vlag uit te rollen

Na twee gitzwarte jaren vielen maandagochtend twintig Israëlische gijzelaars hun familie, vrienden en bekenden weer in de armen. Een ongekende en onbeschrijfelijke blijdschap vervult het hart van de Israëli’s. Maar niet alleen in Israël is er vreugde

Holy Family Catholic Church Gaza
Nieuws

Priester in Gaza roept op tot vergeving en verzoening na staakt-het-vuren

Nu het staakt-het-vuren tussen Israël en Hamas is ingegaan, roept pater Gabriel Romanelli, priester van de Heilige Familiekerk in Gaza, zijn parochianen op tot vergeving en verzoening. “Vergeef allen die hebben gefaald, vrijwillig of onvrijwillig, en

Tentoonstelling
Nieuws

Tentoonstelling in kathedraal zorgt voor ophef: curator gekwetst door reacties christenen

De curator van de kathedraal van Canterbury, Jacquiline Creswell, zegt diep geraakt te zijn door de felle reacties van christenen op een tijdelijke kunsttentoonstelling in de kerk. De expositie, genaamd Hear Us, bestaat uit graffiti-stickers op de st

SGP
Video

Zien: SGP-leider Chris Stoffer krijgt bij NOS kijkersvraag over persoonlijk geloof

In campagnetijd zien we politici vaak op plaatsen waar je zo normaal gesproken niet zo snel tegenkomt. Zo was SGP-leider Chris Stoffer deze week te gast bij het Jeugdjournaal. Hij beantwoordde daar vragen van jeugdige kijkers. Stoffer kreeg daarbij o

Nigeria
Nieuws

Dertien doden bij nieuwe aanval op christelijke dorpen in Nigeria: ‘We hadden de autoriteiten gewaarschuwd’

In de Nigeriaanse deelstaat Plateau zijn begin deze week opnieuw christelijke dorpen aangevallen door gewapende Fulani-milities. Volgens lokale bronnen vielen er minstens dertien doden bij gecoördineerde aanvallen op onder meer de dorpen Rawuru, Tatu

Tamara Wallace
Nieuws

Amerikaanse burgemeester treedt af na zelfmoordpoging en diefstal van kerkgeld

De burgemeester van South Lake Tahoe in Californië, Tamara Wallace, is afgetreden na een zelfmoordpoging én een bekentenis dat zij geld verduisterd heeft van de Lake Tahoe Community Presbyterian Church. Dat meldt The Christian Post.  In haar ontslagm

Pastor Trent Stewart
Nieuws

Amerikaanse pastor én aanstaande bruidegom komt om het leven bij fabrieksexplosie

De gemeenschap in Waverly, Tennessee, is in rouw na een fatale explosie bij een fabriek nabij Bucksnort. Zestien mensen kwamen daarbij om het leven, onder wie pastor Trent Stewart, die over enkele weken zou trouwen. Dat meldt the Christian Post.  De

Meerartikelen

Gerrie Strik
Podcast

Terugkijken: Gerrie Strik wijst in NPV-podcast op torenhoge verwachtingen rond moederschap

Onlangs verscheen er weer een nieuwe aflevering van de NPV-podcast ‘De Podcast van je leven’. In deze aflevering is voormalig rector en oprichter van Memoma, Gerrie Strik, te gast. In gesprek met Chris Develing wijst Strik op de torenhoge verwachting

Ds. V. S. van der Meer
Nieuws

Hersteld hervormde gemeente Arnemuiden beroept ds. V. S. van der Meer

De hersteld hervormde gemeente te Arnemuiden (Rehobothkerk) heeft een beroep uitgebracht op ds. V. S. van der Meer (foto). De predikant moet in het Zeeuwse plaatsje ds. G. Kater vervangen. Laatstgenoemde predikant vertrok eerder dit jaar naar Ridderk

Ds. M. Maas
Video

Ds. Maas sprak met verhuurders van vakantiehuisje: "Was het gezellig in de kerk?"

"Was het gezellig in de kerk?", die vraag kregen ds. M. Maas en zijn vrouw van de verhuurders van het vakantiehuisje waar het predikantsechtpaar zijn zomervakantie doorbracht. De hervormde predikant en zijn vrouw waren net bij hun huisje teruggekeerd

Åsa en Lars
Video

Terug naar Mercy Ships: dit echtpaar ook na pensionering niet te stoppen

In 1979 leerden Åsa en Lars elkaar kennen als vrijwilligers op het hospitaalschip Anastasis. Veertig jaar later keren ze terug naar Mercy Ships, dit keer op de Global Mercy in Sierra Leone. Zij werkt als verpleegkundige, hij als elektricien. Hun verh

Gospel Celebrations
Persbericht

Een muzikaal feest voor Jezus: Gospel Celebrations raken mensenharten

In 2023 organiseerde dominee Orlando Bottenbley zes feestelijke gospelconcerten in het noorden van het land. Met artiesten zoals Elvis E, Desray, Dwight Dissels, Elske DeWall, Muriël Blijd en Michelle David werden de zogeheten Gospel Celebrations een

Mirjam Bikker
Persbericht

ChristenUnie presenteert Deltaplan Kinderdakloosheid: “Ieder kind verdient een thuis”

De ChristenUnie presenteerde gisteren het Deltaplan Kinderdakloosheid; een concreet plan om binnen één jaar een einde te maken aan kinderdakloosheid in Nederland. Want in een rijk en welvarend land als het onze mag geen enkel kind zonder dak boven he

Donald Trump
Nieuws

President Trump over de hemel: “Niet zeker dat ik het haal”

President Donald Trump heeft opnieuw de tongen losgemaakt bij christenen in de VS na uitspraken over zijn eeuwige bestemming. Tijdens een vlucht naar Israël zei hij tegen verslaggevers: "Ik denk niet dat er iets is dat me in de hemel brengt. Ik weet

Pastor Philip Thornton
Nieuws

Predikant richt geweer op kerkgangers om ‘geestelijke strijd’ uit te beelden

Een predikant uit Pennsylvania (Amerika) ligt onder vuur nadat hij tijdens een preek een geweer op zijn gemeenteleden richtte. Dat schrijft The Christian Post. De kerk verdedigt hem en zegt dat het wapen slechts een hulpmiddel was om de “geestelijke

Nicky Gumbel
Positief nieuws

Alpha-oprichter Nicky Gumbel ziet "stille opwekking" in Verenigd Koninkrijk

Alpha-pionier Nicky Gumbel ziet wereldwijd tekenen dat mensen opnieuw openstaan voor het christelijk geloof. In een gesprek met Brian Stiller in een podcastaflevering sprak hij over een “stille opwekking” in het Verenigd Koninkrijk en daarbuiten, mer

Ds. J. Oosterbroek
Nieuws

Nieuwe predikant voor CGK Hoogeveen: ds. J. Oosterbroek

De christelijke gereformeerde kerk (CGK) te Hoogeveen mag een nieuwe predikant verwelkomen. Ds. J. Oosterbroek (foto) heeft het op hem uitgebrachte beroep aangenomen. In Hoogeveen wordt Oosterbroek de opvolger van de in 2022 naar Zwolle vertrokken ds

Ds. R. van Kooten
Video

Ds. Van Kooten: "Onze tijd lijkt steeds meer op de tijd van Sodom en Gomorra"

"Onze tijd wordt steeds meer gelijk aan de dagen van Sodom en Gomorra", aldus ds. R. van Kooten. De hersteld hervormde emerituspredikant blikte in een recente preek onder meer vooruit op het nieuwe Jeruzalem. Daar zullen de gelovigen aan Christus gel

Django Wagner
Nieuws

Django Wagner ontroert gevangenen met lied van hoop tijdens christelijk event

"Als ik het anders zou doen, wat zou jij dan doen", zingt Django Wagner. Het publiek klapt, fluit en zwaait met de armen. Wát een evenement is dit. Ik ben voor het eerst bij het Exodusconcert, een liveoptreden voor gedetineerden. Deze keer in de geva