Klimaatexpert Reinier van den Berg: “God schreef twee boeken: de Bijbel en de schepping”

Interview 4 minuten Liza van Loon
Reinier van den Berg
Beeld: Reinier van den Berg

Kan een christen om duurzaamheid heen? Voor meteoroloog en klimaatdeskundige Reinier van den Berg is het antwoord duidelijk: nee. Op 18 oktober is hij de presentator op GroenGelovig, het event van Tearfund rondom duurzaamheid. “Het kan niet zo zijn dat je God belijdt en tegelijkertijd de schepping vertrapt. Want het is Zíjn schepping.”

Al tientallen jaren houdt hij zich bezig met klimaat en milieu. Eerst als weerpresentator bij RTL, tegenwoordig vooral duurzaam ondernemer en als spreker op tal van podia. Nog altijd spreekt hij met passie over de Bijbelse opdracht die ons als christenen gegeven is: rentmeesterschap.

“Ja, God maakt alles nieuw,” zegt hij. “Maar dat ontslaat ons niet van onze verantwoordelijkheid in het hier en nu. Hij heeft ons de zorg voor de aarde toevertrouwd. En daar kunnen we niet omheen.”

Geen optie, maar opdracht
Van den Berg is duidelijk: duurzaamheid is geen optie, maar een opdracht.
“Als je wéét van de klimaatproblematiek en je steekt je kop in het zand, dan gaat er iets mis. God heeft ons Zijn schepping toevertrouwd. Dat getuigt van enorm vertrouwen. Dan kun je niet zeggen: ik geloof in God, maar hoe het met de aarde gaat interesseert me niet.”

Voor hem ligt geloof en duurzaamheid in elkaars verlengde. “Christen-zijn en duurzaam leven? Dat is toch een heel logische combinatie? Alles wat leeft is met zorg, liefde en intelligentie gemaakt. Wie God belijdt, kan daar niet achteloos mee omgaan.”

"Het is dus niet de vraag óf we iets kunnen veranderen, maar wannéér we de knop terugdraaien naar Gods instelling.”

Terug naar Gods instelling
Veel mensen vragen zich af: heeft mijn gedrag wel zin? Volgens Van den Berg is dat een onnodige gedachte. “De poolkappen en gletsjers verdwijnen. Dat bewijst dat we wél invloed hebben. Het is dus niet de vraag óf we iets kunnen veranderen, maar wannéér we de knop terugdraaien naar Gods instelling.”

Hij ziet onze keuzes als een morele verantwoordelijkheid. “We hebben de aarde niet in bezit gekregen, maar in bruikleen. Daar moeten we mee omgaan op een manier die God eert.”

Leven naar Jezus’ voorbeeld
Het gaat Van den Berg om meer dan klimaat alleen. Het raakt de kern van discipelschap. “De vraag is: draait het alleen om het eeuwige leven, of ook om hoe wij nu leven voor de Heer? Ik geloof in dat laatste. Jezus is ons voorbeeld. We zullen Hem nooit evenaren, maar we mogen wel proberen een afspiegeling te zijn, hoe gebrekkig ook.”

Die navolging zie je volgens hem terug in zorg voor mens én natuur. “Jezus roept ons op om God lief te hebben boven alles en je naaste als jezelf. En die naaste gaat verder dan alleen de mens. Het is respect voor álles wat leeft.”

”De boodschap van rentmeesterschap kan niet met droge ogen verkondigd worden terwijl je leeft alsof de planeet van jou is.”

Stappen naar duurzamer leven
Duurzaamheid klinkt soms groot en abstract. Maar Van den Berg maakt het concreet.  “Zo’n 30 procent van de druk op de planeet komt door onze spullen. Shop bewuster, koop tweedehands. Verder is vegetarisch of veganistisch eten een van de krachtigste manieren om je footprint te verkleinen.” Van den Berg wijst op het belang van bewust reizen: “Fiets vaker. Gebruik je auto tot hij op is, voordat je een elektrische koopt. Vlieg alleen als het echt nodig is.” Ook voor de tuin heeft hij tips: “Hanteer de 80-20 regel in je tuin, 80 procent groen, 20 procent verharding. Zelfs al heb je een postzegel van een tuin of balkon, ruimte voor groen is er altijd.”

En hoe radicaal je daarin moet zijn? “Jezus zei tegen de rijke jongeling: verkoop alles. Ik denk niet dat God dat van ons vraagt. Maar doe wél wat binnen je kennis en mogelijkheden ligt. Elke vakantie vliegen of steeds nieuwe spullen kopen, dat is absurd.”

Verschil in de kerk
Niet alleen individuen, maar ook kerken hebben volgens Van den Berg een taak. ”De boodschap van rentmeesterschap kan niet met droge ogen verkondigd worden terwijl je leeft alsof de planeet van jou is.”

"God heeft twee boeken geschreven: de Bijbel en de schepping. Beide mogen we dagelijks openslaan.”

Als er financieel de ruimte voor is, kunnen kerken een aantal dingen doen. “Een kerkgebouw kan slimmer verwarmd worden. Parkeerterreinen kunnen groener. Fietsen naar de kerk kan gestimuleerd worden. En organiseer eens een thema-avond over duurzaamheid.” Zelfs kleine initiatieven kunnen verschil maken. “Bij ons in de gemeente houden we wel eens een stekjesruilbeurs: duurzaam én goed voor de sociale cohesie.”

Hij ziet gelukkig steeds meer vooruitgang in Nederland, bijvoorbeeld via de organisatie Groene Kerken. Toch blijven er kerken achter, vaak de meer orthodoxe. “Misschien wantrouwen ze de wetenschap. Of staat het toekomstbeeld ‘God maakt alles goed en nieuw’ te veel in de weg. Maar ik zeg: verwonder je! God heeft twee boeken geschreven: de Bijbel en de schepping. Beide mogen we dagelijks openslaan.”

Bijbel en schoonheid
Voor Van den Berg is de Bijbel onmisbaar als bron voor duurzaamheid. “Micha schrijft er veel over. Maar Psalm 8 is voor mij het mooiste. Daar lees je over de grootsheid van God in de schepping, en over onze heerschappij, bedoeld om liefdevol te verzorgen.”

Dat vraagt ook om oog voor schoonheid. “We hebben zintuigen gekregen om te genieten van alles wat leeft. Geur, ogen, gehoor. Laten we dan van de natuur geen betonnen woestijn maken.”

"Duurzaamheid is geen randzaak. Er moet kortsluiting komen in je hart.”

Lichtend licht
Zorg voor de schepping is volgens Van den Berg ook een kans om te getuigen van je geloof. “Ik zou het stoer vinden als je een lichtend licht mag zijn in je zorg voor de natuur. Dat mensen nieuwsgierig worden naar je drijfveer. Hopelijk kom je dan dichter bij wat Jezus bedoelt: heb je naaste lief als jezelf.” Dat vraagt soms lef. “Maar het kan mensen raken. Want duurzaamheid gaat over liefde: voor God, voor je naaste en voor de aarde die Hij ons gaf.”

Samen verder
Tot slot een oproep: blijf elkaar motiveren. “Ga in gesprek met je omgeving. Samen kom je verder. Spread the word. Dat geldt natuurlijk voor het Evangelie, maar ook voor de afgeleide daarvan: ons gedrag.”

Van den Berg is ervan overtuigd dat duurzaamheid en geloof bij elkaar horen. “We dienen een God die alles prachtig geschapen heeft. Als we daar zorg voor dragen, eert dat Hem. Duurzaamheid is geen randzaak. Er moet kortsluiting komen in je hart.”

Reinier van den Berg is 18 oktober dagvoorzitter tijdens GroenGelovig, een event georganiseerd door Tearfund. De bijeenkomst heeft dit jaar als thema ‘Het land van mijn vader’. Sprekers zijn onder meer de Oegandese klimaatactivist Vanessa Nakate en econoom/theoloog Paul Schenderling. Meer informatie vind je hier

Praatmee

Beluister onze podcast

#377 Ds. John de Groot & Lineke Blijdorp over Gaza, antisemitisme en blinde Israël-liefde
Of beluister op:

Meerartikelen

Mullally
Nieuws

Sarah Mullallay benoemd tot eerste vrouwelijke aartsbisschop van Canterbury

De Church of England heeft op 3 oktober bekendgemaakt dat Sarah Mullally is benoemd tot de 106e aartsbisschop van Canterbury. Daarmee wordt zij de eerste vrouw die dit hoogste ceremoniële ambt binnen de Anglicaanse traditie bekleedt sinds de oprichti

Ron van der Spoel
Video

Psalm 82: hoe rechtvaardig zijn wij als christenen?

In een nieuwe overdenking van de IZB gaat dominee Ron van der Spoel in op Psalm 82 en de roeping tot rechtspreken. Hij benadrukt dat rechters, maar ook wij allemaal, geroepen zijn om namens God eerlijkheid en recht te bevorderen. Hoe rechtvaardig zij

ds. Kazen
Dagelijks leven

Terugkijken: ds. Kazen beantwoordt Refoweb-vragen

In een aflevering van Pastorie online, het programma van Refoweb.nl bij de Reformatorische Omroep, gaat ds. Kazen in op drie heel herkenbare vragen uit het leven van christenen vandaag. Relatie en geloofWat moet je doen als je verkering hebt met iema

 vakantiepark La Draille
Persbericht

Grote vernieuwing christelijk vakantiepark La Draille door nieuwe samenwerking

Vakantiepark La Draille in de Dordogne, onderdeel van Beter Uit Vakantieparken, krijgt de komende jaren een grondige vernieuwing. Dat gebeurt door een samenwerking tussen drie partijen: Beter Uit Vakantieparken, Samen Investeren en Kleen Resorts. Het

Homokoppel
Nieuws

Australische christenen bezorgd om anti-conversiewet

In de Australische deelstaat New South Wales (NSW) is een nieuwe wet van kracht geworden die praktijken verbiedt die erop gericht zijn iemands seksuele oriëntatie of genderidentiteit te veranderen. Dat schrijft Christian Daily International. Hoewel d

Redactie
Nieuws

Predikant vermoord en predikantsvrouw ontvoerd in Nigeria

Het geweld tegen christenen in Nigeria neemt verder toe. In de deelstaten Nasarawa en Kwara vonden in de afgelopen weken twee nieuwe ontvoeringen plaats, waarbij een predikantsvrouw nog altijd wordt vastgehouden en een pastor zelfs werd gedood nadat

Pakistan
Nieuws

Pakistaanse predikant overleeft moordaanslag: “God spaarde mijn leven”

Een Pakistaanse predikant heeft zondag ternauwernood een aanslag op zijn leven overleefd. Pastor Kamran Naz, leider van de Presbyterian Christian Church in Pakistan, werd in Islamabad beschoten toen hij onderweg was naar een kerkdienst. Dat meldt Int

Ds. Dennis Mohn
Preekverslag

Ds. Dennis Mohn wijst op machtsbehoud onder christenen: "Imperiumpaniek"

Dominee Dennis Mohn roept christenen op tot een radicale heroriëntatie: weg van imperiumpaniek, terug naar de belofte van het Koninkrijk van God. Waar politiek en religie elkaar vaak vinden in angst en machtsbehoud, wijst Mohn op Paulus’ woorden: “Wi

Meerartikelen

Leendert Wolters
Interview

Zendingsfamilie Wolters terug uit Tsjechië: "Ik vertrok als zendeling, maar kwam terug als discipel”

Twaalf jaar lang woonden Leendert en Nelleke Wolters met hun gezin in Praag. Recent keerden ze terug naar Nederland, waar ze nu opnieuw wortel proberen te schieten. Wat begon met een verlangen om te dienen in een geseculariseerde samenleving, groeide

Lourens Geuze, NEM
Nieuws

Israëlzondag 2025: wie of wat bepaalt onze verbondenheid met Israël?

Onze relatie met Israël is voorgoed veranderd of we dit nu willen of niet. De beelden uit Gaza die elke dag tot ons komen hebben een blijvend effect op ons christenen. Niemand kijkt meer op dezelfde manier naar Israël als voor 7 oktober 2023. En daar

Ds. C. P. de Boer
Video

CGK-predikant deelt persoonlijke worsteling bij aannemen beroep naar Renswoude

Ds. C. P. de Boer vertrok in 2023 vanuit Sliedrecht naar Renswoude, maar dat ging niet zonder worstelingen gepaard. Dat vertelde de CGK-predikant in een recente preek. De Boer vertelt dat hij toen van de Heere duidelijk kreeg dat hij naar Renswoude m

vrouw
Nieuws

Tweede Kamer wil dat Nederland zich in Europa 'actief verzet' tegen abortus als mensenrecht

De Tweede Kamer heeft een motie aangenomen waarin de regering wordt verzocht om zich in de Europese Unie actief te verzetten tegen pogingen om abortus als mensenrecht op te nemen in Europese Verdragen. De motie was ingediend door SGP, ChristenUnie en

Facebook
Nieuws

Kranten verwijderen artikel over Syrisch-christelijk gezin na haatreacties op Facebook

Een artikel over een uit Syrië gevlucht christelijk gezin dat in Katwijk een nieuw bestaan opbouwde, heeft tot een storm van haatreacties op Facebook geleid. Het stuk verscheen maandagavond op de website van Alles over Katwijk, maar is inmiddels offl

Cuba
Nieuws

Censuur op Cuba faalt: stilgelegde dienst mondt uit in massale aanbidding

Wat begon als een poging van de Cubaanse overheid om een grote christelijke samenkomst te stoppen, eindigde in een indrukwekkende openbare aanbidding. Honderden christenen waren in Santiago de Cuba aanwezig bij een grootschalige aanbiddingsdienst, to

Mirjam Bikker
Nieuws

CU stelt vragen over schrappen christelijke feestdagen Hogeschool Utrecht

Het besluit van de Hogeschool Utrecht (HU) om christelijke feestdagen uit het jaarrooster te vervangen door de neutrale aanduiding ‘feestdag’ heeft geleid tot schriftelijke vragen in de Tweede Kamer. Mirjam Bikker (foto) en Don Ceder (beiden Christen

Nigeria
Nieuws

Boko Haram doodt vier christenen en vernielt kerk in Nigeriaanse gemeenschap

In de nacht van 23 september heeft de islamitische terreurbeweging Boko Haram een gewelddadige aanval uitgevoerd op de christelijke gemeenschap van Wagga Mongoro, in de Nigeriaanse deelstaat Adamawa. Bij de aanval kwamen vier christenen om het leven,

Robbert Morris
Nieuws

Oprichter Amerikaanse megakerk krijgt zes maanden celstraf vanwege seksueel misbruik

Robert Morris, oprichter van Gateway Church in Texas, moet zes maanden de gevangenis in. Dat meldt The Christian Post. Daarnaast ontving Morris ook een voorwaardelijke celstraf van tien jaar. Morris pleitte schuldig aan het seksueel misbruik van Cind

Rachel John
Video

Aanstaande zondag in Hour of Power is fotomodel en influencer Rachel John te gast

In Hour of Power is fotomodel en influencer Rachel John te gast. Haar levensmotto luidt: dromen, durven, doen. Maar dat was niet altijd zo. Op een bepaald moment in haar leven twijfelde ze enorm aan God en haar geloof. Benieuwd hoe Rachel haar motto

Ds. D. Maassen van den Brink
Nieuws

Nieuwe predikant voor protestantse gemeente Nieuw-Vennep: ds. D. Maassen van den Brink

De protestantse gemeente te Nieuw-Vennep krijgt een nieuwe predikant. Ds. D. Maassen van den Brink (foto) heeft het op hem uitgebrachte beroep aangenomen. De predikant uit Well-Ammerzoden wordt in Nieuw-Vennep de opvolger van ds. A. P. Berensen die i

Ds M. van Reenen
Opinie

Een oproep aan linkse en rechtse broeders

Polarisatie. Nederland is er vol mee. De ene helft doet er druk aan mee, de andere helft vecht er heftig tegen, zo lijkt het. En christenen? Die doen zomaar driftig mee. Ik hoorde zoiets op Radio 1. En wil oproepen: broeders, wees toch ánders dan de