“In dit land komen christenen niet op de televisie", zegt zendeling Jan. "Punt. Maar door Cissa’s muziek wel. Op een gegeven moment vroeg een journalist op live televisie aan Cissa hoe hij zulke goede teksten kon schrijven, terwijl hij nog een beginnend artiest was. Cissa zei: “Dat heb ik niet zelf geschreven, maar dat staat in de Bijbel. Ik denk dat die boodschap goed is voor onze maatschappij.” Iedereen begon te klappen. Dat is wat je kan als artiest: hij mag het zeggen, hij is de muzikant. Mij als dominee zouden ze nooit uitnodigen.”

Illegale cd’s
Aan het woord is Jan Kieviet. De familie Kieviet vertrok in 2012 naar Dakar, de hoofdstad van Senegal, om het evangelie te brengen in een land waar weinig mensen van Jezus gehoord hebben. Tabitha, de vrouw van Jan, had een gerichte roeping: ze wilde arts zijn op een plek waar er weinig zorg verleend wordt. “Alleen ik had geen idee wat ik zou gaan doen. Toch wist ik dat ik zendeling moest worden: mijn hart stroomde over van Gods liefde. In Nederland studeerde ik theologie, en ik voelde een roeping om het evangelie te delen. Ik deed altijd 1001 dingen: de Heilige Geest vertelde mij dat ik dat nu niet moest doen. Ik moest wachten op Zijn leiding.” Zendeling zijn, het is iets waar je een roeping voor moet hebben, zegt Jan. "Maar dan kan je het ook met elk beroep."

Zo kwam Bernard Cissa op zijn pad: “In Frankrijk had ik zijn cd’s illegaal gekopieerd, omdat je ze nergens kon kopen. Supergoede muziek, die ik ook uitdeelde. In Senegal wilde ik het geld graag terugbetalen, erg netjes is illegaal downloaden niet. Zo werden we vrienden, deden we bijbelstudie, maar hij hielp mij ook met mijn verhuizing.” 

Niet logisch
“Cissa vertelde me een keer dat hij zijn muziektalent voor de volgende generaties in wilde zetten. Voor het delen van het evangelie in het islamitische Senegal, waar bijna geen protestantse christenen zijn. Dat vond ik fantastisch. Toen we ’s avonds voor hem baden, kreeg ik de sterke overtuiging dat ik met Cissa moest samenwerken. Er was één probleem: ik kan best veel dingen, maar geen muziek maken. Je wil in de kerk niet dat ik je achter je zit”, lacht Jan. “Maar nu ben ik zijn manager, producer en doe ik de administratie. We zijn twee handen op een buik.”

Veel logischer leek het Jan, als hij in Senegal met tienerwerk aan de slag zou gaan. “Of op een bijbelschool lesgeven. Ik dacht: God kiest iets wat ik al eerder heb gedaan. Maar ik heb geleerd dat je met elk vak zendeling kan zijn, zolang je hart overstroomt van de liefde voor Jezus.” En als je zelf ooit het verlangen gevoeld hebt iets met zending te doen, dan heb je dus geen theologieopleiding nodig. “Zoek vooral God. Tabitha en ik zouden het niet hebben volgehouden als we geen roeping hadden. En daarna kan je met elk vak uit. Ik weet dat Hij weet hoe onze talenten het best tot bloei komen.” 

Een belangrijke les, betoogt Jan. “Het klassieke beeld is zelf spreken en voorop staan. Maar op deze manier bereiken we tien of misschien wel honderd keer meer mensen dan ik ooit zou kunnen. Zo ben ík veel minder zichtbaar, maar hebben we veel meer impact voor het evangelie.”

Muzikantenbestaan
Toen hij tiener was, liep Cissa een kerk binnen. Zijn muzikale talent werd opgemerkt, snel had hij de leiding over het koor. In de grote stad Dakar liep hij stage bij een Duitse producer, waarna hij pianist van een bekende Congolese zangeres werd. “Hij tourde met de band door West-Afrika, waarmee hij goed geld verdiende. Hij had succes en genoot van het muzikantenbestaan.”

Door een goede vriend kwam de West-Afrikaan tot inkeer. ‘Hoe zit het met je ziel?’, vroeg die vriend. “Cissa worstelde met die vraag en maakte een diepe geloofservaring mee. Hij gaf alles op, stopte bij de band en nam audioproducties op bij een zendingsorganisatie.” Gedurfd: in een land als Senegal zijn er geen sociale vangnetten en van de man waren veel mensen afhankelijk. “Na een poosje begon Cissa weer muziek op te nemen, toen hij ervoer dat hij voor God muziek moest maken.”

Viral gaan
“Christenen komen niet op de televisie in Senegal. Punt. Maar toen we een video bij een album maakten, dat we uitbrachten, ging die viral. Dat je denkt: heb ik de cd-speler aan, of mijn tv? Terwijl protestanten worden gezien als een sekte.” Toch is het doel van de zanger om mensen via de muziek bij God te brengen. “Christenen zitten in een hoekje van de samenleving. Maar we willen het land bereiken, dat hoekje uitkomen.”

In het Afrikaanse land kan de gospelzanger op hoon rekenen: “Als we worden beschimpt, nemen we dat risico. We willen dat onze muziek goed is, het aan kwaliteit en professionaliteit niet ligt. Daar kunnen ze ons niet op pakken. We willen dat als ze ons afwijzen, dat ze Jezus moeten afwijzen.”

Te dichtbij komen
Inmiddels weet iedereen in Senegal dat Cissa gospelmuziek maakt. Toch blijft het spannend: té expliciete teksten worden hen niet in dank afgenomen. “We maakten een keer een liedje op een traditioneel Senegalees ritme, met een clip voorzien van allerlei culturele elementen. Het liedje heette ‘Yeesu’, Dat kwam te dichtbij: binnen een maand was het van de televisie af. Het was te Senegalees, en té christelijk.”

Voor Jan was de stap als manager buiten zijn comfortzone, maar van opgeven was nooit sprake geweest. “In Senegal heb ik geleerd hoeveel toewijding het vraagt een stap verder te zetten. Cissa is daarin een voorbeeld: hij geeft zijn leven niet voor zichzelf, maar om het evangelie ingang te laten krijgen in de cultuur.” 

Heb jij ook het verlangen om ooit iets met zending te doen? Maak dan een koffieafspraak bij CAMA Zending!