Al meer dan twintig jaar werkte de Amerikaanse predikant Andrew Brunson samen met zijn vrouw Norine in Turkije. Andrew was predikant van een gemeente in de stad Izmir. Het was zijn grote verlangen om moslims in aanraking te brengen met het Evangelie. In 2016 werd het echtpaar gearresteerd en beschuldigd van medeplichtigheid aan een mislukte coup om de regering van president Erdogan omver te werpen. Norine werd na twee weken vrijgelaten, maar Andrew werd gevangengehouden en ervoer de meest duistere periode uit zijn leven.

Vertrouwen
Een deel van zijn gevangenschap bracht Brunson door in een isoleercel, afgesloten van de buitenwereld. Het was de moeilijkste periode. “Als je biografieën leest van vervolgde christenen, krijg je de indruk dat je de vreugde van God zult ervaren te midden van het lijden. Dat was ook mijn verwachting, maar dat gebeurde niet. Ik ervoer juist de afwezigheid van God en voelde me door Hem verlaten. Dat schokte me en bracht me in een geestelijke crisis. Dit had ik nooit verwacht. Ik was er ook niet klaar voor. Ik bad: ‘Waar bent U God? Waarom bent u zo stil? Waarom laat U me alleen op het meest donkere moment in m’n leven?’

God wilde me leren om in de duisternis staande te blijven. Een bijbeltekst die erg belangrijk voor me werd, is Jesaja 50:10. Daar zegt God dat diegenen die in duisternis wandelen op Hem moeten vertrouwen. Dat zegt Hij tegen het volk Israël dat in ballingschap verkeert. Het was God zelf die hen in die duisternis bracht. Hij kon ze ook weer uit de duisternis halen en in het licht zetten, maar toch deed God dat niet. Hij zegt: ‘Als hij - het volk Israël - in duisternissen gaat en geen licht heeft, laat hij dan vertrouwen op de Naam van de Heere en steunen op zijn God.’ Dit moest ik telkens opnieuw leren.”

Wankelen
Hoewel Brunson het probeerde, lukte het hem niet om op God te vertrouwen. “Ik heb vijftig dagen achtereen in een isoleercel gezeten en dat was een erg zware periode. Ik sliep slecht vanwege de stress. Vaak sliep ik niet meer dan drie uur per nacht en dat putte me uit. Ik kreeg paniekaanvallen en gevoelens van wanhoop. Er waren momenten waarop ik niet helder kon denken. Ik was al meer dan twintig jaar actief als zendeling en kerkplanter in Turkije en had al vaak met allerlei bedreigingen te maken gehad. Ik zei tegen God: ‘Ik heb de kosten van het navolgen van U toch berekend?’ Ik denk dat het verblijf in de isolatiecel en gebrek aan slaap ervoor zorgden dat ik wankelde. Trouwens ook de onzekerheid over de vraag of en zo ja wanneer ik vrij zou komen. Ik was bang dat ik misschien levenslang vast zou komen te zitten.

Na een aantal maanden gevangenschap las ik boeken van Richard Wurmbrand (de grondlegger van het werk van SDOK, red.). Hij zat veertien jaar gevangen onder verschrikkelijke omstandigheden. Hij sprak over de vreugde van God die hij ervoer te midden van het lijden. Het maakte indruk op me. Ik keek tegen hem op en vroeg: ‘God, waarom kan ik niet zijn zoals hij? Ik begon daarnaast ook boeken te lezen van christenen die net als ik, worstelden met dezelfde gevoelens. Het gaf me het gevoel dat ik niet de enige ben die het moeilijk vond om met de omstandigheden waarin ik verkeerde, om te gaan.”

Dansen
Het getuigenis van Richard Wurmbrand liet Brunson niet los. Hij scheurde een foto van Wurmbrand uit een boek en legde die naast zijn bed. Telkens werd hij op die manier herinnerd aan het getuigenis van de Roemeense dominee. “Wurmbrand schrijft over de periode dat hij in een isoleercel verbleef, net als ik op dat moment. Wurmbrand las de tekst uit Mattheus 11:5. Daar zegt Jezus dat we ons moeten verblijden en verheugen in het lijden, omdat de beloning groot zal zijn. Wurmbrand vatte deze tekst op als een opdracht. Hij ging springen en dansen in zijn cel om op die manier God te loven. Het inspireerde me, maar ik voelde me erg schuldig. Ik had in gevangenschap namelijk nooit blijdschap ervaren. Tegelijkertijd is het een opdracht van Jezus om je te verblijden als je vervolgd wordt.

Ik heb daarom besloten om hetzelfde te doen als wat Wurmbrand deed, vanuit een stuk discipline. Niet omdat ik daar wat bij voelde, want ik voelde niets van geluk of blijdschap. Ik deed het alleen om de woorden van Jezus te gehoorzamen en mijn gedachten op Hem gericht te houden. Ik deed dit vanaf dat moment elke dag vijf minuten. De eerste keer vroeg ik God om vergeving omdat ik me nog niet eerder verblijd had in Hem. Ik zei: ‘Vergeef me alstublieft, want U heeft me opgedragen om me te verheugen en ik deed het niet. Ik wil nu blijdschap aan U tonen, hoewel ik het niet ervaar. Kijkt U er alstublieft naar, want ik doe het uit gehoorzaamheid aan U.”

Keus
Hoewel Brunson er niets bij voelde, bleef hij dansen voor God in zijn cel. Tegelijkertijd merkte hij dat zijn opstandige gevoelens niet verdwenen. “Mijn vragen en twijfels bleven terugkomen en mijn relatie met God dreigde erdoor te verstikken. Ik voelde dat ik rationeel een keuze moest maken om Jezus te blijven volgen. Op een gegeven moment stelde ik in mijn hoofd een doos voor. Ik besloot om al mijn vragen en twijfels in die ingebeelde doos te stoppen en die op slot te doen. Daarna zei ik tegen God: ‘Alleen U en ik kunnen deze doos openen, maar ik zal hem niet openen. Ik heb geen antwoorden op mijn vragen nodig om een relatie met U te hebben.'

Dit was een keerpunt voor me. Nog steeds had ik veel vragen, maar ik gaf ze geen ruimte meer. Ik bande ze uit. Elke keer als er weer vragen boven kwamen, zei ik: ‘Nee, je gaat terug in de doos!’ Dat veranderde dingen. Hoewel de omstandigheden hetzelfde waren, was mijn hart geopend. Vanaf dit moment was ik in staat om te ontvangen. Het maakte mijn hart milder ten opzichte van God. Ik maakte liederen en schreef teksten als: ‘U bent het waard Jezus. Ik wil door U waardig bevonden worden op de dag dat ik U ontmoet. Laat me geen spijt hoeven hebben omdat ik ben weggelopen voor de taak waar U me voor riep. Laat het zijn dat U zult zeggen: ‘Goed gedaan, getrouwe vriend’."

Test
Hoewel zijn eigen houding over de omstandigheden veranderde, waren de worstelingen niet voorbij. “Ik ervoer weer een dieptepunt op het moment dat ik in een gevangenis geplaatst werd waar ik eerder had gezeten en waar de leefomstandigheden erg slecht waren. Dit keer beschuldigde ik God niet. Ik vroeg: Waarom liet U dit gebeuren? Ik huilde in de isoleercel. Maar wat er bij me naar boven kwam, door mijn tranen heen, verraste me. Ik hoorde mezelf zeggen: ‘Ik hou van U, Jezus, ik hou van U, Jezus.’ De gedachte die vervolgens bij me bovenkwam was: Dit is mijn overwinning! Op dat dieptepunt ervoer ik de liefde van Jezus. Liefde kan oprecht zijn, maar als het niet op de proef is gesteld, is niet bewezen dat het echt is. Het was alsof God tegen me zei: ‘Nu is je geloof getest en oprecht gebleken.’ Het is zoals soldaten die jaren kunnen trainen, maar zich in een oorlogssituatie moeten bewijzen. Ik heb deze les als een geschenk ervaren.”

Vrij
Tijdens de rechtszitting kreeg Brunson te maken met veel valse beschuldigingen. Hij zou een militaire spion zijn en een terrorist die Turken zou willen onthoofden. “Ik was gefrustreerd door al die belachelijke aanklachten. Toen heb ik gezegd: ‘Ik ben hier alleen om mijn geloof te vertegenwoordigen. Dit is mijn doel: iedereen vergeven die mij vals heeft beschuldigd. Waar jullie me ook van beschuldigen, de echte reden dat ik dit moet doormaken, is vanwege mijn toewijding aan Jezus Christus.”

Na twee jaar wordt Brunson in oktober 2018 dankzij diplomatieke druk uiteindelijk vrijgelaten en keert hij met zijn vrouw Norine terug naar de Verenigde Staten, waar hij nu nog steeds woont. Hoewel de gevangenisperiode zwaar was, is hij niet verbitterd. “Ik heb perioden ervaren waarin God stil was en het stelde mijn relatie met God op de proef. Maar ik ben eruit gekomen en uiteindelijk heeft deze tijd mijn intieme relatie met God verdiept.”