Het is een hele kunst om zowel radicaal als genuanceerd te zijn…
De tijdgeest heeft meer invloed op ons dan we beseffen, vindt Johan Vink. Hij is socioloog, was voorganger, zat in de directie van Youth for Christ en geeft nu leiding aan het Omega Project. We zijn als vissen die niet in de gaten hebben hoe nat ze zijn. Overal om ons heen wordt in zwart-wit termen gedacht. Hoe simpeler je mening, hoe beter je overkomt, lijkt het. Daarom hebben we zo’n moeite met lastige vragen waar je geen kort antwoord op kan geven. Helaas zit de Bijbel vol van dit soort lastige vragen, of je het leuk vindt of niet. In een tijd van polarisatie moeten we echt leren om tegen de stroom in te zwemmen.
Maar de Bijbel spreekt toch duidelijke taal: licht versus duister, goed versus kwaad..
"Natuurlijk, daarin staat het evangelie ook haaks op de tijdgeest. Het evangelie is ongemakkelijk exclusief. Jezus zegt dat Hij dé waarheid is: als je dat gelooft creëert dat een enorm stuk spanning met al die mensen die geloven prima vinden zolang je het maar ziet als een persoonlijke voorkeur. Dat is nog begrijpelijk ook omdat in het verleden het geloof vaak heel dogmatisch gehanteerd werd. Iedereen die niet de juiste opvattingen had werd verketterd. Daar zijn we allergisch voor. Maar hoe voorkom je dat je naar de andere kant doorslaat?"
Ja, want dogmatisme en relativisme zijn allebei gevaarlijk. Het geloof is meer dan jouw privé-opvatting?
"Dat is nou precies waarom het zo nauw luistert hoe je je geloof beleeft en verwoordt. Jezus zegt dat Hij niet is gekomen om te veroordelen. Zodra wij ons geloof op een krampachtige manier hanteren en de waarheid op een betweterige manier verwoorden, bevestigen we het vooroordeel van mensen om ons heen die denken dat we ons beter voelen, het beter weten. Ik geloof dat de woorden over Jezus, dat Hij vol was van genade en waarheid daarom zo belangrijk zijn. Jezus was het Licht, maar juist de mensen die zondig waren, voelden zich tot Hem aangetrokken. Dat was omdat Hij niet boven de ander ging staan, in tegenstelling tot de geestelijke elite uit die tijd."
Hier heb je het eigenlijk over een paradox: de genade en waarheid van het Evangelie. Kun je daar wat dieper op ingaan?
"Het evangelie is eigenlijk één grote paradox! Dat is voor mij een enorm behulpzame ontdekking geworden. Er zijn zoveel aspecten in het geloof die je niet snapt als je geen oog hebt voor die paradox. Jezus heeft de overwinning behaald door aan een kruis te sterven. Ik herinner me dat ik lang heb geworsteld met de vraag wat de kern is van het lijden en sterven van Jezus. En je ziet dat dit nog steeds een van de meest heikele punten is van wat we geloven. Waarom moest de verzoening op deze manier worden bereikt?"
Geef eens antwoord op die vraag?
"In mijn boek ‘het Omega Dossier’ is dit eigenlijk de rode draad en het is niet mogelijk om dat op één A-viertje uit te leggen. Het gaat in ieder geval veel verder dan het verhaal van een boze God die zijn toorn op iemand moest afreageren. Jezus kwam om ons te bevrijden uit de macht van de tegenstander die ons gevangen hield. Jezus heeft zich laten gevangen nemen om de gevangenis van binnenuit te openen. Dat is het mysterie van Gods liefde waar de satan niet op had gerekend."
Waarom is deze benadering zo belangrijk?
"Zolang we het evangelie alleen benaderen in termen van schuld en vergeving, blijven we gefocust op het vechten tegen de zonde. Natuurlijk is het nodig dat wij de zonde nalaten, maar het is belangrijker dat wij als bevrijde mensen onze plek innemen in Gods Koninkrijk. Veel christenen weten beter waar ze tégen zijn dan waar ze vóór zijn. Paulus zegt: laat u niet overwinnen door het kwade, maar overwin het kwade door het goede… Juist in onze tijd van polarisatie is dat uiterst belangrijk voor ons."
Wat voor verschil maakt het of je zicht hebt op het Koninkrijk van God?
"Ik heb zelf heel lang geen idee gehad wat het Koninkrijk van God nou eigenlijk inhield. Voor mij was het een vaag en abstract. Maar het staat centraal in het onderwijs van Jezus. Dalles Willard beschrijft het als een Divine Conspiracy: een goddelijk complot. Juist in deze tijd dat we zoveel bezig zijn met complotdenken en overal spoken zien, is dit een radicaal andere benadering. Een samenzwering van mensen, die net als Jezus, zich door Gods liefde laten leiden. Die hun plek innemen en een verschil maken."
Is het woord samenzwering hier wel op zijn plaats?
Ik denk dat er achter de schermen een intense krachtmeting plaats vindt. Dan bedoel ik niet datgene wat de media beschrijven maar de geestelijke machten in de hemelse gewesten die natuurlijk op alle mogelijke manieren hun tentakels in onze wereld uitstrekken. Duistere machten doen er alles aan om door misleiding, afleiding en verleiding Gods Koninkrijk tegen te houden. Het enige waar ze niet tegen opgewassen zijn is de invloed van Jezus. Waar wij Hem loyaal en radicaal dienen, ons door Hem laten leiden, breekt zijn Koninkrijk door.
Gebeurt dat niet pas bij de wederkomst?
Dat is de paradox van Gods Koninkrijk: dat het al gekomen is en dat het nog moet komen. Dat lijkt tegenstrijdig en ik zie best veel verwarring op dat vlak. Aan de ene kant zijn er mensen die teveel naar de toekomst kijken en die fatalistisch worden als het gaat om het hier en nu. Aan de andere kant zie je ook mensen die er te veel van uitgaan dat het hier en nu moet gebeuren en dat maakt krampachtig of erger zelfs triomfalistisch. Ik geloof dat het radicale midden erin gelegen is dat we ons uitstrekken naar Gods ingrijpen in het hier en nu, maar ook beseffen dat het pas echt doorbreekt als Jezus terugkomt. Op zo’n manier leef je met verwachting zonder je ogen te sluiten voor moeite en gebrokenheid.
