Wycliffe Bijbelvertalers wil in elke taal een Bijbelvertaling: “Het is werk in uitvoering”

Gesponsord 20 maart 2025 4 minuten Sjoukje Dijkstra
Anke Plange

In de jaren 90 werd een grootschalige visie gelanceerd: in 2025 zou in elke taal ter wereld een Bijbelvertaalproject gestart moeten zijn. Een ambitieus streven, dat inmiddels realiteit zou moeten zijn. Maar hoe staat het er daadwerkelijk voor? Anke Plange-van Well, directeur internationale partnerschappen bij Wycliffe Bijbelvertalers, vertelt over de mijlpalen, uitdagingen en de weg vooruit. "Bijbelvertaling gaat niet alleen over woorden op papier, maar over mensen die hun geloof in hun eigen taal mogen ervaren", zegt Anke.

Allereerst benadrukt ze dat het nooit een doel op zich was om in 2025 voor elke taal een Bijbelvertaalproject te hebben, maar een visie: "Je stelt natuurlijk doelen binnen een visie, maar het werk van Bijbelvertaling kent geen eindpunt. Er is altijd meer te doen, altijd nieuwe taalgroepen die bereikt kunnen worden. Het is werk in uitvoering.”

Meer talen dan gedacht
De lijst van alle talen wereldwijd blijkt niet zo statisch als men misschien zou denken. "Ongeveer zeven jaar geleden kwamen we tot de conclusie dat gebarentalen ook meegeteld moeten worden. Wereldwijd zijn er ruim 300 gebarentalen, waardoor de lijst van benodigde vertalingen opeens fors groeide. Het voelde een beetje als een stap terug: eerst dachten we dat we richting de 1.600 talen gingen (van de 7000 bestaande talen) waarin nog geen Bijbelvertaalwerk was gestart, en ineens zaten we weer ruim boven de 2.000."

Daarnaast speelt meertaligheid een rol. "In Papoea-Nieuw-Guinea, het land met de meeste talen ter wereld, spreken mensen vaak meerdere talen. Sommigen hebben een nationale- of handelsstaal zoals Tok Pisin, maar de geloofsbeleving zit vaak diepgeworteld in de moedertaal. Voor theologische concepten en geloofservaringen maakt dat echt een verschil."

Hoe staat het ervoor?
Het aantal talen waarin momenteel aan Bijbelvertaling wordt gewerkt is nog nooit zo groot geweest, zegt Anke. “Dat ligt rond de 3500. Daarnaast zijn er nog zo’n 810 talen waarin nog niks gestart is. En dat zijn meteen de moeilijkste talen. Het zijn vaak kleine taalgroepen, talen in gebieden waar veel geweld of politieke instabiliteit is, of talen in gesloten landen waar christendom onder druk staat."

Technologische ontwikkelingen hebben het proces wel versneld. "Er zijn bijvoorbeeld experimenten met AI om een eerste versie van een vertaling te genereren op basis van bestaande teksten. Maar de menselijke factor blijft cruciaal. De vertaling moet aansluiten bij de cultuur en beleving van een gemeenschap. Het moet echt iets zijn wat mensen begrijpen en omarmen."

De uitdagingen van nu
Volgens Anke is de grootste uitdaging dat het laaghangend  fruit al geplukt is. "In de talen waar vertalingen relatief eenvoudig te realiseren waren, is het Bijbelvertaalwerk al opgepakt of zelfs afgerond. Wat nu overblijft, zijn taalgroepen die moeilijk te bereiken zijn. Dat kan zijn vanwege oorlog, maar ook het ontbreken van een sterke christelijke gemeenschap. In Congo zijn we heel actief, we werken daar met zo’n 50 talen. Maar door de oorlog daar zijn onze uitgezonden medewerkers geëvacueerd. Toch gaat het werk, met lokale krachten, door."

"We krijgen weleens de vraag: ‘Denk je dat Jezus terugkomt als het laatste vertaalproject is afgerond?’"

Daarnaast moet elke Bijbelvertaling ook een gedragen project zijn. "Soms klopt een individu bij ons aan met de vraag of we een vertaling in een bepaalde taal kunnen maken. Maar we willen zeker weten dat het echt een breed gedragen behoefte is binnen een gemeenschap. Daarom beginnen we vaak met een mobilisatieperiode met de kerken in de betreffende taalgemeenschap, waarin we laten zien wat Bijbelvertaling kan betekenen. Dan merken we vaak dat mensen geraakt worden en zich realiseren: dit willen we echt."

Probeert Wycliffe Gods komst dichterbij te brengen?
Sommige christenen geloven dat de verspreiding van de Bijbel de wederkomst van Christus versnelt. "We krijgen weleens de vraag: ‘Denk je dat Jezus terugkomt als het laatste vertaalproject is afgerond?’ Dat weet ik niet", zegt Anke nuchter. "Maar we hebben wél een opdracht. Jezus gaf ons de opdracht om zijn Woord aan alle volken te brengen. Dat is wat we doen. Of en wanneer dat Gods komst dichterbij brengt, dat laten we aan Hem over."

"Het gaat niet alleen om een Bijbel in een taal, maar om een Bijbel die ook daadwerkelijk gebruikt wordt." (foto: Marc Ewell)

De toekomst: 2033 en verder
Nu 2025 in zicht is, wordt er internationaal al nagedacht over de volgende stap: een nieuw streven voor 2033. "Dit plan stelt voor dat alle talen met meer dan 500.000 sprekers minstens één volledige Bijbelvertaling hebben, talen met meer dan 5.000 sprekers een volledig Nieuw Testament, en talen onder de 5.000 sprekers in ieder geval een aantal hoofdstukken relevant voor de (betreffende) taalgemeenschap."

Maar Wycliffe Nederland committeert zich niet zomaar aan een nieuw getal. "Voor ons draait het niet om een checklist afvinken. We willen dat elke vertaling echt betekenis heeft en dat gemeenschappen zich erin herkennen. Het gaat niet alleen om een Bijbel in een taal, maar om een Bijbel die ook daadwerkelijk gebruikt wordt."

Voor Anke is dat het mooiste aan haar werk. "De veelkleurigheid van de kerk wereldwijd is zo prachtig. We werken met partners uit tientallen landen, allemaal gedreven door hetzelfde verlangen: dat mensen Gods Woord in hun eigen taal kunnen begrijpen. Dat maakt dit werk zo bijzonder."

Het streven van 2025 is nog niet helemaal bereikt, maar de beweging die het op gang heeft gebracht, heeft impact. De Bijbel komt in steeds meer talen beschikbaar en bereikt zo steeds meer harten. Hoe dat precies in Gods tijdlijn past? "Dat laten we aan Hem over", glimlacht Anke. "Wij blijven gewoon doorgaan."

Praatmee

Beluister onze podcast

#362 Jeffrey & Ton van der Schans over het GerGem-curatorium en het predikantentekort
Of beluister op:
Luister naar
0:00

Meerartikelen

Ds. G. J. Post
Video

CGK-predikant over veranderingen rond identiteit: "Vandaag moet je zelf bepalen wie je bent"

“Tien jaar geleden wist je bij een geboorte: het is een jongetje of een meisje. Maar in de wereld van vandaag is dat slechts een voorlopige conclusie", aldus ds. G. J. Post. In een recente preek schetste de CGK-predikant dat iemands biologische gesla

Wilkin van de Kamp
Video

Wilkin van de Kamp legt uit dat vergeving niet betekent dat je het gedrag van de dader vergoelijkt

Komt degene die mij pijn deed er niet te gemakkelijk mee weg als ik hem vergeef? Het is een vraag die je misschien wel uit je eigen leven herkent. Wat nu als iemand je jaren geleden schade heeft toegebracht waar je tot op de dag van vandaag onder lij

Chris Verhagen
Video

Wanneer verandert Mariaverering in afgoderij? Christelijke apologeet antwoordt

In deze video zoomt Chris Verhagen, initiatiefnemer van het YouTube-kanaal Christelijke apologeet, in op de historische ontwikkeling van de leerstellingen (dogmata) rondom Maria de moeder van Jezus in de Rooms-Katholieke Kerk. Ook zoomt hij in op de

Hans van Vuuren
Video

Terugkijken: Hans van Vuuren blikt vooruit op de Psalmendag

Vandaag (17 mei) organiseert Groot Nieuws Radio op themakanaal Blijde Klanken weer een Psalmendag. Van acht uur ’s ochtends tot acht uur ’s avonds zijn alle 150 psalmen te horen. Dit jaar is het extra bijzonder omdat Blijde Klanken op 17 mei ook drie

Ds. J.A. van den Berg
Video

Terugkijken: ds. J. A. van den Berg beantwoordt Refoweb-vragen

Ds. J. A. van den Berg is predikant van de hervormde gemeente in Sint Anthoniepolder. Hij staat bekend om zijn schriftgetrouwe prediking, pastorale betrokkenheid en heldere uitleg van Bijbelse thema’s. Op Refoweb beantwoordt hij regelmatig geloofsvra

Dr. C. A. van der Sluijs
Nieuws

Nostalgie nam plaats in van waarachtige vreeze des Heeren

Wat is er toch aan de hand de laatste weken? Het lijkt wel of ons land bezet werd door nieuwe vreemde machten. De euphorie kende geen grenzen. Gewezen EO-coryfeeën waren buiten zichzelf bij het zien van de witte rook boven het Vaticaan. En de massa o

Ds. L. W. den Boer
Nieuws

Hervormde gemeente Bergambacht brengt beroep uit op ds. L. W. den Boer

Ds. L. W. den Boer (foto) denkt de komende weken na over een mogelijk vertrek uit Goedereede. De hervormde predikant heeft een beroep uit Bergambacht ontvangen. In de Laurentiuskerk (Wijk B) moet Den Boer de opvolger worden van ds. P. Wijnberger die

Acteur die Filippus speelt
Nieuws

Hitserie The Chosen maakt zich op voor 'emotionele' zesde seizoen: ‘Hou je stoel maar vast’

Reza Diako, die de apostel Filippus speelt in de populaire serie The Chosen, blikt vooruit op seizoen zes. Volgens de acteur wordt het een intens en emotioneel hoofdstuk in het levensverhaal van Jezus. “Het wordt pijnlijk. Het wordt moeilijk", zegt D

Meerartikelen

Duitse kerk
Nieuws

Onderzoek: Meerderheid Duitsers gelooft slechts in twee geslachten

Uit een recent onderzoek van INSA-Consulere, uitgevoerd in opdracht van het christelijke persbureau IDEA, blijkt dat 62 procent van de Duitsers gelooft dat er slechts twee geslachten zijn: man en vrouw. Het onderzoek werd tussen 9 en 12 mei gehouden

Robert Morris
Nieuws

Voormalig leider megakerk eist miljoenen euro’s na beschuldigingen seksueel misbruik

Voormalig voorganger Robert Morris van megakerk Gateway Church in Texas heeft na zijn vertrek miljoenen euro’s aan pensioenuitkering geëist. De kerk weigert echter zijn eisen in te willigen, blijkt uit rechtbankdocumenten die deze week zijn ingediend

pakistan
Nieuws

Christelijke arbeider gemarteld en vermoord in Pakistan: "Ze sloegen hem met ijzeren staven"

Deze week overleed de 35-jarige katholieke dagloner Kashif Masih. Hij werd zwaar gemarteld door een groep mannen, onder wie een voormalige politieagent. De mishandeling zou zijn begonnen na een beschuldiging van diefstal van een mobiele telefoon. Dat

Jan van den Bosch
Column

Niet het Witte Huis maar het kruis moet weer belangrijk worden

Focus niet op het Witte Huis, maar op het kruis, zo roept Jan van den Bosch op in zijn nieuwe column. In kerken en bij christenen gaat het in de Verenigde Staten vaak over Donald Trump, maar dat is de verkeerde focus. Het moet weer over het evangelie

Marije en Jan
Video

Zondag is Marije van der Velde te gast in Hour of Power

Zondag is Marije van der Velde te gast in Hour of Power. Ze groeide op in de Gereformeerde Gemeenten, waar ze veel over God leerde, maar Hem niet persoonlijk kende. Uiteindelijk liet ze Hem los. Onbewust raakte ze daarna verstrikt in de New Age-beweg

Gemeente Rotterdam
Nieuws

Gemeente Rotterdam verbiedt trouwambtenaren om over God en geloof te praten

De gemeente Rotterdam verbiedt haar trouwambtenaren om tijdens huwelijksvoltrekkingen te spreken over God en geloof. Dat blijkt uit berichtgeving van het Reformatorisch Dagblad. Zowel de Rotterdamse ChristenUnie-fractie als de landelijke SGP vragen o

Ds. W. Visscher
Video

GerGem-predikant: "Ambtsdragers lopen niet de hele dag met een sip gezicht rond"

"Ambtsdrager zijn betekent niet dat je de hele dag vrome dingen doet en met een sip gezicht rondloopt", stelde ds. W. Visscher in een recente preek. De predikant uit de Gereformeerde Gemeente van Amersfoort preekte over het vijfde gebod 'Eer uw vader

Myanmar
Interview

Anderhalve maand na aardbeving Myanmar: "God liet ons niet in de steek"

Op 28 maart werd Myanmar getroffen door een zware aardbeving en heftige naschokken. Het epicentrum lag in de regio Sagaing en Mandalay. Volgens de VN verloren ruim 3800 mensen het leven en raakten er meer dan 5000 mensen gewond. De materiële schade w

eenzaam
Dagelijks leven

Refoweb-vragensteller heeft nog nooit relatie gehad: 'Ik voel me afgewezen'

'Op dit moment ben ik bijna 40 jaar en ik heb nog nooit een relatie gehad, laat staan seksuele gemeenschap. Ik vind het heel naar om te zien dat er zo veel mensen om mij heen getrouwd zijn, kinderen hebben, terwijl voor mijn idee de hele wereld aan m

Ds. C. Sonnevelt
Video

Wat houdt Israël steunen als christen in? Ds. Sonnevelt antwoordt

Israël blijft Gods volk, en aan hen heeft Hij het land Israël beloofd. Maar betekent dit ook dat je als christen de huidige staat Israël moet steunen? Ben je vanuit de Bijbel onlosmakelijk verbonden met het volk, land én staat? En wat houdt Israël st

Anton de Wit
Video

Anton de Wit beantwoordt vragen over Rooms-Katholieke Kerk en de paus

Onlangs vond het conclaaf plaats en kozen 133 kardinalen Leo XIV als nieuwe paus. Voorafgaand organiseerde Credo een online Q&A met Katholiek Nieuwsblad-hoofdredacteur Anton de Wit. Wat voor rol heeft de paus in de Rooms-Katholieke Kerk? Bepaalt de p

CGK-synode
Opinie

Hebben de Christelijke Gereformeerde Kerken nog toekomst?

De situatie waarin de Christelijke Gereformeerde Kerken (CGK) zich bevinden, is helaas zodanig dat gezamenlijk verdergaan niet meer realistisch lijkt te zijn. De standpunten zijn principieel, voor (oneerbiedig gezegd) elke groep. Het is ons inziens d