Het pastorale gesprek als tempelwandeling
De pastorale huisbezoeken uit mijn jeugd kan ik me goed herinneren. Mijn moeder maakte het beneden helemaal schoon en netjes. Er was koffie met grote koeken. Dan kwamen er twee mannen die we kenden vanuit de kerk. Ze hadden hun bijbel in de hand en een papier met aantekeningen.
Tegen mij en mijn broertjes en zusje maakten ze vaak grapjes die wij niet echt grappig vonden. Als kinderen moesten we bij een dergelijk bezoek zitten. Nadat de koffie was ingeschonken, werd er gebeden en uit de Bijbel gelezen. En dan werd er gepraat over hoe wij ons verhielden tot een pastoraal thema. Het voelde voor mij meer als een overhoring, dan een samen-op-lopen moment.
Verrijkend
Ik heb ook andere ervaringen met pastorale gesprekken. Er waren momenten in mijn gezin van herkomst die moeilijk of juist heel mooi waren. Bijvoorbeeld door ziekte of overlijden, of door geboortes en andere mijlpalen. Dan ging de deurbel en stond daar de wijkouderling die kwam horen en kijken hoe het met ons was en of hij nog wat kon betekenen. Dat vond ik heel bijzonder. Vaak werd er ook gebeden na afloop. En dat ervoer ik als verrijkend.
Volgens een zeker stramien
Het contrast tussen de geplande huisbezoeken en de spontane bezoeken was groot. Elk van de mannen die ons bezochten deden het op hun eigen manier. Maar bij de geplande bezoeken was er wel een zeker stramien: beginnen en eindigen met gebed. Bijbellezen, daar uitleg over krijgen en vragen hoe wij ons tot een bepaald thema verhielden. Nogmaals, ik ervoer niet veel pastorale begeleiding. Het voelde meer als een verplichting en een overhoring.
Hoe zou het voor de ouderlingen zelf zijn geweest? Ga er maar aan staan! Overdag heb je een kantoorbaan met cijfers of werk je juist met je handen. En ’s avonds moet je een diepgaand gesprek voeren. Dat is niet iedereen gegeven.
Als een tempelwandeling
Wat maakt een gesprek nou pastoraal? En wat is een goed pastoraal gesprek? Laatst leerde ik dat je een pastoraal gesprek kan zien als een tempelwandeling. Je wandelt met je gesprekspartner eerst rustig door de beide voorhoven. Daarin spreek je over gebeurtenissen en ervaringen in iemands leven en verken je hoe iemand dat heeft beleefd. Als het mag en past, wandel je door naar het heilige. Daar ga je dieper door op zaken die het leven de moeite waard maken of daar afbreuk aan doen. En als God het geeft en het is veilig genoeg, kom je in het heilige der heiligen, de plek waar je samen God ontmoet. Een heel bijzondere, intieme en verrijkende ervaring! Vervolgens wandel je weer rustig met elkaar terug en bij de uitgang van de tempel loop je letterlijk het tuinpad weer af.
Van belang
Als je op deze manier kijkt naar een pastoraal gesprek, zijn er een paar dingen van belang. Je moet regelmatig door jouw eigen tempel zijn gelopen, je weet ongeveer hoe het er bij jou uitziet. En je hebt de overtuiging nodig dat jouw tempel niet de enige ware tempel is. Verder is oprechte betrokkenheid bij de tempel van de ander voorwaarde voor een goed gesprek.
Als je zo met belangstelling en aandacht samen met iemand door jouw of zijn tempel wandelt, vallen er fantastische dingen te ontdekken over het leven met God en met elkaar.
Goed genoeg?
Maar stel dat je niet in het heilige der heilige bent aanbeland tijdens een pastoraal gesprek. Is het dan wel goed genoeg geweest? Het antwoord is in principe ja. Tenzij jij de moed niet hebt gehad om het heilige der heiligen binnen te gaan. Dan is het misschien tijd om pastoraal voor jou te laten zorgen. Hoe ontmoet jij God? Wat heb jij daarin nodig? Breng jij tijd door met het Hem? Zoek jij naar verdieping in je eigen relatie met God. Bevraag jij jezelf en laat jij je bevragen over jouw leven met onze grote God?
Dit betekent niet dat je altijd op de top van je relatie met God moet zitten. Je hoeft uiteraard geen supergelovige te zijn om goede pastorale gesprekken te hebben. Maar als jij min of meer weet hoe het bij jou zit en je hebt de moed om dat complete pakketje, inclusief je twijfel, frustratie en boosheid, bij God te brengen dan ben je al een heel eind.
Ruimte voor ontmoeting
God bevindt zich in het Heilige der Heilige. Bij jou én bij de ander. Wandel in een tempo op een manier die door jou en je gesprekspartner bij te houden is. Dan ontstaat er ruimte voor een ontmoeting op een verdiepend niveau. Daarmee krijgt God de eer die Hem toekomt. En gaan jij en je gesprekspartner verrijkt uit elkaar.
Christien de Ruyter adviseert en begeleidt gemeenten op het gebied van jeugdwerk en pastoraat. Deze blog verscheen eerder op de site van Kerkpunt en is met toestemming overgenomen door Cvandaag.
Praatmee