Oproep aan PKN: behandel hbo-theologen niet als 'tweederangsdominees'
Zouden hbo'ers wel of niet de sacramenten mogen bedienen in de Protestantse Kerk in Nederland (PKN)? 'Wij zien hier geen principiële bezwaren', stellen Jan Martijn Abrahamse (docent systematische theologie aan de CHE) en Herman Oevermans (directeur opleidingen Theologie aan de CHE) in dagblad Trouw.
Voorgeschiedenis
Er zijn de afgelopen decennia binnen de Protestantse Kerk veelkleurige, nieuwe gemeenschappen ontstaan met een eigen dynamiek en een diversiteit aan voorgangers. Het aantal kerkelijk werkers en pioniers is toegenomen. Theologisch en arbeidsrechtelijk hebben zij een andere positie dan predikanten. Dat vraagt volgens de PKN om een verdere doordenking van en bijgestelde visie op het ambt.
De directe aanleiding voor de huidige bezinning op het ambt is tweeërlei. In de eerste plaats de positie van pioniers. In kleine, groeiende pioniersplekken ontstaat soms de vraag naar het bedienen van de doop en het vieren van de maaltijd van de Heer. Pioniers zijn hier meestal niet toe bevoegd. In de tweede plaats de situatie van kerkelijk werkers, die vaak in kleine gemeenten werken. Deze ambtsdiscussie heeft een voorgeschiedenis. Vanuit die geschiedenis denkt de synode na over een ambtsvisie die behulpzaam is voor de toekomst van de kerk.
Veranderende praktijk
Het ambtsrapport Geroepen door Christus van de PKN laat volgens Abrahamse en Oevermans zien 'dat de autonome professional in de vorm van de academisch geschoolde predikant niet langer het enige antwoord kan zijn op alle vragen van de hedendaagse praktijk'. In de praktijk merkt het tweetal op dat hbo-theologen steeds vaker op een informele wijze functioneren als 'dominee'. 'Ons inziens zou de PKN ruimhartiger moeten inspelen op deze veranderende praktijk', schrijven zij in Trouw.
'Wanneer we alle roepingen in dezelfde mal van een academische opleiding stoppen ontnemen we de kerk de verschillende gaven van Christus die passen bij een steeds veelkleuriger samenleving', vervolgen Abrahamse en Oevermans. 'Daarom zouden we graag zien dat de synode afziet van het plan om een apart ambt in te richten om de hbo-theoloog in te kaderen.'
Ontwikkelingen in PKN
Vorig jaar stemde de generale synode in met een nieuwe visie op het ambt en de komst van 'pastors'. Kort gezegd komt het er op neer dat de synode uitspreekt dat er ruimte is om binnen het ambt van dienaar des Woord te differentiëren. Door deze differentiatie is het in de toekomst mogelijk dat - naast predikanten - ook kerkelijk werkers onder nader te bepalen voorwaarden het Woord en de sacramenten gaan bedienen. In de afgelopen periode vond er verdere verdieping van de ambtsvisie plaats en werd er nader (praktijk)onderzoek gedaan naar de beleefde praktijk van gemeenten en kerkelijk werkers.
De toekomst
Mede op basis van de voorgaande fase worden mogelijke beroepsprofielen voor de dienaar des Woords opgesteld en deze worden ter besluitvorming voorgelegd aan de generale synode van november 2022. De praktische uitwerking en verdere concretisering vindt plaats in verschillende werkgroepen. Om een goede aansluiting te garanderen tussen de uitwerkingsvraagstukken, de ambtsvisie en de beroepsprofielen, worden de werkgroepen al eerder gefaseerd opgestart. Tijdens de generale synode van april 2023 wordt een samenhangend rapport voorgelegd ter besluitvorming.
Deze kwestie komt zaterdag 2 juli aan de orde tijdens de generale synode van de PKN. Lees ook: Protestantse Kerk en de visie op het ambt en Wetenschappelijke theologie wordt volgens Remmelt Meijer overschat: “Kerkelijk narcisme ligt op de loer”.
Praatmee