Gabriel Barkay is decaan Bijbelse archeologie: "Ik probeer de Bijbel niet te bewijzen"

God 2 augustus 2023 David Parsons en Jonathan Parsons
Gabriel Barkay

Professor Gabriel Barkay is een levende legende op het gebied van bijbelse archeologie. Een kleurrijk figuur, hij wordt beschouwd als de leidende expert op het gebied van de geschiedenis van Jeruzalem.

Hij heeft archeologie gestudeerd en onderwezen aan de Universiteit van Tel Aviv en de Hebreeuwse Universiteit van Jeruzalem. Met name wordt Barkay gecrediteerd voor het ontdekken van de oudste bijbelse Hebreeuwse inscripties die ooit zijn gevonden - twee zilveren amuletten met de AƤronische zegen uit Numeri 6:24-26, daterend uit de tijd van koning Hizkia. We spraken hem onlangs over deze en andere belangrijke vondsten in het land sinds de wedergeboorte van Israƫl 75 jaar geleden. Hier is een transcriptie van ons interview.

Waarin bent u geĆÆnteresseerd geraakt op het gebied van archeologie?
"In mijn jeugd woonde ik in het gebied van Rehavia en dwaalde ik door de Vallei van het Kruis en verschillende andere plaatsen. Een groot deel van het huidige Jeruzalem was nog niet bebouwd. En er waren veel open plekken. Ik verzamelde allerlei artefacten, oude munten en potten van aardewerk en andere dingen. Ik vroeg me af van wie zou dat kunnen zijn? Ik begreep dat ik niet de eerste in dit land ben en dat er vele anderen voor mij waren. Ik kreeg steeds meer interesse. Ik dwong mijn vader om wat boeken voor me te kopen. En zo kwam ik in mijn jeugd in de archeologie terecht."

"Eigenlijk is de Bijbel de belangrijkste motivatie van mensen die komen graven in het Heilige Land, en vooral in Jeruzalem."

Wat waren enkele van uw belangrijke vondsten of ontdekkingen?
"In de afgelopen 15 jaar heb ik leiding gegeven aan het Sifting Project, het zeven van grond die illegaal is verwijderd van de Tempelberg, de belangrijkste archeologische vindplaats in dit land. Ik ben vooral trots op mijn opgraving aan de westkant van Jeruzalem, bij Katef Hinnom, de schouder van Hinnom, naast de St. Andrews Presbyterian Church of Scotland. Daar had ik negen seizoenen van opgravingen.

We hadden een reeks grafgrotten en een belangrijke vroegchristelijke kerk. De grafgrotten dateren uit de zevende eeuw voor Christus, de tijd van de profeet Jeremia en koning Josia, zoā€™n 2600 jaar geleden. In de meeste van deze zeven grotten werd het bovenste gedeelte weggehouwen en in de oudheid geplunderd. In een van de grafgrotten vonden we een zeer interessante architectuur met verhoogde planken voor het begraven van lichamen met uitgeholde hoofdsteunen voor de overledene. We hebben honderden grafplanken gevonden in deze opslagplaats, wat een unieke vondst is. In die kamer verzamelden ze de botten en grafgiften van mensen die op de banken waren begraven. We hadden meer dan 1000 objecten in Ć©Ć©n kamer. Ongeveer 125 van hen waren gemaakt van zilver, 360 intacte aardewerken vaten en 140 kralen gemaakt van halfedelstenen. We hadden glazen voorwerpen, ivoren voorwerpen en zelfs wat goudstukken.

Onder de vondsten in die opslagplaats hadden we twee kleine opgerolde plaquettes gemaakt van 99 procent puur zilver. En na drie jaar van inspanningen slaagden we erin om die twee kleine boekrollen uit te rollen en ze waren dicht bezaaid met oud Hebreeuws schrift, dat in beide gevallen de priesterlijke zegening bevatte uit het boek Numeri uit hoofdstuk zes, verzen 24 tot 26. En deze zijn de vroegste bijbelverzen die we vandaag bezitten. Ze zijn uit de zevende eeuw voor Christus, ongeveer 2600 jaar oud, van vlak voor de verwoesting van Jeruzalem door de BabyloniĆ«rs, vĆ³Ć³r koning Josia. Het stamt uit de tijd dat de eerste tempel, de Tempel van Salomo, nog in Jeruzalem stond. En die twee kleine boekrollen noemden ze zes keer de naam van de HEER, wat ook het eerste woord was dat ik wist te ontcijferen toen ik ze voor het eerst zag nadat ze waren uitgerold. Het tetragrammaton van de onuitspreekbare naam van God, in de Bijbel waar je het woord Heer hebt, dat verschijnt als JHWH."

Bent u op een gegeven moment de Bijbel gaan gebruiken als gids of hulpmiddel bij je onderzoek? Dit is de essentie van Bijbelse archeologie waarbij de Bijbel als leidraad wordt gebruikt, maar niet noodzakelijkerwijs om het te bewijzen.
"De connectie tussen de Bijbel en theologie is een bekend onderwerp op het gebied van archeologie in dit land. Eigenlijk is de Bijbel de belangrijkste motivatie van mensen die komen graven in het Heilige Land, en vooral in Jeruzalem. Maar met de jaren ontwikkelde zich onder archeologen een gemengde houding ten opzichte van de Bijbel. Sinds de jaren 70 waren er enkele mensen die elk mogelijk verband tussen de Bijbel ontkenden en ze betwistten en verwierpen de bijbelse verslagen als niet-historisch.

"Ik denk niet dat de Bijbel archeologie bewijst. Ik denk dat archeologie ons vermogen vergroot om de Bijbel beter te begrijpen."

Aan de andere kant waren er anderen die het bijbelse verslag zonder enige kritiek volgden en dachten dat het een nauwkeurige beschrijving was van de geschiedenis van de Israƫlieten. De waarheid is dat de middenweg de juiste is; we zouden de Bijbel moeten gebruiken en we zouden archeologie moeten gebruiken, en wanneer ze maar passen - dat is heel goed. Het een heft de waarde van het ander niet op.

Ik heb in ieder geval een conservatievere kijk op het onderwerp. Ik denk dat iemand die de vroegste bijbelverzen heeft ontdekt, de waarde van de term ā€˜bijbelse archeologieā€™ niet kan ontkennen. Ik voel wel een heel nauwe band met de mensen die hier waren en in de Heilige Schrift worden beschreven. Dus ik probeer de Bijbel niet te bewijzen, en ik denk niet dat de Bijbel enig bewijs nodig heeft."

Dus het heeft uw geloof verdiept?
"Het is sterk genoeg, het heeft mijn bewijs niet nodig. Ik denk niet dat ik de Bijbel of iets dergelijks moet versterken. Ik denk niet dat de Bijbel archeologie bewijst. Ik denk dat archeologie ons vermogen vergroot om de Bijbel beter te begrijpen. En het levert ook het chronologische kader en de aspecten van het dagelijks leven. Waar de Bijbel soms zwijgt, voegen we meer informatie toe over de mensen die ons deze prachtige literatuur hebben nagelaten."

Wat zijn enkele van de andere belangrijke archeologische ontdekkingen van de afgelopen 75 jaar?
"De Dode Zeerollen zijn de belangrijkste ontdekking, een verzameling van ongeveer 900 boeken of overblijfselen van een bibliotheek van een joodse sekte die in het jaar 68 na Christus ten einde kwam. Het waren waarschijnlijk de in historische bronnen genoemde Essenen, die naast de Dode Zee een spiritueel centrum vestigden.

"We hebben werken in de collectie vanaf de derde eeuw voor Christus en verder. Dit is een schitterende ontdekking."

We hebben werken in de collectie vanaf de derde eeuw voor Christus en verder. Dit is een schitterende ontdekking. Alle boeken van de Bijbel behalve de rol van Esther zijn daar vertegenwoordigd. We hebben veel boeken van de apocriefen onder hen. We hebben ook enkele sektarische woorden, die van het allergrootste belang zijn, vooral de Tempelrol, die een zeer lange tekst is, zeer goed bewaard gebleven, en ons vertelt over de toekomstige tempel die komt, zoals ze die visualiseerden. Zonder enige twijfel zijn de Dode Zeerollen de belangrijkste ontdekking."

Hoe zit het met de Tel Dan-stĆØle? Hoe belangrijk is dat?
"In de jaren negentig stapelden zich twijfels op over de historiciteit van David en Salomo, en de verenigde monarchie beschreven in de Bijbel, vooral in de boeken Samuel en 1 Koningen. De Deense of Kopenhagense school ontkende de historiciteit van David en Salomo en ze zeiden dat deze bijbelse figuren nooit hebben bestaan. Er waren veel volgelingen van die school in Groot-Brittanniƫ, in de Verenigde Staten en ook hier in dit land. Nu, de volgende decennia sindsdien hebben iets totaal anders laten zien.

Allereerst, in 1993 in Tel Dan in het noorden, een fragment van een stenen stĆØle die was opgericht door de koning van de ArameeĆ«rs, koning Hazael die Tel Dan veroverde, plaatste hij een monument bij het poortgebouw dat daar in stukken gebroken lag, en de fragmenten ervan waren opgenomen in de bouwstenen van een latere poort op die plaats, met die inscriptie, geschreven in de negende eeuw vGT, waar hij opschept dat hij vele koningen heeft gedood, onder wie de koning van IsraĆ«l en de koning van het ā€˜Huis van Davidā€™. In hun eerste reacties beweerde een van de scholen in Kopenhagen dat de inscriptie een vervalsing was, wat niet alleen een zeer wrede beschuldiging is, maar ook een zeer verkeerde. Iedereen kan het met eigen ogen zien in een tentoonstelling.

Ook werd een site in de vallei van Elah, in de buurt van Beit Keyafa, opgegraven door mensen van de Hebreeuwse Universiteit. En daar kwamen ze erachter dat David niet alleen bestond, maar hij bouwde ook een stad in het laagland, in de Shephela-vallei, en er was een koninkrijk van David, niet alleen genoemd 100 jaar na zijn leven in de stĆØle van Tel Dan, maar bewijs in de fysieke overblijfselen van sites die door hem zijn gebouwd. Dus de hele ontkenning van de historiciteit van de verenigde monarchie stortte langzaam ineen, ook met de vele ontdekkingen in de oorspronkelijke Stad van David. Dat is een ander verhaal.

Jeruzalem is hƩt centrum van archeologische activiteit, vooral sinds de Zesdaagse Oorlog en de hereniging van Jeruzalem. In het hart van de Joodse wijk van Jeruzalem ontdekte wijlen professor Avigad een grote stadsmuur van ongeveer acht meter dik en ongeveer acht meter hoog. Een zeer massieve stadsmuur. En dat maakte een einde aan het idee van mensen die dachten dat het in de Bijbel beschreven Jeruzalem een kleine koeienstad was, beperkt tot de smalle Stad van David.

"We hebben aardewerk in overvloed, dit alles getuigt van het feit dat de Tempelberg van belang was in de vroegchristelijke periodeā€¦"

Dit bracht een revolutie teweeg in de studie van de Eerste Tempelperiode in Jeruzalem, maar ook de Tweede Tempelperiode van Jeruzalem werd intensief bestudeerd door Benjamin Mazar, die de omgeving van de Tempelberg bestudeerde. Zijn werk werd later voortgezet door zijn kleindochter, Eilat Mazar, in Shilo en vele anderen opgegraven delen van de Oude Stad, in de oude kern van de Stad van David, evenals in de Citadel, in het westelijke deel van Jeruzalem. En al met al hebben we een beeld van Jeruzalem gedurende zijn hele geschiedenis, van ver voor de Eerste Tempelperiode, en ook na de Tweede Tempel."

Hoe dankbaar moeten christenen zijn dat Israƫl hier soevereiniteit heeft en al dit bijbelse erfgoed kan vinden?
"Luister, al die jaren van mijn jeugd en vroege volwassenheid heb ik als soldaat deelgenomen aan de veldslagen in Jeruzalem. Ik weet hoe ik de vrijheid moet waarderen die we nu in Jeruzalem hebben. Niet al te veel mensen stellen het op prijs. Zij beschouwen het als iets dat altijd al bestond, ik beschouw het niet als zodanig. Ik denk dat we het meer moeten waarderen.

En ik denk dat de ontdekking van christelijke overblijfselen van enorm belang is. Ik heb zelf verschillende kerken opgegraven, en in de grond die we op de Tempelberg hebben opgegraven, bevonden zich een overvloed aan vondsten uit de vroegchristelijke periode, wat onze kijk op de christelijke aanwezigheid op de Tempelberg veranderde, wat anders is dan de algemene gedachte. Tijdens de christelijke periode was er veel activiteit op de Tempelberg. We hebben munten, we hebben mozaĆÆekresten, we hebben kleine kruishangers verloren door pelgrims die naar de Tempelberg kwamen. We hebben aardewerk in overvloed, dit alles getuigt van het feit dat de Tempelberg van belang was in de vroegchristelijke periodeā€¦

En we hebben overal in het land bewijs van het belang van dit land voor christenen in het verleden. Men kan in de voetsporen van Jezus treden in Galilea, in Jeruzalem en elders. Men kan de vroegchristelijke periode en andere perioden volgen waarin het Heilige Land belangrijk was voor christenen, die zeer goed vertegenwoordigd zijn in de archeologische archieven.

Dit artikel is geschreven door David Parsons en Jonathan Parsons, onderdeel van International Christian Embassy Jerusalem (ICEJ). Bovenstaand verhaal is een deel van het volledige interview. Wil je het volledige interview lezen? Klik dan hier.

Praatmee

Beluister onze podcast

#341 Jeffrey & ds. M. Messemaker over '7 oktober', pro-Palestijnse demonstranten en Israƫl-visie PKN
Bekijk alle afleveringen
Of beluister op:
Luister naar
0:00

Meerartikelen

onderwijs
Nieuws

Kabinet bezuinigt godsdienstonderwijs weg; CU-Kamerlid stroopt mouwen op

De subsidie voor godsdienstonderwijs op openbare scholen verdwijnt met ingang van 2027. 'We hebben ons als fractie in het verleden voor godsdienstonderwijs op openbare scholen ingezet en zullen dat ook blijven doen. We gaan ervoor knokken deze bezuin

Avedian
Nieuws

Twee Iraanse christenen vrijgelaten na jarenlange gevangenschap

Twee Iraanse christenen, Anooshavan Avedian en Mehdi Akbari zijn na jaren van onrechtvaardige gevangenschap eindelijk vrijgelaten. Dat meldt Open Doors. Ze zaten beiden vast in de beruchte Evin-gevangenis.  Anooshavan Avedian (62), een Iraans-Armeens

Cvandaag podcast
Podcast

Waarom was ds. Moerkerken zo invloedrijk in de GerGem? Wim Dekker antwoordt

'Gereformeerde Gemeenten begraven hun herder, dominee Moerkerken', zo kopte het Nederlands Dagblad vorige week. Ds. A. Moerkerken (1947-2024) werd de ā€˜paus van de Gereformeerde Gemeentenā€™ genoemd. Zeker dertig jaar lang drukte Moerkerken zijn stempel

radboud
Nieuws

Nederland ontzegt islamitische haatprediker toegang na Kamervragen SGP

Het Nederlands kabinet verbiedt de komst van de islamitische haatprediker Mohammed Khatib van de omstreden organisatie Samidoun. De Palestijnse activist zou eind oktober een seminar geven op de Radboud Universiteit in Nijmegen, maar komt Nederland ni

Zaar en Jan
Video

Influencer Zaar Goedemans is zondag te gast in Hour of Power

In Hour of Power gaat Jan van den Bosch in gesprek met de 21-jarige influencer Zaar Goedemans. Ze vertelt over haar onverwachte zwangerschap, en hoe ze God weer vond in dit hele proces. Kijk komende zondag om 8 en 9 uur op RTL5 en om 17:00 uur op Fam

Noorse kerk
Nieuws

Noorse kerk bekritiseert conservatieve christenen vanwege verklaring over seksualiteit en huwelijk

In Noorwegen groeit de kloof tussen conservatieve en liberale christenen, vooral rondom onderwerpen als seksualiteit en huwelijk. Een gezamenlijke verklaring, onder meer ondertekend door pinksterchristenen, baptisten, evangelisch-lutheranen en kathol

Ds. J. A. van den Berg
Video

Hervormde predikant legt uit waarom ongeloof de ergste zonde is die er is

"Ongeloof is de ergste zonde die er is. Wat doen we de Heere verdriet en onszelf tekort als we met vroomheid, godsdienstigheid en rechtzinnigheid aan Hem voorbij leven", merkte ds. J. A. van den Berg onlangs op in een preek. De hervormde predikant ri

Mirjam Bikker
Video

CU-leider Mirjam Bikker sluit eventuele grenscontroles niet uit

De ChristenUnie sluit eventuele grenscontroles in de toekomst niet uit. Dat liet CU-voorvrouw Mirjam Bikker in het NPO-radioprogramma 'Sven op 1' weten. De partijleider pleit voor het opvangen van mensen die hulp nodig hebben, maar tegelijkertijd moe

Meerartikelen

Apollo
Nieuws

Filipijnse televisiedominee verdacht van seksueel misbruik met 200 vrouwen

De Filipijnse prediker Apollo Quiboloy, leider van de kerk Kingdom of Jesus Christ (KOJC) wordt beschuldigd van mensenhandel en seksueel misbruik van kinderen. Hij heeft zichzelf onschuldig verklaard. Toch onthulde de Filipijnse politie deze week dat

Bidden voor Israƫl en de Arabische volken
Boekfragment

Jeruzalem zal tot haar profetische bestemming komen

Je zult een schitterende kroon zijn in de hand van de HEER, een koninklijke tulband in de hand van je God - Jesaja 62:3. Als je op het journaal weer eens een reportage ziet vanuit het door conflicten verscheurde Jeruzalem, kun je je dan voorstellen d

Cvandaag podcast
Podcast

Beschermt God Israƫl tegen Iraanse raketten? Wim Dekker antwoordt

Op 1 oktober vuurde Iran ongeveer 200 raketten af op Israƫl. Internationaal vreest men dat een Israƫlische tegenaanval verdere escalatie zal veroorzaken in het Midden-Oosten. Sommige christenen stellen dat God ervoor heeft gezorgd dat de ballistische

Ds. G. van Zanden
Video

Ds. Van Zanden stelt dat we niet met de armen over elkaar onze bekering moeten afwachten

"Geloven in Gods voorzienigheid betekent niet dat we geen verantwoordelijkheid meer hebben", stelde ds. G. van Zanden onlangs in een preek over Jozef. Volgens de hervormde dominee uit Katwijk aan Zee moeten christenen niet met de armen over elkaar af

Wilkin van de Kamp
Video

Wilkin van de Kamp vertelt dat je bij Jezus te rade moet gaan als je de Ć©chte waarheid wilt kennen

In de tijd waarin wij leven hoor je vaak dat iedereen zijn of haar eigen waarheid heeft en er dus geen absolute waarheid meer is. Als christenen mogen we echter weten dat de Ć©chte waarheid in Jezus ligt. Dat stelt de bekende christelijke spreker en s

Martin Koornstra
Column

Bidden voor zieken is een opdracht: ik kan niet anders

Mijn ouders waren zendelingen in Belgiƫ. Daar ben ik geboren en opgegroeid. Naast een Bijbelschool aan huis en het stichten van verschillende kerken in Vlaanderen was mijn vader een reizende evangelist. Op elk continent van deze wereld heeft hij meer

Dirk van Genderen
Verdieping

Laat je hoofd niet op hol brengen door eindtijdpredikers

Kan het zijn dat we meer gespitst zijn op allerlei ā€˜eindtijdontwikkelingenā€™ dan op de Heere Jezus? Ik ontmoet ze regelmatig, oprechte, diepgelovige broeders en zusters, die bijna alleen maar met de eindtijd bezig zijn. Dan denk ik wel eens en ik zeg

ds. Henk Poot
Video

Het Joodse volk viert vandaag feest: waarom? Henk Poot geeft uitleg

Terwijl Israƫl dagelijks onder vuur ligt, viert het ook feest. Vandaag (24 oktober) wordt Simchat Thora gevierd, vreugde van de wet. De Hamas-inval vorig jaar vond plaats tijdens dit feest. Hoe kun je in de verdrukking en oorlog toch vreugdevol zijn?

Bikker
Nieuws

Mirjam Bikker maakt zich grote zorgen over toenemende vraag euthanasie onder jongeren

CU-leider Mirjam Bikker maakt zich grote zorgen om de toenemende vraag onder jongeren naar euthanasie. Dat stelde ze tijdens een debat met D66-Kamerlid Wieke Paulusma. Bikker stelde daarbij kritische vragen aan Paulusma en legde een verband tussen de

X
Nieuws

WI ChristenUnie zegt samen met GroenLinks en Volt X vaarwel

Ook het Wetenschappelijk Instituut van de ChristenUnie stopt met het gebruik van X, het voormalige Twitter. Dat doen ze samen met de wetenschappelijke bureaus van GroenLinks en Volt, zo maakt men zelf bekend op X. Eerder stopte de jongerenorganisatie

Macarthur
Nieuws

John MacArthur reageert op ophef over Kamala Harris: "Jezus is niet op die plek"

Pastor John MacArthur, een invloedrijke Amerikaanse predikant, sprak zich zondagavond in duidelijke bewoordingen uit over de recente reactie van vicepresident Kamala Harris op christelijke demonstranten tijdens een campagnebijeenkomst. Volgens MacArt

Pakistan
Nieuws

Zeldzame vrijlating op borgtocht voor van godslastering beschuldigde christelijke vrouw in Pakistan

In een uitzonderlijke beslissing heeft een rechtbank in Pakistan borgtocht verleend aan de christelijke vrouw Saima Masih, die beschuldigd werd van godslastering. Dit werd bevestigd door haar advocaat Haneef Mattu. Het is zeer zeldzaam dat er in Paki