In christelijk Nederland zijn homo’s dé zondebok: "We gebruiken hen om van onze schuld af te komen"

Dagelijks leven13 juni 2019
matthijs

"Waarom gaan we in de kerk eigenlijk zoveel strenger om met een homoseksueel echtpaar dan met een rijke bankier die twee huizen in Frankrijk heeft?" Dat vraagt Matthijs Vlaardingerbroek zich af in het programma Bij Jorieke op Groot Nieuws Radio. Hij sprak in 2019 daar uitgebreid over wat hij noemt 'het zondebokmechanisme'. Volgens hem een groot probleem in kerkelijk Nederland.

Matthijs kwam er achter dat hij persoonlijk zondebokken had, maar dat dit ook speelde in de wereld, in Nederland én in christelijk Nederland. "Er is een groep christenen in kerkelijk Nederland die de zondebok is. Als christenen hebben we één gezamenlijke zondebok. Dat is niet ooit door iemand bepaald, maar het is eigenlijk zo gegroeid. Deze zondebok is eigenlijk een groep. Het is een groep christenen op wie wij een bepaalde schuld hebben gelegd en waartegen wij hebben gezegd: je bent eigenlijk niet welkom in ons midden en als je wél welkom bent, ben je niet volledig welkom. We sturen ze eigenlijk de woestijn in, zoals in Leviticus in het Oude Testament. We leggen schuld en zonde op hen neer en zeggen: jullie zijn zo schuldig en slecht dat jullie niet meer in onze heilige gemeenschap passen. Het effect is dat wij als groep meer een eenheid zijn én onschuldig door het leven kunnen gaan. Die andere groep draagt de schuld namelijk. Wij worden er zelf beter van omdat we een andere groep christenen als heel slecht beschouwen."

Maar wie is dan de zondebok? Wat is nu eigenlijk de grootste zonde in christelijk Nederland? Matthijs: "Blijkbaar zeggen we in ons hoofd dat sommige dingen heel erg zijn in de ogen van God en andere dingen helemaal niet erg. We maken een rijtje. We zeggen bijvoorbeeld: schatten verzamelen op de aarde is niet erg, dat vindt God niet zo erg en dat begrijpt Hij. Jezus zegt dan wel dat we geen schatten moeten verzamelen hier op aarde, maar je mag gewoon een eigen huis hebben en een mooie auto, God begrijpt echt wel dat je een goede bankrekening hebt. En wanneer God zegt dat we ons geen zorgen moeten maken over de dag van morgen zeggen we: God vindt het helemaal niet erg dat je een pensioenvoorziening hebt, natuurlijk moet je aan de toekomst denken. Dat vindt God echt niet erg. Maar er is één zonde, dat vindt God zo erg, dat is echt de allerergste zonde en die mogen we absoluut niet begaan want dan horen we er niet meer bij."

"Het is een groep christenen op wie wij een bepaalde schuld hebben gelegd en waartegen wij hebben gezegd: je bent eigenlijk niet welkom in ons midden en als je wél welkom bent, ben je niet volledig welkom."

"Wanneer Jezus het Koninkrijk van God aankondigt, vertelt hij daar direct zijn prioriteiten bij. Dat gaat over geen schatten verzamelen op de aarde, geen zorgen voor de dag van morgen hebben, goed zijn en dat niet alleen voor mensen die je liefhebt, maar juist voor de zondebokken en je vijanden en niet wellustig kijken naar een andere vrouw. Daarbij gaat hij zelfs zo ver dat je geen overspel hoeft te plegen. Als je in je hoofd al de gedachte hebt gehad over een buurvrouw of die mooie aanbiddingsleider in de kerk, heb je het al gedaan. Dan zeggen wij: God begrijpt het wel, het is allemaal niet zo erg. Dat zegt Jezus wel, maar dat zijn niet de grootste zondes. Hier moet je natuurlijk ook niet de zondebok van maken, want dan zijn we allemaal de sjaak. We hebben namelijk allemaal last van schatten verzamelen op de aarde. Het is makkelijker om iets tot een grote zonde te maken waar de meerderheid geen last van heeft. Niemand wil de zondebok zijn, dus je kunt beter in de veilige hoek zitten. Natuurlijk falen we allemaal, maar God vindt dat vast niet zo erg, want gelukkig hebben wij geen last van de zondebokzonde."

Vlaardingerbroek vervolgt: "Er is een groep christenen die niet welkom is in bepaalde kerken. En als ze wél welkom zijn, mogen ze niet meedoen aan het avondmaal. En als dat wel mag, mogen ze geen taak hebben. En als ze wel een taak mogen hebben, dan toch niet op het podium of een leidinggevende taak. Dit zijn allemaal gradaties van welkom heten en erbij mogen horen. Nu denk je waarschijnlijk dat dit christenen zijn die een koophuis hebben, maar dat is niet het geval. Christenen die het moeilijk vinden om te vergeven dan? Ook dat is niet het geval. Dan toch christenen die macht uitoefenen? Ook zeker niet het geval. Wanneer het gaat om de grootste zondebokken, komen we altijd bij seksuele zondes terecht. Wanneer je gaat scheiden, kun je tegenwoordig binnen twee maanden je positie binnen de kerk weer innemen, bij overspel ben je anderhalf jaar uit de roulatie en met een goed christelijk netwerk kun je weer als vanouds je ding doen. Maar er is een groep mensen die levenslang hebben. Zij zijn levenslang de zondebok en worden levenslang buiten onze gemeenschap geplaatst. Ik heb het over homoseksuele broeders en zusters in de Heer."

"Er is een groep mensen die levenslang hebben. Zij zijn levenslang de zondebok en worden levenslang buiten onze gemeenschap geplaatst."

"Dit is het ergste wat je momenteel in Nederland kunt doen qua zonde", vervolgt Matthijs. "Natuurlijk is dat niet overal zo. Er zijn gemeenten die na de Nashvilleverklaring zeiden: homoseksuele broeders en zusters zijn net zo welkom als heteroseksuele broeders en zusters. Maar over het algemeen wordt die groep door ons de wildernis in gestuurd. Er zijn ouders en familieleden die door de druk van het zondebokmechanisme daarin meegaan en zelfs het contact met hun kinderen verbreken. Er zijn zelfs ouders die zeggen dat ze liever een niet-gelovig kind hebben dan een homoseksueel gelovig kind."

Volgens Vlaardingerbroek is het vooral ook een heel veilige zondebok. "Een koophuis zou lastiger zijn. De vraag is: waarom vinden we in Nederland homoseksualiteit zo erg dat mensen niet aan het avondmaal deel mogen nemen, geen taak mogen hebben of geen leiders mogen zijn? We zien talloze andere zondes door de vingers en zeggen dat het niet ernstig genoeg is. Dan zegt men: God heeft er een gruwelijke hekel aan. Ik heb hier Spreuken 6 voor me. Daarin staan zeven dingen die God tot gruwel zijn, een top zeven: ogen die hooghartig kijken, een tong die liegt, handen die onschuldig bloed vergieten, een hart dat op het kwade zint, voeten die zich naar de misdaad reppen, getuigen die bedriegen en zij die stoken tussen broers. Daar zit dus geen enkele seksuele zonde tussen. Dit zijn dingen waar wij als christenen allemaal wel eens mee te maken hebben gehad. Maar we zeggen: dat vindt God niet zo erg, hiermee kun je gewoon naar het avondmaal. Nee, er is maar één zonde écht heel erg."

Matthijs nodigt iedereen uit kritisch naar zichzelf te kijken. "Is dit een zondebok in je leven? Misschien zijn homoseksuele broeders en zusters wel een zondebok. Dat betekent dat je hen gebruikt om eenheid te creëren. We gebruiken de zondebokken eigenlijk om van onze eigen schuld af te komen. Vanuit ons egoïsme hebben we extra zware schuld op hen gelegd, zodat wij onschuld en lanterfantend al die dingen die Jezus heeft gezegd aan onze laars kunnen lappen. We zijn namelijk niet zo schuldig als zij. We hebben een onschuldigheid gecreëerd door andere mensen schuldig te maken en daarmee hen onrecht aangedaan. Daar zouden we bij stil moeten staan, vergeving voor moeten vragen. Een nieuw leven met Christus betekent dat we ook onze zondebok af moeten leggen."

"We gebruiken de zondebokken eigenlijk om van onze eigen schuld af te komen. Vanuit ons egoïsme hebben we extra zware schuld op hen gelegd, zodat wij lanterfantend al die dingen die Jezus heeft gezegd aan onze laars kunnen lappen."

Vlaardingerbroek laat echter wel ruimte voor verschillen. "Er zijn mensen die vanuit de Bijbel zeggen dat God een monogame homoseksuele relatie zegent. Andere christenen zeggen van niet, maar dan moet je ook consequent zijn. Dan moet je ook andere zondes benoemen en er gevolgen aan verbinden. Dan moet je dus naar de Bergrede kijken, die leggen we zo gemakkelijk naast ons neer. Dat is echter het beleid voor zijn koninkrijk. We noemen ons volgelingen van Jezus, maar we leggen aan één zonde een grens en de rest laten we vrij. Wees dan consequent. Er zit zoveel pijn bij deze mensen. Je zal toch maar de zondebok zijn en door heel veel christenen waaronder familie en ouders apart worden gezet omdat ze jou zondig vinden... Hoe voorkomen we toch dat we anderen kwetsen en tot op het bot pijn doen? Alleen als we een liefdevolle gemeenschap zijn, die onze vijanden lief hebben. Hoe kunnen we dan niet onze eigen broeders en zusters in de Heer liefhebben?"

"Waarom gaan we bijvoorbeeld heel veel strenger om met een homoseksueel echtpaar in de gemeente dan met de bankier die twee huizen in Frankrijk heeft? Ja, natuurlijk is er vrijheid van meningsuiting, maar je moet jezelf afvragen wat je mening doet met de ander. Als je de ander liefhebt, moet je misschien niet alles willen zeggen."

"Ik doe dit niet om te schuren", benadrukt Vlaardingerbroek. "Ik word er verdrietig van. Ik weet dat homoseksuele gelovige broeders en zusters hier zo onder lijden en dat raakt mij heel diep. We doen mensen onrecht. We gaan zo niet eerlijk om met onze eigen zondes en ons eigen falen van Jezus' woorden in de Bergrede. Tegelijkertijd gaan we heel gemakkelijk om met andere mensen en beschouwen ze als heel zondig en hangen daar ook gevolgen aan. Dat is onrecht."

"Waarom gaan we bijvoorbeeld heel veel strenger om met een homoseksueel echtpaar in de gemeente dan met de bankier die twee huizen in Frankrijk heeft?"

Afkomen van het zondeboksysteem kan volgens Matthijs nog best lastig zijn. "Het zondeboksysteem werkt alleen als je jezelf er niet van bewust bent en als je zelf niet door hebt dat die mensen die jij als fout bestempelt helemaal niet fout zijn. Je kunt het bijvoorbeeld wel gemakkelijk aan anderen zien. Er zijn foute Mexicanen, maar niet iedere Mexicaan is fout. Als Trump roept dat iedere Mexicaan fout is, zien we allemaal dat dit niet klopt. Maar bij onszelf het zondeboksysteem herkennen is lastiger. Dat komt ook omdat we er winst uithalen. Als je ergens winst uithaalt, is het lastiger om neer te leggen. Dan raak je namelijk ook die winst kwijt. Als we toegeven dat we een gezamenlijke zondebok hebben, gaan we verlies lijden. Dan halen we een stukje eenheid en goed voelen over onszelf weg. We moeten dan namelijk onze eigen levensstijl plotseling net zo serieus nemen als die van anderen. Men begint bij homoseksualiteit bijvoorbeeld altijd over praktiseren of niet, maar we praktiseren allemaal. Kijk bijvoorbeeld naar 'maak je geen zorgen voor de dag van morgen'. Er is een verschil tussen je zorgen maken of daadwerkelijk meedoen met een pensioenplan. We zijn allemaal zondig en praktiseren allemaal. Wanneer je jouw zondebok toegeeft, moeten je je eigen zonden serieus gaan nemen en kun je niet meer onschuldig door het leven gaan."

Tot slot begint Mattijs over Jezus die volgens hem de ultieme zondebok is. "Bij de zondebok gebeurden vroeger eigenlijk twee dingen. De ene zondebok werd gedood en de andere zondebok werd de woestijn in geduwd en nam zijn zonden op zich. Jezus werd gedood én buiten de poorten van Jeruzalem worden hem de zonden opgelegd. Hij is dus de zondebok in allebei de situaties. Hij is de ultieme zondebok. Wij aanbidden als christen de ultieme zondebok, degene van wie wij het meeste houden is de zondebok. Hij heeft het hele systeem van de zondebok, het mechanisme, opgeblazen. Kijkend naar Jezus als allergrootste zondebok die onze zonden op zich heeft genomen, is het eigenlijk vreemd dat wij als volgelingen van Jezus er onze eigen zondebokken op na houden, omdat wij juist dé zondebok aanbidden. Hij is de zondebok die onze zonden heeft gedragen."

Praatmee

Beluister onze podcast

#322 Patrick & Jeffrey over David de Vos, de Trump-bijbel en een opvallende arrestatie
Beluister op soundcloud
Bekijk alle afleveringen
Of beluister op:

Meerartikelen

Hugo de Jonge
Nieuws

Minister: Gemeente mag vrije meningsuiting waker abortuskliniek inperken en andere plek toewijzen

Het is mogelijk dat een gemeente een waker bij een abortuskliniek naar een andere plaats stuurt, ook als het gaat om een eenmensprotest. Dat stelt minister Hugo de Jonge naar aanleiding van Kamervragen van SGP-Kamerlid Diederik van Dijk. Volgens De J

Ds. D.A. Pater
Video

HHK-predikant deelt bekering van Iraanse moslim: "De kracht van het kruis was onweerstaanbaar"

"Hij zei: 'Voor mij was het aanbod van God in het kruis zo onweerstaanbaar.' Hij riep tot God om hem om Jezus' wil genadig te zijn. Hij vertelde dat vrijwel onmiddellijk de last van zijn vroegere leven van hem afgenomen werd. Die verlichting ging gep

Ds. Peter Sinia en dr. Teun van der Leer
Podcast

Cvandaag podcast: waarom de (kinder)doop opnieuw actueel is

De (kinder)doop kwam eerder dit jaar ter sprake tijdens de synode van de Nederlandse Gereformeerde Kerken (NGK). "We proberen als kind gedoopte gelovigen die verlangen naar de geloofsdoop tegemoet te komen, ondanks dat onze belijdenisschriften dat ni

Zeldzame 2000 jaar oude Joodse kleitablet
Nieuws

Zeldzame 2000 jaar oude Joodse kleitablet gevonden op Tempelberg

De archeologen Gabriel Barkay en Zachi Dvira hebben op de Tempelberg in Jeruzalem een bijzondere vondst gedaan. Het gaat om een 2000 jaar oude kleitablet die een Griekse inscriptie bevat en voorzien is van een afbeelding van een wijnkruik. De vondst

Minister Weerwind
Nieuws

Motie SGP en NSC tegen versoepeling transgenderwet krijgt meerderheid; minister weigert uitvoering

Een meerderheid van de Tweede Kamer stemde deze week in met een motie van NSC en SGP om een voorstel voor het versoepelen van de veelbesproken transgenderwet weer in te trekken. Minister Weerwind van Rechtsbescherming gaf echter direct aan de motie n

mensen in india
Nieuws

Christenen vasten en bidden voor verkiezingen India en vrezen voor toename vervolging

Afgelopen vrijdag begonnen in India de grootste verkiezingen ooit in de wereldgeschiedenis. Christenen in het land gebruiken de periode om te vasten en te bidden. Ze hopen op Gods leiding en bescherming in een land waar de vervolging vanwege hun gelo

Jeremia 31:31
Verdieping

De klagende profeet Jeremia is geen zeurpiet

Jezus heeft geleden. Jeremia ook. Deze profeet was de man die het lijden kende. Hij was de profeet die de val en de verwoesting van de stad Jeruzalem en de ondergang van de tempel van Salomo meemaakte.   In het boek Klaagliederen lees je over zijn im

Ds. H. J. van Marle
Nieuws

Hersteld hervormd Rijssen hoopt op komst ds. H. J. van Marle

Ds. H. J. van Marle (foto) denkt de komende weken na over een mogelijk vertrek uit Staphorst. De hersteld hervormde predikant heeft een beroep uit Rijssen ontvangen. In de Westerkerk is hij in beeld als opvolger van de naar Katwijk aan Zee vertrokken

Meerartikelen

Calvijn College
Nieuws

Reformatorische leerlingen bekogelen politie met zwaar vuurwerk en eieren

Een groep leerlingen van het Calvijn College in Krabbendijke zorgde dinsdagochtend voor onrust door zwaar vuurwerk en eieren naar de politie te gooien. Er werd door een groepje van ongeveer twintig leerlingen zelfs een stuk zwaar en illegaal vuurwerk

Ds. M.C. (Marco) Batenburg
Nieuws

Dominee Marco Batenburg nieuwe directeur IZB

Ds. M.C. (Marco) Batenburg uit Gouda wordt per 1 september 2024 de nieuwe directeur-bestuurder van de IZB. Tijdens de Algemene Ledenvergadering, op 6 juni aanstaande, zal hij door de Raad van Toezicht worden voorgedragen als opvolger van ds. J.A. (Sj

'De Wereld Rond'
Podcast

Zendingswerker deelt ervaringen in podcast: Gloria Lie Kwie Sjoe

In deze podcastaflevering van 'De Wereld Rond' deelt Gloria Lie Kwie Sjoe ervaringen uit haar jeugd en vertelt ze onder meer hoe het kinderwerk in Suriname dankzij kinderboekenschrijfster Else Vlug een echte 'boost' kreeg. Ook geeft Gloria praktische

Gert van Vliet
Opinie

Christenen zijn niet geroepen om terug te kruipen in de kooi van Rome

“Vlak voor Jezus’ wederkomst, zullen veel protestanten als vanzelf weer terugkruipen in de kooi van Rome” (John Bunyan). Profetische woorden van de schrijver van De Christenreis, het bekende boek wat velen tot zegen is geweest. Deze woorden blijken w

Cedric Kanana
Levensverhaal

Het bekeringsverhaal van een ex-imam: "Waarom zou je het niet eens met Jezus wagen?"

“Het bloed van Jezus reinigt mij. Ik prijs U, mijn Verlosser.” "Ik hoorde haar deze woorden zingen toen ik de kerk naderde. Toen ze mij zag, liet het meisje dat op de trommel speelde, haar stokken vallen en rende schreeuwend weg alsof ze een geest ha

Dr. Bert Loonstra
Opinie

Het convent: een geloofsdaad om de impasse in de CGK te doorbreken

We hebben er lang naar uitgekeken. Er is veel over gepraat. De betrokkenheid was hoog. Kerkenraden hebben hun gemeente vooraf geïnformeerd. Er is voor gebeden. In een van de kerken is een gebedsketen gevormd: elk kwartier zou vanuit de gemeente een g

Enquête toont aan dat katholieke priesters steeds jonger gewijd worden
Nieuws

Enquête toont aan dat katholieke priesters steeds jonger gewijd worden

Jonge katholieke mannen die later dit jaar tot priester worden gewijd, zijn jonger dan gemiddeld. Dat blijkt uit een nieuwe enquête die onlangs door de United States Conference of Catholic Bishops werd vrijgegeven. Daarnaast stellen veel toekomstige

CGK-convent
Video

Terugkijken: unieke landelijke vergadering CGK

Afgelopen zaterdag kwamen vertegenwoordigers van alle kerken binnen de Christelijke Gereformeerde Kerken (CGK) samen in een convent. Deze bijzondere bijeenkomst was bedoeld om te peilen hoe de kerken de toekomst van het kerkverband zien. In paneldisc

Chris Verhagen
Nieuws

Zijn alle mensen kinderen van God? Chris Verhagen reageert op David de Vos na eerder verwijderde video

In een nieuwe YouTube-video reageert de christelijke apologeet Chris Verhagen op het inmiddels veelbesproken boek van evangelist David de Vos. Dat deed Verhagen eerder al, maar die video moest offline gehaald worden vanwege geschonden auteursrecht. I

Jezus-film
Nieuws

Christelijke organisaties slaan de handen ineen en lanceren speciale Jezus-film voor dove mensen

Een nieuwe christelijke film geeft dove mensen de kans om het verhaal van Jezus op een geheel nieuwe manier te ervaren. Dat meldt Christian Today. De film, die geschreven en geproduceerd is door dove professionals, is door een samenwerking tussen Dea

Joe Biden
Nieuws

Amerikaanse bisschop verontschuldigt zich nadat hij Biden 'dom' noemde

Een katholieke bisschop biedt zijn excuses nadat hij onlangs de Amerikaanse president Joe Biden voor ‘dom’ uitmaakte. Dat meldt The Christian Post. De bewuste Amerikaanse bisschop, Robert Gruss, zei dit nadat Biden tijdens een bijeenkomst opmerkte da

Mannenzang Katwijk - 19 april 2024
Video

Kijk hier de Katwijkse mannenzangavond van afgelopen vrijdag terug

1700 mannen die psalmen, gezangen en geestelijke liederen zingen in de Nieuwe Kerk van Katwijk aan Zee: de mannenzangavonden zijn razend populair. In de afgelopen twee weken vonden er drie mannenzangavonden plaats in Katwijk die stuk voor stuk door 1