Theoloog Miranda Klaver: 'Nieuwe Mozaiek-kerken geen bewuste strategie'

'Het succes van de evangelische Mozaiek kerk uit Veenendaal is onmiskenbaar. Binnen een tijdspanne van tien jaar is Mozaiek uitgegroeid tot een snelgroeiende beweging van nieuwe kerken in Nederland', schrijft theoloog Miranda Klaver op Theologie.nl. Ze gaat in een achtergrondartikel dieper in op het succes van Mozaiek.

Klaver wijst op het Kees Kraayenoord-effect: 'Door zijn biografie is Kraayenoord in staat om verschillende theologische richtingen met elkaar te verbinden. Opgegroeid in de Hervormde Kerk in Katwijk, later actief binnen de pinksterbeweging, gevolgd door een periode in een baptistenkerk kent hij de breedte van de evangelische-charismatische wereld.' Ook merkt de theoloog op dat Mozaiek in tegenstelling tot andere kerken op het charismatische of evangelische spectrum 'bewust níet heeft gekozen voor een ‘senior pastor’ gekozen, hoewel dat gezien de charismatische persoonlijkheid van Kraayenoord voor de hand had gelegen. Deze meer democratische organisatievorm is onderdeel van de visie die uitgedragen wordt in de nieuwe Mozaiek-kerken'.

Geen bewuste strategie
Ooit begon zanger en aanbiddingsleider Kees Kraayenoord in Veenendaal met een groepje van veertig christenen Mozaiek0318. Inmiddels gaat het om duizenden mensen en in 2019 kwam er een tweede kerk bij in Nijkerk: Mozaiek033. De kerk blijft zoeken naar mogelijkheden om uit te breiden en maakte vorig jaar bekend zeven nieuwe gemeenten te starten, verspreid over het land. Naast Amsterdam en Rotterdam komt er ook een Mozaiek-kerk in Almere, Apeldoorn, Leiden, Rijssen en Steenwijk. Volgens Klaver is er geen sprake van 'een bewuste strategie', maar is de groei 'wegens capaciteitsgebrek' ontstaan.

Vorig jaar sprak CIP.nl met Mozaiek-voorgangers Emiel Hop en Arjen ten Brinke. Over de uitbreidingsplannen van Mozaiek zei Hop: "Wij starten geen nieuwe gemeente van bovenaf. Alsof we als leiders bij de kaart van Nederland staan en bedenken waar we naartoe willen. Zo gaat dat niet en dat gaat ook niet op die manier gebeuren. Het komt bij de mensen vandaan die Mozaiek bezoeken. Heel vaak krijgen we de vraag of we naar hun regio willen komen. Als een forse groep zich aanmeldt en zo’n verlangen deelt gaan we er serieus over in gesprek. Daar komen die nieuwe zeven plekken vandaan."

Inclusieve kerk
'Men erkent dat deze manier van inclusief kerk-zijn een zekere spanning met zich meebrengt', vervolgt Klaver. 'Mozaiek laat zien dat een kerk met ruimte voor verschillende opvattingen mogelijk is.' 'Mozaiek is in die zin te vergelijken met de ontwikkeling van de Evangelische Omroep waar gelovigen van verschillende achtergrond samenwerken en zich met elkaar verbonden weten in de navolging van Christus.'

Over inclusief kerk-zijn zei Mozaiek-voorganger Joël Boertjens eerder in gesprek met CIP.nl: “Ik ontmoet veel christenen die in andere kerken verwondingen hebben opgelopen. Denk aan homoseksuelen die te horen kregen dat ze ‘welkom zijn zoals ze bent’, maar in de gemeente niet mee konden participeren. Ik spreek ook mensen die hebben geleden onder dominant leiderschap. Mozaiek noemt zichzelf niet voor niets een kunstwerk van gebrokenheid. Een plek waar je met je problemen en vragen terecht kunt. Ik heb die indruk dat dit bij de mensen die onze intro-avonden bezoeken enorm aanspreekt, in combinatie met passievolle worship.”

Een grotere beweging
Eerder benadrukte onderzoeker Menno Hanse dat “de groei van Mozaiek0318 en Mozaiek033 in Veenendaal en Nijkerk onderdeel is van een veel grotere beweging, namelijk evangelicalisering. Het is belangrijk om te beseffen dat er op grote schaal een verandering in geloofsbeleving plaatsvindt die iets doet met het beeld dat verschillende christenen hebben van een kerkdienst, leiderschap en theologische opvattingen. En dus is het ontzettend waardevol om te begrijpen wat er gebeurt rondom evangelicalisering. En dan kun je wat er gebeurt in Mozaiek ook beter plaatsen.” Lees ook: "Mozaiek0318 houdt iedere traditionele kerk een spiegel voor".

Beluister de volledige CIP Podcast met Menno Hanse over Mozaiek en de snelgroeiende evangelische beweging:

Zie ook dit boeiende artikel van @MirandaKlaver https://t.co/QDMWG1hHUx. 80% van de leden @mozaiek0318 is gerecycled, dat is zorgwekkend. De vraag hoe kerken als Mozaïek structureel kunnen samenwerken met bijv. de @PKNnl mag hoger op de agenda. We kunnen meer leren van elkaar. >

Kortom, er ligt huiswerk, zowel voor grote kerkverbanden als de @PKNnl, als voor de 'megakerken' als @mozaiek0318 @keeskraayenoord. Ga in gesprek. Met wat mij betreft als uitgangspunt: samen waar mogelijk, uniek waar noodzakelijk, want dan ben je pas echt een compleet Mozaïek.

Zie ook dit boeiende artikel van @MirandaKlaver https://t.co/QDMWG1hHUx. 80% van de leden @mozaiek0318 is gerecycled, dat is zorgwekkend. De vraag hoe kerken als Mozaïek structureel kunnen samenwerken met bijv. de @PKNnl mag hoger op de agenda. We kunnen meer leren van elkaar. >

— Mark de Jager (@MarkdeJager) May 17, 2022

Deel dit artikel op: