Nashvilleverklaring als controlemiddel

Nieuws 9 januari 2019 John Lapré
John Lapré

Toen de Nederlandse Nashvilleverklaring als een vuurpijl het nieuwe jaar werd ingeschoten, bekroop mij haast onmiddellijk het onbestemde gevoel: dit gaat niet voor verbinding zorgen, maar voor nog meer polarisatie als het gaat over het onderwerp homoseksualiteit en geloof. Niets bleek minder waar.

Twitter ontplofte, media doken erbovenop en de eerste verdrietige verhalen van gelovige lhbt-ers druppelden ook bij mij binnen. Nog even los van inhoud en vorm: in de kerk zijn we niet gediend met nog een verklaring of iets wat haast als een belijdenisgeschrift gelezen kan worden. In de kerk zijn we gediend met dialogen, open en respectvolle dialogen. Het gesprek, de ontmoeting, het de ander in de ogen kijken en turen tot op de bodem van andermans hart, zal leiden tot opbouw van de kerk. Niet het sluiten van gelederen, niet het vormen van een theologisch cordon om door middel van een ‘geestelijke strijd’ de waarheid koste wat het kost te beschermen.

Medio 2018 had ik in het Reformatorisch Dagblad (RD) een briefwisseling met hoofdredacteur Steef de Bruijn. De toon van deze briefwisseling was goed en is door veel mensen als hartelijk ervaren. Deze hartelijkheid was ook voelbaar tijdens een ontmoeting op de redactie van de krant. Ondanks schurende visies en het elkaar bevragen op het scherpst van de snede, was er een bodem van gelijkwaardigheid en luisterbereidheid. Zo werken lastige dialogen. Alleen dan maak je stappen voorwaarts. Misschien minder dan gehoopt en verwacht, maar het tellen van zegeningen gaat ook over wat wij ‘kleine stapjes’ noemen.

Ondanks schurende visies en het elkaar bevragen op het scherpst van de snede, was er een bodem van gelijkwaardigheid en luisterbereidheid. Alleen dan maak je stappen voorwaarts.

Dr. P. De Vries – een van de initiatiefnemers van de verklaring – was echter zeer ontstemd over de inhoud van de brieven. Dit ongenoegen werd gedeeld door evangelist Arjan Baan, de andere initiatiefnemer van de verklaring, die al eerder mijn bijdragen in de media ‘tam tam’ had genoemd. Zowel De Vries als Baan hekelen de – in hun beleving – moderne tijdsgeest die ook binnen kerken waait als het gaat over het hete hangijzer homoseksualiteit en geloof.
Duidelijk werd wel: er waren ‘herstelwerkzaamheden’ nodig, de rijen moesten worden gesloten, de aloude gereformeerde leer verdedigd. In het RD verscheen niet lang na de briefwisseling een statement en deze maand de Nederlandse vertaling van de Nashvilleverklaring.

Om meerdere redenen heb ik met ontzetting deze verklaring gelezen. Laat ik hier mijn drie belangrijkste opmerkingen plaatsen:
1. Ik zie de verklaring als een controlemiddel, als een grensbewakingsdocument. De verspreiders en ondertekenaars van de verklaring willen (meer) grip op ‘hun schapen’. De verklaring slaat piketpaaltjes: wij hopen en willen dat u (lees: onze achterban) er dit van gaat vinden. Het dient als waarschuwing: wat die mensen (bijv. homo’s met een relatie) doen, is een grove zonde. Zij staan buiten het Koninkrijk van God, volgen een duister spoor.

Omdat de verklaring piketpaaltjes slaat, mis ik een hart dat bonst van liefde. Het leven is eruit.

Omdat de verklaring piketpaaltjes slaat, mis ik een hart dat bonst van liefde. Het leven is eruit (want de ‘heiligen’ worden gescheiden van de ‘melaatsen’), het pastorale nawoord ten spijt. Over dat pastorale nawoord gesproken: de apostel Paulus en anderen voegden in de Bijbel nooit ergens een pastoraal nawoord toe. Nooit gebruikten de bijbelse heiligen ferme taal om daarna in een voetnoot de ‘aai van een herder’ uit te delen. Dat geeft te denken.

2. De schrik slaat je om het hart als je ziet welke namen onderaan de verklaring prijken. Niet alleen de voorman van de SGP Kees van der Staaij plaatste zijn handtekening, maar ook de evangelische voorganger Orlando Bottenbley en prof. dr. M. J. Paul. Zij plaatsten hun handtekening onder het dieptepunt van de verklaring: artikel 7. Daarin wordt gesteld dat een homoseksueel of transgender zelfbeeld wordt aangenomen. Ook wordt de suggestie gewekt dat homo’s kunnen genezen. Mannen van statuur plaatsten bewust hun handtekening en gaven daarmee tegelijkertijd een dreun aan alle worstelende lhbt-ers, zowel binnen als buiten de kerk.

3. Daarmee raken we de kern van mijn frustratie: het zijn de lhbt-ers die in bepaalde kerken weer de (finale) klappen zullen moeten opvangen. Mannen die zich ten doel stellen de leer zuiver te houden, gebruiken hun tijd en energie om de wereld duidelijk te maken dat homo’s hun zelfbeeld hebben aangenomen en dat dit zelfbeeld gedefinieerd moet worden ‘overeenkomstig Gods heilige bedoelingen in schepping en verlossing’.

Mannen van statuur plaatsten bewust hun handtekening en gaven daarmee tegelijkertijd een dreun aan alle worstelende lhbt-ers, zowel binnen als buiten de kerk.

Worstelende gelovige lhbt-ers mogen leren geen leven vol worsteling te hoeven doorstaan, maar hun lichamelijke identiteit te omarmen. Dat omarmen kost veel tijd en moeite misschien. Maar in dit omarmen ligt wel de sleutel naar een vol en open leven, in vrolijkheid en geluk. In dat leven ligt de wetenschap in Gods liefde te mogen rusten, mét het homo-zijn, zonder enige spoor van aarzeling. Ik had graag gezien dat de Nashvilleverklaring daarin zou ondersteunen. Maar niets van dat alles. De verklaring zet de schepping eerder onder druk, over de ruggen van wie in de kerk soms al zo kwetsbaar een plekje van bescherming, bewogenheid en veiligheid zoeken.

De kerk zal alleen bloeien als zij meer werk gaat maken van een theologie die haar hoofdpijler boort in de ogen, in het hart van de ander. De Nashvilleverklaring is hierin niet geslaagd. Het is een dor document, waar al het leven uit is geperst en dat zowel binnen als buiten de kerk enorm veel weerstand oproept en pijn veroorzaakt. De Protestantse Kerk verklaart: ‘De Nashvilleverklaring is theologisch eenzijdig en gesloten en pastoraal onverantwoord.’ Dat gaat ook niet alle ondertekenaars in de koude kleren zitten. Verschillende ondertekenaars hebben besloten alsnog afstand te doen van de verklaring. Dat is een hoopvol signaal! Hopelijk volgen er velen.

Praatmee

Beluister onze podcast

#367 Jeffrey & Farshid Seyed Mehdi over oorlog Israël-Iran en een hoopvolle toekomst
Of beluister op:
Luister naar
0:00

Meerartikelen

Donald Trump
Nieuws

Amerikaanse kerkleiders spreken zich fel uit tegen wetsvoorstel Trump: “Onmenselijk”

Een groep katholieke bisschoppen en evangelische Latino-leiders spreekt zich fel uit tegen het wetsvoorstel van president Donald Trump, bekend als de 'One Big Beautiful Bill'. Zij waarschuwen dat het plan - dat asiel in Amerika flink moet terugdringe

Ds. M. H. Bil
Nieuws

Ds. M. H. Bil aanvaardt beroep uit Veenendaal en verlaat Dodewaard

De hervormde gemeente te Veenendaal mag een nieuwe dominee verwelkomen. Ds. M. H. Bil heeft het op hem uitgebrachte beroep aangenomen. In de Sionskerk volgt Bil ds. P. Hoogendam op die vorig jaar vanwege gezondheidsredenen vervroegd met emeritaat gin

Ds. A. A. Egas
Video

Ds. Egas ontving van de koster een bijzonder verzoek: "Kan het een plekje in de kerk krijgen?"

Onlangs ontving ds. A. A. Egas een bijzonder verzoek van de koster van de gemeente waaraan hij verbonden is. De koster toonde de CGK-predikant uit Damwoude een mooie ingelijste plaat waarop de brede en de smalle weg te zien is. Egas werd gevraagd of

Wilkin van de Kamp
Video

Wilkin van de Kamp over Gods Geest: "Hij wil dat we op Jezus gaan lijken"

Als we Jezus als onze Zaligmaker kennen, mogen we ook weten dat de Geest in ons wil werken. Op het moment dat de Geest in ons werkt, zal Hij ons van binnenuit veranderen zodat we steeds meer op Jezus gaan lijken. Dat vertelde spreker Wilkin van de Ka

Samen Geloven
Interview

Deze kerk in Waddinxveen ziet interculturele contacten als verrijking

Nederland verbubbelt, blijkt uit onderzoek van het CBS. "Dat is één van onze redenen om het verkenningstraject van Samen Geloven aan te gaan", vertelt Jeroen van Gent, pastoraal ouderling van wijkgemeente De Rank in Waddinxveen. "We dachten: laten we

kerk
Nieuws

Christelijke gezinnen aangevallen in India: “Keer terug naar het hindoeïsme”

Een lunchbijeenkomst van twintig christelijke gezinnen in het oosten van India is op brute wijze verstoord door een gewelddadige aanval van honderden hindoe-nationalisten. De aanval vond plaats op 21 juni in de afgelegen regio Malkangiri, in de deels

GroenGelovig
Persbericht

GroenGelovig 2025 op zaterdag 18 oktober in De Basiliek in Veenendaal

Op zaterdag 18 oktober vindt in De Basiliek in Veenendaal GroenGelovig 2025 plaats. Het evenement is een initiatief van Tearfund en wil mensen motiveren en handelingsperspectief geven om hun leven en hun omgeving eerlijker en rechtvaardiger te maken.

Syrie
Nieuws

Kerkleider haalt uit naar Syrische president tijdens begrafenis slachtoffers bomaanslag

De Grieks-orthodoxe patriarch van Antiochië, Johannes (X) Yazigi, heeft zich fel uitgesproken tegen de Syrische regering na de dodelijke aanslag op een kerk in Damascus. Tijdens een emotionele uitvaartdienst in de Kerk van het Heilig Kruis legde hij

Meerartikelen

Jacobs
Column

Hoe steeds meer Joodse activiteiten geen doorgang meer vinden in Nederland

Opperrabbijn Jacobs verbaasde zich tijdens zijn bezoek aan Belgrado over de vrijheid voor Joden. De synagoge aldaar hoefde niet beveiligd te worden. Dat is in Nederland weer anders. Sterker nog, hij vertelt in zijn nieuwe dagboek hoe steeds meer Jood

Dr. Steven Paas
Opinie

Theologische verheffing van Israël is en blijft riskant

In tegenstelling tot wat Bjorn Lous beweert, bevatten mijn artikelen (zie o.a. mijn eerdere reactie op Bjorn) geen persoonlijke aanvallen, geen verdediging van een superieure ‘religie’, geen karikaturale of onredelijke eisen aan Joden en geen uitwerk

Tyler Blevins
Getuigenis

Bekende Amerikaanse gamer: "Mijn band met Jezus wordt steeds sterker"

De bekende Amerikaanse gamer en livestreamer Tyler Blevins, wereldwijd bekend onder zijn online naam Ninja, laat zich steeds openlijker uit over zijn christelijk geloof. Tijdens een recente livestream op Twitch vertelde hij dat hij en zijn vrouw Jess

Babette van Drunen
Interview

Babette verloor haar vader, maar vond de Vader terug: “Ik geloof dat ik lang heimwee had”

We leerden haar kennen als de vrije geest uit B&B Vol Liefde, een jonge vrouw op zoek naar heling en liefde. Maar achter die ogenschijnlijke vrijheid ging diepe gebrokenheid schuil. Babette van Drunen zocht haar herstel jarenlang in de New Age, tot z

Mordechai Klimer
Interview

Joodse Messiasbelijder over grenzen aan naastenliefde: "Bidden we soms ook voor de duivel?"

Mordechai Klimer is een Messiasbelijdende Jood, geboren in Israël als zoon van Holocaustoverlevenden. Hij draagt een boodschap met zich mee die even ongemakkelijk als hoopvol is: over herstel, over verzoening, en over de rol van Israël in Gods plan.

Jurjen ten Brinke
Video

God voelt ver weg: hoe nu verder? Bekende christenen reageren

Het is een vraag die we misschien allemaal wel eens stellen: hoe kom ik dichter bij God als ik mij ver bij Hem vandaan voel? Die vraag legden we onlangs onder meer voor aan SDOK-woordvoerder Richard Groenenboom, ds. Kees van Velzen, EO-presentator Ju

priester
Nieuws

Zorgen in Nicaraguaanse kerk: priester verdwijnt na arrestatie

De Nicaraguaanse priester Pedro Abelardo Méndez Pérez is sinds 19 juni spoorloos, nadat hij samen met zijn chauffeur werd gearresteerd door de politie. Méndez verdween na het leiden van een eucharistieviering in Granada. Dit roept ernstige zorgen op

Noord-Korea
Nieuws

Christenen aangehouden na poging om Bijbels naar Noord-Korea te sturen

Zes Amerikaanse christenen zijn door de Zuid-Koreaanse autoriteiten gearresteerd nadat ze probeerden 1.600 plastic flessen gevuld met Bijbels naar Noord-Korea te sturen via zee. De flessen bevatten miniatuur-Bijbeltjes, USB-sticks, geld en rijst. Dat

Christelijk zomerkamp
Nieuws

Christelijk zomerkamp in Colorado mag blijven bestaan: ‘Overheid mag geloof niet straffen’

Het christelijk zomerkamp IdRaHaJe uit Colorado mag blijven bestaan. Vanwege een nieuwe genderwet van de staat riskeerde het zomerkamp namelijk haar deuren te moeten sluiten. Dit werd echter via een rechtszaak voorkomen. Het zomerkamp blijft de ruimt

Ds. V. S. van der Meer
Video

HHK-predikant wijst op grote verschillen tussen rivaliserende voetbalclubs en de kerk

"De kerk is geen clubje, zoals bij het voetbal waar de één zegt: 'Ik ben voor Feyenoord' en de ander: 'Ik ben voor Ajax of PSV'. De kerk is het lichaam van Christus", aldus ds. V. S. van der Meer. De hersteld hervormde predikant wees in een recente p

U.S. Customs and Border Protection
Nieuws

Iraanse christenen gearresteerd door immigratiediensten in Los Angeles

Pastor Ara Torosian van Cornerstone Church in West Los Angeles slaat alarm nadat vijf leden van zijn Iraanse gemeente zijn gearresteerd door Amerikaanse immigratiediensten. Onder de arrestanten zijn een gezin met een 3-jarig kind en een echtpaar dat

china
Nieuws

Chinese huiskerk maakt bijzonder statement na veroordeling drie kerkleiders

De Linfen Covenant Home Church, een ongeregistreerde huiskerk in de Chinese provincie Shanxi, heeft een krachtig statement afgegeven na de veroordeling van drie van haar leiders. De autoriteiten arresteerden de voorgangers op 19 augustus 2022. Dit ge