Nashvilleverklaring als controlemiddel

Nieuws9 januari 2019 John Lapré
John Lapré

Toen de Nederlandse Nashvilleverklaring als een vuurpijl het nieuwe jaar werd ingeschoten, bekroop mij haast onmiddellijk het onbestemde gevoel: dit gaat niet voor verbinding zorgen, maar voor nog meer polarisatie als het gaat over het onderwerp homoseksualiteit en geloof. Niets bleek minder waar.

Twitter ontplofte, media doken erbovenop en de eerste verdrietige verhalen van gelovige lhbt-ers druppelden ook bij mij binnen. Nog even los van inhoud en vorm: in de kerk zijn we niet gediend met nog een verklaring of iets wat haast als een belijdenisgeschrift gelezen kan worden. In de kerk zijn we gediend met dialogen, open en respectvolle dialogen. Het gesprek, de ontmoeting, het de ander in de ogen kijken en turen tot op de bodem van andermans hart, zal leiden tot opbouw van de kerk. Niet het sluiten van gelederen, niet het vormen van een theologisch cordon om door middel van een ‘geestelijke strijd’ de waarheid koste wat het kost te beschermen.

Medio 2018 had ik in het Reformatorisch Dagblad (RD) een briefwisseling met hoofdredacteur Steef de Bruijn. De toon van deze briefwisseling was goed en is door veel mensen als hartelijk ervaren. Deze hartelijkheid was ook voelbaar tijdens een ontmoeting op de redactie van de krant. Ondanks schurende visies en het elkaar bevragen op het scherpst van de snede, was er een bodem van gelijkwaardigheid en luisterbereidheid. Zo werken lastige dialogen. Alleen dan maak je stappen voorwaarts. Misschien minder dan gehoopt en verwacht, maar het tellen van zegeningen gaat ook over wat wij ‘kleine stapjes’ noemen.

Ondanks schurende visies en het elkaar bevragen op het scherpst van de snede, was er een bodem van gelijkwaardigheid en luisterbereidheid. Alleen dan maak je stappen voorwaarts.

Dr. P. De Vries – een van de initiatiefnemers van de verklaring – was echter zeer ontstemd over de inhoud van de brieven. Dit ongenoegen werd gedeeld door evangelist Arjan Baan, de andere initiatiefnemer van de verklaring, die al eerder mijn bijdragen in de media ‘tam tam’ had genoemd. Zowel De Vries als Baan hekelen de – in hun beleving – moderne tijdsgeest die ook binnen kerken waait als het gaat over het hete hangijzer homoseksualiteit en geloof.
Duidelijk werd wel: er waren ‘herstelwerkzaamheden’ nodig, de rijen moesten worden gesloten, de aloude gereformeerde leer verdedigd. In het RD verscheen niet lang na de briefwisseling een statement en deze maand de Nederlandse vertaling van de Nashvilleverklaring.

Om meerdere redenen heb ik met ontzetting deze verklaring gelezen. Laat ik hier mijn drie belangrijkste opmerkingen plaatsen:
1. Ik zie de verklaring als een controlemiddel, als een grensbewakingsdocument. De verspreiders en ondertekenaars van de verklaring willen (meer) grip op ‘hun schapen’. De verklaring slaat piketpaaltjes: wij hopen en willen dat u (lees: onze achterban) er dit van gaat vinden. Het dient als waarschuwing: wat die mensen (bijv. homo’s met een relatie) doen, is een grove zonde. Zij staan buiten het Koninkrijk van God, volgen een duister spoor.

Omdat de verklaring piketpaaltjes slaat, mis ik een hart dat bonst van liefde. Het leven is eruit.

Omdat de verklaring piketpaaltjes slaat, mis ik een hart dat bonst van liefde. Het leven is eruit (want de ‘heiligen’ worden gescheiden van de ‘melaatsen’), het pastorale nawoord ten spijt. Over dat pastorale nawoord gesproken: de apostel Paulus en anderen voegden in de Bijbel nooit ergens een pastoraal nawoord toe. Nooit gebruikten de bijbelse heiligen ferme taal om daarna in een voetnoot de ‘aai van een herder’ uit te delen. Dat geeft te denken.

2. De schrik slaat je om het hart als je ziet welke namen onderaan de verklaring prijken. Niet alleen de voorman van de SGP Kees van der Staaij plaatste zijn handtekening, maar ook de evangelische voorganger Orlando Bottenbley en prof. dr. M. J. Paul. Zij plaatsten hun handtekening onder het dieptepunt van de verklaring: artikel 7. Daarin wordt gesteld dat een homoseksueel of transgender zelfbeeld wordt aangenomen. Ook wordt de suggestie gewekt dat homo’s kunnen genezen. Mannen van statuur plaatsten bewust hun handtekening en gaven daarmee tegelijkertijd een dreun aan alle worstelende lhbt-ers, zowel binnen als buiten de kerk.

3. Daarmee raken we de kern van mijn frustratie: het zijn de lhbt-ers die in bepaalde kerken weer de (finale) klappen zullen moeten opvangen. Mannen die zich ten doel stellen de leer zuiver te houden, gebruiken hun tijd en energie om de wereld duidelijk te maken dat homo’s hun zelfbeeld hebben aangenomen en dat dit zelfbeeld gedefinieerd moet worden ‘overeenkomstig Gods heilige bedoelingen in schepping en verlossing’.

Mannen van statuur plaatsten bewust hun handtekening en gaven daarmee tegelijkertijd een dreun aan alle worstelende lhbt-ers, zowel binnen als buiten de kerk.

Worstelende gelovige lhbt-ers mogen leren geen leven vol worsteling te hoeven doorstaan, maar hun lichamelijke identiteit te omarmen. Dat omarmen kost veel tijd en moeite misschien. Maar in dit omarmen ligt wel de sleutel naar een vol en open leven, in vrolijkheid en geluk. In dat leven ligt de wetenschap in Gods liefde te mogen rusten, mét het homo-zijn, zonder enige spoor van aarzeling. Ik had graag gezien dat de Nashvilleverklaring daarin zou ondersteunen. Maar niets van dat alles. De verklaring zet de schepping eerder onder druk, over de ruggen van wie in de kerk soms al zo kwetsbaar een plekje van bescherming, bewogenheid en veiligheid zoeken.

De kerk zal alleen bloeien als zij meer werk gaat maken van een theologie die haar hoofdpijler boort in de ogen, in het hart van de ander. De Nashvilleverklaring is hierin niet geslaagd. Het is een dor document, waar al het leven uit is geperst en dat zowel binnen als buiten de kerk enorm veel weerstand oproept en pijn veroorzaakt. De Protestantse Kerk verklaart: ‘De Nashvilleverklaring is theologisch eenzijdig en gesloten en pastoraal onverantwoord.’ Dat gaat ook niet alle ondertekenaars in de koude kleren zitten. Verschillende ondertekenaars hebben besloten alsnog afstand te doen van de verklaring. Dat is een hoopvol signaal! Hopelijk volgen er velen.

Praatmee

Beluister onze podcast

#291 Patrick & Jeffrey over verkiezingsprogramma CU, de GerGem en de bikini
Beluister op soundcloud
Bekijk alle afleveringen
Of beluister op:

Meerartikelen

De lofzang klinkt
Nieuws

IKC ondersteunt zondagsschool in ontwikkeling kerstviering

Het Interkerkelijk Kenniscentrum (IKC) voorziet zondagsschoolleidinggevenden voortaan jaarlijks van geschikte ingrediënten voor een kerstviering. Met een digitaal pakket kan de leiding eenvoudig een theologisch en didactisch verantwoord programma sam

GlobalRize
Nieuws

GlobalRize lanceert platform over wetenschap en geloof

Wetenschap en geloof, gaan die twee wel samen? GlobalRize wil graag mensen die belangstelling hebben voor wetenschap bereiken met het platform Search4Truth. Daarvoor laat Andries Knevel een aantal topwetenschappers aan het woord die christen zijn, in

Hans Maat
Nieuws

Theoloog Hans Maat verwacht dat God spoedig terugkeert

De There is More conferentie, voorheen georganiseerd door het Evangelisch Werkverband, vindt ook dit jaar weer plaats. Van 28 tot en met 30 september nodigt theoloog Hans Maat je van harte uit om kracht te ontvangen of een doorbraak te ervaren in je

Ds. N.P.J. Kleiberg
Nieuws

HHK-predikant deelt ernstige boodschap aan christenen die twijfelen aan hun behoud

Veel christenen ervaren om verschillende redenen moeite om het genadeoffer van de Heere Jezus Christus aan te nemen. Zo worden vragen als ‘Is het wel voor mij’ regelmatig gesteld op het kerkelijk erf. Ds. N.P.J. Kleiberg merkte onlangs in een preek o

Jerry Falwell jr.
Nieuws

Jerry Falwell jr. klaagt leidinggevenden Liberty University aan voor financieel en seksueel wangedrag

Jerry Falwell jr. beschuldigt leidinggevenden van de Liberty University van financieel en seksueel wangedrag. Daarnaast zou volgens Falwell de merknaam en het imago van zijn vader uitgebuit worden door een aantal leiders, dat meldt de Christian Post.

Christenen en Joden vieren gezamenlijk Loofhuttenfeest
Nieuws

Christenen en Joden vieren gezamenlijk Loofhuttenfeest

Nu Israëlische gezinnen voorbereidingen treffen voor het Loofhuttenfeest (Soekot) dat komende vrijdag aanbreekt, treft ook de Internationale Christelijke Ambassade in Jeruzalem (ICEJ) voorbereidingen voor haar jaarlijkse viering van het Loofhuttenfee

Tiffany Brame
Dagelijks leven

Video: Een uniek kijkje in het leven van MAF-vliegtuigmonteur Tiffany Brame

Waar MAF-piloten ambulancevluchten verrichten en soms ook evangelisten aan boord hebben, spelen de technische collega's achter de schermen net zo goed een belangrijke rol. Zo ook Tiffany Brame die sinds enige tijd als vliegtuigmonteur voor de organsi

Kunstwerk
Nieuws

Vrouw schopt 'afgodsbeeldjes' omver bij tentoonstelling: "Er is maar één God!"

Een opvallend incident bij een tentoonstelling in Maarssen. Daar vernielde een vrouw een kunstwerk omdat het bestond uit afgodsbeeldjes. “Er is maar één God, maar één Jahweh”, riep de bejaarde vrouw terwijl ze de beeldjes van de godin Asjera omver sc

Meerartikelen

Voorouders Lesotho
Nieuws

Bijbelse waarheden worden in Lesotho nog dikwijls vermengd met de verering van voorouders

De cultuur van Lesotho is doordrenkt met voorouderverering. Dit kleine land dat zich binnen de grenzen van Zuid-Afrika bevindt, is vanwege haar ligging tussen hoge bergkliffen nog altijd vrij lastig bereikbaar. Voorgangers die de bergdorpjes willen b

Vrij Evangelische Gemeenten in Duitsland verklaren homoseksualiteit ‘onbijbels’
Nieuws

Vrij Evangelische Gemeenten in Duitsland verklaren homoseksualiteit ‘onbijbels’

De Duitse Bond van Vrije Evangelische Gemeenten is duidelijk: homoseksualiteit is onbijbels. Dat meldt CNE News. Gemeenten die daarvan afwijken zijn echter nog steeds welkom in het kerkgenootschap. Der Bund Freier evangelischer Gemeinden (FeG) kwam z

Cvandaag podcast
Nieuws

De bikini: moeten christenen het daar nu echt over hebben?

"De bikini. Het lijkt een achterhoedediscussie, maar de manier waarop we ons kleden heeft wel degelijk te maken met ons geloofsleven", maakt Jeffrey Schipper duidelijk in de Cvandaag podcast. De eindredacteur van Cvandaag merkt in de nieuwspodcast op

vrouw in ambt
Nieuws

Refoweb-vragensteller vraagt zich af: 'Mogen vrouwen als diaken dienen?'

'In 1 Timotheüs 3 is duidelijk dat het een functie betreft die alleen mannen kunnen bekleden. Maar in Romeinen 16 noemt Paulus Febe een “diaconos”. In welke zin moeten we Paulus gebruik van diaconos in Romeinen 16 lezen? Als de daadwerkelijke officië

Werd Jezus' Godheid besloten tijdens het concilie van Nicea?
God

Hebben christenen Jezus tot God uitgeroepen? Bekijk de video

'Is Jezus tot God uitgeroepen tijdens de Concilie van Nicea zoals dat verteld wordt in Dan Brown's Da Vinci Code?' Dat is de vraag die centraal staat in een nieuwe video van het YouTube-kanaal ChristenDOM? Op dit kanaal worden dagelijkse video's voor

Kees van Helden
Nieuws

Tegenstrijdigheden in de discussie rondom abortus

Al jaren zijn er tegenstrijdigheden als het gaat om het thema abortus. Het zelfbeschikkingsrecht van de vrouw aan de ene kant en de beschermwaardigheid van ongeboren kinderen aan de andere kant. Ten tijde van het tot stand komen van de Nederlandse ab

Waarom duurt het zo lang?
God

Elke wedergeboorte brengt ons dichter bij de wederkomst van Jezus

Christus is als eerste opgestaan. En pas op de dag dat Hij terugkomt, zullen alle gestorven christenen opstaan. Daarna zal het einde komen. Dan zullen alle kwade machten die nu over ons willen heersen, door Jezus Christus vernietigd worden - 1 Korint

Israël
God

Videoboodschap Christenen voor Israël: Gods trouw is vandaag tastbaarder dan ooit!

'Het grootste deel van de Bijbel speelt zich af in Israël. Kapernaüm, Jeruzalem, de Jordaan en het Meer van Galilea: plaatsen die voor elke christen tot de verbeelding spreken. Het zijn plekken die vandaag opnieuw opbloeien. God koos lang geleden dit

Florens van der Spek
Positief nieuws

Florens van der Spek over het vinden van 'de ware'

Florens van der Spek heeft goede raad in petto voor christenen die zich zorgen maken over het vinden van de ware. Er kan buitengewoon veel druk op jonge christenen komen te staan die denken dat ze de ware persoon die God voor hen heeft niet mogen mis

Martin Mans en John Hoekman
Positief nieuws

Luister naar het prachtige 'Is uw paspoort getekend?'

'Is uw paspoort getekend?', is een vraag die veel christenen bekend in de oren zal klinken. De vraag kan zowel bemoedigend als reflectief van aard zijn: 'Is uw paspoort getekend? Zo ja, wees dan niet langer bang voor de dag van morgen!' Maar ook: 'Is

Arie-Jan Mulder
God

Ook mensen die van Jezus houden kunnen zich door hun angst laten verleiden

Op de laatste avond die Jezus met zijn leerlingen doorbrengt vertelt Hij hen dat het moeilijk zal worden en dat ze allemaal zullen vluchten. Petrus, haantje de voorste als altijd, roept dat hij van Hem houdt en desnoods voor hem zal sterven. Maar Jez

Annemarie Roding-Schilt
Nieuws

Geestelijk verzorger Annemarie helpt mensen met dementie: "Erken dat je als kerk vergrijst"

"Mensen met dementie kunnen nog heel lang de reguliere eredienst blijven volgen. Als je maar weet waar ze zitten, wat hun vaste plek is en wie hun begeleider is." Annemarie Roding-Schilt is predikant-geestelijk verzorger en schreef het boek ‘Pastoraa