God riep Dirk en Netty naar Groningen: "We zijn geen avonturiers"

Interview 26 februari 2024 6 minuten Nels Fahner, IZB
Dirk en Netty Toes
Dineke van der Wouden

Vier jaar geleden besloten Dirk en Netty Toes naar de provincie Groningen te verhuizen om daar een plaatselijke kerk te ondersteunen. Nu zijn zij actief bij pioniersplek ‘De Verbinding’ in Sebaldeburen.

‘Nu in de dorpsmoestuin: spinazie (zelf snijden), kroten/bietjes, bloemen. Gratis. Schroom niet!’. Het staat er uitnodigend, op een krijtbord bij gebouw ‘Irene’, naast de dorpskerk in het hart van het Groningse Sebaldeburen. Dit is het thuishonk van pioniersproject ‘De Verbinding’. 

In de deuropening staat Netty Toes, samen met haar man Dirk Toes actief bij deze pioniersplek. Zij als vrijwilligster, hij als ouderling-kerkrentmeester. De buurttuin is een idee van pionier Joost van den Berge, vertelt Dirk. Er zijn kippen, een pluktuin met bloemen en een uitdeelkast. "Sommige mensen komen hier elke week wel iets plukken."

Vier jaar geleden besloten Dirk en Netty Toes naar de provincie Groningen te verhuizen. Daar ging een bijzonder proces aan vooraf. "Al zo’n 30 jaar ga ik ’s zomers met een vriend naar Groningen om historische orgels te bespelen", vertelt Dirk. "Iedere keer dat we kwamen, was er weer een kerk gesloten of waren er diensten samengevoegd. Dat hield me bezig."

"We zijn geen avonturiers. Het stond niet op ons verlanglijstje om hiernaartoe te gaan."

Signaaltje
Op een van de momenten dat ze samen in Groningen waren, zaten ze op zondag in de dorpskerk van Saaksum. Netty: "De preek ging over het gebed van Abraham. De tijd daarna kwam telkens de roeping van Abraham naar ons toe, in preken, meditaties, dagboekteksten."

Dirk vertelt dat hij aanvankelijk twijfelde, ook vanwege de tegenwerpingen van de oudste kinderen. "Mijn oudste dochter zei: waarom heb je geen roeping gehad voor België?" Netty: "We zijn geen avonturiers. Het stond niet op ons verlanglijstje om hiernaartoe te gaan."

Toch bleef er iets aan hen trekken. Niet voor de eerste keer: ze verhuisden meer dan twintig jaar geleden vanuit de Hoeksche Waard naar Rotterdam, met het verlangen om iets te betekenen voor de kerk in de stad. Daar waren zij onder meer betrokken bij het begin van pioniersplek Licht op Zuid. 

Dirk vertelt hoe hij uiteindelijk over de streep getrokken werd. "Er zijn bijzondere dingen gebeurd. We woonden nog in Rotterdam toen ik bad om een signaaltje uit het noorden. Diezelfde avond kreeg ik een mailtje uit Siddeburen, van iemand die ik niet kende. Diegene schreef: we hebben gehoord dat jullie naar het noorden komen; we hebben jullie zo hard nodig."

"Ik had nog nooit kinderwerk gedaan; ik was ook meer op ouderen gericht. Dat voelde wel als een offertje."

Geen toevalligheid
De kinderen zijn in de loop van de tijd anders tegen de verhuizing gaan aankijken. Dirk: "We hebben verteld dat God op verschillende manieren tot ons kwam. En dat dit te veel aanwijzingen waren om het als toevalligheid af te doen. "Netty: "Een van onze zonen zei: als jullie ouder worden, kunnen wij jullie niet ondersteunen, zoals boodschappen voor jullie halen. Maar toen we hier woonden, zei hij: ik zie dat jullie hier zo op jullie plek zijn." Dirk: "De contacten zijn ook anders. Ze blijven een paar nachten. Dat biedt mogelijkheden om nader tot elkaar te komen."

Offertje
Het was een bijzondere start, maar de bevestiging die een roeping geeft, was ergens ook nodig, zegt Dirk. "Pas later heb ik begrepen waarom. Ik heb veel heimwee gehad. Ik houd van de dynamiek van de grote stad, van het multiculturele. Toen we hier twee maanden in Groningen waren, brak corona uit. Ik dacht: ik ken hier niemand en nu kan ik ook geen contacten leggen."

Netty: "Het eerste wat Joost [de pionier, red.] vroeg, was: wil je meedoen met de Vakantie Bijbel Club? Ik had nog nooit kinderwerk gedaan; ik was ook meer op ouderen gericht. Dat voelde wel als een offertje." Die eerste dag kwamen er twintig kinderen en al snel meer. Dirk: "Afgelopen zomer zaten we op bijna 60 kinderen per dag."

Hij vertelt hoe bijzonder het was om pas weer een doopdienst mee te maken. "De laatste doopdienst was 14 jaar geleden."

Sluiting
Zowel in de pioniersplek als de dorpskerk die ermee verbonden is, hebben ze de afgelopen jaren groei mogen meemaken. En dat terwijl de plaatselijke hervormde kerk gesloten zou worden. "Vijf jaar geleden zaten er nog circa acht mensen in de kerk, nu ongeveer veertig. De predikant ging met emeritaat en de kerk zou moeten sluiten. De toenmalige verantwoordelijke ouderling kon daar niet van slapen. Hij zei: we doen het niet. Toen is er contact gezocht met gemeenten uit de buurt en met de IZB. En toen zijn Joost en Boukje, de pioniers, gekomen."

De afgelopen jaren hebben zich enkele jonge stellen aangesloten, vertelt Dirk. Dat was heel belangrijk. Er zijn nu ook weer kinderen. Hij vertelt hoe bijzonder het was om pas weer een doopdienst mee te maken. "De laatste doopdienst was 14 jaar geleden."

Dorpskamer
Dirk legt een flyer van de pioniersplek op tafel. Hij vertelt dat die huis-aan-huis wordt verspreid. Er staan vier activiteiten op: de Dorpskamer, verbindingsdiensten, de Kinder Bijbel Club en de buurttuin. 

"De Dorpskamer is een van de dingen die we organiseren die niet per se christelijk zijn", legt Netty uit. Een keer in de twee weken wordt er een maaltijd geserveerd en wekelijks op vrijdag een kop koffie met iets lekkers erbij. De maaltijden zijn gratis. Op de achterkant staat het menu: de ene keer een hartige taart, de andere keer een winterstamppot of een oosters gerecht. 

Netty geniet van de bijeenkomsten op donderdag en vrijdag. "Ik genoot altijd van het inloophuis in Rotterdam. Zo vind ik het ook leuk om hier op vrijdagmiddag te zijn. Het is elke vrijdag anders. Dat maakt het leven boeiend."

Nee, missionair verhuizen is niet alleen maar een succesverhaal, zegt Dirk. "Het gaat ook over zelfverloochening."

Tegenkrachten
Zijn er ook tegenkrachten? Welke tips hebben Dirk en Netty voor anderen? Dirk: "Ik heb te lang vastgehouden aan onze oude gemeente door bijvoorbeeld in coronatijd diensten online mee te luisteren. Dat is niet handig geweest. Je moet niet in het verleden blijven hangen."

Missionair verhuizen brengt ook een zekere eenzaamheid met zich mee. Netty: "De eerst drie jaar voelde ik me hier als een vis in het water, maar het afgelopen jaar waren er verschillende dingen in het gezin waardoor we extra beseften dat de afstand wel groot is."

Nee, missionair verhuizen is niet alleen maar een succesverhaal, zegt Dirk. "Het gaat ook over zelfverloochening." Netty: "Maar God zorgt voor je. God laat je niet op een droogje staan; ik heb meer ontvangen dan ik heb gegeven. God gaat met je mee; zo mag je het echt wel zien."

Schakeltje
Ondanks dat ze eerlijk willen zijn over de schaduwkanten van missionair verhuizen, hopen ze toch dat meer christenen een dergelijke stap durven te zetten. "Een of twee gezinnen kunnen al het voortbestaan van een kerk betekenen", zegt Netty. Je hoeft het niet alleen te doen, benadrukt zij. "Je bent maar een schakeltje. Als God ermee verder wil, stuurt hij weer iemand anders."

Na het gesprek lopen we nog even naar buiten, naar de appelbomen in de moestuin. Er staan een paar paarse dahlia’s te bloeien. Boerenkool en rodekool zijn klaar om te oogsten. Een zonnebloem hangt scheef door de wind. De eieren van vier kippen gaan morgen weer in de uitdeelkast, vertelt Netty. "Dit stuk gras was ooit de moestuin van de dominee. Sommige oudere mensen weten dat nog. Zij vinden het prachtig dat dit nu weer een moestuin is."

Bovenstaand verhaal verscheen eerder op de website van de IZB en is met bronvermelding overgenomen door Cvandaag. Lees hier meer over pioniersproject ‘De Verbinding’.

Praatmee

Beluister onze podcast

#356 Jeffrey & dr. Wim Dekker over iftar-maaltijden, de NGK-synode en de 40-dagentijd
Of beluister op:
Luister naar
0:00

Meerartikelen

Agnes van Haaften
Nieuws

IZB publiceert rapport ‘Op zoek naar toewijding. Twintigers en de kerk’

Wat hebben kerkelijk betrokken twintigers nodig om te groeien in geloof? Agnes van Haaften, hoofd Gemeentecontact en -advies bij de IZB, sprak daarover met twintigers en kerkelijke professionals en deelde haar bevindingen in een rapport. ‘Twintigers

Ds. W. P. Emaus
Video

Hervormde predikant vertelt over loodgieter die Spurgeon hoorde spreken

'Ik hoor ook bij die wereld. Dan kan het ook voor mij en dan is het ook voor mij'. Dit citaat is afkomstig van een loodgieter. Hij kwam ooit tot geloof nadat hij de bekende predikant Charles Spurgeon hoorde spreken. Deze anekdote werd door ds. W. P.

Jordan Cernek
Nieuws

Schadevergoeding voor christelijke leraar die ontslagen werd na weigeren trans-voornaamwoorden

Een christelijke leraar uit de Amerikaanse staat Wisconsin heeft een schadevergoeding van 20.000 Amerikaanse dollar ontvangen. Dat meldt The Christian Post. Docent Jordan Cernek werd door het Argyle School District ontslagen nadat hij weigerde transl

Clive Johnston
Nieuws

Baptistenvoorganger aangeklaagd om openluchtdienst nabij abortuskliniek

De Noord-Ierse baptistenvoorganger Clive Johnston (76) is aangeklaagd, nadat hij voorging tijdens een openluchtdienst. De autoriteiten beschuldigen hem van het overtreden van de omstreden bufferzone-wetgeving rond een abortuskliniek in Coleraine. Dat

Larry Sanger
Positief nieuws

Medeoprichter Wikipedia is nu christen: "Niemand bekeerde mij, ik las alleen de Bijbel"

Larry Sanger, medeoprichter van Wikipedia, liet onlangs weten dat hij christen is geworden. Als scepticus twijfelde hij jarenlang over geloof en God. 'De tijd is rijp om volledig en openbaar te getuigen dat ik een christen ben', stelde hij onlangs in

Roelof Ham
Column

Voor geloven is meer nodig dan de waarheid ontdekken

Er valt mij al langer iets op. De laatste keer dat ik het tegenkwam was tijdens een podcast van Wierd Duk, Lenny Kuhr en Bart Nijman. Het ging over Israël, antisemitisme en wat er speelde in het Midden-Oosten. Vertwijfeld vroegen de drie gesprekspart

jacobs
Column

Hoe een knorrige hoteleigenaar mij anders tegen het aardse bestaan liet aankijken

In zijn nieuwste dagboek vertelt opperrabbijn Jacobs onder meer hoe hij Poerim heeft beleefd. Maar hij deelt ook hoe hij anders tegen het aardse bestaan leerde aankijken door een knorrige hoteleigenaar in Antwerpen. De levenslessen liggen voor het op

Ds. G. Kater
Nieuws

Ds. G. Kater aanvaardt beroep hersteld hervormd Ridderkerk

De hersteld hervormde gemeente in Ridderkerk verwelkomt een nieuwe predikant. Ds. G. Kater (foto) heeft het beroep aanvaard. Hij neemt dus afscheid van Arnemuiden. In Ridderkerk wordt Kater de directe collega van ds. C. J. P. van der Bas. De hersteld

Meerartikelen

India
Nieuws

Massaal protest van christenen in India tegen anti-bekeringswet

Bijna 200.000 christenen verzamelden zich afgelopen week in het dorp Borum, in de noordoostelijke Indiase deelstaat Arunachal Pradesh, om te protesteren tegen de invoering van een omstreden anti-bekeringswet. De wet, die al sinds 1978 bestaat maar no

Glossy 'Heilige Ruimte'
Nieuws

Glossy 'Heilige Ruimte' verschijnt bij tweede editie van gelijknamig congres

Op woensdag 12 maart verscheen de nieuwe glossy 'Heilige Ruimte, plekken van betekenis. De publicatie werd gepresenteerd tijdens het tweede congres 'Heilige Ruimte' dat die dag in Leeuwarden plaatsvond. De glossy belicht de verborgen waarde en beteke

René van Loon
Nieuws

Studiemiddag ‘Kerk door de ogen van de gast’

Op vrijdag 21 maart vindt in Almere een studiemiddag plaats over het thema ‘Kerk door de ogen van de gast’. Tijdens deze studiemiddag zal René van Loon, predikant in Rotterdam, de resultaten presenteren van zijn onderzoek naar de manier waarop niet-k

Wim Dekker
Podcast

Wim Dekker over ‘homobesluiten’ NGK-synode: “Er worden te grote stappen gezet”

“Als de Nederlandse Gereformeerde Kerken (NGK) het huwelijk niet goed afbakenen, creëert men een sfeer waarin onbedoeld een hellend vlak wordt betreden. Dat moet men zien te voorkomen”, stelt dr. Wim Dekker. In de NGK zijn tijdens een recente synoded

Kerk
Nieuws

Bijna helft hervormde predikanten voelt zich geestelijk verbonden met andere refo-kerk

Ruim 45 procent van de predikanten binnen de Gereformeerde Bond voelt zich geestelijk meer verbonden met een andere reformatorische kerk dan met een naburige PKN-gemeente. Dat blijkt uit een rondgang van Cvandaag onder ruim 140 hervormde predikanten.

Prof. dr. Arnold Huijgen
Opinie

Het Trump-tijdperk: kies als christen voor Europa

Met verbijstering heb ik de afgelopen weken gezien wat in de Verenigde Staten gebeurde sinds het aantreden van president Trump. Zijn minachting voor vrouwen en minderheden, voor rechtsstaat en democratie waren allang bekend. En toch is het schokkend

Engeland
Nieuws

Britse straatprediker vrijgesproken na kritiek op de Koran

De Britse straatprediker Karandeep Mamman is op 12 maart door de rechter vrijgesproken van haatzaaien. De rechtszaak volgde op een incident in januari 2023, waarbij Mamman tijdens een openluchtprediking kritiek uitte op de Koran en werd omringd door

Nigeria
Nieuws

Opnieuw christenen in Nigeria slachtoffer van dodelijke aanval door Fulani-herders

Een gewelddadige aanval door Fulani-herders heeft het leven gekost aan zeven christenen in Nigeria. De aanval begon met een dodelijke steekpartij en escaleerde tot een grootschalige aanslag op een christelijk dorp. Op zondag 9 maart werd een christel

Ds. J. M. J. Kieviet
Video

CGK-predikant vertelt over Syrisch meisje dat haar vader verloor: "Alleen omdat hij christen was"

"Nu heeft Gara geen vader meer, en dat alleen omdat hij christen was", aldus ds. J. M. J. Kieviet. De CGK-predikant deelde in een preek een aangrijpend verhaal over de zevenjarige Gara uit Syrië die haar vader verloor. Haar vader, die buschauffeur wa

SDOK podcast
Podcast

SDOK podcast: Genezingswonder leidt hindoepriester tot Jezus

Binod uit Nepal is hindoepriester en geneest van een dodelijke ziekte nadat Jezus aan hem verschijnt in een droom. Als hij vervolgens besluit om Jezus te gaan volgen, wordt Binod door zijn familie op straat gezet en verliest hij ook zijn baan. Zijn b

Otto Grevink
Video

Ds. Otto Grevink over het tweede gebod: "Jouw godsbeeld kan in de weg staan"

Het tweede gebod houdt in dat je geen beelden of voorwerpen mag maken om die als god te vereren, omdat alleen God zelf mag worden aanbeden. Ds. Otto Grevink merkt op dat sommigen "met een heel massief beeld van God zijn opgevoed: zo is God, en niet a

Joël, Bagtowar en Mandy
Podcast

Hoe betrek je God in je werk of studie? Christenjongeren in gesprek

In deze aflevering van ChristenDOM? gaan Joël, Bagtowar en Mandy in gesprek over hoe je God kunt betrekken in je werk en je studie. Hoe doe je dat, welke struikelblokken kom je tegen en waarom zou je dat eigenlijk doen? Dit en meer kun je in deze afl