Waar komt de tomeloze haat tegen de God van Israël en Joden vandaan?

Verdieping 9 januari 2024 6 minuten Ton Stier
antisemitisme

De gruwelijke pogrom van Hamas op 7 oktober 2023 zal Israëls geschiedenis ingaan als de - tot dan toe - zwartste dag sinds haar oprichting in 1948. De Israëlische bevolking is nog steeds in shock, die ongetwijfeld voor velen in een levenslang trauma zal uitmonden. Wie had trouwens kunnen bevroeden dat de veilige thuishaven, waar het volk na de Sjoa zo naar hunkerde, in existentieel gevaar zou kunnen komen?

Anti-Israëlisme
Inmiddels breidt het anti-Israëlisme zich als een olievlek uit over de hele wereld. Kritische kanttekeningen bij het Israëlische regeringsbeleid zijn legitiem, maar het begrip anti-Israëlisme raakt aan Israëls bestaansrecht. Hoe vaak wordt bij protestdemonstraties niet de leus gescandeerd “From the river to the sea Palestine will be free”? Anders gezegd, Israël zou ‘Judenfrei’ gemaakt moeten worden.

En dat brengt ons bij de islamitische visie op het land, waar Joden hooguit kunnen worden gedoogd als dhimmi’s, een onderworpen status met verplichting tot belastingbetaling waarmee de niet-islamitische inwoner een zekere mate van bescherming koopt. De religieuze component van anti-Israëlisme, blijkt ook uit artikel 6 van de Hamas’ doelstellingen: “Hamas streeft ernaar Allahs vaandel te planten op elke centimeter van Palestina, want onder de vleugels van de islam kunnen de volgelingen van alle religies samenleven in veiligheid en geborgenheid.” Maar dan natuurlijk met dhimmi-status met beperkte houdbaarheidsdatum.

In artikel 7 citeert Hamas namelijk een overlevering van de profeet: “De Dag des Oordeels zal pas komen als de moslims de Joden bevechten en doden. Wanneer de Jood zich verschuilt achter stenen en bomen, zullen deze zeggen: “O dienaar van Allah, er zit een Jood achter mij. Kom, dood hem.” Was die ‘dag des oordeels’ tijdens de gruwelijke slachtpartij op 7 oktober in de perceptie van Hamasbeulen reeds aangebroken? Was het bedoeld om een mondiale chaos uit te lokken die de komst van de Mahdi moest bespoedigen? Deze sjiitische eindtijdverwachting van de Iraanse ayatollahs, waarin de Mahdi als messiasfiguur het wereldtoneel betreedt, behoort tot de apocalyptische ideeën die in het Midden-Oosten worden rondgepompt.

Antisemitisme is blinde haat tegen het volk, aan wie de God van de Bijbel Zich geopenbaard en verbonden heeft, met als dieptepunt: de openbaring van ‘de mens van de wetteloosheid.

Geheim van de wetteloosheid
Als Paulus waarschuwt dat het geheimenis van de wetteloosheid reeds werkzaam is en uitmondt in de openbaring van de wetteloze (2 Thess. 2:7,8), lijken enkele contouren daarvan al op te lichten. Daniël 11 gaat over een koning, die tegen de God der goden wonderlijke (lees: blasfemische) dingen zal spreken. Hij zal ook het sieraadland (aanduiding voor Israël) binnentrekken en “de tenten van zijn paleis tussen de zeeën opzetten, bij de berg van het heilig sieraad” (vs. 36, 41, 45). En ja, wellicht begeleid door een mondiaal scanderende massa: “From the river to the sea Palestine will be free”. Want Israëls profeten zijn er duidelijk over: alle heidenvolken zullen eens tegen Jeruzalem optrekken (zie o.a. Joël 3:2; Zach. 12:2,3,9; 14:2).

Antisemitisme
Antisemitisme heeft echter nog een dimensie. Want hoe kan het Israëlisch-Palestijns conflict wereldwijd de gemoederen, ongeacht religieus of politiek engagement, zo in beroering brengen? Laat zich dat verklaren als massaal medeleven met de Palestijnse bevolking in Gaza? Als dat zo was, wat heel terecht zou zijn, hoe verhoudt die intense betrokkenheid en vermeend gekrenkt rechtsgevoel zich dan tot andere conflicten in de wereld?

Denk aan regeringsleiders als Bashar al-Assad en Vladimir Poetin die duizenden onschuldige burgers de dood injagen? Waar waren de mondiale protestacties toen steden als het Syrische Aleppo of het Oekraïense Marioepol grotendeels in de as werden gelegd? Werden in het buitenland woonachtige Syriërs of Russen op daden van deze regeringsslagers afgerekend?

“Zolang Joden slachtoffer zijn, kunnen mensen daar prima mee omgaan, maar zodra ze terugslaan, verdwijnt de sympathie”, aldus de Joodse historicus Simon Schama in NRC. Vanwaar dat meten met twee maten?

Antisemitisme is dus meer dan alleen haat tegen het volk van Israël, het is bovenal haat tegen de God van Israël.

Het antwoord op die vraag is dat antisemitisme zich niet beperkt tot protest tegen een bepaalde religie, ideologie of regeringsbeleid. Antisemitisme is de blinde haat tegen het volk, aan wie de God van de Bijbel Zich geopenbaard en verbonden heeft, met als dieptepunt: de openbaring van ‘de mens van de wetteloosheid, de zoon van het verderf, de tegenstander, die zich ook verheft boven al wat God genoemd of als God vereerd wordt, zodat hij als God in de tempel van God (in Jeruzalem) gaat zitten en zichzelf als God voordoet’ (2 Thess. 2:3-4). Dat verklaart in belangrijke mate de opmars van tomeloze haat tegen de God van Israël, het volk van Israël en het land van Israël.

De engelvorst van Perzië
Het is duidelijk dat voor anti-Israëlisme en antisemitisme geen logische verklaring te vinden is, tenzij we oog hebben voor de metafysische, oftewel de onzienlijke werkelijkheid achter de strijd. Hier en daar licht de Bijbel een tipje van de sluier op, zoals de strijd van Michaël, de grote (engel)vorst van Israël, die het volk in haar benauwde tijd zal bijstaan (Dan. 12:1), zoals hij ook een hemelse boodschapper in een 21 dagen durende strijd tegen de engelvorst van Perzië (het huidige Iran) bijstond (Dan. 10:13). En dat brengt ons wederom bij de intense verbondenheid tussen God en Israël.

De Naam
Die verbondenheid blijkt namelijk ook uit de vele beloften die God nog aan Zijn volk heeft uitstaan en in het land Israël hun vervulling gaan krijgen. Ook blijkt Zijn verbondenheid uit de eeuwige liefde Die Hij voor hen koestert (Jer. 31:3). Maar zeker zo belangrijk is het feit dat Hij Zich met Zijn Naam, en daarmee Zijn Wezen, aan Israël heeft verbonden. Behalve dat de Heere zo’n 200 keer in de Bijbel ‘de God van Israël’ wordt genoemd, krijgen Aäron en zijn zonen ook de opdracht om Zijn Naam op de Israëlieten te leggen (Num. 6:23-27; zie ook Dan. 9:19).

Laten we bidden dat die dag spoedig mag aanbreken en Israël als volk de Naam van de HEERE in hun benauwdheid zal aanroepen.

En dat brengt ons bij het begrip ‘antisemitisme’, dat in feite anti sem is. Sem, in de betekenis van ‘naam’. Niet zomaar een naam, maar de godsnaam, JHWH. Religieuze Joden zullen die nooit uitspreken, maar aanduiden als Hasjem, de Naam. Antisemitisme is dus meer dan alleen haat tegen het volk van Israël, het is bovenal haat tegen de God van Israël. Asaf onthult dat glashelder in Psalm 83, waarin Hij smeekt:

  • “…wees niet stil, o God! Want zie, Uw vijanden tieren, wie U haten, steken hun hoofd omhoog” (vs. 2-3).
  • Met als gevolg: “Zij beramen listig een heimelijke aanslag tegen Uw volk en beraadslagen tegen Uw beschermelingen” (vs. 4).
  • Met als doel: “Kom, zeiden zij, laten wij hen uitroeien, zodat zij geen volk meer zijn en aan de naam van Israël niet meer gedacht wordt” (vs. 5).
  • Met als beweegreden: “… dezen hebben een verbond tegen U gesloten…” (vs. 6).
  • En dan eindigt de psalmist met de woorden: “Laten zij beschaamd en door schrik overmand zijn tot in eeuwigheid, laten zij rood van schaamte worden en omkomen. Dan zullen zij weten, dat U – Uw Naam is HEERE! – U alleen de Allerhoogste bent over de hele aarde” (vs. 18-19).

Laten we bidden dat die dag spoedig mag aanbreken en Israël als volk de Naam van de HEERE in hun benauwdheid zal aanroepen. Dan zal Joëls heerlijke profetie in vervulling gaan: “Het zal geschieden dat ieder die de Naam van de HEERE zal aanroepen, behouden zal worden. Want op de berg Sion en in Jeruzalem zal ontkoming zijn, zoals de HEERE gezegd heeft, namelijk bij hen die ontkomen zijn, die de HEERE roepen zal” (Joël 2:32).

Bovenstaand artikel verscheen eerder in het magazine van Stichting Israël en de Bijbel en is met toestemming overgenomen door Cvandaag. Klik hier om het magazine te ontvangen.

Praatmee

Beluister onze podcast

#387 Jeffrey & drs. Jelte Alma over kerkpijn, de dominee als manager en geestelijk leiderschap
Of beluister op:

Meerartikelen

rechtbank
Nieuws

Dodelijke broedertwist in Gouda: 25-jarige verdachte naar Pieter Baan Centrum

In de Haagse rechtbank was donderdag de eerste inleidende zitting tegen A.M. uit Gouda. Het Openbaar Ministerie (OM) verdenkt de 25-jarige man ervan dat hij een half jaar geleden zijn broer in Gouda doodde. Het is nog niet duidelijk of er moord of do

embryo
Nieuws

Grote zorgen christelijke partijen over kweken van embryo's: Wat staat er op het spel?

De christelijke partijen zijn uitgesproken tegenstander, maar toch lijkt het kweken van embryo’s enkel en alleen voor wetenschappelijk onderzoek in de toekomst mogelijk te worden. Dat blijkt uit een rondgang van De Telegraaf. Woensdagavond debatteerd

Naftali Bennett
Nieuws

Voormalig premier Israël verwijst naar Bijbelse strijders Jozua, Gideon en David

Voormalig premier Naftali Bennett heeft harde kritiek geuit op het nieuwe ontwerp voor de Israëlische dienstplichtwet. Volgens hem zal de wet “iedere kans om charedim (ultraorthodoxe Joden) op te roepen vernietigen.” Bennett riep volgens All Israel N

CGK kerkscheuring
Nieuws

Kerkscheuring CGK: Theologen waarschuwen voor geestelijke schade

Nu de scheuring binnen de Christelijke Gereformeerde Kerken (CGK) binnen enkele maanden werkelijkheid lijkt te worden, doen drie invloedrijke stemmen uit de gereformeerde gezindte een opvallende oproep. In een gezamenlijk opinieartikel in het Nederla

Nigeria
Nieuws

Christenen in Nigeria opnieuw doelwit: pastor en vrouw ontvoerd uit kerkgebouw

In de Nigeriaanse deelstaat Kogi zijn zondagochtend een pastor, zijn vrouw en meerdere gemeenteleden ontvoerd tijdens een kerkdienst. Gewapende mannen vielen de pas opgerichte Cherubim and Seraphim Church in Ejiba binnen, een gemeenschap in Yagba Wes

Bert-Jan Ruissen
Nieuws

SGP waarschuwt in Brussel voor groeiend antisemitisme op universiteiten

SGP-Europarlementariër Bert-Jan Ruissen heeft woensdag harde woorden gesproken over de boycots van Israël door Nederlandse en Europese universiteiten. Tijdens een conferentie in het Europees Parlement, georganiseerd door de SGP, riep hij universiteit

Jacques Brunt
Persbericht

Jacques Brunt en werkgroep organiseren opnieuw grootschalige Israël-manifestatie op De Dam

Aan het eind van een veelbewogen jaar, waarin alle nog levende gijzelaars zijn teruggekeerd, maakt de werkgroep ‘Op de bres voor Israël’ werk van een bijzonder initiatief. Zij organiseren opnieuw een landelijke Israël-manifestatie op De Dam in Amster

Ds. S. P. Roosendaal
Nieuws

CGK Eemdijk beroept ds. S. P. Roosendaal

De CGK te Eemdijk heeft een beroep uitgebracht op ds. S. P. Roosendaal (foto). De predikant moet in het Utrechtse dorpje ds. S. Griffioen opvolgen. Laatstgenoemde predikant vertrok vorig jaar naar Zeewolde. Roosendaal is momenteel verbonden aan Het A

Meerartikelen

Ds. J. Koppelaar
Video

HHK-predikant refereert aan uitspraak Geert Wilders: "Zijn we vreemdeling in eigen land?"

"Een Nederlander voelt zich steeds vaker vreemdeling in eigen stad of dorp", deze uitspraak van PVV-leider Geert Wilders is veel in politiek geïnteresseerde Nederlanders wel bekend. HHK-predikant ds. J. Koppelaar refereerde onlangs in een preek aan d

Jennifer Melle
Nieuws

Geschorste christelijke verpleegkundige: "Dit is geen inclusie, maar discriminatie"

Een christelijke verpleegkundige uit Engeland zit al sinds april thuis na een conflict over het aanspreken van een transgenderpatiënt. Jennifer Melle weigerde de door de patiënt gekozen vrouwelijke aanspreekvorm te gebruiken en werd daarop geschorst.

Israël
Persbericht

IKC faciliteert gesprek over Israël in kerkelijk jeugdwerk

Het gesprek over Israël is sinds de gebeurtenissen van 7 oktober 2023 thuis en in de kerk ingewikkelder geworden. Dat constateren jeugdwerkadviseurs van het Interkerkelijk Kenniscentrum (IKC). De organisatie publiceert vrijdag daarom handreikingen vo

Johan Schep
Interview

Johan Schep evangeliseerde in Israël: “God opent soms letterlijk deuren”

Wie Johan Schep hoort spreken, hoort niet slechts verhalen, maar levenslessen. De 77-jarige evangelist, bekend van zijn werk onder Joden en Arabieren in Israël, spreekt nog altijd met dezelfde passie als toen hij decennia geleden zijn rugzak pakte en

Wierd Duk
Nieuws

Zien conservatieve christenen Wierd Duk terecht als een bondgenoot?

De oproep van opiniemaker Wierd Duk om orthodoxe christenen nadrukkelijker hun stem te laten horen, zorgt voor stevige discussies binnen christelijk Nederland. Hij pleit voor een nieuwe zuil waarin christenen en seculiere conservatieven samenwerken.

Jan-Jaap van Peperstraten
Preekverslag

Een verrassende les: wat zandkastelen ons leren over advent

In de adventstijd keren we even terug naar de eenvoud van wachten en verwachten. Priester Jan-Jaap van Peperstraten grijpt in zijn overweging terug op iets heel herkenbaars: een zomerse dag aan het strand, waar zandkastelen verrijzen en weer verdwijn

Pro-life demonstranten
Nieuws

Schreeuw om leven vecht abortus-uitspraak Raad van State aan bij Europees Hof

Schreeuw om leven gaat in hoger beroep bij het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM). Dat meldt de organisatie zelf op haar website. Aanleiding daarvoor is de uitspraak die de Raad van State woensdag deed. De hoogste bestuursrechter oordeel

Marija Tatjana Zrno
Nieuws

Kroatische zuster niet neergestoken door migrant, maar verwondde zichzelf

In Kroatië groeit de verbazing nu blijkt dat de 35-jarige non Marija Tatjana Zrno zichzelf verwondde. Aanvankelijk beweerde de zuster dat ze door een man was neergestoken. Verschillende Kroatische media schreven dat de dader een islamitische migrant

abortus
Nieuws

Raad van State: Burgemeester mag demonstraties direct voor abortuskliniek verbieden

De Raad van State heeft woensdag een belangrijke uitspraak gedaan over protesten bij abortusklinieken. Volgens de hoogste bestuursrechter mogen burgemeesters voortaan demonstraties direct voor de ingang van een kliniek verbieden, mits demonstranten o

Ds. N. W. van den Houten
Nieuws

Hervormde gemeente Sliedrecht brengt beroep uit op ds. N. W. van den Houten

De hervormde gemeente te Sliedrecht (Wijk 1) heeft een beroep uitgebracht op ds. N. W. van den Houten (foto). De predikant moet in de Grote Kerk ds. G. J. Mink opvolgen. Laatstgenoemde predikant ging eerder dit jaar met emeritaat. Van den Houten is s

India
Nieuws

Indiaas Hooggerechtshof handhaaft ontslag christelijke legerofficier

Het Hooggerechtshof van India heeft het ontslag van de christelijke legerofficier Samuel Kamalesan bevestigd. De hoogste rechter noemde hem ongeschikt voor het Indiase leger en benadrukte dat zijn houding de discipline en eenheid binnen de krijgsmach

Paus Leo XIV
Nieuws

Paus spreekt zich in Midden-Oosten krachtig uit voor tweestatenoplossing

Paus Leo XIV heeft tijdens zijn reis door het Midden-Oosten opnieuw duidelijk gemaakt dat het Vaticaan de tweestatenoplossing ziet als de enige weg naar duurzame vrede tussen Israël en de Palestijnen. Op de vlucht van Turkije naar Libanon zei de paus