Waar komt de tomeloze haat tegen de God van Israël en Joden vandaan?

Verdieping 9 januari 2024 6 minuten Ton Stier
antisemitisme

De gruwelijke pogrom van Hamas op 7 oktober 2023 zal Israëls geschiedenis ingaan als de - tot dan toe - zwartste dag sinds haar oprichting in 1948. De Israëlische bevolking is nog steeds in shock, die ongetwijfeld voor velen in een levenslang trauma zal uitmonden. Wie had trouwens kunnen bevroeden dat de veilige thuishaven, waar het volk na de Sjoa zo naar hunkerde, in existentieel gevaar zou kunnen komen?

Anti-Israëlisme
Inmiddels breidt het anti-Israëlisme zich als een olievlek uit over de hele wereld. Kritische kanttekeningen bij het Israëlische regeringsbeleid zijn legitiem, maar het begrip anti-Israëlisme raakt aan Israëls bestaansrecht. Hoe vaak wordt bij protestdemonstraties niet de leus gescandeerd “From the river to the sea Palestine will be free”? Anders gezegd, Israël zou ‘Judenfrei’ gemaakt moeten worden.

En dat brengt ons bij de islamitische visie op het land, waar Joden hooguit kunnen worden gedoogd als dhimmi’s, een onderworpen status met verplichting tot belastingbetaling waarmee de niet-islamitische inwoner een zekere mate van bescherming koopt. De religieuze component van anti-Israëlisme, blijkt ook uit artikel 6 van de Hamas’ doelstellingen: “Hamas streeft ernaar Allahs vaandel te planten op elke centimeter van Palestina, want onder de vleugels van de islam kunnen de volgelingen van alle religies samenleven in veiligheid en geborgenheid.” Maar dan natuurlijk met dhimmi-status met beperkte houdbaarheidsdatum.

In artikel 7 citeert Hamas namelijk een overlevering van de profeet: “De Dag des Oordeels zal pas komen als de moslims de Joden bevechten en doden. Wanneer de Jood zich verschuilt achter stenen en bomen, zullen deze zeggen: “O dienaar van Allah, er zit een Jood achter mij. Kom, dood hem.” Was die ‘dag des oordeels’ tijdens de gruwelijke slachtpartij op 7 oktober in de perceptie van Hamasbeulen reeds aangebroken? Was het bedoeld om een mondiale chaos uit te lokken die de komst van de Mahdi moest bespoedigen? Deze sjiitische eindtijdverwachting van de Iraanse ayatollahs, waarin de Mahdi als messiasfiguur het wereldtoneel betreedt, behoort tot de apocalyptische ideeën die in het Midden-Oosten worden rondgepompt.

Antisemitisme is blinde haat tegen het volk, aan wie de God van de Bijbel Zich geopenbaard en verbonden heeft, met als dieptepunt: de openbaring van ‘de mens van de wetteloosheid.

Geheim van de wetteloosheid
Als Paulus waarschuwt dat het geheimenis van de wetteloosheid reeds werkzaam is en uitmondt in de openbaring van de wetteloze (2 Thess. 2:7,8), lijken enkele contouren daarvan al op te lichten. Daniël 11 gaat over een koning, die tegen de God der goden wonderlijke (lees: blasfemische) dingen zal spreken. Hij zal ook het sieraadland (aanduiding voor Israël) binnentrekken en “de tenten van zijn paleis tussen de zeeën opzetten, bij de berg van het heilig sieraad” (vs. 36, 41, 45). En ja, wellicht begeleid door een mondiaal scanderende massa: “From the river to the sea Palestine will be free”. Want Israëls profeten zijn er duidelijk over: alle heidenvolken zullen eens tegen Jeruzalem optrekken (zie o.a. Joël 3:2; Zach. 12:2,3,9; 14:2).

Antisemitisme
Antisemitisme heeft echter nog een dimensie. Want hoe kan het Israëlisch-Palestijns conflict wereldwijd de gemoederen, ongeacht religieus of politiek engagement, zo in beroering brengen? Laat zich dat verklaren als massaal medeleven met de Palestijnse bevolking in Gaza? Als dat zo was, wat heel terecht zou zijn, hoe verhoudt die intense betrokkenheid en vermeend gekrenkt rechtsgevoel zich dan tot andere conflicten in de wereld?

Denk aan regeringsleiders als Bashar al-Assad en Vladimir Poetin die duizenden onschuldige burgers de dood injagen? Waar waren de mondiale protestacties toen steden als het Syrische Aleppo of het Oekraïense Marioepol grotendeels in de as werden gelegd? Werden in het buitenland woonachtige Syriërs of Russen op daden van deze regeringsslagers afgerekend?

“Zolang Joden slachtoffer zijn, kunnen mensen daar prima mee omgaan, maar zodra ze terugslaan, verdwijnt de sympathie”, aldus de Joodse historicus Simon Schama in NRC. Vanwaar dat meten met twee maten?

Antisemitisme is dus meer dan alleen haat tegen het volk van Israël, het is bovenal haat tegen de God van Israël.

Het antwoord op die vraag is dat antisemitisme zich niet beperkt tot protest tegen een bepaalde religie, ideologie of regeringsbeleid. Antisemitisme is de blinde haat tegen het volk, aan wie de God van de Bijbel Zich geopenbaard en verbonden heeft, met als dieptepunt: de openbaring van ‘de mens van de wetteloosheid, de zoon van het verderf, de tegenstander, die zich ook verheft boven al wat God genoemd of als God vereerd wordt, zodat hij als God in de tempel van God (in Jeruzalem) gaat zitten en zichzelf als God voordoet’ (2 Thess. 2:3-4). Dat verklaart in belangrijke mate de opmars van tomeloze haat tegen de God van Israël, het volk van Israël en het land van Israël.

De engelvorst van Perzië
Het is duidelijk dat voor anti-Israëlisme en antisemitisme geen logische verklaring te vinden is, tenzij we oog hebben voor de metafysische, oftewel de onzienlijke werkelijkheid achter de strijd. Hier en daar licht de Bijbel een tipje van de sluier op, zoals de strijd van Michaël, de grote (engel)vorst van Israël, die het volk in haar benauwde tijd zal bijstaan (Dan. 12:1), zoals hij ook een hemelse boodschapper in een 21 dagen durende strijd tegen de engelvorst van Perzië (het huidige Iran) bijstond (Dan. 10:13). En dat brengt ons wederom bij de intense verbondenheid tussen God en Israël.

De Naam
Die verbondenheid blijkt namelijk ook uit de vele beloften die God nog aan Zijn volk heeft uitstaan en in het land Israël hun vervulling gaan krijgen. Ook blijkt Zijn verbondenheid uit de eeuwige liefde Die Hij voor hen koestert (Jer. 31:3). Maar zeker zo belangrijk is het feit dat Hij Zich met Zijn Naam, en daarmee Zijn Wezen, aan Israël heeft verbonden. Behalve dat de Heere zo’n 200 keer in de Bijbel ‘de God van Israël’ wordt genoemd, krijgen Aäron en zijn zonen ook de opdracht om Zijn Naam op de Israëlieten te leggen (Num. 6:23-27; zie ook Dan. 9:19).

Laten we bidden dat die dag spoedig mag aanbreken en Israël als volk de Naam van de HEERE in hun benauwdheid zal aanroepen.

En dat brengt ons bij het begrip ‘antisemitisme’, dat in feite anti sem is. Sem, in de betekenis van ‘naam’. Niet zomaar een naam, maar de godsnaam, JHWH. Religieuze Joden zullen die nooit uitspreken, maar aanduiden als Hasjem, de Naam. Antisemitisme is dus meer dan alleen haat tegen het volk van Israël, het is bovenal haat tegen de God van Israël. Asaf onthult dat glashelder in Psalm 83, waarin Hij smeekt:

  • “…wees niet stil, o God! Want zie, Uw vijanden tieren, wie U haten, steken hun hoofd omhoog” (vs. 2-3).
  • Met als gevolg: “Zij beramen listig een heimelijke aanslag tegen Uw volk en beraadslagen tegen Uw beschermelingen” (vs. 4).
  • Met als doel: “Kom, zeiden zij, laten wij hen uitroeien, zodat zij geen volk meer zijn en aan de naam van Israël niet meer gedacht wordt” (vs. 5).
  • Met als beweegreden: “… dezen hebben een verbond tegen U gesloten…” (vs. 6).
  • En dan eindigt de psalmist met de woorden: “Laten zij beschaamd en door schrik overmand zijn tot in eeuwigheid, laten zij rood van schaamte worden en omkomen. Dan zullen zij weten, dat U – Uw Naam is HEERE! – U alleen de Allerhoogste bent over de hele aarde” (vs. 18-19).

Laten we bidden dat die dag spoedig mag aanbreken en Israël als volk de Naam van de HEERE in hun benauwdheid zal aanroepen. Dan zal Joëls heerlijke profetie in vervulling gaan: “Het zal geschieden dat ieder die de Naam van de HEERE zal aanroepen, behouden zal worden. Want op de berg Sion en in Jeruzalem zal ontkoming zijn, zoals de HEERE gezegd heeft, namelijk bij hen die ontkomen zijn, die de HEERE roepen zal” (Joël 2:32).

Bovenstaand artikel verscheen eerder in het magazine van Stichting Israël en de Bijbel en is met toestemming overgenomen door Cvandaag. Klik hier om het magazine te ontvangen.

Praatmee

Beluister onze podcast

#373 Jeffrey & Petra van de Weetering over Israël, de kerk en geloven vanuit de schuilkelder
Of beluister op:
Luister naar
0:00

Meerartikelen

Laos
Nieuws

Laos: bekeerling moet dorp ontvluchten na arrestatie en intimidatie door politie

“In dit dorp staan we geen christenen toe.” De 38-jarige Vanxay* kreeg het begin juli te horen van de lokale politie. Samen met het dorpshoofd, dorpsgenoten en enkele familieleden stonden ze in een kring om de pasbekeerde christen. De cultuur in het

grenzen
Persbericht

Joeke van der Mei nieuwe directeur Zending over Grenzen

Christelijke stichting Zending over Grenzen heeft een nieuwe directeur aangesteld. Joeke van der Mei zal het directeursstokje overnemen van huidig directeur Peter van der Bijl, die binnenkort met pensioen gaat. Joeke is per 1 september 2025 bij Zendi

Grote Kerk Oss
Nieuws

Ramp voorkomen: brand in Grote Kerk Oss net op tijd geblust

Gisteren brak er brand uit in de Grote Kerk van Oss. Dat melden diverse media. Het vuur, dat aan het eind van de ochtend werd ontdekt onder het dak van de kerk, werd als grote brand geclassificeerd. Daarom rukte de brandweer massaal uit en kreeg zij

Jerke
Nieuws

CU-jongeren doen tientallen wijzigingsvoorstellen voor verkiezingsprogramma van partij

PerspectieF, de jongerenorganisatie van de ChristenUnie, heeft tientallen wijzigingsvoorstellen ingediend voor het conceptverkiezingsprogramma van de partij. Dat maakt men zelf bekend in een persbericht. "Het hoopvolle verhaal van de ChristenUnie kan

Paus Leo XIV
Nieuws

Paus Leo XIV ontvangt priester die zich inzet voor katholieke lhbti-gemeenschap

Paus Leo XIV heeft in het Vaticaan een gesprek gehad met de Amerikaanse priester James Martin. Laatstgenoemde zet zich al jaren in voor katholieke lhbti’ers. Volgens Martin wilde de paus duidelijk maken dat iedereen zich welkom moet weten binnen de R

Annunciation Catholic School
Nieuws

Ruim drie miljoen euro opgehaald voor slachtoffers schietpartij katholieke school

Een week na de schietpartij op Annunciation Catholic School in Minneapolis is er ruim drie miljoen euro ingezameld voor de slachtoffers en hun families. Dat meldt The Christian Post. Tijdens de openingsmis van het schooljaar opende de 23-jarige oud-l

Nigeria
Nieuws

Islamitische terroristen doden acht christenen bij aanvallen in noordoost-Nigeria

In de noordoostelijke Nigeriaanse deelstaat Borno zijn afgelopen weekend acht christenen omgekomen bij twee afzonderlijke aanvallen van terreurbeweging Boko Haram. Daarnaast zijn tientallen huizen in brand gestoken. Dat bevestigen zowel lokale bronne

Ds. H. B. van der Knijff
Nieuws

Hervormde gemeente Hazerswoude brengt beroep uit op ds. H. B. van der Knijff

De hervormde gemeente te Hazerswoude heeft een beroep uitgebracht op ds. H. B. van der Knijff. De predikant uit Wilsum moet in Hazerswoude de opvolger worden van de in 2024 naar Houten vertrokken ds. A. C. van Kampen.  Ook de hervormde gemeente te Ka

Meerartikelen

Kees van Ekris
Interview

PKN-scriba Kees van Ekris: "De Bijbel laat je nooit in de steek"

Kees van Ekris, vorig jaar Theoloog des Vaderlands, begint op 1 juli aan een nieuwe functie: secretaris van de Protestantse Kerk in Nederland. Ik sprak met hem over zijn nieuwste boek, De magie van het geloof. Dat gaat over de ‘mythe’, het verhaal wa

Familie van der Beek (foto EO)
Interview

Gezin Van der Beek vertrok naar Suriname: "Voelde te groot voor eenvoudige jongen van een dorp"

"Al sinds mijn jeugd droomde ik ervan om piloot te worden", zegt David van der Beek. Samen met zijn vrouw Mieke en hun jongste dochter vertrok hij deze zomer naar Suriname om namens MAF (Mission Aviation Fellowship) te werken. Afgelopen weekend ging

 ds. P. D. J. Buijs
God

Zacharia 3 leidt tot verwarring en angst: Refoweb-vragensteller spreekt zich uit

In de vragenrubriek van Refoweb stelde een lezer een indringende vraag over Zacharia 3. Het vierde nachtgezicht, waarin de duivel optreedt als aanklager tegenover de hogepriester Jozua, bracht bij hem verwarring en angst. Vooral de rol van satan als

Mandy
Podcast

Waarom lijkt Gods aanwezigheid niet altijd duidelijk merkbaar?

Als God werkelijk almachtig en vol liefde is, waarom laat Hij zich dan niet overduidelijk zien? Het is een vraag die velen bezighoudt. Sommigen gebruiken het zelfs als argument tegen het bestaan van God. In deze aflevering van ChristenDOM? duiken Man

Op en top vrouw
Interview

Van slaapkamergeheimen tot doodsangst: vrouwen doorbreken taboes in de kerk

Met liedjes, cabaret en rauwe eerlijkheid brengen Gezina van den Bos, Christien Blok en Barbara Stouwdam van Op en Top Vrouw hun publiek aan het lachen, huilen en denken. Hun theatervoorstellingen en het boek Open en Bloot gaan over thema’s die in ve

GNR
Persbericht

Groot Nieuws Radio lanceert eigen nieuwspodcast

Groot Nieuws Radio start op vrijdag 5 september met een nieuwe podcast: Groot Nieuws van de Week. Hierin hoor je de actualiteit op een manier die kenmerkend is voor Groot Nieuws Radio: met ruimte voor kritische vragen, maar altijd met een geluid van

Robin M. Westman
Nieuws

Schutter katholieke kerk Minneapolis worstelde met identiteit

De katholieke gemeenschap van Minneapolis is diep geschokt door de schietpartij van vorige week in de Annunciation Catholic School and Church. Tijdens de openingsmis van het schooljaar opende een oud-leerling het vuur op kinderen en andere gelovigen.

SGP
Verdieping

Verkiezingsprogramma SGP: dit zijn de belangrijkste standpunten

De SGP heeft dinsdag het conceptverkiezingsprogramma voor de Tweede Kamerverkiezingen gepresenteerd. Opkomen voor kwetsbaar leven en het gezin zijn belangrijke speerpunten van de partij. Ook streeft men naar christelijke waarden in Nederland en is er

Josh Sullivan
Nieuws

Amerikaanse zendeling keert terug naar land waar hij eerder ontvoerd werd

De Amerikaanse zendeling Josh Sullivan (34) is tijdelijk teruggekeerd naar zijn zendingspost in Zuid-Afrika. In april werd hij daar nog door vier gewapende mannen ontvoerd en zes dagen lang vastgehouden. Na een schietpartij werd hij uiteindelijk door

Politie
Nieuws

Tiener aangeklaagd voor moord op petekind van bekende pastor uit Chicago 

In Chicago is een 18-jarige jongen aangeklaagd voor de moord op Christion Tucker (21). Hij was het petekind van Corey Brooks, een bekende Amerikaanse voorganger van de New Beginnings Church en leider van de organisatie Project HOOD. De politie meldt

Júlia Herku
Interview

Is er hoop voor generatie Z? Jonge Theoloog des Vaderlands Júlia Herku geeft antwoord

"Ik kijk ernaar uit om Jezus te ontmoeten", zegt Júlia Herku (21) zonder aarzeling. Haar geloof staat stevig op een fundering die door de jaren heen is gegroeid. Als Jonge Theoloog des Vaderlands reist ze door heel Nederland om haar generatie te vert

Wilkin van de Kamp
Video

Videoboodschap Wilkin van de Kamp over indringende uitnodiging van Jezus

"Drinken is een actief proces", zegt Wilkin van de Kamp. "Je kunt de doop in de Heilige Geest niet vanuit een negatieve of passieve houding ontvangen. Niemand kan drinken met gesloten mond. Zoals in het natuurlijke, zo is het ook in het geestelijke."