Waar komt de tomeloze haat tegen de God van Israël en Joden vandaan?

Verdieping 9 januari 2024 6 minuten Ton Stier
antisemitisme

De gruwelijke pogrom van Hamas op 7 oktober 2023 zal Israëls geschiedenis ingaan als de - tot dan toe - zwartste dag sinds haar oprichting in 1948. De Israëlische bevolking is nog steeds in shock, die ongetwijfeld voor velen in een levenslang trauma zal uitmonden. Wie had trouwens kunnen bevroeden dat de veilige thuishaven, waar het volk na de Sjoa zo naar hunkerde, in existentieel gevaar zou kunnen komen?

Anti-Israëlisme
Inmiddels breidt het anti-Israëlisme zich als een olievlek uit over de hele wereld. Kritische kanttekeningen bij het Israëlische regeringsbeleid zijn legitiem, maar het begrip anti-Israëlisme raakt aan Israëls bestaansrecht. Hoe vaak wordt bij protestdemonstraties niet de leus gescandeerd “From the river to the sea Palestine will be free”? Anders gezegd, Israël zou ‘Judenfrei’ gemaakt moeten worden.

En dat brengt ons bij de islamitische visie op het land, waar Joden hooguit kunnen worden gedoogd als dhimmi’s, een onderworpen status met verplichting tot belastingbetaling waarmee de niet-islamitische inwoner een zekere mate van bescherming koopt. De religieuze component van anti-Israëlisme, blijkt ook uit artikel 6 van de Hamas’ doelstellingen: “Hamas streeft ernaar Allahs vaandel te planten op elke centimeter van Palestina, want onder de vleugels van de islam kunnen de volgelingen van alle religies samenleven in veiligheid en geborgenheid.” Maar dan natuurlijk met dhimmi-status met beperkte houdbaarheidsdatum.

In artikel 7 citeert Hamas namelijk een overlevering van de profeet: “De Dag des Oordeels zal pas komen als de moslims de Joden bevechten en doden. Wanneer de Jood zich verschuilt achter stenen en bomen, zullen deze zeggen: “O dienaar van Allah, er zit een Jood achter mij. Kom, dood hem.” Was die ‘dag des oordeels’ tijdens de gruwelijke slachtpartij op 7 oktober in de perceptie van Hamasbeulen reeds aangebroken? Was het bedoeld om een mondiale chaos uit te lokken die de komst van de Mahdi moest bespoedigen? Deze sjiitische eindtijdverwachting van de Iraanse ayatollahs, waarin de Mahdi als messiasfiguur het wereldtoneel betreedt, behoort tot de apocalyptische ideeën die in het Midden-Oosten worden rondgepompt.

Antisemitisme is blinde haat tegen het volk, aan wie de God van de Bijbel Zich geopenbaard en verbonden heeft, met als dieptepunt: de openbaring van ‘de mens van de wetteloosheid.

Geheim van de wetteloosheid
Als Paulus waarschuwt dat het geheimenis van de wetteloosheid reeds werkzaam is en uitmondt in de openbaring van de wetteloze (2 Thess. 2:7,8), lijken enkele contouren daarvan al op te lichten. Daniël 11 gaat over een koning, die tegen de God der goden wonderlijke (lees: blasfemische) dingen zal spreken. Hij zal ook het sieraadland (aanduiding voor Israël) binnentrekken en “de tenten van zijn paleis tussen de zeeën opzetten, bij de berg van het heilig sieraad” (vs. 36, 41, 45). En ja, wellicht begeleid door een mondiaal scanderende massa: “From the river to the sea Palestine will be free”. Want Israëls profeten zijn er duidelijk over: alle heidenvolken zullen eens tegen Jeruzalem optrekken (zie o.a. Joël 3:2; Zach. 12:2,3,9; 14:2).

Antisemitisme
Antisemitisme heeft echter nog een dimensie. Want hoe kan het Israëlisch-Palestijns conflict wereldwijd de gemoederen, ongeacht religieus of politiek engagement, zo in beroering brengen? Laat zich dat verklaren als massaal medeleven met de Palestijnse bevolking in Gaza? Als dat zo was, wat heel terecht zou zijn, hoe verhoudt die intense betrokkenheid en vermeend gekrenkt rechtsgevoel zich dan tot andere conflicten in de wereld?

Denk aan regeringsleiders als Bashar al-Assad en Vladimir Poetin die duizenden onschuldige burgers de dood injagen? Waar waren de mondiale protestacties toen steden als het Syrische Aleppo of het Oekraïense Marioepol grotendeels in de as werden gelegd? Werden in het buitenland woonachtige Syriërs of Russen op daden van deze regeringsslagers afgerekend?

“Zolang Joden slachtoffer zijn, kunnen mensen daar prima mee omgaan, maar zodra ze terugslaan, verdwijnt de sympathie”, aldus de Joodse historicus Simon Schama in NRC. Vanwaar dat meten met twee maten?

Antisemitisme is dus meer dan alleen haat tegen het volk van Israël, het is bovenal haat tegen de God van Israël.

Het antwoord op die vraag is dat antisemitisme zich niet beperkt tot protest tegen een bepaalde religie, ideologie of regeringsbeleid. Antisemitisme is de blinde haat tegen het volk, aan wie de God van de Bijbel Zich geopenbaard en verbonden heeft, met als dieptepunt: de openbaring van ‘de mens van de wetteloosheid, de zoon van het verderf, de tegenstander, die zich ook verheft boven al wat God genoemd of als God vereerd wordt, zodat hij als God in de tempel van God (in Jeruzalem) gaat zitten en zichzelf als God voordoet’ (2 Thess. 2:3-4). Dat verklaart in belangrijke mate de opmars van tomeloze haat tegen de God van Israël, het volk van Israël en het land van Israël.

De engelvorst van Perzië
Het is duidelijk dat voor anti-Israëlisme en antisemitisme geen logische verklaring te vinden is, tenzij we oog hebben voor de metafysische, oftewel de onzienlijke werkelijkheid achter de strijd. Hier en daar licht de Bijbel een tipje van de sluier op, zoals de strijd van Michaël, de grote (engel)vorst van Israël, die het volk in haar benauwde tijd zal bijstaan (Dan. 12:1), zoals hij ook een hemelse boodschapper in een 21 dagen durende strijd tegen de engelvorst van Perzië (het huidige Iran) bijstond (Dan. 10:13). En dat brengt ons wederom bij de intense verbondenheid tussen God en Israël.

De Naam
Die verbondenheid blijkt namelijk ook uit de vele beloften die God nog aan Zijn volk heeft uitstaan en in het land Israël hun vervulling gaan krijgen. Ook blijkt Zijn verbondenheid uit de eeuwige liefde Die Hij voor hen koestert (Jer. 31:3). Maar zeker zo belangrijk is het feit dat Hij Zich met Zijn Naam, en daarmee Zijn Wezen, aan Israël heeft verbonden. Behalve dat de Heere zo’n 200 keer in de Bijbel ‘de God van Israël’ wordt genoemd, krijgen Aäron en zijn zonen ook de opdracht om Zijn Naam op de Israëlieten te leggen (Num. 6:23-27; zie ook Dan. 9:19).

Laten we bidden dat die dag spoedig mag aanbreken en Israël als volk de Naam van de HEERE in hun benauwdheid zal aanroepen.

En dat brengt ons bij het begrip ‘antisemitisme’, dat in feite anti sem is. Sem, in de betekenis van ‘naam’. Niet zomaar een naam, maar de godsnaam, JHWH. Religieuze Joden zullen die nooit uitspreken, maar aanduiden als Hasjem, de Naam. Antisemitisme is dus meer dan alleen haat tegen het volk van Israël, het is bovenal haat tegen de God van Israël. Asaf onthult dat glashelder in Psalm 83, waarin Hij smeekt:

  • “…wees niet stil, o God! Want zie, Uw vijanden tieren, wie U haten, steken hun hoofd omhoog” (vs. 2-3).
  • Met als gevolg: “Zij beramen listig een heimelijke aanslag tegen Uw volk en beraadslagen tegen Uw beschermelingen” (vs. 4).
  • Met als doel: “Kom, zeiden zij, laten wij hen uitroeien, zodat zij geen volk meer zijn en aan de naam van Israël niet meer gedacht wordt” (vs. 5).
  • Met als beweegreden: “… dezen hebben een verbond tegen U gesloten…” (vs. 6).
  • En dan eindigt de psalmist met de woorden: “Laten zij beschaamd en door schrik overmand zijn tot in eeuwigheid, laten zij rood van schaamte worden en omkomen. Dan zullen zij weten, dat U – Uw Naam is HEERE! – U alleen de Allerhoogste bent over de hele aarde” (vs. 18-19).

Laten we bidden dat die dag spoedig mag aanbreken en Israël als volk de Naam van de HEERE in hun benauwdheid zal aanroepen. Dan zal Joëls heerlijke profetie in vervulling gaan: “Het zal geschieden dat ieder die de Naam van de HEERE zal aanroepen, behouden zal worden. Want op de berg Sion en in Jeruzalem zal ontkoming zijn, zoals de HEERE gezegd heeft, namelijk bij hen die ontkomen zijn, die de HEERE roepen zal” (Joël 2:32).

Bovenstaand artikel verscheen eerder in het magazine van Stichting Israël en de Bijbel en is met toestemming overgenomen door Cvandaag. Klik hier om het magazine te ontvangen.

Praatmee

Beluister onze podcast

#380 Jeffrey & dr. Wim Dekker over de Bond tegen vloeken, Bijbelvertalingen en Eva Jinek
Of beluister op:

Meerartikelen

Vaticaan
Nieuws

Eeuwenoude Vaticaanse bibliotheek richt gebedsruimte voor moslims in

De Vaticaanse Apostolische Bibliotheek heeft een gebedsruimte ingericht voor moslimonderzoekers die er studeren. Dat heeft onderprefect pater Giacomo Cardinali bevestigd in een interview met de Italiaanse krant La Repubblica. Volgens Cardinali vroege

bidden
Nieuws

Oklahoma schrapt verplichting voor Bijbels in openbare scholen

De nieuwe onderwijsdirecteur van de Amerikaanse staat Oklahoma, Lindel Fields, heeft een omstreden maatregel geschrapt die scholen verplichtte om Bijbels in elk klaslokaal te plaatsen. De regel werd vorig jaar ingevoerd door zijn voorganger Ryan Walt

Trump
Nieuws

Eric Trump ziet ‘de hand van God’ in het leven van zijn vader: "Hij redt het christendom"

Eric Trump, de zoon van de Amerikaanse president Donald Trump, zegt dat zijn vader “het christendom redt” en “door God wordt geleid”. Volgens hem is Trump “op weg naar de hemel” en speelt het geloof een belangrijke rol in zijn presidentschap. De pres

Donovan Spaanstra
Video

Aanstaande zondag is Donovan Spaanstra te gast in Hour of Power

In Hour of Power is kunstenaar Donovan Spaanstra te gast. Hij groeide op in verschillende internaten en pleeggezinnen en had hij eigenlijk geen thuis. Totdat hij in een droom geraakt wordt door de Heilige Geest. Wat dat met hem deed, vertelt Sven zon

Ds. K. Hoefnagel
Video

CGK-predikant vertelt waarom hij graag 'simpel' preekt: "Iedereen moet het kunnen volgen"

Van moeilijke redeneringen of oraties op de preekstoel moet ds. K. Hoefnagel weinig hebben. De CGK-emerituspredikant vertelt in de tweede aflevering van de vijfdelige serie 'Getuigend Gesprek' aan presentator Robert Jansema waarom hij het liefst zo e

China
Nieuws

China dwingt studenten tot atheïsme: christenen steeds verder in het nauw

Een Chinees beroepscollege zou studenten verplichten om zich als atheïst te registreren via een schoolapp. Dat meldt de christelijke mensenrechtenorganisatie ChinaAid. De maatregel roept zorgen op over de voortdurende inperking van religieuze vrijhei

Afghanen
Podcast

Terugluisteren: Deze Afghaan was moslim en werd christen

Afghaanse christenen leven onder de radar. In deze aflevering hoor je het indringende verhaal van een man die opgroeide als overtuigd moslim, de Bijbel ging lezen, Jezus ontmoette en alles riskeerde om Hem te volgen - plus wat jij vandaag voor Afghaa

ds. J. A. Mol
Dagelijks leven

Twijfel is volgens ds. Mol geen teken van ongeloof

In de vragenrubriek van Refoweb reageert ds. J. A. Mol op een indringende vraag van een jonge vrouw die worstelt met geloofstwijfel. Hoewel ze gelooft dat Jezus haar Redder is, wordt ze regelmatig overspoeld door onzekerheid en de angst dat haar gelo

Meerartikelen

Prof. dr. Arnold Huijgen
Column

Tussen kruis en vlag: zijn christenen geroepen tot een cultuurstrijd?

De relatie tussen christelijk geloof en vormen van nationalisme is misschien wel spannender dan ooit. Dat geldt internationaal: de herdenkingsbijeenkomst na de moord op Charlie Kirk was een mix van nationalistisch vlagvertoon en trumpisme enerzijds e

Gerben van Dijk
Interview

ChristenUnie Rotterdam botst met wethouder na verbod op 'klimaatklokken'

In heel Nederland luiden kerken deze maand hun klokken voor het klimaat. Het initiatief, afkomstig van de Jonge Klimaatbeweging, Grootouders voor het Klimaat en Groene Kerken, moet letterlijk een klimaatalarm laten horen: het is vijf voor twaalf, zo

Geloof
Interview

Tijdens een nacht riep moslim Charles Yabaga tot God: “Vertel mij wat de waarheid is!”

“Alles wat ik wist over christenen was negatief", vertelt *Charles Yabaga Diarra. “Ze zouden slechte mensen zijn die niet bidden, alcohol drinken en geen enkel respect voor God hebben.” Charles groeide op in een streng islamitisch gezin in Timboektoe

Ruth
Nieuws

Het wonder van 'Baby Ruth' in Nigeria: "We bidden niet om wraak maar om vergeving"

Vijf jaar na het bloedbad in haar geboortedorp glimlacht Ruth weer. Het meisje dat in Nigeria bekend werd als “Baby Ruth” en ternauwernood een aanval van islamitische Fulani-herders overleefde, groeit nu op als een teken van hoop voor duizendenden ch

Geldstapel met klok/inzet: Tonnis, CGMV
Nieuws

Ik heb wat gebroken: moet ik op mijn werk verschijnen?

Beste Tonnis, Bij een ongelukkige val heb ik mijn pink gebroken en zit ik sinds twee dagen thuis met mijn pink in het gips, zegt vragensteller Annemarie tegen Tonnis van CGMV. Ik werk in de zorg en nu wil mijn leidinggevende dat ik morgen weer op het

Massale Israëlvlag
Persbericht

Christenen vieren vrijlating gijzelaars door enorme Israël-vlag uit te rollen

Na twee gitzwarte jaren vielen maandagochtend twintig Israëlische gijzelaars hun familie, vrienden en bekenden weer in de armen. Een ongekende en onbeschrijfelijke blijdschap vervult het hart van de Israëli’s. Maar niet alleen in Israël is er vreugde

Holy Family Catholic Church Gaza
Nieuws

Priester in Gaza roept op tot vergeving en verzoening na staakt-het-vuren

Nu het staakt-het-vuren tussen Israël en Hamas is ingegaan, roept pater Gabriel Romanelli, priester van de Heilige Familiekerk in Gaza, zijn parochianen op tot vergeving en verzoening. “Vergeef allen die hebben gefaald, vrijwillig of onvrijwillig, en

Tentoonstelling
Nieuws

Tentoonstelling in kathedraal zorgt voor ophef: curator gekwetst door reacties christenen

De curator van de kathedraal van Canterbury, Jacquiline Creswell, zegt diep geraakt te zijn door de felle reacties van christenen op een tijdelijke kunsttentoonstelling in de kerk. De expositie, genaamd Hear Us, bestaat uit graffiti-stickers op de st

SGP
Video

Zien: SGP-leider Chris Stoffer krijgt bij NOS kijkersvraag over persoonlijk geloof

In campagnetijd zien we politici vaak op plaatsen waar je zo normaal gesproken niet zo snel tegenkomt. Zo was SGP-leider Chris Stoffer deze week te gast bij het Jeugdjournaal. Hij beantwoordde daar vragen van jeugdige kijkers. Stoffer kreeg daarbij o

Nigeria
Nieuws

Dertien doden bij nieuwe aanval op christelijke dorpen in Nigeria: ‘We hadden de autoriteiten gewaarschuwd’

In de Nigeriaanse deelstaat Plateau zijn begin deze week opnieuw christelijke dorpen aangevallen door gewapende Fulani-milities. Volgens lokale bronnen vielen er minstens dertien doden bij gecoördineerde aanvallen op onder meer de dorpen Rawuru, Tatu

Tamara Wallace
Nieuws

Amerikaanse burgemeester treedt af na zelfmoordpoging en diefstal van kerkgeld

De burgemeester van South Lake Tahoe in Californië, Tamara Wallace, is afgetreden na een zelfmoordpoging én een bekentenis dat zij geld verduisterd heeft van de Lake Tahoe Community Presbyterian Church. Dat meldt The Christian Post.  In haar ontslagm

Pastor Trent Stewart
Nieuws

Amerikaanse pastor én aanstaande bruidegom komt om het leven bij fabrieksexplosie

De gemeenschap in Waverly, Tennessee, is in rouw na een fatale explosie bij een fabriek nabij Bucksnort. Zestien mensen kwamen daarbij om het leven, onder wie pastor Trent Stewart, die over enkele weken zou trouwen. Dat meldt the Christian Post.  De