Het lukte Jezus niet om grote wonderen in Nazareth te doen: hoe kan dat?

Preekverslag 18 juli 2024 7 minuten Jan-Jaap van Peperstraten
Jan-Jaap van Peperstraten

Misschien bent u in uw leven wel eens op een plek geweest, een nieuwe plaats waar u naar toe verhuisde of een nieuwe organisatie waar u voor ging werken en dat u er na een paar maanden tot uw schrik achterkwam dat je er niks voor elkaar kreeg. Alsof er een soort dempende energie om die werk- of woonplek hangt die álles opzuigt.

En je kan niet wijzen naar één persoon, of één situatie die dat zo maakt. Dan zou het makkelijk zijn. Als het probleem bij één persoon of één groepje in de gemeenschap ligt. Of één leidinggevende in het bedrijf, dan zou je er wat aan kunnen doen. Iets aanhangig maken, mensen coachen om het beter te doen. Of in een bedrijf toch maar een leidinggevende naar een “functie elders” leiden, voordat hij nóg meer ongelukken veroorzaakt… Dat alles is te verwerkelijken.

Maar dát is het niet. Het probleem lijkt collectief te zijn. Het gaat ook al eindeloos terug, lijkt het wel. Als je gaat graven hoor je steeds dezelfde gefrustreerde verhalen, over vijf jaar terug, tien jaar terug, twintig jaar terug, zestig jaar terug – en telkens hetzelfde verhaal, hooguit zijn de bordjes en de namen van de hoofdrolspelers verwisseld, maar altijd hetzelfde liedje.

Je gaat haast denken, een beetje kinderlijk haast, er rust een vloek op deze plek. Er is hier iets mis.

Het is een beetje als de Truman Show, hoe meer iedereen doet alsof er niets aan de hand is, hoe meer je er van overtuigd raakt dat de werkelijkheid niet is wat het lijkt. Er zit een werkelijkheid onder de werkelijkheid en hoe meer men doet alsof alles normaal is, des te abnormaler het blijkt.

Er hangt een energie rond Nazareth die álles opzuigt, álle initiatief, álle nieuwsgierigheid, alle inzet om iets anders te doen, álles wordt weggezogen.

Mocht u denken, in zo`n situatie, ik voel me machteloos ik kan hier niet tegenop. Dan heb ik woorden van troost. Jezus raakte er ook niet doorheen. Hij wandelt ook zo'n plek binnen. Nazareth.

En nu staat daar heel beleefd zijn vadersstad maar het historische Nazareth van tweeduizend jaar heen, zo moet u zich voorstellen, dat was echt een gat in de grond. Nazareth was een dorpje. En zo te horen was het geen idyllische plek waar mensen Langs het Tuinpad van mijn Vader neuriën terwijl ze de blinkende schoven binnenhalen. Integendeel.

Er hangt een energie rond Nazareth die álles opzuigt, álle initiatief, álle nieuwsgierigheid, alle inzet om iets anders te doen, álles wordt weggezogen. Alsof er een zwart gat onder Nazareth ligt. En die negatieve energie is zo krachtig dat zelfs Jezus er niks mee kan. Het lukt Hem niet om grote wonderen te doen. En dat komt niet omdat er wat scheelt aan Jezus.

En het probleem is ook niet een vloek die ooit over Nazareth is uitgesproken, of dat er een boze geest rondzweeft, of dat Nazareth gebouwd is op een indianenbegraafplaats. Neen. Nazareth dat zijn de mensen, Nazareth dat is die gemeenschap, al tien jaar, twintig jaar, zestig jaar exact hetzelfde. Van generatie op generatie, negativiteit, alleen maar op elkaar letten, dat niemand uit de rij danst. En als iemand uit de rij danst, dan is dát het Zwarte Schaap. Een soort negatieve sociale controle. Een soort kringverjaardag in de Hel, dat is Nazareth.

Jezus hoorde er niet bij. Hij is verhuisd naar de grote stad. En nu Hij terug is, motten ze Hem niet.

En dat alles natuurlijk met een religieus sausje. Want hoe klein Nazareth ook is, ze hebben wél een synagoge. Daar stoppen ze veel energie in. Ze laten zich er denk ik ook op voorstaan, op die synagoge. Dat zou wel in het plaatje passen.

Maar Jezus hoorde er niet bij. Hij is verhuisd naar de grote stad. En nu Hij terug is, motten ze Hem niet. Is dat niet de timmerman, de zoon van Maria? Sommige commentatoren willen daar wat vrooms in lezen. Maar het zijn geen positieve woorden. Het is een gecalculeerde belediging. In het Palestina van de eerste eeuw een man met de naam van zijn moeder aanspreken had maar één bedoeling. Benadrukken dat dat huwelijk met Jozef, daar was wat mee. Misschien is Jezus wel een onecht kind.

In Nazareth heeft men lange, genadeloze geheugens. Ze missen niks! Of althans, ze missen niks wat je negatief kan uitleggen. Elke roddel van dertig jaar geleden wordt gekoesterd. En aan de tapkast van café het Kruispunt gaat het er elke zaterdagavond nog over, hoe de achteroudoom van Pietersen ooit eens een schaap heeft genaast van de overgrootvader van Jansen. Althans. Volgens Jansen, die het nooit zal loslaten, die koestert die zogenaamde diefstal in zijn hart. Heerlijk verongelijkt zijn. De ganse dag door. Ze missen niks negatiefs. Maar alle dingen die er wel toe doen. Die zien ze niet.

En het probleem is niet Jansen, niet Pietersen, maar iedereen. Heel Nazareth is het probleem. De gemeenschap is het probleem. En een éénling kan daar weinig tegen. En niet elk probleem heeft een oplossing. Of liever jij bent niet de oplossing voor elk probleem. Zelfs Jezus is niet de oplossing voor Nazareth, althans niet in de zin dat Hij iets kan doorbreken.

Als mensen zich collectief geestelijk afsluiten voor iemand, nee, dan kan zelfs Jezus niks.

Want een ontmoeting met iemand die meer blijkt te zijn dan waar je hem voor hield is heel ontregelend. Ronduit bedreigend! Dat confronteert je namelijk met jezelf! Dat is niet leuk. Moet jij zelf niet veranderen? Is mijn leventje wel zo vanzelfsprekend? Was het wel zo leuk om Jezus als kind ondersteboven in de prullenbak te kieperen? Ja. Dan is het makkelijkste om je te verschuilen achter gemok, ressentiment, achter hij denkt zeker dat die meer is als een ander.

En als mensen zich collectief geestelijk afsluiten voor iemand, nee, dan kan zelfs Jezus niks. En waarom niet? Omdat Hij dat enkel had kunnen doen met zoveel goddelijke kracht dat het gewelddadig was geweest. Hij had een legioen engelen kunnen oppiepen en voor de duidelijkheid even het dorpshuis tot de grond toe platbranden. Pour encourager les autres.

Maar wat lost dat op? Ja, de mensen buigen zich in angst voor je neer. Maar wil jij dat mensen zich in angst voor je neerbuigen, omdat ze niet anders kunnen? Ja, tirannen willen dat. En daar heb je een eindeloze stoet van, groot en klein. En heb je met de één afgerekend duikt de volgende alweer op. Daar komt geen einde aan.

Het is zó makkelijk ook om mensen te laten buigen. Het is ook heel makkelijk om mensen te manipuleren, als je eenmaal weet hoe. Als je maar in een positie bent om iets van ze af te pakken. Een baantje, een huisje, een beetje status. Kun je dat van iemand wegnemen, of datgene gewoon kapotmaken, dan is het van jou. En die persoon is ook van jou. Knielen jij. En braaf smeken!

Geloof is altijd geloof in vrijheid. Afgedwongen geloof is betekenisloos. Hij dwingt zich niet op.

Maar Jezus is geen tiran. Dit verhaal zegt dus heel veel. Het gaat voor een stukje over Nazareth. En we kunnen zulke plekken tegenkomen in ons leven. Ze leren ons dat niet elk probleem opgelost kan worden, dat je soms echt ergens wég moet gaan om niet opgezogen te worden door de toxische slurrie.

Maar belangrijker nog: het zegt ons iets over Jezus. Wie Hij is. Hij komt niet naar Nazareth om zijn recht op te eisen. Hij eist geen erehagen, geen slingers en ballonnen. Hij deelt geen cadeautjes uit, dat je bij Hem in de schuld komt, Hij eist geen genoegdoening. Hij maakt geen rekeningen op die nog vereffend moeten worden (voor alle keren dat Jezus gepest is op het speelplein van de School met de Bijbel, en later op de Timmervakschool).

Hij brengt zichzelf, Hij brengt zijn Woord. Hij ís dat Woord. En dat Woord brengt een grotere vrijheid dan je bedenken kan. Je mág je er door laten raken. Het is gratis. Maar Hij dwingt zich niet op. Geloof is altijd geloof in vrijheid. Afgedwongen geloof is betekenisloos. Hij dwingt zich niet op. Hij kan het niet, en hij kán het niet omdat Hij dat niet wíl. 

Jezus volgen kan ook betekenen. Wég uit Nazareth. Weg uit plekken waar je niets goed kan doen.

Het is net als met God, je kan Gods Almacht niet losmaken van Gods Goedheid én niet losmaken van de grondstructuur van het menselijke bestaan: dat mensen vrije wil hebben. Je kan mensen net zo min dwingen een levend geloof te hebben als dat je een vierkante cirkel kan maken. 

Volg je dat Woord dat Jezus brengt, dan is dat gratis. Het kost geen geld. Maar het is niet goedkoop. Jezus volgen kan ook betekenen. Wég uit Nazareth. Weg uit plekken waar je niets goed kan doen, een ánder pad inslaan. Nieuwe dingen leren, een nieuw leven op je nemen. Zodat ook wij op onze beurt die boodschap van bevrijding kunnen doorgeven.

Bovenstaande boodschap is afkomstig van priester Jan-Jaap van Peperstraten en is met toestemming overgenomen door Cvandaag. Klik hier om de website van Jan-Jaap van Peperpstraten te bezoeken.

Praatmee

Beluister onze podcast

#368 Patrick & Jeffrey over de SGP, strafbaarstelling illegaliteit en pro-Palestijnse PKN-dominees
Of beluister op:
Luister naar
0:00

Meerartikelen

John MacArthur
Nieuws

Predikant en Bijbelleraar John MacArthur op 86-jarige leeftijd overleden

De bekende Amerikaanse predikant en Bijbelleraar John MacArthur is gisteren op 86-jarige leeftijd overleden. Zijn kerk, Grace Community Church in Los Angeles, maakte zijn overlijden bekend. Een week geleden werd MacArthur vanwege een longontsteking o

Ds. P. den Ouden
Video

HHK-predikant trekt vergelijking met Donald Trump: "Ook wij willen groot zijn"

"Trump zegt: 'Make America great again', maar ten diepste wil hij vooral zichzelf groot maken. We zijn wat dat betreft allemaal een beetje Donald Trump. We willen allemaal groot worden", aldus ds. P. den Ouden. In een recente preek waarschuwde de HHK

Wilkin van de Kamp
Video

Wilkin van de Kamp legt uit wat het betekent om te leven met de Heilige Geest

Wat betekent het om te leven met de Heilige Geest – niet alleen in ons, maar ook op ons? In een nieuwe aflevering van de serie 'Begin je dag met God' werpt spreker Wilkin van de Kamp een inspirerend licht op dit onderscheid. In deze video maakt hij d

Henk-Willem Laan
Interview

Henk-Willem Laan ontving een gehandicapte zoon: "God is te vertrouwen"

"Bel 112", zei de verloskundige tegen Henk-Willem Laan toen zijn zoon Joas net geboren was. Terwijl zij Joas reanimeerde belde Henk-Willem de ambulance. De directeur van stichting Het Gehandicapte Kind vertelde afgelopen zondag bij Hour of Power over

katholieke priester
Nieuws

Amerikaanse bisdommen springen in de bres voor ongedocumenteerde migranten

Twee katholieke bisdommen in de Verenigde Staten hebben ongedocumenteerde migranten vrijstelling gegeven van hun zondagse kerkplicht, uit angst voor immigratierazzia's. De maatregel komt te midden van een toegenomen immigratiehandhaving onder het bel

Kandidaat H. J. Ymker
Nieuws

CGK Soest verwelkomt nieuwe dominee: kandidaat H. J. Ymker

De CGK te Soest beschikt binnenkort weer over een eigen predikant. Kandidaat H. J. Ymker uit Meppen heeft het op hem uitgebrachte beroep aangenomen. In Soest volgt Ymker ds. J. L. de Jong op die in 2023 vertrok. De kandidaat gaat in het Utrechtse dor

Soedan
Nieuws

Drie Soedanese kerken gebombardeerd: 5 doden

In het noorden van Soedan zijn begin juni drie kerken getroffen door luchtaanvallen van de Rapid Support Forces (RSF). De bombardementen, tussen 9 en 11 juni in El Fasher, kostten minstens vijf mensen het leven, onder wie priester Luka Jumu. Tientall

Upgrade Festival 2025
Persbericht

Upgrade Festival keert terug: Groeien, aanbidden en verbinden in Kapelle

Op 5, 6 en 7 september 2025 is het weer zover: Upgrade Festival 2025 gaat van start! Na het succes van de vorige edities keert het festival voor de derde keer terug, wederom op de prachtige locatie in Kapelle, Zeeland. Het driedaagse festival present

Meerartikelen

azc
Nieuws

Kamervragen SGP na flinke toename discriminatie Syrische christenen in azc's

SGP-Kamerlid Diederik van Dijk stelt Kamervragen over de situatie van Syrische christenen in asielzoekerscentra in Nederland. Stichting Gave stelde eerder deze week dat discriminatie van Syrische christenen in Nederlandse azc’s flink is toegenomen. S

Afina
Nieuws

Nigeria: Boko Haram ontvoert katholieke priester tijdens hulpactie voor vervolgde christenen

De Nigeriaanse katholieke priester Daniel Alphonsus Afina (41) is op 1 juni ontvoerd door de islamitische terreurgroep Boko Haram. De ontvoering vond plaats tijdens een gewelddadige aanval op een konvooi nabij Maiduguri, in het noordoosten van Nigeri

China
Nieuws

China intensiveert christenvervolging: 'Gezichtsherkenning in kerken, predikanten opgepakt'

De Chinese overheid voert opnieuw de druk op christenen op. In een poging de groei van het christelijk geloof te stoppen, grijpt het regime van president Xi Jinping naar vergaande maatregelen. Onder meer gezichtsherkenningscamera’s in kerken, arresta

Kees van Helden
Opinie

Hoe het ongemakkelijker is een ongeboren haan te doden dan een ongeboren kind

Wanneer er in een podcast gesproken wordt over het doden van een ongeboren haantje, merkt Kees van Helden dat er een bepaald ongemak heerst. Maar datzelfde ongemak is nergens te bekennen wanneer het over abortus gaat, zo merkt hij op. In onderstaande

Farshid Seyed Mehdi
Podcast

Farshid Seyed Mehdi: “Wat ik in de Bijbel las, was een enorme schok”

Farshid Seyed Mehdi ontdekte dat fundamentele Bijbelse waarheden in de islamitische leer zijn verdraaid. “Er zijn veel waarheden in de Koran” zegt hij, “maar ze zijn dan ook grotendeels overgenomen uit de Thora. Tegelijkertijd zijn er ernstige onjuis

Fred de Vries
Opinie

Twee rel-evangelisten vallen refogezindte aan: terecht?

Er is op het topje van de Bijbelbelt een rel gaande op straat. Evangelisten richtten hun pijlen eerst op de Gereformeerde Gemeente van Werkendam. Kennelijk is dat bolwerk nogal gesloten en slaan de pijlen erop stuk. Dus dan maar een andere kerk als d

gevangenen
Getuigenis

Honderden gevangenen geven leven aan Jezus in Amerikaanse gevangenis

In de Amerikaanse staat Oklahoma werkt God op bijzondere wijze tijdens een grootschalige gevangenis-outreach van Victory Christian Center uit Tulsa. Meer dan zevenhonderd gedetineerden kwamen samen voor aanbidding, gebed en onderwijs over het evangel

Mirjam Cappon
Interview

Mirjams dochter werd geboren met genetische aandoening: "Abortus was voor ons geen optie"

Toen Mirjam Cappon op haar veertigste zwanger raakte, was de vreugde groot. Maar al snel bleek er medisch iets aan de hand met haar kindje. Artsen noemden haar dochter "niet levensvatbaar", maar Rachel werd geboren én leefde. Haar korte leven liet di

Ds. P. D. Teeuw
Nieuws

Nieuwe dominee voor hervormde gemeente Arnemuiden: ds. P. D. Teeuw

De hervormde gemeente Arnemuiden verwelkomt binnenkort een nieuwe predikant. Ds. P. D. Teeuw uit Sliedrecht heeft het op hem uitgebrachte beroep aangenomen. In het Zeeuwse stadje volgt hij ds. M. Klaassen op die in 2022 vertrok en sinds juni 2024 ver

Regenboogvlag
Nieuws

Duitsers verdeeld over regenboogvlag op kerken: slechts 2 op de 10 zijn voor

Slechts twintig procent van de Duitsers vindt het gepast om de regenboogvlag te hijsen. Deze vlag is een symbool van de LHBTI-beweging en wordt op sommige overheidsgebouwen en kerken geplaatst. Een opiniepeiling van Insa-Consulere, uitgevoerd in opdr

Politieagent Amerikaanse immigratiedienst
Nieuws

Christelijke asielzoekers opgepakt tijdens bezoek aan Amerikaans immigratiekantoor

Pastor Ara Torosian van de Cornerstone Church in West-Los Angeles is diep geschokt na de arrestatie van een Iraans christelijk gezin uit zijn gemeente. De ouders en hun 3-jarig kind werden vorige maand opgepakt tijdens een afspraak bij een immigratie

Benjamin Netanyahu
Nieuws

Onderzoek: Ben-Gurion verwees vaker naar Bijbel dan Netanyahu

Uit een nieuwe studie blijkt dat David Ben-Gurion, Israëls eerste premier, in zijn toespraken tijdens de Onafhankelijkheidsoorlog (1948–1949) vaak verwees naar de Bijbel en Joodse geschiedenis. De huidige premier Benjamin Netanyahu (foto) doet dat mi