Het lukte Jezus niet om grote wonderen in Nazareth te doen: hoe kan dat?

Preekverslag 18 juli 2024 7 minuten Jan-Jaap van Peperstraten
Jan-Jaap van Peperstraten

Misschien bent u in uw leven wel eens op een plek geweest, een nieuwe plaats waar u naar toe verhuisde of een nieuwe organisatie waar u voor ging werken en dat u er na een paar maanden tot uw schrik achterkwam dat je er niks voor elkaar kreeg. Alsof er een soort dempende energie om die werk- of woonplek hangt die Ɣlles opzuigt.

En je kan niet wijzen naar ƩƩn persoon, of ƩƩn situatie die dat zo maakt. Dan zou het makkelijk zijn. Als het probleem bij ƩƩn persoon of ƩƩn groepje in de gemeenschap ligt. Of ƩƩn leidinggevende in het bedrijf, dan zou je er wat aan kunnen doen. Iets aanhangig maken, mensen coachen om het beter te doen. Of in een bedrijf toch maar een leidinggevende naar een ā€œfunctie eldersā€ leiden, voordat hij nóg meer ongelukken veroorzaakt… Dat alles is te verwerkelijken.

Maar dĆ”t is het niet. Het probleem lijkt collectief te zijn. Het gaat ook al eindeloos terug, lijkt het wel. Als je gaat graven hoor je steeds dezelfde gefrustreerde verhalen, over vijf jaar terug, tien jaar terug, twintig jaar terug, zestig jaar terug – en telkens hetzelfde verhaal, hooguit zijn de bordjes en de namen van de hoofdrolspelers verwisseld, maar altijd hetzelfde liedje.

Je gaat haast denken, een beetje kinderlijk haast, er rust een vloek op deze plek. Er is hier iets mis.

Het is een beetje als de Truman Show, hoe meer iedereen doet alsof er niets aan de hand is, hoe meer je er van overtuigd raakt dat de werkelijkheid niet is wat het lijkt. Er zit een werkelijkheid onder de werkelijkheid en hoe meer men doet alsof alles normaal is, des te abnormaler het blijkt.

Er hangt een energie rond Nazareth die Ɣlles opzuigt, Ɣlle initiatief, Ɣlle nieuwsgierigheid, alle inzet om iets anders te doen, Ɣlles wordt weggezogen.

Mocht u denken, in zo`n situatie, ik voel me machteloos ik kan hier niet tegenop. Dan heb ik woorden van troost. Jezus raakte er ook niet doorheen. Hij wandelt ook zo'n plek binnen. Nazareth.

En nu staat daar heel beleefd zijn vadersstad maar het historische Nazareth van tweeduizend jaar heen, zo moet u zich voorstellen, dat was echt een gat in de grond. Nazareth was een dorpje. En zo te horen was het geen idyllische plek waar mensen Langs het Tuinpad van mijn Vader neuriƫn terwijl ze de blinkende schoven binnenhalen. Integendeel.

Er hangt een energie rond Nazareth die Ɣlles opzuigt, Ɣlle initiatief, Ɣlle nieuwsgierigheid, alle inzet om iets anders te doen, Ɣlles wordt weggezogen. Alsof er een zwart gat onder Nazareth ligt. En die negatieve energie is zo krachtig dat zelfs Jezus er niks mee kan. Het lukt Hem niet om grote wonderen te doen. En dat komt niet omdat er wat scheelt aan Jezus.

En het probleem is ook niet een vloek die ooit over Nazareth is uitgesproken, of dat er een boze geest rondzweeft, of dat Nazareth gebouwd is op een indianenbegraafplaats. Neen. Nazareth dat zijn de mensen, Nazareth dat is die gemeenschap, al tien jaar, twintig jaar, zestig jaar exact hetzelfde. Van generatie op generatie, negativiteit, alleen maar op elkaar letten, dat niemand uit de rij danst. En als iemand uit de rij danst, dan is dƔt het Zwarte Schaap. Een soort negatieve sociale controle. Een soort kringverjaardag in de Hel, dat is Nazareth.

Jezus hoorde er niet bij. Hij is verhuisd naar de grote stad. En nu Hij terug is, motten ze Hem niet.

En dat alles natuurlijk met een religieus sausje. Want hoe klein Nazareth ook is, ze hebben wƩl een synagoge. Daar stoppen ze veel energie in. Ze laten zich er denk ik ook op voorstaan, op die synagoge. Dat zou wel in het plaatje passen.

Maar Jezus hoorde er niet bij. Hij is verhuisd naar de grote stad. En nu Hij terug is, motten ze Hem niet. Is dat niet de timmerman, de zoon van Maria? Sommige commentatoren willen daar wat vrooms in lezen. Maar het zijn geen positieve woorden. Het is een gecalculeerde belediging. In het Palestina van de eerste eeuw een man met de naam van zijn moeder aanspreken had maar ƩƩn bedoeling. Benadrukken dat dat huwelijk met Jozef, daar was wat mee. Misschien is Jezus wel een onecht kind.

In Nazareth heeft men lange, genadeloze geheugens. Ze missen niks! Of althans, ze missen niks wat je negatief kan uitleggen. Elke roddel van dertig jaar geleden wordt gekoesterd. En aan de tapkast van cafƩ het Kruispunt gaat het er elke zaterdagavond nog over, hoe de achteroudoom van Pietersen ooit eens een schaap heeft genaast van de overgrootvader van Jansen. Althans. Volgens Jansen, die het nooit zal loslaten, die koestert die zogenaamde diefstal in zijn hart. Heerlijk verongelijkt zijn. De ganse dag door. Ze missen niks negatiefs. Maar alle dingen die er wel toe doen. Die zien ze niet.

En het probleem is niet Jansen, niet Pietersen, maar iedereen. Heel Nazareth is het probleem. De gemeenschap is het probleem. En een ƩƩnling kan daar weinig tegen. En niet elk probleem heeft een oplossing. Of liever jij bent niet de oplossing voor elk probleem. Zelfs Jezus is niet de oplossing voor Nazareth, althans niet in de zin dat Hij iets kan doorbreken.

Als mensen zich collectief geestelijk afsluiten voor iemand, nee, dan kan zelfs Jezus niks.

Want een ontmoeting met iemand die meer blijkt te zijn dan waar je hem voor hield is heel ontregelend. Ronduit bedreigend! Dat confronteert je namelijk met jezelf! Dat is niet leuk. Moet jij zelf niet veranderen? Is mijn leventje wel zo vanzelfsprekend? Was het wel zo leuk om Jezus als kind ondersteboven in de prullenbak te kieperen? Ja. Dan is het makkelijkste om je te verschuilen achter gemok, ressentiment, achter hij denkt zeker dat die meer is als een ander.

En als mensen zich collectief geestelijk afsluiten voor iemand, nee, dan kan zelfs Jezus niks. En waarom niet? Omdat Hij dat enkel had kunnen doen met zoveel goddelijke kracht dat het gewelddadig was geweest. Hij had een legioen engelen kunnen oppiepen en voor de duidelijkheid even het dorpshuis tot de grond toe platbranden. Pour encourager les autres.

Maar wat lost dat op? Ja, de mensen buigen zich in angst voor je neer. Maar wil jij dat mensen zich in angst voor je neerbuigen, omdat ze niet anders kunnen? Ja, tirannen willen dat. En daar heb je een eindeloze stoet van, groot en klein. En heb je met de ƩƩn afgerekend duikt de volgende alweer op. Daar komt geen einde aan.

Het is zó makkelijk ook om mensen te laten buigen. Het is ook heel makkelijk om mensen te manipuleren, als je eenmaal weet hoe. Als je maar in een positie bent om iets van ze af te pakken. Een baantje, een huisje, een beetje status. Kun je dat van iemand wegnemen, of datgene gewoon kapotmaken, dan is het van jou. En die persoon is ook van jou. Knielen jij. En braaf smeken!

Geloof is altijd geloof in vrijheid. Afgedwongen geloof is betekenisloos. Hij dwingt zich niet op.

Maar Jezus is geen tiran. Dit verhaal zegt dus heel veel. Het gaat voor een stukje over Nazareth. En we kunnen zulke plekken tegenkomen in ons leven. Ze leren ons dat niet elk probleem opgelost kan worden, dat je soms echt ergens wƩg moet gaan om niet opgezogen te worden door de toxische slurrie.

Maar belangrijker nog: het zegt ons iets over Jezus. Wie Hij is. Hij komt niet naar Nazareth om zijn recht op te eisen. Hij eist geen erehagen, geen slingers en ballonnen. Hij deelt geen cadeautjes uit, dat je bij Hem in de schuld komt, Hij eist geen genoegdoening. Hij maakt geen rekeningen op die nog vereffend moeten worden (voor alle keren dat Jezus gepest is op het speelplein van de School met de Bijbel, en later op de Timmervakschool).

Hij brengt zichzelf, Hij brengt zijn Woord. Hij Ć­s dat Woord. En dat Woord brengt een grotere vrijheid dan je bedenken kan. Je mĆ”g je er door laten raken. Het is gratis. Maar Hij dwingt zich niet op. Geloof is altijd geloof in vrijheid. Afgedwongen geloof is betekenisloos. Hij dwingt zich niet op. Hij kan het niet, en hij kĆ”n het niet omdat Hij dat niet wĆ­l. 

Jezus volgen kan ook betekenen. WƩg uit Nazareth. Weg uit plekken waar je niets goed kan doen.

Het is net als met God, je kan Gods Almacht niet losmaken van Gods Goedheid Ć©n niet losmaken van de grondstructuur van het menselijke bestaan: dat mensen vrije wil hebben. Je kan mensen net zo min dwingen een levend geloof te hebben als dat je een vierkante cirkel kan maken. 

Volg je dat Woord dat Jezus brengt, dan is dat gratis. Het kost geen geld. Maar het is niet goedkoop. Jezus volgen kan ook betekenen. WƩg uit Nazareth. Weg uit plekken waar je niets goed kan doen, een Ɣnder pad inslaan. Nieuwe dingen leren, een nieuw leven op je nemen. Zodat ook wij op onze beurt die boodschap van bevrijding kunnen doorgeven.

Bovenstaande boodschap is afkomstig van priester Jan-Jaap van Peperstraten en is met toestemming overgenomen door Cvandaag. Klik hier om de website van Jan-Jaap van Peperpstraten te bezoeken.

Praatmee

Beluister onze podcast

#367 Jeffrey & Farshid Seyed Mehdi over oorlog Israƫl-Iran en een hoopvolle toekomst
Of beluister op:
Luister naar
0:00

Meerartikelen

Brian Newberg en Lance Coles
Nieuws

Amerikaanse megakerk vraagt pastors ontslag te nemen vanwege rol in misbruikschandaal 

De New Life Church in Colorado Springs heeft twee pastors gevraagd ontslag te nemen. De reden is hun gebrekkige omgang met informatie over het vermeende seksueel misbruik door Robert Morris, oprichter van Gateway Church in Texas. De twee pastors dien

Johan Schep
Video

Johan Schep vertelt waarom het evangelie al in Genesis 1 begint

In de serie 'Jezus in het Oude Testament' vertelt evangelist Johan Schep dat de hele Bijbel, inclusief het Oude Testament, getuigt van Jezus. In meerdere afleveringen gaat Schep dieper in op zogeheten typen en schaduwbeelden van Jezus, zoals Adam en

Tonya Anne Laville
Nieuws

Voormalig politieagent in Mississippi verduisterde geld van kerk om huur te betalen

Een voormalige politieagent in de Amerikaanse staat Mississippi is veroordeeld voor het verduisteren van duizenden dollars van een katholieke kerk. Tonya Anne Laville (48) werkte als beveiliger bij de St. James Catholic Church in Gulfport, waar ze to

Handboeien
Nieuws

Amerikaanse pastor gearresteerd voor vragen om foto’s aan 11-jarig meisje

In de Amerikaanse staat Kentucky is pastor Clarence Barry Hungerford (58) gearresteerd op verdenking van het vragen om foto's van een 11-jarig meisje uit zijn eigen kerk. De man is inmiddels op non-actief gesteld. De familie van het meisje meldde zic

Bart Visser
Video

Bart Visser blikt vooruit op Zomerconferentie van New Wine

De zomer komt er weer aan en dat betekent: tijd voor zomerconferenties. Een van de bekendste is die van New Wine. Van 19 tot en met 25 juli strijkt de vernieuwingsbeweging neer op Landgoed Velder in Liempde. New Wine-directeur Bart Visser blikt vooru

ZERA worship
Persbericht

Festival met 50 uur non-stop aanbidding: line-up bekend is bekend

De volledige line-up van het ZERA worship festival 2025 is bekend. Tijdens dit unieke driedaagse festival, dat plaatsvindt van 14 tot en met 16 augustus in Maarsbergen, komen worshipformaties uit binnen- en buitenland samen voor 50 uur non-stop aanbi

asielzoekers
Nieuws

Brandbrief aan Tweede Kamer: christenen lijnrecht tegenover elkaar in asieldebat

Donderdag stemt de Tweede Kamer over de veelbesproken asielnoodmaatregelenwet. Christenen in de politiek Ʃn daarbuiten staan lijnrecht tegenover elkaar. Zo is er flinke kritiek op de SGP en stuurt een groot aantal christenen, kerken en organisaties e

Romy Kersten
Levensverhaal

TikTok-evangeliste Romy Kersten: "Zat ik niet tegen het plafond te praten?"

Moedig vertelt Romy Kersten (20) op sociale media over haar katholieke geloof. Met haar podcasts en video’s bereikt ze honderdduizenden jongeren per jaar. Ze heeft zo’n tienduizend vaste volgers op TikTok, vijftienhonderd volgers op Instagram en een

Meerartikelen

Arie-Jan Mulder
Column

Hoe reageer je als christen op de zonde van een ander?

Zonde is in eerste instantie een zaak van tekortschieten in liefde, zo komt in deze columnreeks over de zonde naar voren. Als we dit begrijpen kan dat ons helpen met de vraag hoe we in het dagelijks leven omgaan met zonde. Laten we eens kijken hoe we

Geert Benedictus
Opinie

Is de Israƫl-vlag voor de kerk een steen des aanstoots?

Bij sommige kerken is de blauwwitte vlag met strepen en Davidster een vast onderdeel op het liturgisch podium. Bij andere kerken is dat beperkt tot dagen als de Israƫl-zondag, de eerste zondag van oktober. Hoe komt dat dit jaar? Kan een kerk het zich

cvi
Nieuws

Waarom het ND berichtgeving over Christenen voor Israƫl niet rectificeert

Het Nederlands Dagblad heeft besloten haar berichtgeving over het onderzoek naar Christenen voor Israƫl (CvI) niet te rectificeren. CvI diende daartoe een verzoek in, maar de krant ziet geen aanleiding om dat te doen. In een uitgebreid statement legt

Diederik van Dijk
Persbericht

Transgenderwet ingetrokken: "Dit is de enige juiste uitkomst"

ā€œDit is de enige juiste uitkomst", aldus SGP-Kamerlid Diederik van Dijk in reactie op het intrekken van de verruiming van de Transgenderwet. ā€œEr waren twee moties Ć©n een interpellatie voor nodig, maar het resultaat is er.ā€ ā€œKwetsbare jongeren zijn ju

Kamerlid Pieter Grinwis
Persbericht

Aangenomen ChristenUnie-voorstel moet einde maken aan dakloosheid

De Tweede Kamer heeft vandaag met een breed gedragen steun het amendement van Kamerlid Pieter Grinwis c.s. (ChristenUnie) aangenomen, waarmee dakloze gezinnen met minderjarige kinderen worden toegevoegd aan de groepen woningzoekenden die gemeenten ve

Don Ceder
Nieuws

Kamer stemt in met strafbaarstelling illegaliteit: CU-Kamerlid Don Ceder uit stevige kritiek

De Tweede Kamer heeft dinsdag ingestemd met twee wetsvoorstellen die onderdeel zijn van het voorgenomen asielbeleid van het kabinet. Het betreft de strafbaarstelling van illegaliteit en het strafbaar stellen van hulp aan mensen zonder verblijfsvergun

Willem Ouweneel
Video

"Omdat Christus stierf, ben ik gered" - Christenen delen grootste geloofslessen

Wat was de grootste geloofsles die u leerde? Deze vraag stelden wij onlangs aan diverse christenen. Onder anderen CU-Tweede Kamerlid Don Ceder, EO-presentator Jurjen ten Brinke, SDOK-presentator Richard Groenenboom, theoloog Willem Ouweneel en presen

India
Nieuws

Indiase christenen in zee gedumpt: ā€œWe weten niet of ze nog levenā€

De onzekerheid is ondraaglijk voor Sadeq Shalom en andere Rohingya-christenen in India. Al bijna twee maanden hebben ze niets meer gehoord van hun geliefden die begin mei door de Indiase autoriteiten gedeporteerd werden – zonder waarschuwing en onder

Ds. B. Labee
Video

GerGem-predikant heeft boodschap voor jongeren die moeite hebben met bidden

"Ik hoor het nog wel eens dat jongeren het moeilijk vinden om te bidden. Gebruik dan maar deze woorden: 'Schep mij een rein hart, delg uit mijn ongerechtigheid en vernieuw in het binnenste van mij een vaste geest'", aldus ds. B. Labee. De GerGem-pred

N.T. Wright
Nieuws

Amerikaanse theoloog N.T. Wright: "God overstijgt gender"

De bekende Amerikaanse theoloog en voormalig bisschop van Durham, N.T. Wright, stelt dat God het menselijke begrip van gender overstijgt. Toch blijft het gebruik van mannelijke aanspreekwoorden als 'Vader' en 'Hij' volgens Wright Bijbels gezien veran

Bagtowar en Elias
Video

Wat houdt profetie in? Christenjongeren in gesprek

In deze aflevering van de ChristenDOM? podcast gaan Bagtowar en Elias in gesprek over de aard en actualiteit van profetie. De Bijbel staat vol profetieƫn: boodschappen van God, vaak uitgesproken door profeten, die richting geven, waarschuwen of hoop

Hardstyle-dj Sefa
Video

Terugkijken: hardstyle-dj Sefa in gesprek met ds. Bart de Bruin

Hardstyle-dj Sefa ging onlangs met vijf predikanten in gesprek over grote levensvragen en zijn levensstijl. Sefa Jeroen Vlaarkamp (24) treedt op bij grote dancefestivals als Defqon.1 en begeeft zich daarmee in een omgeving die haaks lijkt te staan op