Het lukte Jezus niet om grote wonderen in Nazareth te doen: hoe kan dat?

Preekverslag 18 juli 2024 7 minuten Jan-Jaap van Peperstraten
Jan-Jaap van Peperstraten

Misschien bent u in uw leven wel eens op een plek geweest, een nieuwe plaats waar u naar toe verhuisde of een nieuwe organisatie waar u voor ging werken en dat u er na een paar maanden tot uw schrik achterkwam dat je er niks voor elkaar kreeg. Alsof er een soort dempende energie om die werk- of woonplek hangt die álles opzuigt.

En je kan niet wijzen naar één persoon, of één situatie die dat zo maakt. Dan zou het makkelijk zijn. Als het probleem bij één persoon of één groepje in de gemeenschap ligt. Of één leidinggevende in het bedrijf, dan zou je er wat aan kunnen doen. Iets aanhangig maken, mensen coachen om het beter te doen. Of in een bedrijf toch maar een leidinggevende naar een “functie elders” leiden, voordat hij nóg meer ongelukken veroorzaakt… Dat alles is te verwerkelijken.

Maar dát is het niet. Het probleem lijkt collectief te zijn. Het gaat ook al eindeloos terug, lijkt het wel. Als je gaat graven hoor je steeds dezelfde gefrustreerde verhalen, over vijf jaar terug, tien jaar terug, twintig jaar terug, zestig jaar terug – en telkens hetzelfde verhaal, hooguit zijn de bordjes en de namen van de hoofdrolspelers verwisseld, maar altijd hetzelfde liedje.

Je gaat haast denken, een beetje kinderlijk haast, er rust een vloek op deze plek. Er is hier iets mis.

Het is een beetje als de Truman Show, hoe meer iedereen doet alsof er niets aan de hand is, hoe meer je er van overtuigd raakt dat de werkelijkheid niet is wat het lijkt. Er zit een werkelijkheid onder de werkelijkheid en hoe meer men doet alsof alles normaal is, des te abnormaler het blijkt.

Er hangt een energie rond Nazareth die álles opzuigt, álle initiatief, álle nieuwsgierigheid, alle inzet om iets anders te doen, álles wordt weggezogen.

Mocht u denken, in zo`n situatie, ik voel me machteloos ik kan hier niet tegenop. Dan heb ik woorden van troost. Jezus raakte er ook niet doorheen. Hij wandelt ook zo'n plek binnen. Nazareth.

En nu staat daar heel beleefd zijn vadersstad maar het historische Nazareth van tweeduizend jaar heen, zo moet u zich voorstellen, dat was echt een gat in de grond. Nazareth was een dorpje. En zo te horen was het geen idyllische plek waar mensen Langs het Tuinpad van mijn Vader neuriën terwijl ze de blinkende schoven binnenhalen. Integendeel.

Er hangt een energie rond Nazareth die álles opzuigt, álle initiatief, álle nieuwsgierigheid, alle inzet om iets anders te doen, álles wordt weggezogen. Alsof er een zwart gat onder Nazareth ligt. En die negatieve energie is zo krachtig dat zelfs Jezus er niks mee kan. Het lukt Hem niet om grote wonderen te doen. En dat komt niet omdat er wat scheelt aan Jezus.

En het probleem is ook niet een vloek die ooit over Nazareth is uitgesproken, of dat er een boze geest rondzweeft, of dat Nazareth gebouwd is op een indianenbegraafplaats. Neen. Nazareth dat zijn de mensen, Nazareth dat is die gemeenschap, al tien jaar, twintig jaar, zestig jaar exact hetzelfde. Van generatie op generatie, negativiteit, alleen maar op elkaar letten, dat niemand uit de rij danst. En als iemand uit de rij danst, dan is dát het Zwarte Schaap. Een soort negatieve sociale controle. Een soort kringverjaardag in de Hel, dat is Nazareth.

Jezus hoorde er niet bij. Hij is verhuisd naar de grote stad. En nu Hij terug is, motten ze Hem niet.

En dat alles natuurlijk met een religieus sausje. Want hoe klein Nazareth ook is, ze hebben wél een synagoge. Daar stoppen ze veel energie in. Ze laten zich er denk ik ook op voorstaan, op die synagoge. Dat zou wel in het plaatje passen.

Maar Jezus hoorde er niet bij. Hij is verhuisd naar de grote stad. En nu Hij terug is, motten ze Hem niet. Is dat niet de timmerman, de zoon van Maria? Sommige commentatoren willen daar wat vrooms in lezen. Maar het zijn geen positieve woorden. Het is een gecalculeerde belediging. In het Palestina van de eerste eeuw een man met de naam van zijn moeder aanspreken had maar één bedoeling. Benadrukken dat dat huwelijk met Jozef, daar was wat mee. Misschien is Jezus wel een onecht kind.

In Nazareth heeft men lange, genadeloze geheugens. Ze missen niks! Of althans, ze missen niks wat je negatief kan uitleggen. Elke roddel van dertig jaar geleden wordt gekoesterd. En aan de tapkast van café het Kruispunt gaat het er elke zaterdagavond nog over, hoe de achteroudoom van Pietersen ooit eens een schaap heeft genaast van de overgrootvader van Jansen. Althans. Volgens Jansen, die het nooit zal loslaten, die koestert die zogenaamde diefstal in zijn hart. Heerlijk verongelijkt zijn. De ganse dag door. Ze missen niks negatiefs. Maar alle dingen die er wel toe doen. Die zien ze niet.

En het probleem is niet Jansen, niet Pietersen, maar iedereen. Heel Nazareth is het probleem. De gemeenschap is het probleem. En een éénling kan daar weinig tegen. En niet elk probleem heeft een oplossing. Of liever jij bent niet de oplossing voor elk probleem. Zelfs Jezus is niet de oplossing voor Nazareth, althans niet in de zin dat Hij iets kan doorbreken.

Als mensen zich collectief geestelijk afsluiten voor iemand, nee, dan kan zelfs Jezus niks.

Want een ontmoeting met iemand die meer blijkt te zijn dan waar je hem voor hield is heel ontregelend. Ronduit bedreigend! Dat confronteert je namelijk met jezelf! Dat is niet leuk. Moet jij zelf niet veranderen? Is mijn leventje wel zo vanzelfsprekend? Was het wel zo leuk om Jezus als kind ondersteboven in de prullenbak te kieperen? Ja. Dan is het makkelijkste om je te verschuilen achter gemok, ressentiment, achter hij denkt zeker dat die meer is als een ander.

En als mensen zich collectief geestelijk afsluiten voor iemand, nee, dan kan zelfs Jezus niks. En waarom niet? Omdat Hij dat enkel had kunnen doen met zoveel goddelijke kracht dat het gewelddadig was geweest. Hij had een legioen engelen kunnen oppiepen en voor de duidelijkheid even het dorpshuis tot de grond toe platbranden. Pour encourager les autres.

Maar wat lost dat op? Ja, de mensen buigen zich in angst voor je neer. Maar wil jij dat mensen zich in angst voor je neerbuigen, omdat ze niet anders kunnen? Ja, tirannen willen dat. En daar heb je een eindeloze stoet van, groot en klein. En heb je met de één afgerekend duikt de volgende alweer op. Daar komt geen einde aan.

Het is zó makkelijk ook om mensen te laten buigen. Het is ook heel makkelijk om mensen te manipuleren, als je eenmaal weet hoe. Als je maar in een positie bent om iets van ze af te pakken. Een baantje, een huisje, een beetje status. Kun je dat van iemand wegnemen, of datgene gewoon kapotmaken, dan is het van jou. En die persoon is ook van jou. Knielen jij. En braaf smeken!

Geloof is altijd geloof in vrijheid. Afgedwongen geloof is betekenisloos. Hij dwingt zich niet op.

Maar Jezus is geen tiran. Dit verhaal zegt dus heel veel. Het gaat voor een stukje over Nazareth. En we kunnen zulke plekken tegenkomen in ons leven. Ze leren ons dat niet elk probleem opgelost kan worden, dat je soms echt ergens wég moet gaan om niet opgezogen te worden door de toxische slurrie.

Maar belangrijker nog: het zegt ons iets over Jezus. Wie Hij is. Hij komt niet naar Nazareth om zijn recht op te eisen. Hij eist geen erehagen, geen slingers en ballonnen. Hij deelt geen cadeautjes uit, dat je bij Hem in de schuld komt, Hij eist geen genoegdoening. Hij maakt geen rekeningen op die nog vereffend moeten worden (voor alle keren dat Jezus gepest is op het speelplein van de School met de Bijbel, en later op de Timmervakschool).

Hij brengt zichzelf, Hij brengt zijn Woord. Hij ís dat Woord. En dat Woord brengt een grotere vrijheid dan je bedenken kan. Je mág je er door laten raken. Het is gratis. Maar Hij dwingt zich niet op. Geloof is altijd geloof in vrijheid. Afgedwongen geloof is betekenisloos. Hij dwingt zich niet op. Hij kan het niet, en hij kán het niet omdat Hij dat niet wíl. 

Jezus volgen kan ook betekenen. Wég uit Nazareth. Weg uit plekken waar je niets goed kan doen.

Het is net als met God, je kan Gods Almacht niet losmaken van Gods Goedheid én niet losmaken van de grondstructuur van het menselijke bestaan: dat mensen vrije wil hebben. Je kan mensen net zo min dwingen een levend geloof te hebben als dat je een vierkante cirkel kan maken. 

Volg je dat Woord dat Jezus brengt, dan is dat gratis. Het kost geen geld. Maar het is niet goedkoop. Jezus volgen kan ook betekenen. Wég uit Nazareth. Weg uit plekken waar je niets goed kan doen, een ánder pad inslaan. Nieuwe dingen leren, een nieuw leven op je nemen. Zodat ook wij op onze beurt die boodschap van bevrijding kunnen doorgeven.

Bovenstaande boodschap is afkomstig van priester Jan-Jaap van Peperstraten en is met toestemming overgenomen door Cvandaag. Klik hier om de website van Jan-Jaap van Peperpstraten te bezoeken.

Praatmee

Beluister onze podcast

#342 Jeffrey & dr. Wim Dekker over eindtijdprofetieën, ds. A. Moerkerken en draagmoederschap
Bekijk alle afleveringen
Of beluister op:
Luister naar
0:00

Meerartikelen

Bijbel
Nieuws

Wycliffe Bijbelvertalers lanceert derde serie 'BijbelBoost': geef jouw geloofsleven een boost

Wycliffe Bijbelvertalers lanceert de derde serie van ‘BijbelBoost’. In deze zesdelige online videoserie staat het thema ‘vol van Jezus’ centraal. Op Hervormingsdag, 31 oktober, ontvangen de deelnemers de eerste boost in hun mailbox. Ruim 2250 mensen

YouVersion Bijbel-app
Nieuws

Bijbelapp bereikt liefst 727 miljoen downloads wereldwijd

De YouVersion Bijbelapp, in 2008 opgericht door Life.Church, is inmiddels wereldwijd meer dan 727 miljoen keer gedownload. Dat meldt The Christian Post. De app biedt meer dan 2.000 vertalingen van de Bijbel en blijkt vooral buiten de Verenigde Staten

Argentijnse vicepresident Victoria Vilarruel
Nieuws

Argentinië viert voor het eerst nationale feestdag voor protestantse kerken

Deze week vierde Argentinië voor het eerst in zijn geschiedenis de nationale feestdag voor protestantse en evangelische kerken. Deze feestdag viel samen met de 507e verjaardag van de Reformatie. Op deze dag wordt herdacht hoe de Duitse monnik Maarten

Levine
Nieuws

NBG geeft Joods commentaar op Nieuw Testament uit

"Deze studiebijbel laat zien hoe Joods het Nieuwe Testament is. Ook wil dit boek onjuiste, schadelijke stereotyperingen over Joden tegengaan – opvattingen die zijn ontstaan op grond van passages uit het Nieuwe Testament." Dat zegt Cor Hoogerwerf over

Donald Trump
Nieuws

Donald Trump noemt christenen de 'belangrijkste mensen' van de Verenigde Staten

Presidentskandidaat Donald Trump heeft tijdens de National Faith Summit in Powder Springs (Atlanta) Amerikaanse christenen de 'belangrijkste mensen' van Amerika genoemd. Dat meldt The Christian Post. Trump zei dit, enkele dagen voor de verkiezingen,

Ds. H. J. van Marle
Nieuws

Hersteld hervormd Nieuwaal en Zuilichem-Brakel hoopt op de komst van ds. H. J. van Marle

De hersteld hervormde gemeente te Nieuwaal en Zuilichem-Brakel hoopt ds. H. J. van Marle als nieuwe dominee te verwelkomen. De predikant, die sinds 2017 verbonden is aan de hersteld hervormde gemeente van Staphorst, moet de opvolger worden van de eer

Michael W. Smith en CeCe Winan
Nieuws

Cece Winans en Michael W. Smith geven gezamenlijk het concert van het jaar

Dit jaar werd CeCe Winans in Amerika uitgeroepen tot Artiest van het Jaar bij de Dove Awards. Meer dan verdiend; de zangeres is een geweldige zangeres die de afgelopen periode worship en gospel deed versmelten tot een unieke ervaring. Bovendien weet

Ds. G. van Zanden
Video

Volgens ds. Van Zanden zijn onheilsprofetieën bedoeld om mensen tot bekering te brengen

"Als de Heere het onheil aanzegt, dan is het altijd de bedoeling dat u zich bekeert. Dat u zich wendt tot God en behouden zal worden", aldus ds. G. van Zanden. De hervormde predikant uit Katwijk aan Zee merkte onlangs in een preek op dat onheilsprofe

Meerartikelen

Mars voor het leven 2024
Nieuws

Mars voor het leven 2024: Hoop voor moeder, kind én vader!

De Mars voor het leven vindt plaats op D.V. 16 november in Den Haag. Duizenden deelnemers dragen dan uit dat ze staan voor een hoopvolle toekomst voor moeder en kind waarin abortus onnodig en ondenkbaar is. Voor de 32e keer organiseert Schreeuw om le

Vrouw in problemen
Dagelijks leven

Refoweb-vragensteller ervaart druk bij geloofsbelijdenis: 'Ik word ellendig bij dat idee'

'Inmiddels ben ik 27 en heb ik nog geen belijdenis gedaan. Ik heb met geloof, denk ik, nooit veel gehad. Op mijn elfde begon de twijfel al en is nooit meer weggegaan. Er is zoveel wat tegen me ingaat. Ik heb denk ik nooit echte liefde voor God gevoel

Dominee Paul Visser
Video

Staan bij God genade en recht tegenover elkaar? Ds. Paul Visser legt uit

Staan bij God genade en recht tegenover elkaar? Kan het twee kanten op, in de zin dat God het recht aan je voltrekt of genade aan je bewijst? Zo wordt er vaak gedacht. Maar klopt dat? Dominee Paul Visser legde tijdens een thema-avond van Geloofstoeru

woningen
Dagelijks leven

Woningnood: Nederland is niet van ons

‘In het huis van Mijn Vader zijn vele woningen. Ik ga heen om voor u plaats te bereiden.’ (Joh.14:2) Wat een troostrijke, kostbare woorden! Ze vragen overdenking. De Heere Jezus verzekert ons dat er in het Koninkrijk van God geen wooncrisis bestaat.

Vluchtelingen in Libanon
Video

Kerken delen noodkreet: situatie in Libanon escaleert

In het Midden-Oosten is een enorme crisis aan de gang. Na een jaar van toenemend geweld is nu ook de situatie in Libanon ernstig geëscaleerd. Tearfund heeft een noodkreet van lokale kerken ontvangen die er willen zijn voor mensen in nood. Kerken die

Nathan Bouscher
Video

Wil je Israël en Palestijnse gebieden begrijpen? Dan moet je deze tien termen kennen

Zionisme, de Nakba, de Oslo-akkoorden of de grenzen van 1967. In de berichtgeving over Israël worden allerlei termen genoemd die je eigenlijk moet kennen om het nieuws over Israël goed te begrijpen. In deze uitzending van Christenen voor Israël bespr

oudere vrouw
Nieuws

Zorgen voor elkaar is een taak voor iedereen

Bijna driekwart van de NPV-leden tussen de 50 en 75 jaar spreekt over de toekomst en/of wensen voor later. Zorg voor hulpbehoevende ouders vinden zij meer een taak voor de familie (75 procent) dan voor de overheid (24 procent). Ze vinden dat familiel

Harris
Nieuws

Gebedsoproep voormalig EO-directeur voor winst Kamala Harris: 'Trump is het veel grotere kwaad'

‘Ik ben het oneens met Harris’ kijk op abortus en gender, maar Trump is het veel grotere kwaad.’ Dat stelt Ad de Boer, voormalig directeur van de Evangelische Omroep op X. Hij roept christenen en voorgangers op om te bidden voor een overwinning van K

pakistan
Nieuws

Pakistan: Christen op borgtocht vrij na maandenlange opsluiting wegens godslastering

In Pakistan is een christelijke man, die maandenlang in de gevangenis zat en beschuldigd werd van godslastering en terrorisme, op borgtocht vrijgelaten. Chand Shamaun kwam op 23 oktober op vrije voeten nadat de Hoge Raad concludeerde dat er veel onre

Mali
Nieuws

Mali: Jihadisten eisen religieuze belasting van christenen

Een islamistische groepering in Mali is onlangs begonnen belasting op te leggen aan alle christenen boven de 18 jaar in Douna-Pen. Volgens informatie ontvangen door de katholieke hulporganisatie Kerk in Nood (ACN), is het grootste christelijke dorp i

PKN
Nieuws

PKN start podcastserie én concerten met hardstyle-dj Sefa

Hardstyle-dj Sefa komt in samenwerking met de Protestantse Kerk in Nederland met een podcastserie over het geloof en zijn leven in de hardstylewereld. Met vijf predikanten gaat hij in gesprek over grote levensvragen en zijn levensstijl. Sefa Jeroen V

pakistan
Nieuws

VN spreekt Pakistan aan op schenden van mensenrechten

In Pakistan blijft de mensenrechtensituatie alarmerend, concludeerde het VN-Mensenrechtencomité vorige week tijdens een bijeenkomst in Genève. Blasfemiewetten, gedwongen bekeringen en ontvoeringen zijn enkele van de zorgwekkende kwesties die het comi