Katholiek Nieuwsblad kritisch op NOS-berichtgeving over Johannes Paulus II en misbruik
De in 2005 overleden paus Johannes Paulus II wist als bisschop in Krakau al heel vroeg dat priesters in zijn bisdom minderjarigen misbruikten. Dat blijkt volgens de NOS uit Poolse documenten die een Nederlandse onderzoeksjournalist heeft opgespoord. Katholiek Nieuwsblad-hoofdredacteur Anton de Wit nuanceert deze berichtgeving: 'De kritiek op Johannes Paulus houdt geen rekening met de historische context waarin zijn houding in misbruikdossiers kon ontstaan', stelt hij in een analyse.
De Nederlandse journalist Ekke Overbeek, die onder meer voor Trouw en Nieuwsuur werkt, woont in Polen en dook drie jaar lang de Poolse archieven in. 'De grote scoop berust op een dossier uit het archief van de Poolse Stasi', stelt priester Jan-Jaap van Peperstraten via Twitter. 'Dergelijke organisaties creëerden altijd paper trails om op opportune momenten tegenstanders van het regime klem te zetten. Erg riskant om dit dus klakkeloos over te nemen. Hoe hard is het "rotsvaste bewijs" tegen Johannes Paulus II? Poolse journalisten schatten de situatie wezenlijk anders in dan zij in de Nederlandse pers geschetst wordt.'
De Wit schrijft in zijn analyse: 'Dat Johannes Paulus II aanvankelijk sceptisch reageerde op een strengere aanpak van misbruik door geestelijken, had alles te maken met zijn ervaringen in zijn thuisland Polen, waar de communistische geheime dienst erom bekend stond verhalen over perverse priesters te fabriceren om de katholieke Kerk in diskrediet te brengen. Aan deze context gaat de verslaggeving van de NOS wel erg gemakkelijk voorbij.' Ook zet hij vraagtekens bij de suggestie van de NOS dat er 'een slot (zit) op alle kerkelijke archieven'. 'Dat archieven pas na een x-aantal jaren toegankelijk worden voor onderzoekers, is bijvoorbeeld ook bij overheden heel gebruikelijk', aldus De Wit.
'Als hij inderdaad misbruik plegende priesters overgeplaatst heeft, was dat vermoedelijk primair omdat hij (terecht of onterecht) meende dat ze vals beschuldigd waren en ze wilde beschermen tegen het communistische regime.' Volgens De Wit pleit dit Johannes Paulus II niet vrij, maar zou de NOS in berichtgeving over misbruikschandalen binnen de Rooms-Katholieke Kerk wel degelijk rekening kunnen houden met 'de historische context'.
Bekijk de Nieuwsuur-reportage:
Praatmee