Braziliaanse presidentscampagne intensiveert: "Charismatisch christelijke 'first lady' geheim wapen"

Nieuws 28 september 2022
Bolsonaro

De rol van evangelicals bij de op handen zijnde presidentsverkiezingen in Brazilië lijkt groter te worden dan ooit. Hun aantal is namelijk in de afgelopen twintig jaar verdubbeld en betreft nu een derde van de totale bevolking. De katholieke president Bolsonaro hoopt dan ook op "een religieuze oorlog" tijdens de verkiezingscampgne meldt Religion News. Niet alleen omdat zijn tegenstander scheiding van kerk en staat predikt, maar ook omdat zijn vrouw de taal van de populaire pinksterbeweging spreekt.

Michelle Bolsonaro vermeed de schijnwerpers tijdens het grootste deel van het presidentschap van haar man, hoewel er op één moment een glimp van haar geloof te zien was. Een video toonde hoe ze herhaaldelijk "eer aan God" bad, in tongen sprak en vreugdevol dansde, nadat de Senaat een orthodox protestantse rechter die Bolsonaro had voorgedragen goedkeurde.

In de afgelopen twee maanden is ze echter de leidende evangelische stem uit het kamp van Bolsonaro geworden. Ze heeft gezegd dat ze bidt op de presidentsstoel van Bolsonaro en dat het paleis vóór zijn presidentschap aan demonen toebehoorde.

De populariteit van de president nam de laatste tijd wat af in de peilingen omdat vooral sommige gematigde evangelicals het idee hadden dat ze gebruikt werden door de president. Sommigen denken dat hij geen echte christen is.

Volgens Esther Solano, een socioloog aan de Federale Universiteit van Sao Paulo, die peilingen houdt onder Bolsonaro-kiezers en evangelicals, herinneren veel arme evangelicals zich ook de regeringsperiode van 2003-2010 van da Silva nog maar al te goed. Met een gevoel van weemoed kijken ze terug op de tijd dat ze hun rekeningen konden betalen en vlees konden kopen. 

Sinds mei hebben verschillende peilingen echter uitgewezen dat veel evangelicals weer van da Silva naar Bolsonaro zijn overgestapt. Het betreft een verschuiving die wordt toegeschreven aan de campagne van de zittende president om Brazilië af te schilderen als 'geestelijk ziek'. Ook beweert de president dat alleen hij het christelijk geloof kan beschermen. Over het algemeen leidt da Silva wel nog steeds alle peilingen, maar ook zijn partij heeft nu toegegeven dat hij stemmen aan het verliezen is.

Reden voor president Bolsonaro om zijn vrouw optimaal in te zetten. Tijdens een recente 'Mars voor Jezus' in Rio pompte ze een menigte op die bruiste van de energie. Ze bracht gospelliederen uit, maakte hartjesgebaren en blies mensen kusjes toe. "We zullen de aanwezigheid van de Heere Jezus naar de regering brengen en verklaren dat deze natie de Heer toebehoort", zei ze. "De deuren van de hel zullen onze familie, de Braziliaanse kerk of ons Brazilië niet overwinnen."

Dat soort vurige uitingen van haar geloof resoneren bij veel evangelicals. Politicoloog Bruno Carazza ziet de inzet van Michelle Bolsonaro dan ook als een 'geheim wapen'. "Ze communiceert heel goed met het publiek omdat ze authentiek evangelisch is, in tegenstelling tot Bolsonaro die zegt dat hij katholiek is en het evangelicalisme omarmt vanwege politiek opportunisme", aldus Carazza. “Ze spreekt letterlijk de taal van de evangelicals.”

Demograaf José Eustáquio Diniz Alves, een voormalig onderzoeker aan de nationale school voor statistische wetenschappen, voorspelt dat tegen 2032 40 procent van de totale bevolking zal bestaan uit evangelicals, waarmee ze de katholieken overtreffen.

Volgens Religion News spelen de 'toetsenbord kruisvaarders' onder de evangelicals daarom ook een belangrijke rol in deze verkiezingscampagne. Conservatieve evangelicals gebruikten sociale media om opmerkingen van presidentskandidaat da Silva namelijk af te schilderen als een aanval op christelijke kerken.

Da Silva vertelde eerder deze maand tijdens een grote bijeenkomst met evangelicals dat zijn weg van armoede tot president een bewijs is van Gods bestaan, maar hij ging niet verder op zijn eigen spiritualiteit in. Hij zei dat hij alle religies met respect wil behandelen, inclusief Afro-Braziliaanse religies, en hij verwerpt religieuze rivaliteit of iets dat lijkt op een heilige oorlog. Dat wekt achterdocht op bij sommige evangelicals. 

“Ik heb geleerd dat de staat geen religie mag hebben, de staat is geen kerk. Het moet wel de vrijheid en mogelijkheid garanderen van het organiseren van welke kerk dan ook”, aldus da Silva.

Praatmee

Beluister onze podcast

#390 Elisabeth van Zijl en Carolien Pape over hun diepe worsteling, geloofsreis en bevrijdingsproces
Of beluister op:

Meerartikelen

Richard Toes, rechts
Column

Vrede in kleine stappen

Advent herinnert ons eraan dat hoop overal ter wereld dezelfde vorm heeft: een klein begin dat tegen de duisternis in durft te groeien. Neem nou Colombia, waar ik in oktober 2025 namens Woord en Daad een bezoek bracht aan diverse projecten, samen met

Jeruzalem
Nieuws

Kerkleiders publiceren zorgwekkend rapport: druk op christenen in Israël neemt toe

Christelijke kerkleiders in Jeruzalem waarschuwen dat het leven voor christenen in het Heilig Land steeds moeilijker wordt. In een nieuw rapport spreken zij onder meer over oorlogsschade, geweld, beperkingen van godsdienstvrijheid en financiële druk.

Erika Kirk en Nicki Minaj
Nieuws

Amerikaanse popster spreekt zich uit over terugvinden geloof én christenvervolging Nigeria

De Amerikaanse rapper Nicki Minaj zegt dat haar relatie met God opnieuw is opgebloeid. Dat vertelde zij tijdens een gesprek met Erika Kirk, de weduwe van de in september vermoorde Charlie Kirk. Het gesprek vond plaats tijdens AmericaFest, een groot e

Christen uit India
Nieuws

Indonesische moslims blokkeren christenen toegang tot gebedspost, politie kijkt toe

In Indonesië hebben moslims met geweld ervoor gezorgd dat een christelijke kerstviering geen doorgang kon vinden. Groepen moslims vormden een menselijke ketting om de toegang te blokkeren, terwijl de politie toekeek én niet ingreep. Het incident vond

Bram Hofland
Podcast

Ds. Bram Hofland: “Doop is geen visitekaartje, maar Gods hand die jou vastpakt”

De doop wordt in kerken vaak besproken alsof het een identiteitsmarker is: ben je kinderdoop of geloofsdoop? Maar predikant Bram Hofland waarschuwt dat die benadering de kern van het sacrament verduistert. In de Cvandaag podcast benadrukt hij dat de

Kerstfestival
Nieuws

Christen in Arizona door politie bedreigd met arrestatie tijdens kerstfestival

Een christelijke inwoner van Arizona is door politieagenten bedreigd met arrestatie nadat hij zijn geloof wilde delen tijdens een kerstfestival. Dat stelt de christelijke juristenorganisatie First Liberty Institute. Het gaat om David Hoffman uit Tucs

Kerstwensen
Verdieping

"Kerstgedachten: wat raakt deze mensen tijdens de feestdagen?"

In aanloop naar Kerst sprak Cvandaag met mensen over geloof, hoop en wat hen bezighoudt. Sommige verhalen zijn al te lezen, andere volgen binnenkort. Hun kerstwensen komen voort uit die gesprekken en laten zien waar Kerst voor hen raakt. “Dat Christu

Ds. K. den Boer
Video

HHK-predikant pleit voor sobere kerstviering: "Gevolg van onze val in Adam"

"Het kerstfeest is het gevolg van onze val in Adam. Daarom zou de adventstijd dus ook een tijd van grote verootmoediging, inkeer en berouw moeten zijn", aldus ds. K. den Boer. De hersteld hervormde predikant uit Goedereede pleitte onlangs in een pree

Meerartikelen

Peter van der Weerd
Video

'Moet ik mijn verstand uitschakelen om de Bijbel te geloven?' Bekijk de Upstream-podcast

In de podcast Waarom zou ik in GodsNaam geloven? worden de meest complexe levensvragen vanuit Bijbels perspectief onder de loep genomen. In elke aflevering stelt presentator Guido Roorda enkele prikkelende vragen die bij veel mensen leven: waarom bes

Yerusha
Video

Damesensemble Yerusha zingt het prachtige: 'Volheid van genade'

'Onze hoop ligt in een kribbe; deelt ons menselijk bestaan. Wij knielen en aanbidden, ‘God met ons’ is Zijn naam.' Deze woorden komen uit het lied 'Volheid van genade' en wijzen vooruit op Kerst waarbij we de geboorte van de Heere Jezus gedenken. Teg

Ron van der Spoel
Video

Ron van der Spoel: "Je wordt niet minder Gods kind als je een zondig kind bent"

Als christenen geloven we dat God liefdevol en trouw is, maar wat bedoelen we hier eigenlijk mee? Predikant Ron van der Spoel legt het je aan de hand van Psalm 89 uit in een nieuwe gebedsvlog van IZB. Van der Spoel: "God accepteert het niet als we be

Nigeriaanse christen vrijgelaten
Nieuws

Ter dood veroordeelde christelijke boer na tien jaar gevangenschap vrijgelaten

Een christelijke boer uit Nigeria is na ruim tien jaar gevangenschap vrijgelaten. Dat meldt The Christian Post. De man, die zelfs door de Nigeriaanse rechtbank in 2021 zelfs ter dood veroordeeld werd, kwam na internationale druk vrij. Onder meer poli

Armane
Video

Van afwijzing naar genezing: Armanes verhaal met Mercy Ships

In deze indringende video van Mercy Ships staat het verhaal van Armane centraal. Hij werd geboren met een gespleten lip en werd afgewezen in zijn dorp. Zijn moeder Roseline leefde met angst en eenzaamheid. Aan boord van de Africa Mercy veranderde één

Klassiek Eigentijdse Psalmberijming
Persbericht

IKC publiceert eerste deeluitgave Klassiek Eigentijdse Psalmberijming

Het IKC-project Zingen uit de Bron bereikt een belangrijke mijlpaal in het streven om de inhoud van de psalmen te bewaren voor een nieuwe generatie. Begin december verscheen de eerste fysieke deeluitgave met daarin 30 psalmen in de Klassiek Eigentijd

Studiedag klimaat
Persbericht

Studiedag wil voorgangers helpen spreken over klimaat zonder te vervreemden

Hoe preek je over klimaat en zorg voor Gods schepping zonder moralistisch te klinken of gemeenteleden van je te vervreemden? Met die vraag organiseert de Theologische Universiteit Utrecht samen met GroeneKerken een studiedag voor predikanten, voorgan

Kerst
Boekfragment

Kerst begint bij een bewogen God: liefde die alles kost

Ik hoorde eens iemand zeggen dat je kunt sterven aan een gebroken hart. Ooit dacht ik dat dat slechts beeldspraak was, maar het blijkt echt te bestaan: het gebrokenhartsyndroom. Een tijdelijke, maar serieuze aandoening die kan ontstaan door extreme e

Jac de Gooijer
Interview

Messiasbelijdende Jood roept kerk op tot inkeer: "We hebben de stam verlaten"

Hij groeide op in een gereformeerd gezin waar God vooral werd gevreesd. Pas veel later ontdekte Jac de Gooijer dat hij Joodse wortels had. Tegenwoordig woont hij op een afgelegen eiland in Indonesië, waar hij christelijke voorgangers lesgeeft in het

Handy en Mirjam Tims
Video

Speciale kerstuitzendingen van Hour of Power: Handy en Mirjam Tims zijn te gast op eerste kerstdag

Het is bijna kerst! Op 25 december hoor je bij Hour of Power het aangrijpende verhaal van Handy en Mirjam Tims. Ooit vierden zij Kerst gescheiden van elkaar: Handy op straat, Mirjam alleen met de kinderen. Nu vertellen ze openhartig wat er veranderde

Jacobs
Column

Chanoeka heeft ons geleerd dat er wonderen kunnen plaatsvinden

Chanoeka is achter de rug. In zijn meest recente dagboek blikt opperrabbijn Jacobs terug op de afgelopen periode. Daarbij vertelt hij onder meer dat hij kampt met een schuldcomplex dat hij probeert van zich af te schrijven. Ook vertelt de opperrabbij

SGP
Nieuws

Besluit over vrouwen op SGP-kieslijsten wordt overgelaten aan volgend kabinet

Het demissionaire kabinet neemt geen definitief standpunt in over het wettelijk verplichten van vrouwen op de kieslijsten van de SGP. Die beslissing wordt overgelaten aan een volgend kabinet. Dat blijkt uit een brief van minister Rijkaart van Binnenl