Braziliaanse presidentscampagne intensiveert: "Charismatisch christelijke 'first lady' geheim wapen"

Nieuws 28 september 2022
Bolsonaro

De rol van evangelicals bij de op handen zijnde presidentsverkiezingen in Brazilië lijkt groter te worden dan ooit. Hun aantal is namelijk in de afgelopen twintig jaar verdubbeld en betreft nu een derde van de totale bevolking. De katholieke president Bolsonaro hoopt dan ook op "een religieuze oorlog" tijdens de verkiezingscampgne meldt Religion News. Niet alleen omdat zijn tegenstander scheiding van kerk en staat predikt, maar ook omdat zijn vrouw de taal van de populaire pinksterbeweging spreekt.

Michelle Bolsonaro vermeed de schijnwerpers tijdens het grootste deel van het presidentschap van haar man, hoewel er op één moment een glimp van haar geloof te zien was. Een video toonde hoe ze herhaaldelijk "eer aan God" bad, in tongen sprak en vreugdevol dansde, nadat de Senaat een orthodox protestantse rechter die Bolsonaro had voorgedragen goedkeurde.

In de afgelopen twee maanden is ze echter de leidende evangelische stem uit het kamp van Bolsonaro geworden. Ze heeft gezegd dat ze bidt op de presidentsstoel van Bolsonaro en dat het paleis vóór zijn presidentschap aan demonen toebehoorde.

De populariteit van de president nam de laatste tijd wat af in de peilingen omdat vooral sommige gematigde evangelicals het idee hadden dat ze gebruikt werden door de president. Sommigen denken dat hij geen echte christen is.

Volgens Esther Solano, een socioloog aan de Federale Universiteit van Sao Paulo, die peilingen houdt onder Bolsonaro-kiezers en evangelicals, herinneren veel arme evangelicals zich ook de regeringsperiode van 2003-2010 van da Silva nog maar al te goed. Met een gevoel van weemoed kijken ze terug op de tijd dat ze hun rekeningen konden betalen en vlees konden kopen. 

Sinds mei hebben verschillende peilingen echter uitgewezen dat veel evangelicals weer van da Silva naar Bolsonaro zijn overgestapt. Het betreft een verschuiving die wordt toegeschreven aan de campagne van de zittende president om Brazilië af te schilderen als 'geestelijk ziek'. Ook beweert de president dat alleen hij het christelijk geloof kan beschermen. Over het algemeen leidt da Silva wel nog steeds alle peilingen, maar ook zijn partij heeft nu toegegeven dat hij stemmen aan het verliezen is.

Reden voor president Bolsonaro om zijn vrouw optimaal in te zetten. Tijdens een recente 'Mars voor Jezus' in Rio pompte ze een menigte op die bruiste van de energie. Ze bracht gospelliederen uit, maakte hartjesgebaren en blies mensen kusjes toe. "We zullen de aanwezigheid van de Heere Jezus naar de regering brengen en verklaren dat deze natie de Heer toebehoort", zei ze. "De deuren van de hel zullen onze familie, de Braziliaanse kerk of ons Brazilië niet overwinnen."

Dat soort vurige uitingen van haar geloof resoneren bij veel evangelicals. Politicoloog Bruno Carazza ziet de inzet van Michelle Bolsonaro dan ook als een 'geheim wapen'. "Ze communiceert heel goed met het publiek omdat ze authentiek evangelisch is, in tegenstelling tot Bolsonaro die zegt dat hij katholiek is en het evangelicalisme omarmt vanwege politiek opportunisme", aldus Carazza. “Ze spreekt letterlijk de taal van de evangelicals.”

Demograaf José Eustáquio Diniz Alves, een voormalig onderzoeker aan de nationale school voor statistische wetenschappen, voorspelt dat tegen 2032 40 procent van de totale bevolking zal bestaan uit evangelicals, waarmee ze de katholieken overtreffen.

Volgens Religion News spelen de 'toetsenbord kruisvaarders' onder de evangelicals daarom ook een belangrijke rol in deze verkiezingscampagne. Conservatieve evangelicals gebruikten sociale media om opmerkingen van presidentskandidaat da Silva namelijk af te schilderen als een aanval op christelijke kerken.

Da Silva vertelde eerder deze maand tijdens een grote bijeenkomst met evangelicals dat zijn weg van armoede tot president een bewijs is van Gods bestaan, maar hij ging niet verder op zijn eigen spiritualiteit in. Hij zei dat hij alle religies met respect wil behandelen, inclusief Afro-Braziliaanse religies, en hij verwerpt religieuze rivaliteit of iets dat lijkt op een heilige oorlog. Dat wekt achterdocht op bij sommige evangelicals. 

“Ik heb geleerd dat de staat geen religie mag hebben, de staat is geen kerk. Het moet wel de vrijheid en mogelijkheid garanderen van het organiseren van welke kerk dan ook”, aldus da Silva.

Praatmee

Beluister onze podcast

#390 Elisabeth van Zijl en Carolien Pape over hun diepe worsteling, geloofsreis en bevrijdingsproces
Of beluister op:

Meerartikelen

Levensreddende hulpdienst
Positief nieuws

Levensreddende hulpdienst: christenen en Joden slaan de handen ineen

In een tijd waarin Israël te maken heeft met terreur en het verlies van vele militairen, groeit de verbondenheid tussen christenen en Joden. Dat wordt zichtbaar in de steun aan Magen David Adom, de nationale hulpdienst van Israël. Deze organisatie ve

Nico van der Voet
Podcast

Theoloog heeft boodschap voor evangelischen én gereformeerden: “Erken dat de ander een punt heeft”

Theoloog Nico van der Voet pleit in de Cvandaag podcast voor een veel eerlijker én vrijmoediger gesprek over de doop. Niet door muren te bouwen tussen baptisten, evangelischen en gereformeerden, maar door te erkennen dat iedere traditie sterke kanten

Daniël en Mirjam Krol
Interview

Ouders van de vermiste Yoran Krol hielden vast aan God: “We laten elkaar en God niet los”

“Yorans fiets staat midden op de brug en diep van binnen voelde ik dat ons leven vanaf dat moment veranderd was.” In de laatste uitzending van dit jaar van Hour of Power vertelden Daniël en Mirjam Krol afgelopen zondag hoe de vermissing van hun zoon

Ds. G. van Zanden
Video

Ds. Van Zanden vraagt luisteraars wat ze zullen zeggen als ze God ontmoeten

'Wat zul je zeggen als je voor God komt te staan?', die vraag stelde ds. G. van Zanden onlangs in een preek. De hervormde predikant preekte over Amos 4 waar de profeet zegt: 'Zo schik u, o Israël! om uw God te ontmoeten.' De predikant wees zijn toeho

Wilkin van de Kamp
Video

Wilkin van de Kamp vertelt waarom snelle geestelijke groei niet Gods werkwijze is

Als mensen willen we graag snelle groei en snelle oplossingen. Of dit nu onze carrière betreft, onze relaties met mensen of onze wens om in korte tijd veel overgewicht te verliezen. Geestelijk gezien is het niet anders, constateert Wilkin van de Kamp

Inloophuis Rotterdam Delfshaven
Persbericht

Inloophuis opent deuren op nieuwe locatie in hart van Rotterdam Delfshaven

Een vertrouwde plek in Rotterdam Delfshaven krijgt een nieuw hoofdstuk: deze maand verhuisde Inloophuis De Brug naar de Spanjaardstraat. Na 34 jaar van groei, ontmoeting en ondersteuning kiest het inloophuis voor een locatie die nog beter aansluit bi

Jan Braal
Dagelijks leven

Als je eenmaal op straat leeft, verandert er iets fundamenteels

Soms komt er iemand binnenlopen bij onze inloop in Rotterdam en weet je meteen: dit wordt een ontmoeting die je bijblijft. Zo was het met Evan, schrijft Jan Braal, veldwerker bij Stichting Ontmoeting. Een man met een verleden vol geweld, misbruik en

Dr. Michael Mulder
Interview

Theoloog Michael Mulder: “Gods trouw aan Israël is ook onze hoop”

Volgens dr. Michael Mulder kunnen christenen het Nieuwe Testament niet begrijpen zonder de blijvende verbondenheid tussen God en Israël te erkennen. “Als God zijn belofte aan Israël zou intrekken, hoe zeker kan ik dan zijn van zijn belofte aan mij?”

Meerartikelen

Erik Bakker
Column

De vergeten oorsprong van ‘gender’: waarom christenen alert moeten zijn

In onze hedendaagse samenleving worden we overspoeld met nieuwe ideeën over identiteit, seksualiteit en gender. Wat ooit glashelder leek, namelijk dat God de mens schiep als man en vrouw, staat nu ter discussie. Maar hoe zijn we op dit punt beland? A

Opperrabbijn Binyomin Jacobs
Nieuws

Hoe ik door Chanoeka herinnerd werd aan de man die mijn moeder redde

Hoewel Chanoeka al weer even geleden is, blijft de gebeurtenis in het hoofd van opperrabbijn Binyomin Jacobs terugkomen. Het herinnerde hem aan de man die het leven van mijn moeder, haar twee broers en haar beide ouders redde. Nadat we in Leeuwarden

Rose Docherty
Nieuws

Schotse vrouw (75) aangeklaagd: nodigde met bord bij abortuskliniek mensen uit te praten

In Glasgow is de 75-jarige Rose Docherty aangeklaagd omdat ze bij een ziekenhuis mensen uitnodigde om met haar te praten. Ze hield daarvoor een bord omhoog en schond volgens de aanklager de wet die een bufferzone in stand moet houden bij abortusklini

Handy en Mirjam Tims
Interview

Hun huwelijk viel uiteen, maar kerst bracht een nieuw begin: “God liet ons niet los”

De echtscheiding van Handy en Mirjam Tims maakte meer kapot dan lief was. Handy raakte dakloos en verslaafd, Mirjam bleef achter met de kinderen. Op eerste kerstdag vertelden zij in de kerstuitzending van Hour of Power hoe hun huwelijk vastliep en ho

Ds. M. Messemaker
Video

Ds. Messemaker: "Jezus zoekt geen bekeerde of vrome mensen maar zondaren"

"Wij denken wel eens dat Hij bekeerde mensen zoekt of mensen die heel vroom zijn en zich heel strak aan de wet houden. Maar wat denkt uzelf? Hij zoekt zondaren, want zo is mijn Jezus", aldus ds. M. Messemaker. De hervormde dominee preekte onlangs uit

Bijbel in het Komba
Nieuws

Ghana's Komba-volk heeft voor het eerst volledige Bijbel in handen

Na zestien jaar vertalen aan een volledige Bijbel is deze afgelopen maand in het noordoosten van Ghana gepresenteerd. Nadat in de jaren 50 zendelingen de eerste gemeente stichtten bij het Komba-volk, is er nu ook de volledige Bijbel beschikbaar. De B

Annelies Martijn
Video

Van topsport naar theologie: Annelies raakte gefascineerd door de Bijbel

Wat heeft topsport te maken met theologie en bezieling? In deze video van de Protestantse Theologische Universiteit (PThU) vertelt Annelies Martijn haar bijzondere verhaal. Hoewel ze zichzelf niet religieus noemt, raakte ze via filosofie en bijbeluit

Dahlia Shaham
Video

Psalm 122: roep om vrede van rabbi uit Israël

Rabbi Dahlia Shaham zingt Psalm 122 over vrede in Gods huis. Ze zingt zowel ‘shalom’ als ‘salam’ als gebed voor vrede tussen Israëliërs en Palestijnen. Zij is betrokken bij de organisatie Rabbi's voor mensenrechten, partner van Kerk in Actie. Dat is

3xM
Persbericht

45 jaar 3xM: stichting bereikt miljoenen in het moeilijkste zendingsgebied

Zo’n 85 miljoen views in een jaar tijd. De stichting 3xM, die dit jaar 45 jaar bestaat, bereikt via sociale media vele miljoenen mensen in landen als Pakistan, Somalië, Bangladesh en Japan met het Evangelie. “Deze moderne media maken het mogelijk om

Ds. Jaap van der Windt
Interview

Ds. Van der Windt verloor zijn geloof tijdens zijn studie: “Mensen zeiden: stop er maar mee”

“Mensen zeiden: ‘Stop er maar mee. Maar het was m’n dominee in Soest die zei: ‘Als jij niet kan zingen, laat ons maar zingen. Als jij niet kan bidden, laat ons maar bidden’, vertelt ds. Jaap van der Windt. De predikant is sinds juli dit jaar actief i

Gavin Ortlund
Boekfragment

Jezus en de kunst van standvastigheid: vriendelijkheid is niet genoeg

Mijn favoriete karaktertrek van Christus is misschien wel dat Hij niet terugdeinst voor de farizeeën. Zelfs wanneer de temperatuur zo hoog oploopt dat ze Hem willen kruisigen, geeft Hij niet toe, zelfs niet het kleinste beetje. Hij spreekt voortduren

Donald Trump
Nieuws

Trump regeert met militaire aanval op geweld tegen Nigeriaanse christenen

De Verenigde Staten hebben op Eerste Kerstdag een militaire aanval uitgevoerd op islamitische extremisten in het noordwesten van Nigeria. De aanval was gericht op terroristen die gelieerd zijn aan Islamitische Staat en kwam tot stand in nauwe samenwe