Braziliaanse presidentscampagne intensiveert: "Charismatisch christelijke 'first lady' geheim wapen"

Nieuws 28 september 2022
Bolsonaro

De rol van evangelicals bij de op handen zijnde presidentsverkiezingen in Brazilië lijkt groter te worden dan ooit. Hun aantal is namelijk in de afgelopen twintig jaar verdubbeld en betreft nu een derde van de totale bevolking. De katholieke president Bolsonaro hoopt dan ook op "een religieuze oorlog" tijdens de verkiezingscampgne meldt Religion News. Niet alleen omdat zijn tegenstander scheiding van kerk en staat predikt, maar ook omdat zijn vrouw de taal van de populaire pinksterbeweging spreekt.

Michelle Bolsonaro vermeed de schijnwerpers tijdens het grootste deel van het presidentschap van haar man, hoewel er op één moment een glimp van haar geloof te zien was. Een video toonde hoe ze herhaaldelijk "eer aan God" bad, in tongen sprak en vreugdevol dansde, nadat de Senaat een orthodox protestantse rechter die Bolsonaro had voorgedragen goedkeurde.

In de afgelopen twee maanden is ze echter de leidende evangelische stem uit het kamp van Bolsonaro geworden. Ze heeft gezegd dat ze bidt op de presidentsstoel van Bolsonaro en dat het paleis vóór zijn presidentschap aan demonen toebehoorde.

De populariteit van de president nam de laatste tijd wat af in de peilingen omdat vooral sommige gematigde evangelicals het idee hadden dat ze gebruikt werden door de president. Sommigen denken dat hij geen echte christen is.

Volgens Esther Solano, een socioloog aan de Federale Universiteit van Sao Paulo, die peilingen houdt onder Bolsonaro-kiezers en evangelicals, herinneren veel arme evangelicals zich ook de regeringsperiode van 2003-2010 van da Silva nog maar al te goed. Met een gevoel van weemoed kijken ze terug op de tijd dat ze hun rekeningen konden betalen en vlees konden kopen. 

Sinds mei hebben verschillende peilingen echter uitgewezen dat veel evangelicals weer van da Silva naar Bolsonaro zijn overgestapt. Het betreft een verschuiving die wordt toegeschreven aan de campagne van de zittende president om Brazilië af te schilderen als 'geestelijk ziek'. Ook beweert de president dat alleen hij het christelijk geloof kan beschermen. Over het algemeen leidt da Silva wel nog steeds alle peilingen, maar ook zijn partij heeft nu toegegeven dat hij stemmen aan het verliezen is.

Reden voor president Bolsonaro om zijn vrouw optimaal in te zetten. Tijdens een recente 'Mars voor Jezus' in Rio pompte ze een menigte op die bruiste van de energie. Ze bracht gospelliederen uit, maakte hartjesgebaren en blies mensen kusjes toe. "We zullen de aanwezigheid van de Heere Jezus naar de regering brengen en verklaren dat deze natie de Heer toebehoort", zei ze. "De deuren van de hel zullen onze familie, de Braziliaanse kerk of ons Brazilië niet overwinnen."

Dat soort vurige uitingen van haar geloof resoneren bij veel evangelicals. Politicoloog Bruno Carazza ziet de inzet van Michelle Bolsonaro dan ook als een 'geheim wapen'. "Ze communiceert heel goed met het publiek omdat ze authentiek evangelisch is, in tegenstelling tot Bolsonaro die zegt dat hij katholiek is en het evangelicalisme omarmt vanwege politiek opportunisme", aldus Carazza. “Ze spreekt letterlijk de taal van de evangelicals.”

Demograaf José Eustáquio Diniz Alves, een voormalig onderzoeker aan de nationale school voor statistische wetenschappen, voorspelt dat tegen 2032 40 procent van de totale bevolking zal bestaan uit evangelicals, waarmee ze de katholieken overtreffen.

Volgens Religion News spelen de 'toetsenbord kruisvaarders' onder de evangelicals daarom ook een belangrijke rol in deze verkiezingscampagne. Conservatieve evangelicals gebruikten sociale media om opmerkingen van presidentskandidaat da Silva namelijk af te schilderen als een aanval op christelijke kerken.

Da Silva vertelde eerder deze maand tijdens een grote bijeenkomst met evangelicals dat zijn weg van armoede tot president een bewijs is van Gods bestaan, maar hij ging niet verder op zijn eigen spiritualiteit in. Hij zei dat hij alle religies met respect wil behandelen, inclusief Afro-Braziliaanse religies, en hij verwerpt religieuze rivaliteit of iets dat lijkt op een heilige oorlog. Dat wekt achterdocht op bij sommige evangelicals. 

“Ik heb geleerd dat de staat geen religie mag hebben, de staat is geen kerk. Het moet wel de vrijheid en mogelijkheid garanderen van het organiseren van welke kerk dan ook”, aldus da Silva.

Praatmee

Beluister onze podcast

#389 Martin Koornstra & Jan Pool over geloven in tijden van ziekte en een God van wonderen
Of beluister op:

Meerartikelen

Bert-Jan Ruissen
Persbericht

SGP wil opheldering stopzetting EU-subsidies aan christelijke organisaties

SGP-Europarlementariër Bert-Jan Ruissen wil opheldering over de stopzetting van EU-subsidies aan christelijke organisaties. Dit vraagt Ruissen in een brief die hij met collega-Europarlementariërs stuurt aan Commissievoorzitter Ursula von der Leyen. D

Poster
Nieuws

Grootse posteractie in Duitsland moet mensen weer naar de kerk brengen

Door heel Duitsland hangen sinds kort 30.000 grote posters die mensen willen aanmoedigen om opnieuw na te denken over God en geloof. Dat meldt Evangelical Focus. De campagne, ‘Die Erinnerung 2026’, is een initiatief van de christelijke omroep Bibel T

Mark en Ellen Hoefnagel
Video

Komende zondag zijn Mark en Ellen Hoefnagel te gast in Hour of Power

In Hour of Power zijn Mark Hoefnagel en zijn moeder Ellen Hoefnagel te gast. Tijdens een vakantie in Duitsland gebeurde iets wat je alleen in films ziet: het hotel stortte in. Mark lag dertien uur lang onder het puin, zonder te weten of iemand hem no

Jan Dirk
Video

Terugkijken: directeur Stichting Hulp Vervolgde Christenen vertelt over bezoek aan Nigeria

Nigeria wordt op dit moment geteisterd door conflicten en toenemend geweld, waardoor het land in grote chaos verkeert. Ontvoeringen en gewelddaden zijn aan de orde van de dag. Ook christenen zijn regelmatig doelwit en worden getroffen door ernstig ge

Ds. M. Messemaker
Video

Ds. Messemaker vertelt over begin predikantschap: "Wat een vreugde om de Heere te dienen"

"Wat een vreugde om voluit in de dienst des Heeren te mogen staan, voltijds Hem te mogen dienen en vooral een eigen gemeente te hebben die je op de preekstoel bedienen mag", aldus ds. M. Messemaker. De hervormde predikant vertelde onlangs in de serie

President Donald Trump
Nieuws

Trump staat open voor gesprek met paus na stevige kritiek op immigratiebeleid

De Amerikaanse president Donald Trump zegt bereid te zijn om paus Leo XIV te ontmoeten. Dat vertelde hij in een interview met Politico. Trump stelde in datzelfde interview dat hij niet wist van de kritiek die de paus eerder op zijn immigratiebeleid u

Harimalala
Video

Mercy Ships biedt hoop: hoe één operatie Harimalala weer liet ademen

Harimalala uit Madagaskar leefde jarenlang met een snel groeiend gezwel in haar nek. De zwelling maakte tillen moeilijk, later zelfs slikken en ademen. Hulp was nergens te vinden, totdat de Africa Mercy aanmeerde. Aan boord van het ziekenhuisschip va

Jongerenkoor Chenánja
Video

Lied vol verwachting: Chenánja brengt krachtige kerstboodschap ten gehore

Het Reformatorisch Jongerenkoor Chenánja brengt een krachtige en sfeervolle uitvoering van Het volk dat in duisternis wandelt, opgenomen tijdens het kerstconcert in de Oude Kerk in Ede. De woorden uit Jesaja 9 klinken hoopvol en wijzen vooruit naar h

Meerartikelen

Advent
Video

Wat houdt Advent precies in? Bekijk de video

We leven in de Adventsperiode. Voor veel christenen is dit een tijd van verwachting en voorbereiding. Maar wat houdt Advent precies in en welke gebruiken horen daarbij? Credo maakte een duidelijke en toegankelijke video die laat zien hoe katholieken

Leander Janse
Video

Leander Janse legt uit waarom christenen soms net Jona zijn

Spreker Leander Janse laat zien hoe Jona niet alleen vlucht voor zijn opdracht, maar ook voor God: een herkenbare beweging voor veel gelovigen. Wat drijft ons om weg te lopen wanneer Gods weg moeilijk lijkt? En hoe openbaart God juist in onze vlucht

Hans Reinders
Column

Hoogbegaafden in de kerk: een mismatch?

Het winterwerk in kerken is een spannende tijd voor zowel de catecheten als voor de catechisanten. Spannend is het vooral voor catechisanten die zich ongemakkelijk voelen in groepen. Voor hen is catechisatie soms zelfs een lijdensweg. Dit zijn vaak c

Ds. A. C. Uitslag
Opinie

In de CGK worden feiten verdraaid en met modder gegooid

Met verbazing en verbijstering heb ik de column van collega Bram Hofland gelezen. Zijn pijn deel ik. Het verdriet om de situatie binnen de Christelijke Gereformeerde Kerken (CGK) ook. Zijn behoefte om met modder te gaan gooien bedroeft mij echter. Zi

Arsenal FC tijdens het seizoen 2024/2025
Nieuws

Voetballers Engelse topclub delen openlijk hun geloof: ‘Het brengt ons dichter bij elkaar’

Arsenal beleeft een van zijn beste seizoenen in jaren. De club staat bovenaan in zowel de Champions League als de Premier League. Opvallend: een grote groep spelers spreekt geregeld openlijk over hun christelijke geloof. Onder fans staan zij inmiddel

Parlementsgebouw Canada
Nieuws

Canada schrapt belangrijke uitzondering voor gelovigen in haatzaaiwet: christenen bezorgd

In Canada is een politieke beslissing genomen die veel gelovigen zorgen baart. Een parlementaire commissie heeft besloten een belangrijke bescherming voor religieuze sprekers uit de zogeheten haatzaaiwet te halen. Dat meldt Christian Daily Internatio

Kerk
Nieuws

Majed weigert Jemen te verlaten ondanks levensgevaar

In Jemen, een van de gevaarlijkste landen voor christenen volgens de Ranglijst Christenvervolging, is opnieuw een golf van hevige vervolging begonnen. Verschillende gelovigen zijn door de islamitische overheid gevangengezet en worden ondervraagd en g

Hasmonese stadsmuur
Nieuws

Archeologen ontdekken grote Hasmonese stadsmuur in Jeruzalem vlak voor Chanoeka

Vlak voor het Chanoekafeest hebben archeologen in Jeruzalem een bijzondere ontdekking gedaan. Dat meldt All Israel News. Tijdens de renovatie van het Tower of David Museum werd een groot deel van een oude Hasmonese stadsmuur gevonden. De vondst ligt

Ds. J. Koppelaar
Video

Ds. Koppelaar vertelt hoe een lezing van evangelist Jan van Dooijeweert hem voorgoed bijbleef

'Als ik Tilburg binnenrijd en ik zie al die flatgebouwen, dan draait mijn hart zich om in mijn lijf. Gaan nu al die duizenden mensen verloren?' Dit hoorde ds. J. Koppelaar evangelist Jan van Dooijeweert ooit tijdens een lezing zeggen. De woorden van

Ds. R. W. J. van Ommen
Nieuws

Nieuwe dominee voor NGK Daarlerveen: ds. R. W. J. van Ommen

De NGK te Daarlerveen beschikt binnenkort weer over een eigen predikant. Ds. R. W. J. van Ommen (foto) nam het uitgebrachte beroep op hem aan. In het Overijsselse dorp volgt Van Ommen ds. H. J. Visser op. Laatstgenoemde predikant stapte in 2023 over

Paganisme
Nieuws

Steeds meer Britten verlaten christelijk geloof en zoeken hun weg in spiritualiteit

Een nieuw onderzoek laat zien dat veel Britten die het christelijk geloof verlaten, niet overstappen naar een andere godsdienst, maar kiezen voor atheïsme, agnosticisme of vormen van paganisme en spiritualiteit. Volgens de onderzoekers betekent dit n

pakistan
Nieuws

Hooggerechtshof Pakistan tikt overheid op de vingers om gevaarlijk werk voor christenen

De Islamabad High Court in Pakistan heeft een einde gemaakt aan de praktijk waarbij overheidsinstellingen enkel christenen vroegen voor schoonmaak- en rioolwerk in vacatures. De rechter noemt deze formulering discriminerend en bepaalde dat vacatures