Uitspraak
Het Haagse gerechtshof stelt in haar uitspraak in de zogeheten artikel 12-procedure die Houtzager tegen de predikant had aangespannen dat het Openbaar Ministerie de juiste beslissing heeft genomen. De uitspraken van de predikant zijn volgens het hof een 'weergave van de geloofsopvatting' van Kort. 'Gelet op de gekozen bewoordingen zijn de uitlatingen naar het oordeel van het hof ook niet als onnodig grievend aan te merken', aldus het hof in de uitspraak. 'Van strafbare groepsbelediging of het aanzetten tot discriminatie is onder deze omstandigheden naar het oordeel van het hof dan ook geen sprake.' 

Brief
Terug naar twee jaar geleden. Het is maart 2020 als ds. A. Kort, predikant van de Mieraskerk in Krimpen aan den IJssel, besluit om een brief te schrijven aan het gemeentebestuur. Deze brief schreef de predikant van de oud gereformeerde gemeente in Nederland naar aanleiding van de coronamaatregelen. Het betrof een vertrouwelijke brief waarin Kort onder meer zijn waardering uitte voor de genomen zorg en verantwoordelijkheid van het gemeentebestuur in de strijd tegen het coronavirus. Daarnaast riep hij op tot bekering, zowel van de kerk als de overheid. Hij noemde daarbij enkele specifieke punten zoals abortus, euthanasie, zondagsrust en ’de roepende zonden die tegen de scheppingsorde indruisen’. Die dienen uitgebannen te worden, zo schreef de predikant in de brief.

De brief lekte uit en diverse media citeerden enkele losse zinnen. Vervolgens ontstond er op met name social media ophef. Niet lang daarna besloot Leon Houtzager, vice-voorzitter van COC Rotterdam, om aangifte te doen tegen ds. Kort. De zin waarin Kort stelt dat de ’roepende zonden die tegen de scheppingsorde indruisen’ uitgebannen moeten worden, is volgens Houtzager beledigend voor homoseksuelen. Hij stelde op Twitter dat ds. Kort met de brief bedoelde dat hij de volledige LHBTI-gemeenschap uit de samenleving wil verbannen. Ook stelde hij dat de predikant homoseksuelen als oorzaak ziet van het coronavirus.

Daarom deed hij aangifte vanwege groepsbelediging, aanzetten tot haat en discriminatie. Ook dat maakte hij via Twitter bekend: ’Aanstaande zondag doe ik aangifte tegen de Krimpense predikant die homoseksuele als oorzaak ziet van het coronavirus en de politiek in een brief heeft opgeroepen hun beleid aan te passen en LHBTI uit onze samenleving te verbannen.’ Ook anderen deden vervolgens aangifte tegen de predikant.

Openbaar Ministerie vervolgt niet
Het Openbaar Ministerie (OM) onderzocht de aangiftes, maar besloot om niet over te gaan tot vervolging van ds. Kort. ’De uitspraken van de predikant zijn gedaan in verband met zijn geloofsovertuiging. In het kader van de vrijheid van godsdienst en van meningsuiting moet het mogelijk blijven om bepaalde uitspraken te doen, ook als deze kwetsend zijn voor een bepaalde groep mensen’, aldus het OM in een reactie.

Houtzager reageerde destijds tegenover regio-omroep RTV Rijnmond door te stellen dat hij zijn strijd niet op zou geven: ”In bredere context van de brief kan de conclusie getrokken worden dat homoseksuelen mede de oorzaak zijn van het coronavirus en deze woorden zetten aan tot hout”, schreef hij in zijn aangifte. Na de aankondiging van het OM dat het niet overgaat tot vervolging, zei Houtzager bezwaar in te gaan dienen bij het gerechtshof. 

Artikel 12-procedure
Daarom nam hij topadvocaat Gerard Spong in de arm die hem voor een gereduceerd bedrag bij wilde staan in een zogeheten artikel 12-procedure. Daarbij dien je eigenlijk een klacht in tegen een door het OM genomen beslissing. Spong en Houtzager probeerden eind juli tijdens een raadkamerzitting ervoor te zorgen dat het gerechtshof van Den Haag besluit dat het OM ds. Kort alsnog moet gaan vervolgen. Het gerechtshof moest dus beslissen of het besluit van het OM om niet tot vervolging over te gaan al dan niet terecht was.

Een week later volgde er een zogeheten tussenvonnis van het gerechtshof Den Haag. Daarin besloot men op ds. Kort op te roepen voor een hoorzitting, zo wist RTV Rijnmond te melden. Er werd dus geen uitspraak gedaan door het hof, maar men besloot eerst zelf de predikant te willen horen. Daarnaast is er een tweede aangifte en ook die persoon zal door het hof gehoord worden. Hoewel dat officieel nog niets zegt, was het volgens advocaat Spong wel een indicatie: ”Een beklaagde wordt alleen gehoord als er een goede kans bestaat op vervolging. We mogen hier nog niets uit afleiden, maar het is een indicatie van waar het naartoe gaat”, reageerde hij in augustus tegenover het Algemeen Dagblad.

Hoorzitting
De bewuste hoorzitting vond 16 februari plaats. Ds. Kort werd daarbij ruim 2,5 uur gehoord. Beide partijen gaven na afloop aan niets over de inhoud te mogen zeggen. 'Onze zaak staat naar onze mening nog steeds sterk en heeft een groot maatschappelijk belang. Wij hebben alle vertrouwen in een goede afloop', liet Houtzager na afloop van de hoorzitting weten. René de Groot, de advocaat van ds. Kort, noemde het destijds "een goede zaak" dat zijn cliënt de gelegenheid had gekregen zijn kant van het verhaal te vertellen: “Het algemene beeld is nu dat de predikant ‘homofoob’ zou zijn en daardoor is zijn naam aangetast. In die zin is het een goede zaak dat mijn cliënt tijdens de hoorzitting de gelegenheid heeft kregen om zijn kant van het verhaal te laten horen. Bij het gerechtshof is na vandaag het verhaal van Leon Houtzager én van ds. Kort bekend. Nu is de vraag wie de beste argumenten naar voren heeft gebracht."

Vrijheid van godsdienst
 “Christenen moeten de gelegenheid hebben om het Woord van God door te geven, zonder dat ze bang zijn om iets verkeerds te zeggen", stelde de advocaat tegenover CIP.nl. "Dat is de kern van de vrijheid van godsdienst. In onze seculiere maatschappij moet het mogelijk zijn en blijven dat de vrijheid van godsdienst en het gelijkheidsbeginsel naast elkaar staan.”

“Sterker nog, je zou kunnen stellen dat christenen die hun overtuiging voor zichzelf houden zondigen”, vervolgde de advocaat. “Volgens de Bijbel hebben zij namelijk de opdracht om hun boodschap door te geven. De essentie van het christelijk geloof is dat je zonden aan de kaak stelt. Zwijgen of wegkijken is een zonde op zichzelf. Het valt mij op dat het in de huidige seculiere maatschappij moeilijker wordt om die boodschap uit te dragen. Dat vraagt om een zekere moed. Aan de andere kant mag van de christen verwacht worden dat hij of zij een standpunt zorgvuldig verwoordt. In deze kwestie is het vraag of ds. Kort dat zorgvuldig heeft gedaan.”

De advocaat voegde toe dat het taalveld dat de reformatorische dominee hanteert een belangrijke rol speelt. Kort schreef in zijn brief, waardoor deze zaak aan het rollen kwam, letterlijk: ‘de roepende zonden die tegen de scheppingsorde indruisen, dienen uitgebannen’. “De taal van de Statenvertaling is nog altijd de voertaal binnen de oud gereformeerde gemeenten in Nederland. Daarbuiten is die taal voor een groot gedeelte onbegrijpelijk voor moderne mensen. Die Babylonische spraakverwarring ligt aan dit geschil ten grondslag. Als mensen elkaars taal niet spreken, trekt men verkeerde conclusies.”

Geen vervolging
Het bezwaar van Leon Houtzager, inmiddels namens de VVD gekozen tot wijkraadslid in Rotterdam, is dus ongegrond verklaard. Het gerechtshof heeft geoordeeld dat het besluit van het Openbaar Ministerie om niet tot vervolging over te gaan het juiste besluit was. Tegen deze uitspraak kan geen beroep aangetekend worden. 

In een eerder interview met de Gaykrant, gaf Houtzager aan ook bij een verlies van de zaak door te blijven vechten. “Dat gaat niet gebeuren”, antwoordde hij strijdlustig toen hem gevraagd werd wat hij zou gaan doen als hij zou verliezen. Vervolgens werden opties als cassatie bij de Hoge Raad en het Europees Hof voor de Rechten van de Mens. Houtzager heeft nog niet gereageerd op de uitspraak van het hof.

Reactie Kort
René de Groot, de advocaat van ds. Kort, benadrukt tegenover CIP.nl het belang van het feit dat dat de predikant de zaak gewonnen heeft: “Het is belangrijk om je te realiseren wat een overwinning voor Leon Houtzager betekend zou hebben. De orthodox-christelijke opvatting over homoseksualiteit zou dan als ongewenst worden beschouwd. In dat geval zou de godsdienstvrijheid tot een holle frase zijn gedegradeerd.”

De predikant zelf reageert tegenover CIP.nl “met blijdschap” op de uitspraak van het gerechtshof. “Kerkelijk Nederland heeft de afgelopen maanden met mij meegeleefd. Ik blijf dezelfde en verkondig simpelweg de Bijbelse boodschap. In onze pastorie is altijd iedereen welkom, dat geldt ook voor Leon.” Lees hier de volledige reactie van ds. Kort en zijn advocaat. 

Goede zaak
SGP-leider Kees van der Staaij heeft inmiddels ook gereageerd op de uitspraak. Hij noemt het op Twitter een 'goede zaak' dat er 'geen veroordeling komt van een Nederlandse predikant die de klassiek-christelijke visie verwoordt over huwelijk en seksualiteit'. In dezelfde tweet haalt ook de zaak van de christelijke Finse politica Päivi Räsänen die vandaag werd vrijgesproken van discriminatie en belediging van homoseksuelen. Van der Staaij schrijft dat vervolging/veroordeling van Kort of Räsänen 'buitengewoon misplaatst zou zijn in landen die hoog opgeven van de vrijheid van godsdienst en meningsuiting'. 

CIP-redacteuren Patrick Simons en Jeffrey Schipper bespraken bovenstaand nieuwsfeit in de CIP Podcast. Beluister het volledige fragment vanaf minuut 4:18