Marjoke Knoop: "Duurzaam leven wordt gezien als hobby van een paar linkse christenen"

Interview
Marjoke Knoop

“Binnen de christelijke wereld is er weinig te vinden over duurzaam leven. Het speelt niet zo en dat vind ik gek”, zegt Marjoke Knoop, in antwoord op de vraag waarom ze heeft meegewerkt aan het boek Groen op hakken. Ze is getrouwd, heeft twee kinderen en werkt ook als grafisch ontwerper. 

Marjoke komt op mij over als een echte gezinsvrouw. Haar twee kinderen vragen tijdens het interview af en toe om haar aandacht. “Mama, wat is onbeleefd?” vraagt de oudste bijvoorbeeld tusendoor, hij komt vervolgens met twee creatieve voorbeelden van wat hij denkt dat het is: een kaarsenhouder of een plank die op een stuk hout is getimmerd. Marjoke spreekt hem liefdevol en geruststellend toe.

“Ik denk dat heel veel christenen gewoon met andere dingen bezig zijn. Evangeliseren vinden mensen vooral belangrijk. Ik kom vaak mensen tegen die zeggen: ‘Uiteindelijk zal God de aarde toch herscheppen dus waarom zou ik mijn best doen om het goed te houden?’ Maar volgens mij heeft God nooit de opdracht ingetrokken om goed voor de aarde te zorgen”, vertelt Marjoke.

"Het heeft mij tien tot vijftien documentaires gekost tot het doordrong: Dit wil ik echt niet meer."

“Duurzaam leven is meer dan zorgen dat de natuur een beetje oké blijft. Het sociale aspect vind ik ook heel belangrijk. Dat de kleren die we aan hebben tegen een eerlijk loon en onder goede omstandigheden gemaakt zijn. Dat kost ons meer geld, maar eigenlijk is fast fashion veel te goedkoop: de boer en de naaister betalen dan de prijs. Overigens heeft het echt wel even geduurd voor we alleen eerlijke kleding kochten."

“Dan hoor je dat de werkomstandigheden bij een bepaalde modeketen niet in de haak is, maar loop je vervolgens door de winkelstraat en zie je een leuk dingetje in de uitverkoop en dan vergeet je dat weer. Het heeft mij 10 tot 15 documentaires gekost voordat het zo diep doordrong: ‘dit wil ik echt niet meer, het is nu gewoon klaar.’ Het is iets dat tijd kost en bewustwording nodig heeft. Als je voor het eerst hoort dat vlees eten niet zo goed voor het milieu is, dan is het nogal een grote stap om het gelijk te laten staan,” zegt de schrijfster nuchter.

“Wij eten nu twee a drie keer vlees per week. Ik zou het prima vinden om over te stappen naar alleen vegetarisch eten maar voor mijn man is dat lastig. Dit is een soort compromis. Het is voor ons een stapsgewijs proces. Overigens kun je in veel gevallen natuurlijk zelf wel vegetarisch eten, zonder dat je partner daar in mee hoeft te gaan. Misschien dat ik over een jaar zeg: ‘dit wil ik echt niet, ik eet geen hap meer’. Er zijn veel mensen die groener leven dan ik. Door het schrijven van het boek ben ik ook weer een stuk wijzer geworden,” is Marjoke bescheiden.

Ik vraag Marjoke waarom het boek specifiek voor vrouwen geschreven is. “Vanuit mijn grafisch werk heb ik veel contact metuitgeverij Sestra, die zich richt op christelijke vrouwen. We zagen allebei dat veel christelijke vrouwen wel duurzamer willen leven, maar niet zo goed weten hoe. Daaruit is dit boek onstaan. Maar het is zeker geschikt voor mannen. Ook mannen doen boodschappen, reizen, shoppen, verbouwen een huis, geven cadeaus en staan onder de douche. Allemaal gebieden waarin je duurzame keuzes kunt maken.

"Binnen de christelijke wereld is er weinig te vinden over duurzaam leven. Het speelt niet zo en dat vind ik gek."

“Duurzaam leven zit ook vooral in het iets meer nadenken over dingen. Een tijd terug was ik met de kinderen naar een museum. Mijn oudste werd ziek en spuugde alles onder. Dus liep ik de Hema in om een nieuw setje kleren te kopen. Normaal gesproken koop ik geen kleren bij de Hema, maar op dat moment denk ik: ‘ja, is een beetje sneu als hij nou in die vieze kleren moet rondlopen’. Aan duurzame keuzes zitten dus ook grenzen. Maar de volgende keer denk ik eraan om een extra setje kleren mee te nemen. Net als dat je naar de winkel gaat en je eigen zakjes meeneemt om aardappels in te doen,' benadrukt de moeder van twee nog maar eens dat duurzaamheid bewustwording en een nieuwe manier van denken betreft.

“Duurzamer leven heeft ook te maken met beter omgaan met de spullen die je al hebt. We leven in zo’n wegwerpcultuur dat de prijs van iets nieuws over het algemeen vrij laag is en je dus in de verleiding komt om minder zuinig met je spullen om te gaan. Je koopt toch zo een nieuwe? Maar de impact van het maken en vervoeren van spullen is enorm. Als je dus beter zorgt voor wat je hebt, hoef je minder snel iets nieuws te kopen. En als je dan toch iets nodig hebt, koop dan als het kan tweedehands. Dubbele winst", zegt de moeder van twee kinderen.

“Duurzaam leven is ouderwets gezegd ‘goed rentmeesterschap’: goed zorgen voor datgene wat jou is toevertrouwd. Ik geloof dat dat heel Bijbels is. Inhoudelijk is het op de Bijbel geïnspireerd en er staan kleine preekjes in. Het raakt me dat christenen hier zo weinig mee bezig zijn. Als je van God houdt, dan hou je toch ook van zijn schepping? Er wordt zelden in kerken over gesproken, al zijn er een heel aantal duurzame christelijke instanties als Micha Nederland en Groene Kerken die zich hier hard voor maken. Maar het wordt vaak nog gezien als een hobby van een paar linkse christenen. Ik hoop dat dit boek veel christenen zal inspireren. Het zou, denk ik, goed zijn als deze boodschap bijvoorbeeld van een podium op Opwekking zou klinken", zegt Marjoke Knoop tot slot.

Bovenstaand artikel kwam in 2019 tot stand en wordt ter inspiratie van lezers af en toe gedeeld op de sociale mediakanalen van Cvandaag.

Praatmee

Beluister onze podcast

#386 Daniël van Deutekom & Elmar Hofstee discussiëren over genezingsdiensten
Of beluister op:

Meerartikelen

Wilkin van de Kamp
Video

Wilkin van de Kamp vertelt waarom tegenslagen helpen om geestelijk volwassen te worden

In een nieuwe aflevering van de serie 'Begin je dag met God' benadrukt Wilkin van de Kamp dat iedere christen te maken krijgt met verschillende seizoenen in het leven. Volgens de spreker en schrijver ontstaat werkelijke geestelijke volwassenheid wann

Ds. B. Jongeneel
Nieuws

Hervormde gemeente Lelystad hoopt op komst ds. B. Jongeneel

De hervormde gemeente te Lelystad ('t Lichtschip) hoopt op de komst van ds. B. Jongeneel (foto). Op de predikant werd eerder deze week een beroep uitgebracht. In Lelystad moet hij ds. C. H. Hogendoorn opvolgen. Laatstgenoemde predikant nam vorig jaar

Ds. G. van Zanden
Video

Ds. Van Zanden overwoog zijn spaargeld te beleggen totdat hij een krantenartikel las

Ds. G. van Zanden overwoog, mede op advies van zijn boekhouder, zijn spaargeld te beleggen. Maar de hervormde predikant zag er toch vanaf nadat hij in de krant een artikel las waarin een expert waarschuwde voor de schaduwkanten van het beleggen. Dit

Moskee in Pakistan
Nieuws

Christelijke familie in Pakistan vreest voor gedwongen bekering én huwelijk dochter

Een 21-jarige christelijke vrouw uit Rawalpindi (Pakistan) is volgens haar familie het slachtoffer van ontvoering, een gedwongen bekering én een schijnhuwelijk geworden. Monica Jennifer verdween op 17 november. Een paar dagen later verscheen ze in de

Ds. A. A. Egas
God

CGK-dominee bemoedigt via Refoweb twijfelende tiener over vergeving

Op Refoweb deelt een 19-jarig meisje haar diepe geloofsstrijd. Ze ervaart dat God in haar leven werkt en verlangt soms intens naar Christus’ wederkomst. Tegelijk blijft ze worstelen met één grote vraag: hoe weet ik zeker dat mijn zonden vergeven zijn

Verbonden met elkaar
Nieuws

Krachtige Week van gebed: “Ik heb me nog nooit zo geliefd gevoeld”

De eerste week van november stond in het teken van de Week van gebed voor mensen die Jezus nog niet kennen. Voor een groep schoolmoeders in Woudenberg een bijzondere tijd, waarin ze God direct aan het werk zagen. Na gebed voor Nederland, kwam één van

Nico van der Voet
Column

Zet een punt achter de discussie over kinderdoop-volwassendoop

'Onbekeerd en toch gedoopt: De bevindelijk-gereformeerde worsteling met de kinderdoop.' Dit is komend weekend het onderwerp van de jaarlijkse netwerkbijeenkomst van het Dutch Biblebelt Network. Op zaterdag 29 november wordt het doopgesprek opnieuw vo

Elisabeth
Video

Het bekeringsverhaal van Elisabeth: "Ik kon God niet pakken, tot Hij mij vond"

Jarenlang zocht Elisabeth naar houvast. Ze verlangde naar rust, maar worstelde met verslavingen, een diep gevoel van leegte en een beeld van God dat streng en ver weg leek. Hoewel ze ooit naar de kerk ging en zich liet dopen, lukte het haar niet om e

Meerartikelen

Meester voor de klas
Nieuws

ChristenUnie in actie om meer meesters voor de klas te krijgen

De Tweede Kamer spreekt deze week opnieuw over het tekort aan mannelijke leerkrachten in het basisonderwijs, een probleem dat ook in christelijke scholen breed wordt herkend. ChristenUnie-Kamerlid Don Ceder dient een nieuwe motie in die al op ruime s

Dakloos
Persbericht

ChristenUnie-jongeren luiden noodklok: dakloosheid onder jongeren stijgt

PerspectieF, ChristenUnie-jongeren ziet dakloosheid toenemen en eist een veilig en stabiel thuis voor alle jongeren. De ChristenUnie-jongeren roept samen met de jongeren van SGP, BBB, CDA, D66, Volt, GroenLinks-PvdA en Partij voor de Dieren de former

China
Nieuws

Chinese pastor na 12 jaar op vrije voeten: 'Elke dag Heilige Geest ervaren in gevangenis'

De Chinese voorganger Zhang Shaojie is op 16 november vrijgelaten. Hij heeft een gevangenisstraf van twaalf jaar volledig uitgezeten. De nu 59-jarige pastor uit de provincie Henan zei na zijn vrijlating diep dankbaar te zijn en bedankte onder meer de

Kerkgroei Frankrijk
Positief nieuws

Kerkgroei in Frankrijk: Stille opwekking onder jonge Fransen

Evangelicale kerken behoren in Frankrijk tot de snelst groeiende geloofsgroepen van het land. Dat gebeurt in een samenleving die juist sterk geseculariseerd is, waarin kerkbezoek al decennia afneemt en religie vooral wordt gezien als een privézaak. T

Soedan
Nieuws

Extremistische moslims jagen gevluchte christelijke familie op in Oeganda

Een gevluchte christelijke familie uit Soedan leeft in Oeganda in voortdurende angst. Safaa Abdalla Yousif vertelt dat extremistische moslims uit Soedan en Somalië haar gezin willen doden omdat ze zich bekeerd hebben en andere christenen helpen. De b

Peter en Ilona Pauwe
Interview

DoorBrekers-oprichters Ilona en Peter Paauwe: "Ons geloof richt zich op wie God is"

"Ik heb ontdekt dat liefhebben een werkwoord is." Met die ene zin vat Peter Paauwe veel samen van de weg die hij en zijn vrouw Ilona hebben afgelegd. In de uitzending van Hour of Power van afgelopen zondag vertelde het echtpaar Paauwe, de voorgangers

Ds. M. Klaassen
Video

Waarom ds. Klaassen aan zijn zoontje dacht toen hij Psalm 131 las

"Hij gaat zitten in de stoel, speelt ondertussen zachtjes met een autootje en vraagt niks van mij. Hij heeft alleen maar behoefte om bij mij te zijn", aldus ds. M. Klaassen. De hersteld hervormde predikant vertelde onlangs in een preek waarom hij bij

Paus Leo XIV
Nieuws

Vaticaan spreekt zich in nieuw nota expliciet uit voor huwelijk tussen man en vrouw

Het Vaticaan heeft zich deze week duidelijk uitgesproken voor het traditionele huwelijk tussen man en vrouw. Dat meldt The Christian Post. In een nieuwe nota onderstreept de Rooms-Katholieke Kerk dat het huwelijk een 'exclusieve verbintenis' is tusse

Ds. A. J. T. Ruis
Nieuws

CGK Urk brengt beroep uit op ds. A. J. T. Ruis

De CGK te Urk (Eben-Haëzer) heeft een beroep uitgebracht op ds. A. J. T. Ruis (foto). De predikant moet op Urk ds. A. van Heteren opvolgen. Laatstgenoemde predikant ging in januari 2024 met emeritaat. Op Urk kan Ruis de directe collega van ds. A. C.

Herfst
Video

Indrukwekkende natuurvideo: de wonderlijke logica achter de herfst

De herfst is weer in volle gang: gouden bladeren, vurige roodtinten en bomen die langzaam hun bladerdek verliezen. Maar waarom gebeurt dit eigenlijk? Wat is het nut van vallende bladeren? En waar komen die schitterende kleuren vandaan? In een nieuwe

Ds. M. M. van Campen
Opinie

Doopwater mag christenen niet scheiden

Door de jaren heen heb ik veel mensen gesproken die met vragen rondlopen over de doop. Soms gaat het over leeftijd: moet je dopen als kind of als volwassene? Soms gaat het over de hoeveelheid water: is besprenkelen wel genoeg of moet je onderdompelen

Erik en Tessa House of Faith
Interview

Hoe God Tessa door de woestijn heen leidde: "Hij legde een compleet plan in mijn hart"

Als moeder van drie jonge kinderen trok Tessa van Esseveld op een middag alleen het bos in. Daar gebeurde iets wat haar leven voorgoed zou veranderen. “Ik vroeg God wat Zijn plan was met mijn leven. Dat bad ik al een hele tijd. Maar die middag hoorde