Marjoke Knoop: "Duurzaam leven wordt gezien als hobby van een paar linkse christenen"

Interview
Marjoke Knoop

“Binnen de christelijke wereld is er weinig te vinden over duurzaam leven. Het speelt niet zo en dat vind ik gek”, zegt Marjoke Knoop, in antwoord op de vraag waarom ze heeft meegewerkt aan het boek Groen op hakken. Ze is getrouwd, heeft twee kinderen en werkt ook als grafisch ontwerper. 

Marjoke komt op mij over als een echte gezinsvrouw. Haar twee kinderen vragen tijdens het interview af en toe om haar aandacht. “Mama, wat is onbeleefd?” vraagt de oudste bijvoorbeeld tusendoor, hij komt vervolgens met twee creatieve voorbeelden van wat hij denkt dat het is: een kaarsenhouder of een plank die op een stuk hout is getimmerd. Marjoke spreekt hem liefdevol en geruststellend toe.

“Ik denk dat heel veel christenen gewoon met andere dingen bezig zijn. Evangeliseren vinden mensen vooral belangrijk. Ik kom vaak mensen tegen die zeggen: ‘Uiteindelijk zal God de aarde toch herscheppen dus waarom zou ik mijn best doen om het goed te houden?’ Maar volgens mij heeft God nooit de opdracht ingetrokken om goed voor de aarde te zorgen”, vertelt Marjoke.

"Het heeft mij tien tot vijftien documentaires gekost tot het doordrong: Dit wil ik echt niet meer."

“Duurzaam leven is meer dan zorgen dat de natuur een beetje oké blijft. Het sociale aspect vind ik ook heel belangrijk. Dat de kleren die we aan hebben tegen een eerlijk loon en onder goede omstandigheden gemaakt zijn. Dat kost ons meer geld, maar eigenlijk is fast fashion veel te goedkoop: de boer en de naaister betalen dan de prijs. Overigens heeft het echt wel even geduurd voor we alleen eerlijke kleding kochten."

“Dan hoor je dat de werkomstandigheden bij een bepaalde modeketen niet in de haak is, maar loop je vervolgens door de winkelstraat en zie je een leuk dingetje in de uitverkoop en dan vergeet je dat weer. Het heeft mij 10 tot 15 documentaires gekost voordat het zo diep doordrong: ‘dit wil ik echt niet meer, het is nu gewoon klaar.’ Het is iets dat tijd kost en bewustwording nodig heeft. Als je voor het eerst hoort dat vlees eten niet zo goed voor het milieu is, dan is het nogal een grote stap om het gelijk te laten staan,” zegt de schrijfster nuchter.

“Wij eten nu twee a drie keer vlees per week. Ik zou het prima vinden om over te stappen naar alleen vegetarisch eten maar voor mijn man is dat lastig. Dit is een soort compromis. Het is voor ons een stapsgewijs proces. Overigens kun je in veel gevallen natuurlijk zelf wel vegetarisch eten, zonder dat je partner daar in mee hoeft te gaan. Misschien dat ik over een jaar zeg: ‘dit wil ik echt niet, ik eet geen hap meer’. Er zijn veel mensen die groener leven dan ik. Door het schrijven van het boek ben ik ook weer een stuk wijzer geworden,” is Marjoke bescheiden.

Ik vraag Marjoke waarom het boek specifiek voor vrouwen geschreven is. “Vanuit mijn grafisch werk heb ik veel contact metuitgeverij Sestra, die zich richt op christelijke vrouwen. We zagen allebei dat veel christelijke vrouwen wel duurzamer willen leven, maar niet zo goed weten hoe. Daaruit is dit boek onstaan. Maar het is zeker geschikt voor mannen. Ook mannen doen boodschappen, reizen, shoppen, verbouwen een huis, geven cadeaus en staan onder de douche. Allemaal gebieden waarin je duurzame keuzes kunt maken.

"Binnen de christelijke wereld is er weinig te vinden over duurzaam leven. Het speelt niet zo en dat vind ik gek."

“Duurzaam leven zit ook vooral in het iets meer nadenken over dingen. Een tijd terug was ik met de kinderen naar een museum. Mijn oudste werd ziek en spuugde alles onder. Dus liep ik de Hema in om een nieuw setje kleren te kopen. Normaal gesproken koop ik geen kleren bij de Hema, maar op dat moment denk ik: ‘ja, is een beetje sneu als hij nou in die vieze kleren moet rondlopen’. Aan duurzame keuzes zitten dus ook grenzen. Maar de volgende keer denk ik eraan om een extra setje kleren mee te nemen. Net als dat je naar de winkel gaat en je eigen zakjes meeneemt om aardappels in te doen,' benadrukt de moeder van twee nog maar eens dat duurzaamheid bewustwording en een nieuwe manier van denken betreft.

“Duurzamer leven heeft ook te maken met beter omgaan met de spullen die je al hebt. We leven in zo’n wegwerpcultuur dat de prijs van iets nieuws over het algemeen vrij laag is en je dus in de verleiding komt om minder zuinig met je spullen om te gaan. Je koopt toch zo een nieuwe? Maar de impact van het maken en vervoeren van spullen is enorm. Als je dus beter zorgt voor wat je hebt, hoef je minder snel iets nieuws te kopen. En als je dan toch iets nodig hebt, koop dan als het kan tweedehands. Dubbele winst", zegt de moeder van twee kinderen.

“Duurzaam leven is ouderwets gezegd ‘goed rentmeesterschap’: goed zorgen voor datgene wat jou is toevertrouwd. Ik geloof dat dat heel Bijbels is. Inhoudelijk is het op de Bijbel geïnspireerd en er staan kleine preekjes in. Het raakt me dat christenen hier zo weinig mee bezig zijn. Als je van God houdt, dan hou je toch ook van zijn schepping? Er wordt zelden in kerken over gesproken, al zijn er een heel aantal duurzame christelijke instanties als Micha Nederland en Groene Kerken die zich hier hard voor maken. Maar het wordt vaak nog gezien als een hobby van een paar linkse christenen. Ik hoop dat dit boek veel christenen zal inspireren. Het zou, denk ik, goed zijn als deze boodschap bijvoorbeeld van een podium op Opwekking zou klinken", zegt Marjoke Knoop tot slot.

Bovenstaand artikel kwam in 2019 tot stand en wordt ter inspiratie van lezers af en toe gedeeld op de sociale mediakanalen van Cvandaag.

Praatmee

Beluister onze podcast

#390 Elisabeth van Zijl en Carolien Pape over hun diepe worsteling, geloofsreis en bevrijdingsproces
Of beluister op:

Meerartikelen

Handy en Mirjam Tims
Video

Speciale kerstuitzendingen van Hour of Power: Handy en Mirjam Tims zijn te gast op eerste kerstdag

Het is bijna kerst! Op 25 december hoor je bij Hour of Power het aangrijpende verhaal van Handy en Mirjam Tims. Ooit vierden zij Kerst gescheiden van elkaar: Handy op straat, Mirjam alleen met de kinderen. Nu vertellen ze openhartig wat er veranderde

Jacobs
Column

Chanoeka heeft ons geleerd dat er wonderen kunnen plaatsvinden

Chanoeka is achter de rug. In zijn meest recente dagboek blikt opperrabbijn Jacobs terug op de afgelopen periode. Daarbij vertelt hij onder meer dat hij kampt met een schuldcomplex dat hij probeert van zich af te schrijven. Ook vertelt de opperrabbij

SGP
Nieuws

Besluit over vrouwen op SGP-kieslijsten wordt overgelaten aan volgend kabinet

Het demissionaire kabinet neemt geen definitief standpunt in over het wettelijk verplichten van vrouwen op de kieslijsten van de SGP. Die beslissing wordt overgelaten aan een volgend kabinet. Dat blijkt uit een brief van minister Rijkaart van Binnenl

Pro-life demonstranten
Nieuws

Pro-life organisatie roept predikanten op om zich expliciet tegen abortus uit te spreken

Een pro-life organisatie roept Amerikaanse predikanten op om zich expliciet uit te spreken tegen abortus. Dat meldt The Christian Post. De oproep vindt plaats in een periode waarin meer Amerikanen de kerk bezoeken. Volgens verschillende predikanten k

Arend van der Heijden
Interview

Sterrenkok Arend van der Heijden kookt voor daklozen: “Ik wilde iets goeds doen"

Hij kookte voor Madonna en Bruce Springsteen, maar vandaag staat Arend van der Heijden liever in een keuken waar mensen binnenkomen die honger hebben, naar eten én naar aandacht. In Hour of Power vertelt hij hoe een moment bij het sterfbed van zijn v

Sander & Angela
Video

Sander & Angela brengen nieuwe kerstsingle uit: 'Wat een wonder'

Sander & Angela hebben onlangs hun nieuwe kerstsingle Wat een wonder uitgebracht. In het lied wijzen zij op Jezus: het ware wonder waar kerst om draait. Tegelijk benadrukt de single dat dit wonder niet alleen iets van toen is, maar ook vandaag de dag

Wilkin van de Kamp
Video

Wilkin van de Kamp legt uit waarom het een voorrecht is als God je snoeit

In het herfstseizoen verliezen de bomen hun bladeren en daardoor is beter te zien welke takken eventueel gesnoeid moeten worden. Beschadigde, zieke of dode takken worden verwijderd, zodat de gezonde takken sterker kunnen worden om het gewicht van rij

Ds. A. T. Vergunst
Video

Ds. Vergunst: "Mijn kinderen legden tekeningen en teddyberen in hun moeders kist"

Ds. A. T. Vergunst verloor in 1996 zijn eerste vrouw ten gevolge van een ernstige hersentumor. Ze werd slechts 29 jaar oud en de predikant bleef met vijf jonge kinderen achter. In een recente lezing, waarin rouw centraal stond, vertelde de GerGem-pre

Meerartikelen

Ron van der Spoel
Video

Ron van der Spoel behandelt Psalm 88: 'Een klaaglied van mensen die een afwezige God ervaren'

In een nieuwe video van IZB behandelt predikant Ron van der Spoel Psalm 88. In deze Psalm klinkt een gezamenlijk klaaglied waarin mensen samen hun nood uitspreken. Gedeelde smart wordt zo werkelijk halve smart. De psalm verwoordt het gevoel van Gods

EO Kerst
Persbericht

EO viert Kerst met muzikale kerkdiensten van Mozaiek en Sela

Met Kerst zendt de EO twee bijzondere kerstdiensten uit. Op kerstavond staat de uitzending in het teken van de grote kerstviering van Mozaiek0318 vanuit de Basiliek in Veenendaal. Op eerste kerstdag volgt de speciale Nederland Zingt-kerstuitzending m

Francis van Broekhuizen
Persbericht

Nieuwe kerstserie over Maria bij KRO-NCRV

KRO-NCRV brengt deze kerst een nieuwe serie met Francis van Broekhuizen. In Francis en het Maria-mysterie gaat de operazangeres op reis langs plaatsen waar Maria al eeuwenlang wordt vereerd. De tweedelige serie is te zien op donderdag 25 en vrijdag 2

Kerst
Boekfragment

Vreugde midden in onzekerheid: het geheim van Maria

Maria’s lofzang, ook wel het Magnificat genoemd, is een van de meest indrukwekkende geloofsliederen in de Bijbel. Maria is nog een jong meisje. Ze is ongetrouwd en zwanger onder bijzondere omstandigheden. Ze zal ongetwijfeld bang en onzeker zijn gewe

Chris Verhagen
Interview

De kerstboodschap van apologeet Chris Verhagen: "Gretig gebruik maken van openheid"

Het kerstfeest vieren leefde voor Chris Verhagen jarenlang niet zo. Hij was er zelfs sceptisch over. Tot de apologeet en ouderling in een Roemeense gemeente zijn vrouw leerde kennen en kerst in Roemenië meemaakte. “Van de openheid in onze samenleving

Rina Molenaar, Woord en Daad
Interview

Dit leren we van christenen wereldwijd: "In de wanhoop blijven ze naar boven kijken"

Wat kunnen we als westerse christenen leren van broeders en zusters leren in het Zuiden? Woord en Daad-directeur Rina Molenaar spreekt voor de leergang Christelijke professional in een seculiere samenleving van Driestar educatief over die vraag. “Wat

Marijn Burkunk
Column

Meer dan lichtjes en heidense boom: de diepe betekenis van Kerst

Als ik door het stadje wandel waar ik woon, kom ik miljoenen lichtjes tegen. Op de Veldpoortbrug, aan de takken van de grote platanen op de markt, aan de lantaarnpalen. Een zee van lichtende spikkeltjes in de duisternis van de winteravond. Ook de win

Ds. N. H. de Graaf
Nieuws

Hervormde gemeente Hoornaar brengt beroep uit op ds. N. H. de Graaf

De hervormde gemeente te Hoornaar hoopt op de komst van ds. N. H. de Graaf (foto). Op de predikant werd deze week een beroep uitgebracht. In het Zuid-Hollandse dorp moet De Graaf ds. H. Klink opvolgen. Laatstgenoemde predikant ging vorig jaar, na een

Rose Docherty
Nieuws

Schotse pro-life activiste (75) voor de rechter na aanbod tot gesprek bij abortuskliniek

De Schotse christelijke pro-life activiste Rose Docherty (75) is vrijdag voor de rechter verschenen in Glasgow. Dat meldt Christian Today. Docherty werd gearresteerd nadat zij binnen de bufferzone van een abortuskliniek een bord vasthield met de teks

china
Nieuws

Arrestatiegolf onder christenen in China roept zorgen op over godsdienstvrijheid

Chinese autoriteiten hebben in de provincie Zhejiang grootschalige arrestaties uitgevoerd onder christenen. Dat meldt waakhondorganisatie ChinaAid. Volgens de organisatie werden in het plaatsje Yayang gedurende meerdere dagen zeker twaalf kerkelijke

Nico van der Voet
Podcast

Theoloog Nico van der Voet: “Herdoop is vaak theologisch niet nodig”

In de Cvandaag podcast pleit theoloog Nico van der Voet voor een herwaardering van de doop zoals die al ontvangen is. Volgens hem wordt herdopen in veel kerken gezien als een nieuw en noodzakelijk begin, maar mist deze gedachte een diep Bijbels besef

Belder
Opinie

Zeven hoofdzonden: Maak van Kerst geen verduiveld vreetfestijn

De zeven hoofdzonden zijn vandaag de dag nog steeds actueel. In een columnreeks bespreekt Ds. J. Belder de komende maanden elke maand één van deze hoofdzonden. Met het naderende kerst in het achterhoofd, gaat het deze keer over vraatzucht. De predika