Marjoke Knoop: "Duurzaam leven wordt gezien als hobby van een paar linkse christenen"

Interview
Marjoke Knoop

“Binnen de christelijke wereld is er weinig te vinden over duurzaam leven. Het speelt niet zo en dat vind ik gek”, zegt Marjoke Knoop, in antwoord op de vraag waarom ze heeft meegewerkt aan het boek Groen op hakken. Ze is getrouwd, heeft twee kinderen en werkt ook als grafisch ontwerper. 

Marjoke komt op mij over als een echte gezinsvrouw. Haar twee kinderen vragen tijdens het interview af en toe om haar aandacht. “Mama, wat is onbeleefd?” vraagt de oudste bijvoorbeeld tusendoor, hij komt vervolgens met twee creatieve voorbeelden van wat hij denkt dat het is: een kaarsenhouder of een plank die op een stuk hout is getimmerd. Marjoke spreekt hem liefdevol en geruststellend toe.

“Ik denk dat heel veel christenen gewoon met andere dingen bezig zijn. Evangeliseren vinden mensen vooral belangrijk. Ik kom vaak mensen tegen die zeggen: ‘Uiteindelijk zal God de aarde toch herscheppen dus waarom zou ik mijn best doen om het goed te houden?’ Maar volgens mij heeft God nooit de opdracht ingetrokken om goed voor de aarde te zorgen”, vertelt Marjoke.

"Het heeft mij tien tot vijftien documentaires gekost tot het doordrong: Dit wil ik echt niet meer."

“Duurzaam leven is meer dan zorgen dat de natuur een beetje oké blijft. Het sociale aspect vind ik ook heel belangrijk. Dat de kleren die we aan hebben tegen een eerlijk loon en onder goede omstandigheden gemaakt zijn. Dat kost ons meer geld, maar eigenlijk is fast fashion veel te goedkoop: de boer en de naaister betalen dan de prijs. Overigens heeft het echt wel even geduurd voor we alleen eerlijke kleding kochten."

“Dan hoor je dat de werkomstandigheden bij een bepaalde modeketen niet in de haak is, maar loop je vervolgens door de winkelstraat en zie je een leuk dingetje in de uitverkoop en dan vergeet je dat weer. Het heeft mij 10 tot 15 documentaires gekost voordat het zo diep doordrong: ‘dit wil ik echt niet meer, het is nu gewoon klaar.’ Het is iets dat tijd kost en bewustwording nodig heeft. Als je voor het eerst hoort dat vlees eten niet zo goed voor het milieu is, dan is het nogal een grote stap om het gelijk te laten staan,” zegt de schrijfster nuchter.

“Wij eten nu twee a drie keer vlees per week. Ik zou het prima vinden om over te stappen naar alleen vegetarisch eten maar voor mijn man is dat lastig. Dit is een soort compromis. Het is voor ons een stapsgewijs proces. Overigens kun je in veel gevallen natuurlijk zelf wel vegetarisch eten, zonder dat je partner daar in mee hoeft te gaan. Misschien dat ik over een jaar zeg: ‘dit wil ik echt niet, ik eet geen hap meer’. Er zijn veel mensen die groener leven dan ik. Door het schrijven van het boek ben ik ook weer een stuk wijzer geworden,” is Marjoke bescheiden.

Ik vraag Marjoke waarom het boek specifiek voor vrouwen geschreven is. “Vanuit mijn grafisch werk heb ik veel contact metuitgeverij Sestra, die zich richt op christelijke vrouwen. We zagen allebei dat veel christelijke vrouwen wel duurzamer willen leven, maar niet zo goed weten hoe. Daaruit is dit boek onstaan. Maar het is zeker geschikt voor mannen. Ook mannen doen boodschappen, reizen, shoppen, verbouwen een huis, geven cadeaus en staan onder de douche. Allemaal gebieden waarin je duurzame keuzes kunt maken.

"Binnen de christelijke wereld is er weinig te vinden over duurzaam leven. Het speelt niet zo en dat vind ik gek."

“Duurzaam leven zit ook vooral in het iets meer nadenken over dingen. Een tijd terug was ik met de kinderen naar een museum. Mijn oudste werd ziek en spuugde alles onder. Dus liep ik de Hema in om een nieuw setje kleren te kopen. Normaal gesproken koop ik geen kleren bij de Hema, maar op dat moment denk ik: ‘ja, is een beetje sneu als hij nou in die vieze kleren moet rondlopen’. Aan duurzame keuzes zitten dus ook grenzen. Maar de volgende keer denk ik eraan om een extra setje kleren mee te nemen. Net als dat je naar de winkel gaat en je eigen zakjes meeneemt om aardappels in te doen,' benadrukt de moeder van twee nog maar eens dat duurzaamheid bewustwording en een nieuwe manier van denken betreft.

“Duurzamer leven heeft ook te maken met beter omgaan met de spullen die je al hebt. We leven in zo’n wegwerpcultuur dat de prijs van iets nieuws over het algemeen vrij laag is en je dus in de verleiding komt om minder zuinig met je spullen om te gaan. Je koopt toch zo een nieuwe? Maar de impact van het maken en vervoeren van spullen is enorm. Als je dus beter zorgt voor wat je hebt, hoef je minder snel iets nieuws te kopen. En als je dan toch iets nodig hebt, koop dan als het kan tweedehands. Dubbele winst", zegt de moeder van twee kinderen.

“Duurzaam leven is ouderwets gezegd ‘goed rentmeesterschap’: goed zorgen voor datgene wat jou is toevertrouwd. Ik geloof dat dat heel Bijbels is. Inhoudelijk is het op de Bijbel geïnspireerd en er staan kleine preekjes in. Het raakt me dat christenen hier zo weinig mee bezig zijn. Als je van God houdt, dan hou je toch ook van zijn schepping? Er wordt zelden in kerken over gesproken, al zijn er een heel aantal duurzame christelijke instanties als Micha Nederland en Groene Kerken die zich hier hard voor maken. Maar het wordt vaak nog gezien als een hobby van een paar linkse christenen. Ik hoop dat dit boek veel christenen zal inspireren. Het zou, denk ik, goed zijn als deze boodschap bijvoorbeeld van een podium op Opwekking zou klinken", zegt Marjoke Knoop tot slot.

Bovenstaand artikel kwam in 2019 tot stand en wordt ter inspiratie van lezers af en toe gedeeld op de sociale mediakanalen van Cvandaag.

Praatmee

Beluister onze podcast

#357 Harmen Niemeijer en Steef Post discussiëren over kerkasiel in Kampen
Of beluister op:
Luister naar
0:00

Meerartikelen

Diederik van Dijk
Nieuws

SGP verbijsterd: "Onze straten en steden worden gevuld met antisemitische drek"

SGP-Kamerlid Diederik van Dijk voelde zich afgelopen weekeinde een vreemde in zijn eigen land. Dat vertelde hij dinsdag tijdens het wekelijkse Vragenuur in de Tweede Kamer. De reden? Tijdens een demonstratie verkleedde een man zich als Hamas-strijder

Judy Henderson
Positief nieuws

Vrouw verbleef 35 jaar onterecht in gevangenis: "Jezus gaf me de kracht om op te staan"

In 2017 zakte Judy Henderson op haar knieën in een gevangenis in Missouri. Na 35 jaar onterecht vast te hebben gezeten voor een misdrijf dat ze niet had gepleegd, kreeg ze onverwachts gratie van gouverneur Eric Greitens. “Hij pakte me bij de schouder

ds. A. Simons
Video

Ds. Simons vertelt verhaal over verjaardagscadeau van domineeszoon

"Er was een vrouw die was op een gezelschap geweest. Dat kwam vroeger vaak voor, dat Gods kinderen samenkwamen. En die vrouw wilde ook wel eens horen wat kinderen van God tegen elkaar vertelden. Maar in plaats van dat ze daar geestelijk door opgebeur

Bikker
Nieuws

ChristenUnie dreigt motie van wantrouwen tegen PVV-minister van Asiel te steunen

ChristenUnie twijfelt of het nog genoeg vertrouwen heeft in minister Marjolein Faber van Asiel en Migratie. Dat blijkt uit de woorden van fractievoorzitter Mirjam Bikker tijdens het wekelijkse Vragenuur in de Tweede Kamer. Daardoor bestaat de kans da

pastor
Nieuws

Mysterieuze dood van pastor schokt christelijke gemeenschap India

De plotselinge en mysterieuze dood van pastor Praveen Pagadala (45) heeft diepe sporen nagelaten binnen de christelijke gemeenschap van Zuid-India. De geliefde voorganger uit Hyderabad werd op 25 maart levenloos aangetroffen in een greppel langs de w

Storm op het meer
Verdieping

Een schip vol slapende leerlingen met een wakkere Jezus

Vandaag wil ik met je stilstaan bij wat misschien wel een heel bekend verhaal is uit het leven van Jezus: de storm op het meer. Of was het wel een storm? Daarover zo meteen meer. Laten we eerst lezen. Het verhaal is te vinden in Lucas 8:22-25. Op een

gebroken kruis
Nieuws

Internationale waakhond: VN laat vervolgde christenen in de steek

De Verenigde Naties falen in het beschermen van vervolgde christenen wereldwijd. Die conclusie trekt International Christian Concern (ICC), een internationale waakhond op het gebied van christenvervolging. 'Wereldwijd blijven duizenden christenen sla

Gerry Velema
Opinie

Moet een kerk scheuren vanwege dienstbare vrouwen?

Jaren geleden werd ik in de supermarkt aangesproken door iemand die wist dat ik meehielp in een kleine kerkelijke gemeente. Ze vroeg me of ‘onze gemeente’ er ook zo'n eentje was waar ze homo’s toelieten en vrouwen in het ambt. Het werd met zichtbare

Meerartikelen

Nigeria
Nieuws

Onder meer kind en zwangere vrouw vermoord bij nieuwe aanval op Nigeriaanse christenen

Een brute aanval op een christelijke boerengemeenschap in het Nigeriaanse Plateau State heeft het leven geëist van elf mensen. Onder de slachtoffers bevonden zich een zwangere vrouw, haar echtgenoot en een meisje van tien jaar. De aanval vond plaats

CVI
Nieuws

Nederlandse moskeeën willen dat OM onderzoek gaat doen naar Christenen voor Israël

Wat moskeeën in Nederland betreft gaat het Openbaar Ministerie (OM) onderzoek doen naar Christenen voor Israël en Israel Heartland. Dat verzoek hebben moskeekoepels afgelopen week aan het OM gedaan. Aanleiding is het onderzoek van Investico, BOOS en

Resultaat van de aardbeving Myanmar
Nieuws

Christenen verlenen hulp in Myanmar: "Gebed is het belangrijkste"

Duizenden doden zijn inmiddels te betreuren in Myanmar, het land dat getroffen is door een zware aardbeving. World Vision maakt zich zorgen om de situatie in het land en verleent hulp. De organisatie roept op tot gebed. "Gebed is het eerste en belang

aardbeving
Nieuws

Noodtoestand in Myanmar na zware aardbeving

Volgens staatsmedia hebben meer dan 2000 mensen het leven verloren en zijn er bijna 3500 mensen gewond geraakt bij de zware aardbeving die Myanmar op 28 maart 2025 heeft getroffen. De Junta-regering heeft de noodtoestand uitgeroepen en om internation

CGK
Nieuws

CGK verliezen opnieuw leden, maar er is ook goed nieuws

De Christelijke Gereformeerde Kerken (CGK) zijn afgelopen jaar ruim duizend leden verloren. Dat blijkt uit het nieuwe Jaarboek dat deze week verscheen. In totaal telt het kerkverband nu 66.572 leden. Het aantal leden van de kerk daalt al jaren. Er is

Capitool Kansas
Nieuws

Satanisten opgepakt na confrontatie met christenen: "Hopelijk leren ze Jezus kennen"

In de Amerikaanse staat Kansas is vrijdag een protest van satanisten uitgelopen op een gewelddadige confrontatie met christelijke tegenbetogers en de politie. Vier mensen, onder wie de leider van de satanische groep The Satanic Grotto, werden in en r

Indonesie
Nieuws

Indonesische autoriteiten blokkeren kerkbouw ondanks wettelijke goedkeuring

In de Indonesische stad Samarinda, gelegen in de provincie Oost-Kalimantan, wordt de bouw van een christelijke kerk al tien jaar tegengehouden. De Toraja Christelijke Kerk heeft inmiddels aan alle wettelijke eisen voldaan, maar krijgt desondanks geen

pakistan
Nieuws

Doodstraf voor moordenaar van Pakistaanse christen

In Pakistan is op donderdag 27 maart de moordenaar van een jonge christen ter dood veroordeeld. De 20-jarige Farhan Ul Qamar werd vorig jaar november voor de ogen van zijn familie vermoord vanwege zijn geloof. De rechter in Pasrur, in het district Si

Bangladesh
Nieuws

Bangladesh: alfabetiseringsklas van christenen tegengewerkt door moslims

Een alfabetiseringsklas voor volwassenen waar christenen met een moslimachtergrond leren lezen en schrijven in het noorden van Bangladesh, wordt al een paar maanden tegengewerkt. Lokale moslims zetten de deelnemers onder druk om niet aan de les deel

Jakob van Wielink
Interview

Jakob van Wielink vond zichzelf terug in het donker: "Zonder Goede Vrijdag geen Pasen"

Jakob van Wielink weet hoe het is om door diepe dalen te gaan. Niet als theorie, maar als levenswerkelijkheid. De identiteitscoach, transitie-expert en schrijver spreekt open over periodes waarin hij liever niet wakker werd. "Ik heb God expliciet gev

ds. J.A. van den Berg
Video

Hervormde predikant ziet overeenkomst tussen Haman en Elon Musk

"Haman is de meest gemene, brute, redeloze, hardvochtige man die je je kunt voorstellen. En toch wordt hij groot gemaakt door koning Ahasveros. Waarom laat God dit soort dingen gebeuren? Asaf had het er moeilijk mee, zo schrijft hij in Psalm 73. De g

Wilkin van de Kamp
Video

Wilkin van de Kamp: "Je wedergeboorte is geen gedragsverandering"

Wilkin van de Kamp wijst in zijn videoboodschap op een geweldig getuigenis van Petrus, afkomstig uit zijn tweede brief die hij aan de gemeenten heeft geschreven. Hij schrijft: 'De machtige God heeft aan jullie en mij alles gegeven wat nodig is om te