Marjoke Knoop: "Duurzaam leven wordt gezien als hobby van een paar linkse christenen"

Interview
Marjoke Knoop

“Binnen de christelijke wereld is er weinig te vinden over duurzaam leven. Het speelt niet zo en dat vind ik gek”, zegt Marjoke Knoop, in antwoord op de vraag waarom ze heeft meegewerkt aan het boek Groen op hakken. Ze is getrouwd, heeft twee kinderen en werkt ook als grafisch ontwerper. 

Marjoke komt op mij over als een echte gezinsvrouw. Haar twee kinderen vragen tijdens het interview af en toe om haar aandacht. “Mama, wat is onbeleefd?” vraagt de oudste bijvoorbeeld tusendoor, hij komt vervolgens met twee creatieve voorbeelden van wat hij denkt dat het is: een kaarsenhouder of een plank die op een stuk hout is getimmerd. Marjoke spreekt hem liefdevol en geruststellend toe.

“Ik denk dat heel veel christenen gewoon met andere dingen bezig zijn. Evangeliseren vinden mensen vooral belangrijk. Ik kom vaak mensen tegen die zeggen: ‘Uiteindelijk zal God de aarde toch herscheppen dus waarom zou ik mijn best doen om het goed te houden?’ Maar volgens mij heeft God nooit de opdracht ingetrokken om goed voor de aarde te zorgen”, vertelt Marjoke.

"Het heeft mij tien tot vijftien documentaires gekost tot het doordrong: Dit wil ik echt niet meer."

“Duurzaam leven is meer dan zorgen dat de natuur een beetje oké blijft. Het sociale aspect vind ik ook heel belangrijk. Dat de kleren die we aan hebben tegen een eerlijk loon en onder goede omstandigheden gemaakt zijn. Dat kost ons meer geld, maar eigenlijk is fast fashion veel te goedkoop: de boer en de naaister betalen dan de prijs. Overigens heeft het echt wel even geduurd voor we alleen eerlijke kleding kochten."

“Dan hoor je dat de werkomstandigheden bij een bepaalde modeketen niet in de haak is, maar loop je vervolgens door de winkelstraat en zie je een leuk dingetje in de uitverkoop en dan vergeet je dat weer. Het heeft mij 10 tot 15 documentaires gekost voordat het zo diep doordrong: ‘dit wil ik echt niet meer, het is nu gewoon klaar.’ Het is iets dat tijd kost en bewustwording nodig heeft. Als je voor het eerst hoort dat vlees eten niet zo goed voor het milieu is, dan is het nogal een grote stap om het gelijk te laten staan,” zegt de schrijfster nuchter.

“Wij eten nu twee a drie keer vlees per week. Ik zou het prima vinden om over te stappen naar alleen vegetarisch eten maar voor mijn man is dat lastig. Dit is een soort compromis. Het is voor ons een stapsgewijs proces. Overigens kun je in veel gevallen natuurlijk zelf wel vegetarisch eten, zonder dat je partner daar in mee hoeft te gaan. Misschien dat ik over een jaar zeg: ‘dit wil ik echt niet, ik eet geen hap meer’. Er zijn veel mensen die groener leven dan ik. Door het schrijven van het boek ben ik ook weer een stuk wijzer geworden,” is Marjoke bescheiden.

Ik vraag Marjoke waarom het boek specifiek voor vrouwen geschreven is. “Vanuit mijn grafisch werk heb ik veel contact metuitgeverij Sestra, die zich richt op christelijke vrouwen. We zagen allebei dat veel christelijke vrouwen wel duurzamer willen leven, maar niet zo goed weten hoe. Daaruit is dit boek onstaan. Maar het is zeker geschikt voor mannen. Ook mannen doen boodschappen, reizen, shoppen, verbouwen een huis, geven cadeaus en staan onder de douche. Allemaal gebieden waarin je duurzame keuzes kunt maken.

"Binnen de christelijke wereld is er weinig te vinden over duurzaam leven. Het speelt niet zo en dat vind ik gek."

“Duurzaam leven zit ook vooral in het iets meer nadenken over dingen. Een tijd terug was ik met de kinderen naar een museum. Mijn oudste werd ziek en spuugde alles onder. Dus liep ik de Hema in om een nieuw setje kleren te kopen. Normaal gesproken koop ik geen kleren bij de Hema, maar op dat moment denk ik: ‘ja, is een beetje sneu als hij nou in die vieze kleren moet rondlopen’. Aan duurzame keuzes zitten dus ook grenzen. Maar de volgende keer denk ik eraan om een extra setje kleren mee te nemen. Net als dat je naar de winkel gaat en je eigen zakjes meeneemt om aardappels in te doen,' benadrukt de moeder van twee nog maar eens dat duurzaamheid bewustwording en een nieuwe manier van denken betreft.

“Duurzamer leven heeft ook te maken met beter omgaan met de spullen die je al hebt. We leven in zo’n wegwerpcultuur dat de prijs van iets nieuws over het algemeen vrij laag is en je dus in de verleiding komt om minder zuinig met je spullen om te gaan. Je koopt toch zo een nieuwe? Maar de impact van het maken en vervoeren van spullen is enorm. Als je dus beter zorgt voor wat je hebt, hoef je minder snel iets nieuws te kopen. En als je dan toch iets nodig hebt, koop dan als het kan tweedehands. Dubbele winst", zegt de moeder van twee kinderen.

“Duurzaam leven is ouderwets gezegd ‘goed rentmeesterschap’: goed zorgen voor datgene wat jou is toevertrouwd. Ik geloof dat dat heel Bijbels is. Inhoudelijk is het op de Bijbel geïnspireerd en er staan kleine preekjes in. Het raakt me dat christenen hier zo weinig mee bezig zijn. Als je van God houdt, dan hou je toch ook van zijn schepping? Er wordt zelden in kerken over gesproken, al zijn er een heel aantal duurzame christelijke instanties als Micha Nederland en Groene Kerken die zich hier hard voor maken. Maar het wordt vaak nog gezien als een hobby van een paar linkse christenen. Ik hoop dat dit boek veel christenen zal inspireren. Het zou, denk ik, goed zijn als deze boodschap bijvoorbeeld van een podium op Opwekking zou klinken", zegt Marjoke Knoop tot slot.

Bovenstaand artikel kwam in 2019 tot stand en wordt ter inspiratie van lezers af en toe gedeeld op de sociale mediakanalen van Cvandaag.

Praatmee

Beluister onze podcast

#357 Harmen Niemeijer en Steef Post discussiëren over kerkasiel in Kampen
Of beluister op:
Luister naar
0:00

Meerartikelen

Keni
Nieuws

Evangelist Rodgers liep in Kenia dagelijks urenlang om het evangelie te delen

In de afgelegen dorpen van de Keniaanse kuststreek zet evangelist Rodgers zich met hart en ziel in om het Evangelie te verspreiden. Jarenlang trotseerde hij de hitte en moeilijke wegen, gewapend met slechts zijn Bijbel en een onwankelbare roeping. Da

Jesse en Wytske Borst
Video

Zondag in Hour of Power zijn Jesse en Wytske Borst te gast

Financiële rust en vrijheid zouden toch geweldig zijn als je dat hebt in je leven? Jesse en Wytske Borst leggen aanstaande zondag in Hour of Power uit hoe je dat kunt bereiken. En dat niet alleen, ook familierijkdom komt ter sprake. Wat is nu echte r

Ds. H. Ottema
Video

HHK-predikant stelt dat de duivel pijlen op het Woord afvuurt: 'Daarom is de kerk zo versplinterd"

Onder de prediking van Gods Woord komt God in je hart. Je wordt vervuld met de Heilige Geest. Maar wat nu als de duivel zijn pijlen op dat Woord van God afvuurt? Ds. H. Ottema merkte in een recente preek op dat de duivel als geen ander weet dat aanva

Tabitha van Krimpen & Jort van Slooten
Video

Tabitha van Krimpen en Jort van Slooten over het allereerste christelijke filmfestival van Nederland

Op 4 en 5 april vindt in de Pathé-bioscoop in Ede het allereerste christelijke filmfestival van Nederland plaats: Reflect. Bezoekers kunnen genieten van exclusieve filmvertoningen, premières, panelgesprekken en workshops. De organisatie wil een platf

Johan Schep
Video

Johan Schep over de tweede ontmoeting tussen onderkoning Jozef en zijn broers

In de serie 'Jozef' van Growing Faith Nederland behandelt Johan Schep het levensverhaal van Jozef. Zijn broers verkochten Jozef op jonge leeftijd als slaaf. Uiteindelijk zou Jozef terechtkomen in Egypte, waar hij zou dienen onder Potifar. Ondanks zij

ADEM Project
Persbericht

ADEM Project brengt zomerse nieuwe single 'Hallelujah' uit

ADEM Project bracht op vrijdag 28 februari de sprankelende nieuwe single 'Hallelujah' uit. Dit vrolijke, midtempo nummer met een frisse zomerse vibe is sinds die dag te beluisteren op Apple Music, Spotify en andere streamingdiensten.   Een moderne ps

Willem Ouweneel
Video

Hoe moeten Joden en christenen zich tot elkaar verhouden? Willem Ouweneel antwoordt

Al eeuwenlang wordt het Joodse volk vervolgd. Christenen hebben zich hier ook massaal aan schuldig gemaakt. Waarom heeft de kerk zich zo vaak tegen Joden gekeerd? Hoe is die Jodenhaat ontstaan? Hoe verhouden wij ons als christenen tot Joden en wat ze

Gebed voor Trump
Nieuws

Christelijke leiders bidden met Donald Trump in Witte Huis: “God heeft zijn leven gespaard”

Een groep christelijke leiders heeft deze week in het Witte Huis samen gebeden met president Donald Trump. Volgens een van hen heeft de moordaanslag die Trump afgelopen zomer overleefde zijn band met het geloof verdiept. De bijeenkomst vond plaats in

Meerartikelen

Iran
Nieuws

Zware gevangenisstraffen voor drie Iraanse christenen

Drie Iraanse christenen zijn op 8 maart veroordeeld. In totaal kregen zij veertig jaar gevangenisstraf. De reden: het belijden van hun geloof. Het gaat om Narges Nasri, die zwanger is, Mehran Shamloui en Abbas Soori. Ze werden in november 2024 gearre

Annelijn de Gier
Opinie

PKN verlaat X: in strijd met de christelijke opdracht?

Aan het eind van februari kondigde de Protestantse Kerk in Nederland (PKN) aan het platform X te verlaten. Dat leidde tot verschillende reacties binnen de christelijke wereld. Ikzelf maakte de vergelijking met Paulus op de agora's, marktpleinen die h

Henk en Marianne ter Maaten
Interview

Henk ter Maaten evangeliseert in Limburg: "Maria staat soms boven Jezus"

Hoe evangeliseer je in een omgeving waar negen van de tien mensen rooms-katholiek zijn, maar Jezus Christus niet echt kennen? Het is de dagelijkse praktijk voor Henk en Marianne ter Maaten, die sinds 2023 uitgezonden zijn naar het Limburgse Horst. Te

Adriaan Lenglet
Nieuws

Abt van Vaals treedt terug na onderzoek naar seksueel misbruik binnen abdij

De abt van de benedictijnerabdij Sint-Benedictusberg in Vaals, Adriaan Lenglet, heeft zijn functie neergelegd. Dat schrijven verschillende media. Officieel wordt zijn vertrek toegeschreven aan zijn leeftijd en gezondheidsproblemen, maar het ontslag v

Arnold Huijgen
Nieuws

Prof. dr. Huijgen tijdens 'Jansdebat': "Het kwaad uitroeien is Gods werk"

“Ons onderscheidingsvermogen schiet tekort om het kwaad definitief uit te roeien. Dat is uiteindelijk Gods werk”, zo vertelde prof. dr. Arnold Huijgen afgelopen dinsdag. Tijdens het 'Jansdebat' in Gouda gingen theoloog Arnold Huijgen en schrijver Arn

Syrië
Nieuws

Syrische overgangsgrondwet gebaseerd op islamitische wetgeving

Na een kort opstellingsproces van minder dan twee weken heeft Syrië een overgangsgrondwet aangekondigd die het land de komende vijf jaar zal leiden. De nieuwe grondwet legt de basis voor de periode tot aan de geplande verkiezingen in 2030 en is het r

kerkasiel
Nieuws

NGK-synodevoorzitter vindt kerkasiel een daad van barmhartigheid

Kerkasiel is niet alleen een daad van barmhartigheid, maar ook een oproep tot rechtvaardigere wetgeving, zo stelt dominee Peter Sinia, synodevoorzitter van de Nederlandse Gereformeerde Kerken (NGK). Zondagavond namen vertegenwoordigers van NGK, onder

Rusland
Nieuws

Russische rechtbank verbiedt ‘extremistische’ Bijbelvertaling

De Moskouse stadsrechtbank heeft eerder deze maand een populaire Bijbelvertaling verboden en bestempeld als “extremistisch.” De uitspraak maakt het illegaal om het Nieuwe Testament: The Restoration Translation te verspreiden, een vertaling van de Chi

kerk
Nieuws

Satanische boodschap achtergelaten bij vernielde katholieke kerk in Amerikaanse stad

De politie en federale autoriteiten onderzoeken een mogelijk haatmisdrijf nadat een katholieke kerk in Wichita, Kansas, werd vernield en er een satanische boodschap werd achtergelaten. Dat meldt International Christian Concern.  Op zaterdagochtend on

Trump
Nieuws

Christelijke leiders roepen Trump op om 24 gevangengenomen christenen in Azerbeidzjan te redden

Een brede coalitie van christelijke leiders roept president Donald Trump op om zich in te zetten voor de vrijlating van 24 christelijke gevangenen in Azerbeidzjan. Deze groep bestaat uit 23 Armeense christenen en één Azerbeidzjaanse christen die volg

Tim Kuijsten
Opinie

Scheiding kerk en staat wordt wapen tegen christenen in Amsterdam

De ‘scheiding tussen kerk en staat’ is failliet. En dat komt niet door de kerk. In Amsterdam wordt steeds duidelijker welke risico’s geloofsgemeenschappen, en dus ook christenen, lopen wanneer zij in een seculier land een overheid treffen die religie

Indonesie
Nieuws

Indonesische autoriteiten blokkeren opnieuw christelijke school in Parepare

De Indonesische autoriteiten hebben opnieuw een stokje gestoken voor de bouw van de christelijke school Gamaliel in Parepare, Zuid-Sulawesi. Hoewel de bouwvergunning officieel is goedgekeurd, heeft de lokale overheid aanbevolen om de bouw stop te zet