Marjoke Knoop: "Duurzaam leven wordt gezien als hobby van een paar linkse christenen"

Interview
Marjoke Knoop

“Binnen de christelijke wereld is er weinig te vinden over duurzaam leven. Het speelt niet zo en dat vind ik gek”, zegt Marjoke Knoop, in antwoord op de vraag waarom ze heeft meegewerkt aan het boek Groen op hakken. Ze is getrouwd, heeft twee kinderen en werkt ook als grafisch ontwerper. 

Marjoke komt op mij over als een echte gezinsvrouw. Haar twee kinderen vragen tijdens het interview af en toe om haar aandacht. “Mama, wat is onbeleefd?” vraagt de oudste bijvoorbeeld tusendoor, hij komt vervolgens met twee creatieve voorbeelden van wat hij denkt dat het is: een kaarsenhouder of een plank die op een stuk hout is getimmerd. Marjoke spreekt hem liefdevol en geruststellend toe.

“Ik denk dat heel veel christenen gewoon met andere dingen bezig zijn. Evangeliseren vinden mensen vooral belangrijk. Ik kom vaak mensen tegen die zeggen: ‘Uiteindelijk zal God de aarde toch herscheppen dus waarom zou ik mijn best doen om het goed te houden?’ Maar volgens mij heeft God nooit de opdracht ingetrokken om goed voor de aarde te zorgen”, vertelt Marjoke.

"Het heeft mij tien tot vijftien documentaires gekost tot het doordrong: Dit wil ik echt niet meer."

“Duurzaam leven is meer dan zorgen dat de natuur een beetje oké blijft. Het sociale aspect vind ik ook heel belangrijk. Dat de kleren die we aan hebben tegen een eerlijk loon en onder goede omstandigheden gemaakt zijn. Dat kost ons meer geld, maar eigenlijk is fast fashion veel te goedkoop: de boer en de naaister betalen dan de prijs. Overigens heeft het echt wel even geduurd voor we alleen eerlijke kleding kochten."

“Dan hoor je dat de werkomstandigheden bij een bepaalde modeketen niet in de haak is, maar loop je vervolgens door de winkelstraat en zie je een leuk dingetje in de uitverkoop en dan vergeet je dat weer. Het heeft mij 10 tot 15 documentaires gekost voordat het zo diep doordrong: ‘dit wil ik echt niet meer, het is nu gewoon klaar.’ Het is iets dat tijd kost en bewustwording nodig heeft. Als je voor het eerst hoort dat vlees eten niet zo goed voor het milieu is, dan is het nogal een grote stap om het gelijk te laten staan,” zegt de schrijfster nuchter.

“Wij eten nu twee a drie keer vlees per week. Ik zou het prima vinden om over te stappen naar alleen vegetarisch eten maar voor mijn man is dat lastig. Dit is een soort compromis. Het is voor ons een stapsgewijs proces. Overigens kun je in veel gevallen natuurlijk zelf wel vegetarisch eten, zonder dat je partner daar in mee hoeft te gaan. Misschien dat ik over een jaar zeg: ‘dit wil ik echt niet, ik eet geen hap meer’. Er zijn veel mensen die groener leven dan ik. Door het schrijven van het boek ben ik ook weer een stuk wijzer geworden,” is Marjoke bescheiden.

Ik vraag Marjoke waarom het boek specifiek voor vrouwen geschreven is. “Vanuit mijn grafisch werk heb ik veel contact metuitgeverij Sestra, die zich richt op christelijke vrouwen. We zagen allebei dat veel christelijke vrouwen wel duurzamer willen leven, maar niet zo goed weten hoe. Daaruit is dit boek onstaan. Maar het is zeker geschikt voor mannen. Ook mannen doen boodschappen, reizen, shoppen, verbouwen een huis, geven cadeaus en staan onder de douche. Allemaal gebieden waarin je duurzame keuzes kunt maken.

"Binnen de christelijke wereld is er weinig te vinden over duurzaam leven. Het speelt niet zo en dat vind ik gek."

“Duurzaam leven zit ook vooral in het iets meer nadenken over dingen. Een tijd terug was ik met de kinderen naar een museum. Mijn oudste werd ziek en spuugde alles onder. Dus liep ik de Hema in om een nieuw setje kleren te kopen. Normaal gesproken koop ik geen kleren bij de Hema, maar op dat moment denk ik: ‘ja, is een beetje sneu als hij nou in die vieze kleren moet rondlopen’. Aan duurzame keuzes zitten dus ook grenzen. Maar de volgende keer denk ik eraan om een extra setje kleren mee te nemen. Net als dat je naar de winkel gaat en je eigen zakjes meeneemt om aardappels in te doen,' benadrukt de moeder van twee nog maar eens dat duurzaamheid bewustwording en een nieuwe manier van denken betreft.

“Duurzamer leven heeft ook te maken met beter omgaan met de spullen die je al hebt. We leven in zo’n wegwerpcultuur dat de prijs van iets nieuws over het algemeen vrij laag is en je dus in de verleiding komt om minder zuinig met je spullen om te gaan. Je koopt toch zo een nieuwe? Maar de impact van het maken en vervoeren van spullen is enorm. Als je dus beter zorgt voor wat je hebt, hoef je minder snel iets nieuws te kopen. En als je dan toch iets nodig hebt, koop dan als het kan tweedehands. Dubbele winst", zegt de moeder van twee kinderen.

“Duurzaam leven is ouderwets gezegd ‘goed rentmeesterschap’: goed zorgen voor datgene wat jou is toevertrouwd. Ik geloof dat dat heel Bijbels is. Inhoudelijk is het op de Bijbel geïnspireerd en er staan kleine preekjes in. Het raakt me dat christenen hier zo weinig mee bezig zijn. Als je van God houdt, dan hou je toch ook van zijn schepping? Er wordt zelden in kerken over gesproken, al zijn er een heel aantal duurzame christelijke instanties als Micha Nederland en Groene Kerken die zich hier hard voor maken. Maar het wordt vaak nog gezien als een hobby van een paar linkse christenen. Ik hoop dat dit boek veel christenen zal inspireren. Het zou, denk ik, goed zijn als deze boodschap bijvoorbeeld van een podium op Opwekking zou klinken", zegt Marjoke Knoop tot slot.

Bovenstaand artikel kwam in 2019 tot stand en wordt ter inspiratie van lezers af en toe gedeeld op de sociale mediakanalen van Cvandaag.

Praatmee

Beluister onze podcast

#386 Daniël van Deutekom & Elmar Hofstee discussiëren over genezingsdiensten
Of beluister op:

Meerartikelen

China
Nieuws

Chinese pastor na 12 jaar op vrije voeten: 'Elke dag Heilige Geest ervaren in gevangenis'

De Chinese voorganger Zhang Shaojie is op 16 november vrijgelaten nadat hij een gevangenisstraf van twaalf jaar volledig heeft uitgezeten. De nu 59-jarige pastor uit de provincie Henan zei na zijn vrijlating diep dankbaar te zijn en bedankte onder me

Kerkgroei Frankrijk
Positief nieuws

Kerkgroei in Frankrijk: Stille opwekking onder jonge Fransen

Evangelicale kerken behoren in Frankrijk tot de snelst groeiende geloofsgroepen van het land. Dat gebeurt in een samenleving die juist sterk geseculariseerd is, waarin kerkbezoek al decennia afneemt en religie vooral wordt gezien als een privézaak. T

Soedan
Nieuws

Extremistische moslims jagen gevluchte christelijke familie op in Oeganda

Een gevluchte christelijke familie uit Soedan leeft in Oeganda in voortdurende angst. Safaa Abdalla Yousif vertelt dat extremistische moslims uit Soedan en Somalië haar gezin willen doden omdat ze zich bekeer hebben en andere christenen helpen. De be

Peter en Ilona Pauwe
Interview

DoorBrekers-oprichters Ilona en Peter Paauwe: "Ons geloof richt zich op wie God is"

"Ik heb ontdekt dat liefhebben een werkwoord is." Met die ene zin vat Peter Paauwe veel samen van de weg die hij en zijn vrouw Ilona hebben afgelegd. In de uitzending van Hour of Power van afgelopen zondag vertelde het echtpaar Paauwe, de voorgangers

Ds. M. Klaassen
Video

Waarom ds. Klaassen aan zijn zoontje dacht toen hij Psalm 131 las

"Hij gaat zitten in de stoel, speelt ondertussen zachtjes met een autootje en vraagt niks van mij. Hij heeft alleen maar behoefte om bij mij te zijn", aldus ds. M. Klaassen. De hersteld hervormde predikant vertelde onlangs in een preek waarom hij bij

Paus Leo XIV
Nieuws

Vaticaan spreekt zich in nieuw nota expliciet uit voor huwelijk tussen man en vrouw

Het Vaticaan heeft zich deze week duidelijk uitgesproken voor het traditionele huwelijk tussen man en vrouw. Dat meldt The Christian Post. In een nieuwe nota onderstreept de Rooms-Katholieke Kerk dat het huwelijk een 'exclusieve verbintenis' is tusse

Ds. A. J. T. Ruis
Nieuws

CGK Urk brengt beroep uit op ds. A. J. T. Ruis

De CGK te Urk (Eben-Haëzer) heeft een beroep uitgebracht op ds. A. J. T. Ruis (foto). De predikant moet op Urk ds. A. van Heteren opvolgen. Laatstgenoemde predikant ging in januari 2024 met emeritaat. Op Urk kan Ruis de directe collega van ds. A. C.

Herfst
Video

Indrukwekkende natuurvideo: de wonderlijke logica achter de herfst

De herfst is weer in volle gang: gouden bladeren, vurige roodtinten en bomen die langzaam hun bladerdek verliezen. Maar waarom gebeurt dit eigenlijk? Wat is het nut van vallende bladeren. En waar komen die schitterende kleuren vandaan? In een nieuwe

Meerartikelen

Ds. Ernst Leeftink
Opinie

Nieuw kerkverband op komst: rechtmatige stap of kerkrechtelijke chaos?

Op 29 november aanstaande voltrekt zich de breuk binnen de Christelijke Gereformeerde Kerken (CGK). Op die dag komen zo'n 70 van de 181 CGK-kerken op uitnodiging van de 'Rijnsburggroep' bij elkaar in een "algemene vergadering die hetzelfde gezag heef

Ds. Bram Hofland
Opinie

Bijbel en politiek: de gevaren van snelle exegese en oppervlakkige meningen

“Heb je hem al gezien?”, werd me gevraagd. Het ging om het nieuwe filmpje van De Christelijke Apologeet. De afgelopen jaren is Chris Verhagen met zijn kanaal behoorlijk viraal gegaan. Hij raakt allerlei thema’s aan om mensen te bemoedigen in hun gelo

Matthijs Schuurman
Nieuws

Dominee zegt lidmaatschap Theologievereniging op na winst ‘Het einde van de hel’

Dominee Matthijs Schuurman uit Oldebroek heeft zijn lidmaatschap van de Vereniging voor Theologie opgezegd. Dat bevestigt hij via sociale media naar aanleiding van de verkiezing van Het einde van de hel van theoloog Reinier Sonneveld tot ‘beste theol

Opperrabbijn
Column

Wij weigeren om het Joodse zuivere vlammetje te doven

In zijn nieuwe dagboek vertelt opperrabbijn Jacobs onder meer over zijn jetlag en waar hij de afgelopen periode druk mee is geweest. Ook deelt hij hoe zijn (schoon)kleinzoon met een keppeltje terechtkwam in een pro-Palestina demonstratie in Amsterdam

Biddende moslims
Nieuws

Straatevangelist in VS veroorzaakt ophef na confrontatie met biddende moslimjongeren

In de Amerikaanse staat Texas is een video van een straatevangelist viraal gegaan nadat hij een groep moslimjongeren aansprak tijdens hun gebed, zo laat de Christian Post weten. Voor veel mensen was het een botsing van culturen, maar voor evangelist

Iznik
Nieuws

Turkse basiliek komt door dalend waterpeil na eeuwen boven water

In het Turkse Iznik is een eeuwenoude basiliek opnieuw zichtbaar geworden. De kerk uit de vierde eeuw lag jarenlang volledig onder water, maar door een dalend waterpeil is zij nu weer op het droge gekomen. Archeoloog Mustafa Sahin spreekt van een zee

Trump
Nieuws

President Trump verhoogt druk op Nigeria wegens geweld tegen christenen

De Amerikaanse president Donald Trump heeft opnieuw fel uitgehaald naar de regering van Nigeria vanwege het aanhoudende geweld tegen christenen. In een interview met Fox News Radio zei hij dat hij “echt boos” is over de situatie. Hij stelde dat de Ni

Shaun O’Sullivan
Nieuws

Britse straatprediker vrijgesproken na beschuldigingen van islamofobie

De Britse straatevangelist Shaun O’Sullivan is volledig vrijgesproken. Hij werd ervan beschuldigd een islamitische familie te hebben lastiggevallen tijdens het evangeliseren in het centrum van Swindon. De familie beweerde dat hij uitspraken deed als

Wilkin van de Kamp
Video

Hoe kan een christen vrucht dragen? Wilkin van de Kamp legt het je uit

'Vrucht dragen', het is een term die de meeste christenen wel kennen. Maar hoe draag je eigenlijk vrucht en wat is daarvoor nodig? Spreker en schrijver Wilkin van de Kamp legt het je uit in een nieuwe aflevering van de serie 'Begin je dag met God'. "

Mozambique
Nieuws

Minstens vier christenen vermoord bij nieuwe aanvallen Mozambique: "Een van hen is onthoofd"

De afgelopen dagen zijn er in het noorden van Mozambique zeker vier christenen door jihadisten vermoord. Kerk in Nood spreekt over ‘een golf aanvallen’ op verschillende dorpen. Vele christenen sloegen op de vlucht en enkele van hen werden om het leve

Duk
Nieuws

Wierd Duk beschuldigt EO van liegen in statement over incident bij talkshow

Er is online ophef ontstaan over het incident met journalist en opiniemaker Wierd Duk in het EO-programma Dit is de week. Duk besloot zaterdagavond het liveprogramma te verlaten na een persoonlijke tirade van tafelgenoot Ronit Palache. Volgens de red

Team NEM
Nieuws

De zegen is in het gaan: terugblik Jesaja 19-conferentie naar Jeruzalem

Het team van Near East Ministry (NEM) kijkt dankbaar terug op de dagen dat ze in Jeruzalem de conferentie van het volledige NEM-team mochten meemaken. Het waren waardevolle dagen van ontmoeting, gebed, aanbidding en onderwijs, zegt Maartje Burger. 'G