Marjoke Knoop: "Duurzaam leven wordt gezien als hobby van een paar linkse christenen"

Interview
Marjoke Knoop

“Binnen de christelijke wereld is er weinig te vinden over duurzaam leven. Het speelt niet zo en dat vind ik gek”, zegt Marjoke Knoop, in antwoord op de vraag waarom ze heeft meegewerkt aan het boek Groen op hakken. Ze is getrouwd, heeft twee kinderen en werkt ook als grafisch ontwerper. 

Marjoke komt op mij over als een echte gezinsvrouw. Haar twee kinderen vragen tijdens het interview af en toe om haar aandacht. “Mama, wat is onbeleefd?” vraagt de oudste bijvoorbeeld tusendoor, hij komt vervolgens met twee creatieve voorbeelden van wat hij denkt dat het is: een kaarsenhouder of een plank die op een stuk hout is getimmerd. Marjoke spreekt hem liefdevol en geruststellend toe.

“Ik denk dat heel veel christenen gewoon met andere dingen bezig zijn. Evangeliseren vinden mensen vooral belangrijk. Ik kom vaak mensen tegen die zeggen: ‘Uiteindelijk zal God de aarde toch herscheppen dus waarom zou ik mijn best doen om het goed te houden?’ Maar volgens mij heeft God nooit de opdracht ingetrokken om goed voor de aarde te zorgen”, vertelt Marjoke.

"Het heeft mij tien tot vijftien documentaires gekost tot het doordrong: Dit wil ik echt niet meer."

“Duurzaam leven is meer dan zorgen dat de natuur een beetje oké blijft. Het sociale aspect vind ik ook heel belangrijk. Dat de kleren die we aan hebben tegen een eerlijk loon en onder goede omstandigheden gemaakt zijn. Dat kost ons meer geld, maar eigenlijk is fast fashion veel te goedkoop: de boer en de naaister betalen dan de prijs. Overigens heeft het echt wel even geduurd voor we alleen eerlijke kleding kochten."

“Dan hoor je dat de werkomstandigheden bij een bepaalde modeketen niet in de haak is, maar loop je vervolgens door de winkelstraat en zie je een leuk dingetje in de uitverkoop en dan vergeet je dat weer. Het heeft mij 10 tot 15 documentaires gekost voordat het zo diep doordrong: ‘dit wil ik echt niet meer, het is nu gewoon klaar.’ Het is iets dat tijd kost en bewustwording nodig heeft. Als je voor het eerst hoort dat vlees eten niet zo goed voor het milieu is, dan is het nogal een grote stap om het gelijk te laten staan,” zegt de schrijfster nuchter.

“Wij eten nu twee a drie keer vlees per week. Ik zou het prima vinden om over te stappen naar alleen vegetarisch eten maar voor mijn man is dat lastig. Dit is een soort compromis. Het is voor ons een stapsgewijs proces. Overigens kun je in veel gevallen natuurlijk zelf wel vegetarisch eten, zonder dat je partner daar in mee hoeft te gaan. Misschien dat ik over een jaar zeg: ‘dit wil ik echt niet, ik eet geen hap meer’. Er zijn veel mensen die groener leven dan ik. Door het schrijven van het boek ben ik ook weer een stuk wijzer geworden,” is Marjoke bescheiden.

Ik vraag Marjoke waarom het boek specifiek voor vrouwen geschreven is. “Vanuit mijn grafisch werk heb ik veel contact metuitgeverij Sestra, die zich richt op christelijke vrouwen. We zagen allebei dat veel christelijke vrouwen wel duurzamer willen leven, maar niet zo goed weten hoe. Daaruit is dit boek onstaan. Maar het is zeker geschikt voor mannen. Ook mannen doen boodschappen, reizen, shoppen, verbouwen een huis, geven cadeaus en staan onder de douche. Allemaal gebieden waarin je duurzame keuzes kunt maken.

"Binnen de christelijke wereld is er weinig te vinden over duurzaam leven. Het speelt niet zo en dat vind ik gek."

“Duurzaam leven zit ook vooral in het iets meer nadenken over dingen. Een tijd terug was ik met de kinderen naar een museum. Mijn oudste werd ziek en spuugde alles onder. Dus liep ik de Hema in om een nieuw setje kleren te kopen. Normaal gesproken koop ik geen kleren bij de Hema, maar op dat moment denk ik: ‘ja, is een beetje sneu als hij nou in die vieze kleren moet rondlopen’. Aan duurzame keuzes zitten dus ook grenzen. Maar de volgende keer denk ik eraan om een extra setje kleren mee te nemen. Net als dat je naar de winkel gaat en je eigen zakjes meeneemt om aardappels in te doen,' benadrukt de moeder van twee nog maar eens dat duurzaamheid bewustwording en een nieuwe manier van denken betreft.

“Duurzamer leven heeft ook te maken met beter omgaan met de spullen die je al hebt. We leven in zo’n wegwerpcultuur dat de prijs van iets nieuws over het algemeen vrij laag is en je dus in de verleiding komt om minder zuinig met je spullen om te gaan. Je koopt toch zo een nieuwe? Maar de impact van het maken en vervoeren van spullen is enorm. Als je dus beter zorgt voor wat je hebt, hoef je minder snel iets nieuws te kopen. En als je dan toch iets nodig hebt, koop dan als het kan tweedehands. Dubbele winst", zegt de moeder van twee kinderen.

“Duurzaam leven is ouderwets gezegd ‘goed rentmeesterschap’: goed zorgen voor datgene wat jou is toevertrouwd. Ik geloof dat dat heel Bijbels is. Inhoudelijk is het op de Bijbel geïnspireerd en er staan kleine preekjes in. Het raakt me dat christenen hier zo weinig mee bezig zijn. Als je van God houdt, dan hou je toch ook van zijn schepping? Er wordt zelden in kerken over gesproken, al zijn er een heel aantal duurzame christelijke instanties als Micha Nederland en Groene Kerken die zich hier hard voor maken. Maar het wordt vaak nog gezien als een hobby van een paar linkse christenen. Ik hoop dat dit boek veel christenen zal inspireren. Het zou, denk ik, goed zijn als deze boodschap bijvoorbeeld van een podium op Opwekking zou klinken", zegt Marjoke Knoop tot slot.

Bovenstaand artikel kwam in 2019 tot stand en wordt ter inspiratie van lezers af en toe gedeeld op de sociale mediakanalen van Cvandaag.

Praatmee

Beluister onze podcast

#387 Jeffrey & drs. Jelte Alma over kerkpijn, de dominee als manager en geestelijk leiderschap
Of beluister op:

Meerartikelen

Podcast van je Leven!
Dagelijks leven

De gevaren van embryokweek: in gesprek met microbioloog en schrijver Rosanne Hertzberger

Embryo’s kweken voor wetenschappelijk onderzoek, waaronder stamcelembryo’s. Meerdere wetsvoorstellen die op korte termijn door de Tweede Kamer behandeld worden, zetten de deur open naar nieuwe technologieën waarover nog weinig maatschappelijke discus

Coöperatie Laatste Wil
Nieuws

Gerechtshof wijst 'wens' Coöperatie Laatste Wil af: hulp bij zelfdoding blijft verboden

De wens van Coöperatie Laatste Wil om de wetgeving rond hulp bij zelfdoding te versoepelen is door het gerechtshof in Den Haag afgewezen. Daarmee blijft het verbod op hulp bij zelfdoding door niet-artsen gehandhaafd. De rechterlijke uitspraak wordt m

Mercy Ships
Persbericht

Bouw nieuw ziekenhuisschip Mercy Ships van start

Mercy Ships is begonnen met de bouw van een nieuw ziekenhuisschip. De zogeheten steel cutting ceremony op de werf in Guangzhou (China) markeerde de start van de bouw van een gloednieuw ziekenhuisschip, de Africa Mercy II. Het doel voor uitbreiding va

arnhem
Nieuws

Vader 'streng christelijk horrorgezin' Apeldoorn 16 jaar de cel in voor mishandelen en misbruiken dochters

Een 61-jarige christelijke man uit Apeldoorn is door de rechtbank in Arnhem veroordeeld tot 16 jaar gevangenisstraf vanwege het jarenlang misbruiken van zijn vier minderjarige dochters. De kinderen werden over een periode van zo’n vijftien jaar verne

Concilie van Nicea
Nieuws

Christelijke leiders vieren 1.700 jaar Concilie van Nicea en roepen op tot eenheid

In het Turkse Iznik, het vroegere Nicea, hebben christelijke leiders samen een oecumenische dienst gehouden om het 1.700-jarig jubileum van het Concilie van Nicea te markeren. Paus Leo XIV, patriarch Bartholomeus en ds. Jerry Pillay, secretaris-gener

Gabriel Olivier
Nieuws

Amerikaanse straatprediker verschijnt voor Hooggerechtshof na arrestatie in Mississippi

De Amerikaanse straatprediker Gabriel Olivier staat voor het Hooggerechtshof nadat hij werd gearresteerd bij het Brandon Amphitheater in Mississippi. Olivier sprak daar met bezoekers en deelde evangelisatiefolders uit. Zijn zaak wordt gezien als een

Herma en Yorel van der Zedde
Interview

Herma van der Zedde kwam na drie maanden uit coma: "Dankzij gebed leef ik nog"

Een vleesetende bacterie, drie maanden coma en artsen die haar familie meerdere keren laten komen om afscheid te nemen. Toch zit Herma van der Zedde vandaag naast haar zoon Yorel in de studio van Hour of Power. In de uitzending van afgelopen zondag v

Wilkin van de Kamp
Video

Wilkin van de Kamp vertelt waarom het gevaarlijk is als je je overvloed niet deelt

Als christenen mogen we genieten van alle overvloed die we van God ontvangen, maar laten we deze zegeningen niet voor onszelf houden. Die oproep doet spreker en schrijver Wilkin van de Kamp in een nieuwe aflevering van de serie 'Begin je dag met God.

Meerartikelen

Ds. W. Visscher
Video

GerGem-predikant wijst op roeping om Christus te weerspiegelen in het dagelijks leven

In een recente preek over Filippenzen 4 wees ds. W. Visscher op Paulus die in dat hoofdstuk zijn eigen geloofsleven uittekent. In de vroege kerk, waar velen niet konden lezen, waren zulke voorbeelden onmisbaar om het christelijke leven te leren. Paul

Sister Marija Tatjana Zrno
Nieuws

Kroatische non neergestoken door migrant die tijdens aanval 'Allahu Akbar' riep

In Zagreb is vrijdagmiddag een katholieke zuster neergestoken door een man die volgens Kroatische media zeer waarschijnlijk een migrant is. Dat meldt The Christian Post. Getuigen meldden dat de man tijdens de aanval 'Allahu akbar' riep. De non overle

Ds. Jenno Sijtsma
Column

Waarom het Bijbelboek Job vandaag nog steeds confronteert en troost

Ds. Swüste, geboren in 1945, is bij velen bekend door zijn indrukwekkende psalmvertaling. Deze vertaling is inmiddels in de vijfde druk verschenen. In zijn nieuwe boek geeft hij zijn eigen vertaling van het Bijbelboek Job. Hij voegt daar een toeganke

Opvangplek kerk
Video

Kerk in Driebergen maakt noodplan voor opvang bij calamiteiten

De Protestantse kerk in Driebergen heeft een plan gemaakt om te kunnen dienen als opvangplek bij crisissituaties. Als verlengstuk op hun duurzaamheidsplannen willen ze hun zonnestroom ook in kunnen zetten als noodstroom voor het geval er een grootsch

Jan-Willem Grievink
Column

Leven in de eindtijd: misleiding neemt explosief toe

De Bijbel noemt veel signalen waardoor we kunnen weten dat we in de eindtijd leven. Jezus zelf heeft daar uitvoerig over gesproken, bijvoorbeeld in Mattheüs 24 en 25. Wanneer dat moment precies is, kunnen we niet weten. Toch zijn er steeds weer chris

Jeffrey Schipper
Hoofdredactioneel commentaar

Het stervensproces van de CGK als kerkverband is in volle gang

De Christelijke Gereformeerde Kerken (CGK) beleven een van de meest ingrijpende crises uit hun geschiedenis. Het kerkverband lijkt niet meer te redden, maar de realiteit dringt niet overal even diep door. Wie de ontwikkelingen het afgelopen jaar volg

Good News Church
Positief nieuws

Russische en Oekraïense christenen vinden elkaar: “Alleen Christus kan echte verzoening brengen”

Terwijl de oorlog tussen Rusland en Oekraïne bijna vier jaar duurt, ziet de Russisch-Amerikaanse voorganger Vasiliy Stupin hoe de spanningen tussen beide volken ook binnen families diepe wonden slaan. Toch ervaart hij in zijn gemeente Good News Churc

CGK-crisis
Nieuws

Hoe christenen reageren op kerkscheuring CGK

De aankondiging dat ruim zestig CGK-gemeenten een eigen landelijke vergadering vormen, heeft in christelijk Nederland veel losgemaakt. Reacties variëren van diepe droefheid over opnieuw zichtbare verdeeldheid tot opluchting dat er eindelijk duidelijk

Kerstmarkt Duitsland
Nieuws

Beveiliging Duitse kerstmarkten aangescherpt: groeiend geweld tegen christenen

In heel Duitsland openen deze weken weer de traditionele kerstmarkten. De pleinen van steden als Magdeburg, Leipzig, Neurenberg en Dresden vullen zich met licht, muziek en de geur van warme chocolademelk. Maar dit jaar liggen er ook zware veiligheids

Video
Nieuws

Soedanese bekeerling verstoten in Oeganda terwijl kerken in thuisland worden aangevallen

Een jonge Soedanese man die zich eerder dit jaar tot het christelijk geloof bekeerde, is eind oktober door familie uit huis gezet in Oeganda. Tegelijkertijd maken christenen in Soedan zich grote zorgen na nieuwe gevallen van vandalisme tegen kerken i

De Leskamer
Verdieping

Wierd Duk en apologeet vinden het tijd voor actie: "Te veel christenen volgen Jezus op afstand"

Te weinig christenen zijn zich bewust van het feit dat er sprake is van een geestelijke (cultuur)oorlog. Dit stelden de christelijke apologeet Chris Verhagen en opiniemaker Wierd Duk. Zij spraken zich afgelopen vrijdag uit tijdens de bezinningsavond

Ds. R. de Jong
Video

CGK-predikant vertelt over Franse politieagent die zich opofferde om gijzelaars te bevrijden

Ds. R. de Jong was deze zomer met zijn gezin onderweg naar Spanje toen hij vanwege bosbranden genoodzaakt was om uit te wijken naar Frankrijk. Toen de CGK-predikant uit Sliedrecht op de bebording de plaatsnaam 'Trèbes' zag staan, voerde zijn gedachte