Nelleke Plomp: "Dominees en jongeren maken de preek samen"

God 3 oktober 2018
Nelleke Plomp

“Durf als kerk te experimenteren om jongeren meer bij de preek te betrekken,” zegt Nelleke Plomp. Veel jongeren van 15-20 jaar geven aan dat de preek hen niet raakt. Nelleke werkt bij JOP, Jong Protestant en deed onderzoek naar de vraag hoe daarin verandering kan worden gebracht.

Voor je onderzoek sprak je verschillende jongeren uit de hervormde gemeente in Sliedrecht. Wat viel je op aan gesprekken met deze jongeren?
“Jongeren beseften dat niet alleen de predikant verantwoordelijk is voor de preek en de vraag of de boodschap overkomt. Ze kijken ook heel sterk naar hun eigen rol daarin. Ik hoorde opmerkingen voorbijkomen als: ‘Ik heb te weinig geslapen en kon daardoor niet opletten’, en ‘ik werd afgeleid door mensen in mijn omgeving’.”

Als ze dit constateren, proberen ze daar dan ook verandering in te brengen?
“Absoluut,” antwoordt Nelleke. “Als je jongeren en de predikant in gesprek brengt en hen vraagt om mee te denken, zoeken ze ook naar oplossingen. Tijdens gesprekken hierover heb ik verschillende ideeën voorbij horen komen, zoals: aantekeningen maken tijdens de preek en voorafgaand aan de dienst koffie drinken in plaats van erna. Ook werd er gepleit voor middelen om voor voldoende zuurstof in de kerk om het concentratievermogen op peil te houden.”

Je merkt op dat jongeren veel waarde hechten aan contact met hun predikant. Waarom?
“Het gaat niet alleen maar om één-op-één-contact. Jongeren willen graag gezien worden en het idee hebben dat zij ertoe doen. Het zou bijvoorbeeld al heel erg helpen wanneer één van de catechisatie- of jeugdleiders aan de predikant laat weten dat drie jongeren worstelen met eenzaamheid. Vervolgens kan de predikant ervoor kiezen om dit thema in zijn eerstvolgende preek te verwerken. Deze op het eerste oog kleine dingen zijn voor jongeren heel waardevol.”

"Juist door jongeren een meer centrale rol te geven kan het brede kerkelijk leven een boost krijgen."

Nelleke merkt dat jongeren en predikanten vaak de bal bij de ander neerleggen. “Ik hoor jongeren wel eens zeggen dat de dominee te saai preekt, onvoldoende voorbeelden gebruikt of zich niet in de leefwereld van jongeren heeft verdiept. Tegelijkertijd zijn er ook predikanten die erop wijzen dat er thuis soms kritisch over de preek wordt gesproken, waardoor de rol van hun kinderen wordt ondergesneeuwd. Wellicht hebben beide gelijk, maar de uitdaging is om de bal niet bij de ander neer te leggen, maar de bal samen op te pakken. Er is sprake van een gezamenlijke pijn.”

Je hebt een hervormde predikant uit Sliedrecht gevolgd. Wat valt je op aan zijn manier van werken op dit gebied?
“Hij erkent de pijn die er en gaat graag samen met de jongeren uit zijn kerk hiermee aan de slag. Zo heeft hij er zelf op een gegeven moment voor gekozen om de gemeente te tutoyeren, zodat jongeren zich veel meer onderdeel van de kerkdienst voelen. Een keuze die andere gemeenteleden voelen en ook best spannend is, maar wel wat oplevert. Uit Growing Young, grootschalig onderzoek in de Verenigde Staten bleek, dat wanneer een kerk jongeren op één zet dit beleid positieve gevolgen heeft voor de héle gemeente. Juist door jongeren een meer centrale rol te geven kan het brede kerkelijk leven een boost krijgen.”

Je laat herhaaldelijk het woord ‘pijn’ vallen. Waar zit die pijn precies?
“Gemeente ben je sámen, als Lichaam van Christus, met jong en oud. Als jongeren aangeven dat ze zich niet in de kerk thuis voelen, wordt dat niet waar gemaakt. Dat gaat veel ouders en predikanten aan het hart. Dit heeft alles te maken met het diepste verlangen van veel mensen, namelijk dat jongeren volgeling van Jezus worden. Dat kan ook buiten de kerkdienst, maar juist de eredienst is een centrale plek waar de hele gemeente bijeenkomt en God en elkaar ontmoet. Als een wezenlijk deel van de gemeente zich niet thuisvoelt in de eredienst, levert dat pijn op.”

"We leven in een netwerkcultuur waarin het past om kortlopende experimenten toe te passen."

Eén van je aanbevelingen is: ‘Durf te experimenteren’. Wat bedoel je daarmee?
“Binnen de Protestantse Kerk in Nederland (PKN) vinden we het vaak lastig om bepaalde ideeën ook daadwerkelijk te realiseren. Daar komt bij dat we vaak bang zijn dat een nieuwe vorm mislukt. Alsof iedere nieuwe vorm de komende honderd jaar goed moet functioneren. Volgens mij is dat een misverstand, als iets één of twee keer werkt, is dat ook goed. We leven in een netwerkcultuur waarin het past om kortlopende experimenten toe te passen.”

Nelleke wijst ter illustratie op interactiemomenten tijdens de preek. “Als kerk zou je ervoor kunnen kiezen om één keer in de zoveel tijd kerkgangers de gelegenheid te geven om in groepjes of één-op-één door te praten over de preek. Dit kan én hoeft zeker niet elke week. Ik herinner mij een experiment waarbij jongeren meteen na afloop van de preek duidelijk maken hoe ze de boodschap de komende tijd in hun eigen leven gaan toepassen. Ik zou zeggen: maak als jongeren met je predikant een lijst met ideeën en probeer het uit. En het zou zomaar zo kunnen zijn dat er een vorm ontstaat die voor herhaling vatbaar is of zelfs wekelijks terugkeert.”

Welke boodschap wil je jongeren en predikanten vooral meegeven?
“Dat zij een gedeelde verantwoordelijkheid hebben. Durf als predikant je te laten zien. Je hoeft het niet alleen te doen. Ook jeugdleiders en ouders hebben hierin een rol. Dominees en jongeren maken de preek samen, het is dus iets gezamenlijks. En realiseer je dat een preek iets anders is dan een toespraak. God spreekt erin mee. Durven we het ook van Hem te verwachten? Juist in dat samen luisteren en buigen over een Bijbelgedeelte gaat Gods Geest aan het werk. We kunnen niet bepalen hoe de Heilige Geest werkt. Wel kunnen we hindernissen wegnemen die dit zoveel mogelijk in de weg staan.”

Op 4 oktober licht Nelleke Plomp de bevindingen uit haar onderzoek toe tijdens de studiebijeenkomst ‘Jongeren en de preek’. Deze bijeenkomst wordt georganiseerd door JOP, de HGJB, IZB Areopagus en de Hervormde Gemeente Sliedrecht. Klik hier voor meer informatie een bekijk hier (PDF) het volledige onderzoek van Nelleke Plomp.

Praatmee

Beluister onze podcast

#369 Ds. Bram Hofland & ds. John de Groot over de hel, eeuwige straf en het laatste oordeel
Of beluister op:
Luister naar
0:00

Meerartikelen

Debby van Galen
Boekfragment

Valse profeten delen gepolijste leugens in een geestelijk jasje

Op basis van slechts de (uit de context genomen) Bijbelgedeelten en -teksten die hen uitkomen, claimen moderne valse profeten in het bezit te zijn van de ‘gave’ van profetie die te allen tijde door henzelf oproepbaar en inzetbaar is. Zij claimen zelf

 Proponent L. Schouten
Nieuws

Preekbevoegdheid verleend aan PKN-proponent door Hersteld Hervormde Kerk

Het breed moderamen van de Hersteld Hervormde Kerk (HHK) heeft proponent L. Schouten uit Elspeet per dinsdag preekbevoegdheid toegekend. Dat meldt het kerkverband op haar website. Schouten is al zo’n 35 jaar als proponent actief binnen de voormalige

Willem Lingeman
Video

Echtpaar noemt huwelijk "één groot drama": Willem Lingeman reageert

Bijbelleraar Willem Lingeman reageert in een videoboodschap op een pijnlijke huwelijksgeschiedenis van een echtpaar. Volgens het stel was hun huwelijk “zeker niet Gods wil” en noemt men het “één groot drama”. Inmiddels zijn ze gescheiden en beiden he

Apollinaris Darmawan
Nieuws

Indonesische christen op leeftijd vrijgelaten na jarenlange gevangenisstraf

Na meer dan vier jaar gevangenschap is de christelijke bekeerling Apollinaris Darmawan vrijgelaten uit de Kebon Waru-gevangenis in Indonesië. De man werd in november 2024 vervroegd vrijgelaten, nadat hij meerdere strafverminderingen kreeg. Darmawan z

Indonesische vlag
Nieuws

Honderden moslims protesteren tegen bouw Indonesische kerk

In het Indonesische Kalibaru, een dorp in de stad Depok (West-Java), protesteerden op 5 juli honderden moslims tegen de bouw van een christelijke kerk. Dit gebeurde ondanks dat de kerk alle benodigde vergunningen bezit. Op videobeelden is te zien hoe

Ds. P. den Ouden
Video

Waaraan kun je genade in je hart herkennen? HHK-predikant antwoordt

Waaraan kun je herkennen dat er genade in je hart gekomen is? Op die vraag gaf ds. P. den Ouden in een recente preek antwoord. De HHK-predikant uit Katwijk aan Zee gebruikte in zijn antwoord een citaat van Augustinus. De kerkvader had ooit een briefw

Ann Michelle Lee
Video

Aanbiddingsleidster Ann Michelle Lee aanstaande zondag te zien bij Hour of Power

Aanbiddingsleidster Ann Michelle Lee is aanstaande zondag te gast bij Hour of Power. Ze vertelt daar hoe ze God echt leerde kennen. Ook deelt ze haar droom en boodschap voor de jongere generatie. "Ik wil zoveel mogelijk mensen brengen naar het hart v

Mexico
Nieuws

Mexico: een jaar ontheemd en geen zicht op terugkeer

De maand juli markeert de trieste ‘verjaardag’ van de vlucht van honderden christenen uit hun gemeenschappen in de Mexicaanse deelstaat Chiapas. Ze moesten vrijwel alles achterlaten: hun land, huizen en dieren. Meer dan honderd christenen - van piepj

Meerartikelen

Arthur Alderliesten
Nieuws

Dolle Mina’s verstoren bijeenkomst Schreeuw om leven: directeur reageert

Afgelopen maandag verstoorden pro-abortus demonstranten een bijeenkomst van Schreeuw om leven in Gouda. De avond was bedoeld om mensen uit de achterban te informeren over het waken bij abortusklinieken. De circa 25 demonstranten - die zich presenteer

Syrie
Interview

Syrische christenen houden stand in vijandige omgeving: "God gebruikt de kerk"

"Voor veel mensen wordt de droom van een islamitische staat in Syrië steeds meer werkelijkheid. En daarin is geen plaats voor ongelovigen, zoals christenen." Aan het woord is Ibrahim Lahdo, tot voor kort woonachtig in Syrië. Cvandaag sprak met hem ov

Wilkin van de Kamp
Boekfragment

De wereld kijkt niet naar je preek, maar naar je daden

Tijdens een zendingsreis in Zuid-Afrika kreeg ik onverwacht de gelegenheid om een van de meest gevaarlijke townships in Kaapstad te bezoeken. Kolonel Bazil Vellai, lid van de kerk waar ik te gast was, had ons persoonlijk uitgenodigd om Manenberg - de

Ds. M. van Reenen
Column

Overvolle huizen: spullen verzamelen of schatten in de hemel?

Een verhuizing levert veel op: stress, chaos, drukte, dozen, helpers, een verhuiswagen die de bocht niet kan halen... Maar ook: bezinning. Al die spullen die je uit het ene huis haalt en in het andere weer neerzet, waar komt het vandaan, waar moet he

Kerk van de Heilige Familie
Nieuws

Drie doden bij aanval op katholieke kerk in Gaza: Israël start onderzoek

Bij een aanval op de Kerk van de Heilige Familie in Gaza-stad zijn donderdag drie mensen omgekomen en raakten er meerdere gewond, onder wie de priester van de parochie. De kerk, waar sinds het uitbreken van de oorlog honderden christenen schuilen, we

Jan Pool
Column

Dankbaarheid is geen luxe; het is een manier van leven

Het leven kent zowel prachtige als pijnlijke momenten. Onlangs kreeg ik de sleutel van een prachtige auto, een cadeau van een dierbare vriend voor wie ik al vijftien jaar een mentor mag zijn. Ik ontving hem met tranen van ontroering in mijn ogen. Wat

Josephat Gwajima
Nieuws

Tanzania sluit grote pinksterkerk na kritiek op mensenrechtenschendingen

De Tanzaniaanse overheid heeft de grote protestantse kerk Glory of Christ Tanzania Church gesloten. Reden: een preek waarin voorganger Josephat Gwajima sprak over mensenrechtenschendingen in het land. Zes weken na de sluiting is de kerk nog altijd di

Ds. D. J. Budding
Video

Hervormde predikant wijst op kerken waar het evangelie niet ten volle klinkt

Als je op het volmaakte offer van de Heere Jezus ziet, dan mag je weten dat je zalig wordt. Toch zijn er, met name aan de rechterflank van de reformatorische gezindte, christenen die zich afvragen of zij wel zalig kunnen worden. Die worsteling leidt

Wilkin van de Kamp
Nieuws

Wilkin van de Kamp nodigt je uit om de Plaatsvervanger van Jezus beter te leren kennen

"De Heilige Geest is de Geest van Jezus in jou Die het leven van Jezus in en door jou wil leiden", aldus Wilkin van de Kamp in een nieuwe aflevering van de serie 'Begin je dag met God'. De spreker en schrijver nodigt je in deze aflevering - en in de

Päivi Räsänen
Nieuws

Finse politica overweegt om haar kerk te verlaten na jarenlange LHBTI-strijd

De Finse politica Päivi Räsänen overweegt een definitief afscheid van de Evangelisch-Lutherse Kerk van Finland. De aanleiding: de groeiende acceptatie van homorelaties binnen de kerk en het recente besluit van een bisschop om kerken open te stellen v

Naomi Oosterhof
Podcast

Wat houdt ware vriendschap in? Beluister deze podcast

In deze podcastaflevering staat Naomi Oosterhof (foto) stil bij een thema dat ons allemaal raakt: vriendschap. Wat onderscheidt een gewone vriend van een broeder of zuster voor het leven? En hoe kijkt God eigenlijk naar vriendschappen? Naomi neemt je

Groot Letter-uitgave
Persbericht

Bijbelvereniging introduceert Groot Letter Nieuwe Testament (HSV)

Sinds vorige maand is bij de Bijbelvereniging het Nieuwe Testament in Groot Letter-uitgave verkrijgbaar. Deze speciale editie is gedrukt in de Herziene Statenvertaling (HSV) en bedoeld voor mensen die gebaat zijn bij grotere letters, zoals ouderen en