Nelleke Plomp: "Dominees en jongeren maken de preek samen"

God 3 oktober 2018
Nelleke Plomp

“Durf als kerk te experimenteren om jongeren meer bij de preek te betrekken,” zegt Nelleke Plomp. Veel jongeren van 15-20 jaar geven aan dat de preek hen niet raakt. Nelleke werkt bij JOP, Jong Protestant en deed onderzoek naar de vraag hoe daarin verandering kan worden gebracht.

Voor je onderzoek sprak je verschillende jongeren uit de hervormde gemeente in Sliedrecht. Wat viel je op aan gesprekken met deze jongeren?
“Jongeren beseften dat niet alleen de predikant verantwoordelijk is voor de preek en de vraag of de boodschap overkomt. Ze kijken ook heel sterk naar hun eigen rol daarin. Ik hoorde opmerkingen voorbijkomen als: ‘Ik heb te weinig geslapen en kon daardoor niet opletten’, en ‘ik werd afgeleid door mensen in mijn omgeving’.”

Als ze dit constateren, proberen ze daar dan ook verandering in te brengen?
“Absoluut,” antwoordt Nelleke. “Als je jongeren en de predikant in gesprek brengt en hen vraagt om mee te denken, zoeken ze ook naar oplossingen. Tijdens gesprekken hierover heb ik verschillende ideeën voorbij horen komen, zoals: aantekeningen maken tijdens de preek en voorafgaand aan de dienst koffie drinken in plaats van erna. Ook werd er gepleit voor middelen om voor voldoende zuurstof in de kerk om het concentratievermogen op peil te houden.”

Je merkt op dat jongeren veel waarde hechten aan contact met hun predikant. Waarom?
“Het gaat niet alleen maar om één-op-één-contact. Jongeren willen graag gezien worden en het idee hebben dat zij ertoe doen. Het zou bijvoorbeeld al heel erg helpen wanneer één van de catechisatie- of jeugdleiders aan de predikant laat weten dat drie jongeren worstelen met eenzaamheid. Vervolgens kan de predikant ervoor kiezen om dit thema in zijn eerstvolgende preek te verwerken. Deze op het eerste oog kleine dingen zijn voor jongeren heel waardevol.”

"Juist door jongeren een meer centrale rol te geven kan het brede kerkelijk leven een boost krijgen."

Nelleke merkt dat jongeren en predikanten vaak de bal bij de ander neerleggen. “Ik hoor jongeren wel eens zeggen dat de dominee te saai preekt, onvoldoende voorbeelden gebruikt of zich niet in de leefwereld van jongeren heeft verdiept. Tegelijkertijd zijn er ook predikanten die erop wijzen dat er thuis soms kritisch over de preek wordt gesproken, waardoor de rol van hun kinderen wordt ondergesneeuwd. Wellicht hebben beide gelijk, maar de uitdaging is om de bal niet bij de ander neer te leggen, maar de bal samen op te pakken. Er is sprake van een gezamenlijke pijn.”

Je hebt een hervormde predikant uit Sliedrecht gevolgd. Wat valt je op aan zijn manier van werken op dit gebied?
“Hij erkent de pijn die er en gaat graag samen met de jongeren uit zijn kerk hiermee aan de slag. Zo heeft hij er zelf op een gegeven moment voor gekozen om de gemeente te tutoyeren, zodat jongeren zich veel meer onderdeel van de kerkdienst voelen. Een keuze die andere gemeenteleden voelen en ook best spannend is, maar wel wat oplevert. Uit Growing Young, grootschalig onderzoek in de Verenigde Staten bleek, dat wanneer een kerk jongeren op één zet dit beleid positieve gevolgen heeft voor de héle gemeente. Juist door jongeren een meer centrale rol te geven kan het brede kerkelijk leven een boost krijgen.”

Je laat herhaaldelijk het woord ‘pijn’ vallen. Waar zit die pijn precies?
“Gemeente ben je sámen, als Lichaam van Christus, met jong en oud. Als jongeren aangeven dat ze zich niet in de kerk thuis voelen, wordt dat niet waar gemaakt. Dat gaat veel ouders en predikanten aan het hart. Dit heeft alles te maken met het diepste verlangen van veel mensen, namelijk dat jongeren volgeling van Jezus worden. Dat kan ook buiten de kerkdienst, maar juist de eredienst is een centrale plek waar de hele gemeente bijeenkomt en God en elkaar ontmoet. Als een wezenlijk deel van de gemeente zich niet thuisvoelt in de eredienst, levert dat pijn op.”

"We leven in een netwerkcultuur waarin het past om kortlopende experimenten toe te passen."

Eén van je aanbevelingen is: ‘Durf te experimenteren’. Wat bedoel je daarmee?
“Binnen de Protestantse Kerk in Nederland (PKN) vinden we het vaak lastig om bepaalde ideeën ook daadwerkelijk te realiseren. Daar komt bij dat we vaak bang zijn dat een nieuwe vorm mislukt. Alsof iedere nieuwe vorm de komende honderd jaar goed moet functioneren. Volgens mij is dat een misverstand, als iets één of twee keer werkt, is dat ook goed. We leven in een netwerkcultuur waarin het past om kortlopende experimenten toe te passen.”

Nelleke wijst ter illustratie op interactiemomenten tijdens de preek. “Als kerk zou je ervoor kunnen kiezen om één keer in de zoveel tijd kerkgangers de gelegenheid te geven om in groepjes of één-op-één door te praten over de preek. Dit kan én hoeft zeker niet elke week. Ik herinner mij een experiment waarbij jongeren meteen na afloop van de preek duidelijk maken hoe ze de boodschap de komende tijd in hun eigen leven gaan toepassen. Ik zou zeggen: maak als jongeren met je predikant een lijst met ideeën en probeer het uit. En het zou zomaar zo kunnen zijn dat er een vorm ontstaat die voor herhaling vatbaar is of zelfs wekelijks terugkeert.”

Welke boodschap wil je jongeren en predikanten vooral meegeven?
“Dat zij een gedeelde verantwoordelijkheid hebben. Durf als predikant je te laten zien. Je hoeft het niet alleen te doen. Ook jeugdleiders en ouders hebben hierin een rol. Dominees en jongeren maken de preek samen, het is dus iets gezamenlijks. En realiseer je dat een preek iets anders is dan een toespraak. God spreekt erin mee. Durven we het ook van Hem te verwachten? Juist in dat samen luisteren en buigen over een Bijbelgedeelte gaat Gods Geest aan het werk. We kunnen niet bepalen hoe de Heilige Geest werkt. Wel kunnen we hindernissen wegnemen die dit zoveel mogelijk in de weg staan.”

Op 4 oktober licht Nelleke Plomp de bevindingen uit haar onderzoek toe tijdens de studiebijeenkomst ‘Jongeren en de preek’. Deze bijeenkomst wordt georganiseerd door JOP, de HGJB, IZB Areopagus en de Hervormde Gemeente Sliedrecht. Klik hier voor meer informatie een bekijk hier (PDF) het volledige onderzoek van Nelleke Plomp.

Praatmee

Beluister onze podcast

#368 Patrick & Jeffrey over de SGP, strafbaarstelling illegaliteit en pro-Palestijnse PKN-dominees
Of beluister op:
Luister naar
0:00

Meerartikelen

Billy Graham
Nieuws

Excuses voor gebruiken van Graham-preken in anti-Trump-campagne

De politieke organisatie Evangelicals for Harris, inmiddels omgedoopt tot Evangelicals for America, heeft excuses aangeboden. De groep gebruikte preekfragmenten van de in 2018 overleden evangelist Billy Graham in een campagne tegen president Donald T

Ds. W. A. Zondag
Video

Volgens ds. Zondag kun je weten of je wel of niet uitverkoren bent

'Ben ik wel of niet uitverkoren?' Het is een vraag die met name christenen uit de rechterflank van de refogezindte bezighoudt. Volgens ds. W. A. Zondag kun je echter wél weten of je wel of niet uitverkoren bent. In onderstaand preekfragment noemt de

Henk Willem Laan
Video

Henk-Willem Laan aanstaande zondag te zien bij Hour of Power

Henk-Willem Laan is aanstaande zondag te zien bij Hour of Power. De directeur van Stichting Het Gehandicapte Kind heeft zelf een zoon die meervoudig gehandicapt is. "Joas is mijn geliefde zoon en inspiratiebron, waardoor ik dit werk ben gaan doen. Er

Uitgezet
Nieuws

Amerika zet vader én voorganger na twintig jaar uit: "We zijn uit elkaar gerukt"

Pastor Maurilio Ambrocio is na een verblijf van meer dan twintig jaar in Amerika uitgezet naar Guatemala. De 42-jarige vader van vijf kinderen leidde jarenlang de Iglesia de Santidad Vida Nueva in Florida. In april werd hij tijdens een routinematige

LHBTI
Video

Wat zegt de Bijbel over het LHBTI-denken? Documentaire op komst

In een tijd waarin liefde vooral wordt verbonden aan gevoel, zelfexpressie en identiteit, rijst de vraag: is er nog ruimte voor een andere stem? Wat zegt de Bijbel over liefde, identiteit en waarheid - en hoe verhouden die zich tot thema’s als homose

Syrie
Nieuws

Raad van Kerken vraagt in brief aan ministers steun voor Syrische christenen

De Raad van Kerken heeft in een brief aan het demissionaire kabinet om steun gevraagd voor christelijke minderheden in Syrië. Dat meldt de organisatie zelf op haar website. Reden daarvoor is dat de positie van christenen in het land steeds benarder l

pastor
Nieuws

Baptistenpredikant en gemeentelid vermoord tijdens kerkdienst in Nigeria

Tijdens een kerkelijke bijeenkomst zijn deze week een predikant en een gemeentelid van de Bege Baptistenkerk in Yaribori (Katsina, Noordwest-Nigeria) doodgeschoten. De aanval werd vermoedelijk door islamitische extremisten uitgevoerd. Een vrouwelijke

pakistan
Nieuws

Twee christelijke jongens in Pakistan vrijgesproken van blasfemie na jarenlange rechtszaak

Twee jonge christenen uit Pakistan zijn deze week vrijgesproken van blasfemie. Ze zaten bijna twee jaar vast op basis van valse beschuldigingen. De katholieke jongens Adil Babar en Simon Nadeem waren nog maar 18 en 14 jaar oud toen ze in mei 2023 wer

Meerartikelen

Jacobs
Column

Voor het bouwen van een brug zijn twee kades nodig

Opperrabbijn Jacobs was in Friesland bij een bijeenkomst als onderdeel van zijn opdracht om bruggen te bouwen. Maar dat bouwen van bruggen gaat vaak erg moeizaam, zo zet hij uiteen in zijn nieuwe onderstaande dagboek. 'Om een verbinding te maken tuss

Jan Pieter Verweij
Opinie

Tegen de stroom in: op zoek naar profetische politiek

Het kabinet is gevallen, de eerste congressen zijn geweest en de eerste lijsttrekkers benoemd. De race is begonnen. Het regent al verkiezingsbeloften: “deze keer niet met de PVV”, “deze keer maken we “het strengste asielbeleid wel waar”, “deze keer r

Diederik van Dijk
Opinie

Willekeur in wetshandhaving: liefdevol protest bestraft, haat gedoogd

Terwijl de politie toekijkt hoe activisten Joden en christenen intimideren, wordt een stille, liefdevolle pro-lifewaker ingerekend en urenlang opgesloten in een politiecel. Dit is totale willekeur. Belangrijke grondrechten zijn in het geding. Verbran

Bert-Jan Ruissen
Persbericht

Europees Parlement roept op tot betere bescherming christenen in Syrië

Het Europees Parlement heeft donderdag met grote meerderheid ingestemd met een gezamenlijke resolutie van vijf fracties waarmee de overgangsregering van Syrië wordt opgeroepen christenen en andere (religieuze) minderheden beter te beschermen. SGP-Eur

Pakistan
Nieuws

Ter dood veroordeelde christen in Pakistan na 23 jaar vrijgesproken

Na meer dan twee decennia gevangenschap is de Pakistaanse katholiek Anwar Kenneth onlangs vrijgesproken van blasfemie door het Hooggerechtshof van Pakistan. De man, die kampt met mentale problemen, zat sinds 2001 vast op beschuldiging van godslasteri

Kerk
Nieuws

Grote Duitse kerken verliezen enorme aantallen leden

Het aantal Duitsers dat lid is van de twee grote kerken in het land daalt drastisch. Dat blijkt uit nieuwe cijfers die dinsdag door de Duitse nieuwsdienst Idea werden gepubliceerd. Vooral in het oosten daalt het aantal mensen dat lid is van een kerk

Israe
Nieuws

SGP Staphorst spreekt steun uit aan Israël: "Woord 'genocide' is misplaatst en ongepast"

De SGP in Staphorst heeft in de gemeenteraad een statement afgegeven waarin men morele steun uitspreekt aan Israël, de inwoners van Israël en Joodse Nederlanders. “Het gebruik van het woord genocide en de eenzijdige veroordeling van Israël door Neder

Regenboogzebrapad
Nieuws

Engelse christen spant rechtszaak tegen gemeente aan vanwege regenboogzebrapad

Een christelijke vrouw uit het Engelse Camden, Blessing Olubanjo, spant een rechtszaak aan tegen haar gemeente. Aanleiding daarvoor is een zebrapad in de kleuren van de regenboogvlag. Volgens Olubanjo is het zebrapad een politiek statement dat haar r

Ds. D. Breure
Nieuws

Hervormde gemeente Kesteren brengt beroep uit op ds. D. Breure

De hervormde gemeente te Kesteren heeft een beroep uitgebracht op ds. D. Breure. De predikant moet in het Gelderse dorp de opvolger worden van ds. A. Snoek die in 2024 naar het Friese Driesum vertrok. Ds. Breure is sinds november 2020 verbonden aan d

Ds. K. Hoefnagel
Video

CGK-predikant over mensen die zelfmoord plegen: "Laat het oordeel aan God over"

Als iemand zelfmoord pleegt, hebben we als christenen soms al heel snel ons oordeel klaar. Maar volgens ds. K. Hoefnagel is het helemaal niet aan ons om in zo'n geval te oordelen, dat stelde hij onlangs in een preek. De christelijke gereformeerde eme

Amir Tsarfati
Column

Israël tart elke logica: God is geen mythe

Er is ‘iets’ met Israël wat politici en opiniemakers ongemakkelijk maakt. En het is niet wat ze zeggen dat het is. Zij wijzen naar politiek, nederzettingen, grenzen en oorlogen. Maar graaf onder die uitgesproken verontwaardiging en je zult iets diepe

Wilkin van de Kamp
Video

Wilkin van de Kamp vertelt hoe de discipelen werden vervuld met Gods Geest

Pinksteren ligt inmiddels alweer even achter ons, maar in een nieuwe aflevering van de serie 'Begin je dag met God' staat spreker en schrijver Wilkin van de Kamp nog een keer stil bij dit bijzondere heilsfeit. In onderstaande aflevering vertelt Van d