De bekende werkwoorden ‘worde’, ‘kome’ en ‘geschiede’ uit de eerste drie zinnen van het Onze Vader drukken een wens uit. De vertalers hebben hier gekozen voor de aanvoegende wijs. Uijl ontdekte dat dit niet de oorspronkelijke werkwoordsvorm is. “De grondtekst gebruikt de meest krachtige werkwoordsvorm die er is: de gebiedende wijs van de aorist. In de eerste en derde zin staat zelfs een gebiedende wijs in de verleden tijd.”

Een gebiedende wijs in de verleden tijd?
“Het is alsof ik boos tegen mijn kind zeg: ‘Ging naar je kamer!’ De aorist is een sterk bevel, dat in feite al uitgevoerd is op het moment van spreken. Je duldt geen tegenspraak. Het zou natuurlijk van de gekke zijn als wij God vragen of Zijn naam alstublieft geheiligd mag worden. Zijn naam is heilig. En dat zegt die eerste zin dan ook: “Ik bevestig stellig dat Uw naam geheiligd is.” Dat is een betere vertaling.

De tweede zin is in de aorist, gebiedende wijs, actief. Dat wil zeggen dat je niet bevestigt wat al is gebeurd, maar dat jij iets beveelt om nu te gebeuren. “Ik beveel uw Koninkrijk om zich hier en nu te manifesteren.” En vervolgens bevestig je weer dat Zijn wil geschied is door jouw bevel.”

Is dit niet wat brutaal?
Uijl: “Het Onze Vader was in mijn beleving altijd maar een slap gebed. Die eerste drie zinnen vond ik vrij betekenisloos en bidden voor eten en vergeving leek me niet echt relevant. Maar Jezus had een veel diepere bedoeling met het Onze Vader. Hij wilde dat we onze autoriteit zouden kennen en zouden gebruiken.”

“In de Griekse vertaling van de Tenach, de Septuagint, hebben de rabbijnen ervoor gekozen om op een paar plaatsen het Hebreeuws te vertalen naar de Griekse werkwoordsvorm aorist. Die vorm in de gebiedende wijs actief zien we terugkomen in het scheppingsverhaal. Als God zegt: “Er is licht”, dan gebruikt Hij dezelfde kracht als wanneer wij zeggen “Uw Koninkrijk komt.” Het is dus niet de vraag óf Zijn Koninkrijk komt en wanneer Zijn Koninkrijk komt. Nee, het Koninkrijk wordt werkelijkheid op het moment dat wij het uitspreken.”

“Als je op deze manier het Onze Vader gaat bidden, mag je wonderen gaan verwachten in je leven. Je activeert het Koninkrijk van God in je leven met alle goede dingen die daar bij horen. Je enige grond om deze scheppingskracht op te baseren is Jezus die ons deze woorden gegeven heeft. Daarom eindigt het gebed ook zo mooi met ‘Want van U is het Koninkrijk’. Dat herinnert ons eraan dat we niet ons eigen geluk willen scheppen, maar Zijn rijkelijke zegen voor ons.

Dit statement is getoetst op een forum voor Engelse studenten die Grieks leren en David Uijl heeft het voorgelegd aan een hoogleraar theologie die dit artikel onderschrijft, maar er niet zijn naam aan wil verbinden. Lees hier meer over het symposium ‘Maak werk van je geloof’.