De Correspondent: 'Kerk House Of Heroes dekte jarenlang misbruik toe'

Nieuws 25 oktober 2017
Misbruik

De Correspondent heeft vandaag een uitgebreide reconstructie gepubliceerd waarin een misbruikaffaire in House of Heroes te Harderwijk uit de doeken wordt gedaan. Binnen de charismatische kerk van voorganger Mattheus van der Steen zou Lisa (nu 23 jaar) in haar jeugd zijn opgevangen door een echtpaar, van wie de man en pleegvader een 'profeet' zou zijn. Die zou haar destijds hebben misbruikt, vanaf haar 15de. Lisa zou zich daar niet tegen verzet hebben omdat ze niet anders kon en bang was om uit het pleeggezin te worden gezet. Toen het misbruik binnen de kerk bekend werd, jaren later, zou voorganger Mattheus van der Steen de hele zaak in de doofpot hebben willen stoppen.

Lees het stuk op De Correspondent hier.

De hele zaak werd binnen de kerk behandeld als een buitenechtelijke affaire van Michael, in plaats van een ongepaste relatie tussen een pleegvader die zijn aangenomen dochter misbruikt, aldus journalist Karel Smouter op De Correspondent.

Deze week werd de zaak behandeld in de rechtbank. Door de officier van justitie was veertien maanden onvoorwaardelijke celstraf en een boete van 27.000 euro geëist. De rechtbank vond dat het nog onvoldoende was geïnformeerd om tot een oordeel te komen, meldt de website. De verdachte moet verder nog psychologisch en psychiatrisch worden onderzocht.

Lisa vertelt in de slachtofferverklaring over de verdachte: "Ik heb altijd al zijn opdrachten opgevolgd omdat ik dacht dat hij handelde vanuit God en ik bang was dat als ik niet luisterde naar de opdrachten van God, dat ik dan Gods zegen zou mislopen en dat er weer nieuwe demonen in mijn leven zouden komen. Dat is wat Michael altijd zei."

Hoewel Michael ontkende strafbare feiten te hebben gepleegd, wees een eerdere bekentenis op het tegendeel. Er waren namelijk opnamen gemaakt van gesprekken tussen voorganger Mattheus van der Steen van House of Heroes, verdachte Michael en slachtoffer Lisa. In deze Nijkerkse pinksterkerk waren zowel Lisa als Michael op dat moment werkzaam binnen het kinderwerk. 

Journalist Karel Smouter schrijft over de opnames met daarop de bekentenis, die waren verwijderd door Mattheus: 'In eerste instantie was de kerkleiding niet van plan de opname van de ‘biecht’ te overhandigen aan de politie. Volgens voorganger Mattheus van der Steen was deze verwijderd (omwille van de goede vrede, red.) en niet meer terug te vinden.' Pas nadat de politie er bij Mattheus van der Steen op aandrong strafbaar te zijn wanneer hij niet zou meewerken aan het onderzoek beloofde hij 'een technisch iemand te vragen hiernaar te kijken.' 

Tegenover CIP.nl verduidelijkt Karel Smouter: "Ik heb niet willen suggereren dat Van der Steen het politieonderzoek heeft tegengewerkt, alleen wat er in mijn artikel staat: dat het even duurde voordat de opname boven water kwam en dat deze aanvankelijk 'in het belang van iedereen' was verwijderd." 

De verwijderde opname met daarop de vermeende bekentenis van de verdachte werden uiteindelijk door de politie gevorderd via Erica Duenk, een pastoraal werker die Lisa begeleidde, aan wie Van der Steen de tape had toegestuurd.

Op Lisa werd in de weken na de ‘biecht’ grote druk uitgeoefend om haar verhaal niet met de politie te delen, schrijft journalist Karel Smouter. Zij zou volgens de kerkleiding evengoed schuldig zijn aan de affaire. 

‘We zijn een internationaal en nationaal bekende gemeente, en als zaken bekend worden, dan blijft dat je gewoon je hele leven achtervolgen. Dat willen we niet! Wij hebben het heel klein proberen te houden, want wij hebben niet bepaalde zaken gedaan, dat ligt tussen jou en die andere persoon. […] Ik vond het ook heel rot om dit hele proces toch wel een jaar lang samen in te gaan, en dan ineens, bats, boem, pats, politie erbij, justitie erbij, ja, dan houdt het voor ons op dat moment ook echt op.’

In een eveneens opgenomen gesprek zegt Mattheus van der Steen onder meer tegen Lisa dat hij zich zorgen maakt over het gezin van Michael. "We gaan geen keuze maken tussen jou en Michael, tussen slachtoffer en dader. […] We zijn een internationale en nationaal bekende gemeente, en als zaken bekend worden, dan blijft dat je gewoon je hele leven achtervolgen. Dat willen we niet!"

Terwijl Michael D. en zijn gezin de kerk blijven bezoeken, zou Lisa verder onder druk zijn gezet. In een opname is te horen hoe Mattheus van der Steen tegen haar zegt: "Ik dacht: als zij deze route gaat kiezen [naar de politie stappen, red.], dan haalt ze letterlijk een pot wormen open. [...] Ik had het ook verschrikkelijk hebben gevonden, zeg maar, als hij zou worden opgepakt, wat natuurlijk uiteindelijk ook gebeurd is."

Nadat Lisa een lange lijst voorvallen had opgenoemd, gaf Michael in de ‘biecht’ aan dat ‘het meeste’ hiervan op waarheid berustte. In de rechtszaal nam D. echter afstand van zijn eerder afgelegde biecht. 

In reactie op de publicatie laat Mattheus van der Steen tegenover CIP.nl weten dat het volgens hem niet zo is dat hij opnames niet heeft willen overhandigen aan politie en justitie. Hij zou de opnames pas hebben verwijderd nadat hij deze had overgedragen aan de zedenpolitie, ook al blijkt uit Whatsapp berichten die CIP.nl heeft ingezien iets anders. Lisa vroeg op 10 en 13 oktober naar de gemaakte opnames. Op 13 oktober liet Mattheus van der Steen vervolgens weten dat hij deze opnames met de bekentenis had verwijderd. Op 16 oktober appte hij Lisa dat de politie om de opnames had gevraagd en een 'technisch iemand' er naar zou laten kijken om deze te kunnen sturen.

Op 11 november geeft de politie per mail aan nog steeds niet over de opnamen te beschikken. 

De bewering dat Mattheus van der Steen het biechtgesprek met bekentenis pas heeft verwijderd nadat hij het had overgedragen aan de politie lijkt dus aannemlijkerwijs niet te kloppen. 

Er is vanaf het begin volgens Mattheus volledige samenwerking geweest tussen de kerk en de gemeente. Ook zijn de betrokken personen direct ontheven uit hun functies binnen de kerk. Verder heeft de kerk altijd aangemoedigd bij alle partijen om professionele hulp te zoeken. De quotes uit het artikel van De Correspondent die suggeren dat er sprake zou zijn van een doofpot zijn volgens hem uit de context gehaald. "We hebben dit op geen enkele manier in de doofpot willen stoppen. Op geen enkele manier." 

Volgens Mattheus is het wel zo dat niet direct de hele gemeente is ingelicht over de situatie omdat er niet alleen sprake was van een lopend onderzoek, maar men ook de families en betrokkenen, waaronder kinderen van families, in bescherming wilde nemen door het niet aan de grote klok te hangen dat hun gemeentelid verdacht werd van ernstig misbruik.

House of Heroes heeft bij monde van voorganger Daniël Renger laten weten niet in te willen gaan op de vragen van journalist Karel Smouter omdat ze hem zien als een journalist die onethisch handelt - verwijzend naar zijn eerdere artikelen over Mattheus van der Steen. Daarom mailde hij naar Smouter: ‘Zolang jij niet van plan bent te rectificeren of openlijk excuses te maken voor jouw gebrek aan journalistieke ethiek zien wij geen enkele reden om jou nu wel vertrouwen te geven door te reageren op jouw vragen.' 

Lees het hele stuk op De Correspondent hier.

Praatmee

Beluister onze podcast

#389 Martin Koornstra & Jan Pool over geloven in tijden van ziekte en een God van wonderen
Of beluister op:

Meerartikelen

Chanoeka
Analyse

Wat Chanoeka anno 2025 tot christenen te zeggen heeft

In de donkere wintermaanden wordt in Joodse huizen deze week een bijzonder licht ontstoken: het licht van Chanoeka. Dit feest vindt zijn oorsprong in een turbulente periode tussen het Oude en Nieuwe Testament, waarin trouw aan God onder zware druk st

Politie Argentinië
Getuigenis

Meer dan driehonderd toekomstige politieagenten laten zich dopen in Argentinië

Meer dan driehonderd aspirant-politiemensen van de provinciale politie van Buenos Aires hebben deze maand openlijk hun christelijk geloof beleden. Dat deden zij door zich te laten dopen op de Juan Vucetich Politieacademie. Bij de bijeenkomst in Argen

Frank van Oordt
Opinie

Wordt antisemitisme normaal? Christenen mogen hier niet zwijgen

Het bloedbad tijdens het Chanoekafeest in Australië van afgelopen zondag vervult ons met afschuw. De verschrikkelijke beelden staan op ons netvlies, wereldleiders spreken hun medeleven uit met de nabestaanden. Zeker vijftien mensen werden ruw uit het

Chanoeka
Nieuws

SGP organiseert Chanoeka-bijeenkomst uit solidariteit met Joodse gemeenschap

De SGP organiseert op woensdag 17 december opnieuw een Chanoeka-bijeenkomst in de Tweede Kamer. Samen met andere fracties wil de partij zichtbaar opstaan voor de Joodse gemeenschap en een krachtig signaal afgeven tegen antisemitisme. Aan de bijeenkom

KRO-NCRV
Persbericht

KRO-NCRV vertelt kerstverhaal op vele manieren

KRO-NCRV brengt ook dit jaar een uitgebreid kerstprogramma op televisie, radio en online. In de dagen rond Kerst staat het Bijbelse kerstverhaal centraal. In muziek, verhalen en vieringen klinkt de boodschap van hoop, troost en verbondenheid. De prog

Australië
Nieuws

Christelijke leiders tonen solidariteit na dodelijke aanslag op Chanoeka in Sydney

Christelijke leiders in Australië hebben hun diepe medeleven uitgesproken na de dodelijke aanslag op een Chanoeka-viering op Bondi Beach in Sydney. Bij de aanval kwamen zeker vijftien mensen om het leven, onder wie een tienjarig meisje en een Holocau

Ds. S. P. Roosendaal
Nieuws

CGK Enschede mag nieuwe dominee verwelkomen: ds. S. P. Roosendaal

De CGK te Enschede-Oost mag binnenkort een nieuwe predikant verwelkomen. Ds. S. P. Roosendaal (foto) volgt in de Renatakerk ds. D. Dunsbergen op. Laatstgenoemde predikant ging vorig jaar met emeritaat. Roosendaal was sinds mei 2018 verbonden aan Het

Diederik van Dijk
Nieuws

Kamer wil verder met Transgenderwet, SGP-Kamerlid: "Onze jongeren verdienen beter"

De Tweede Kamer wil dat het kabinet de verruiming van de Transgenderwet opnieuw indient. Een motie van GroenLinks-PvdA kreeg deze week steun van een Kamermeerderheid. SGP-Kamerlid Diederik van Dijk (foto) reageert scherp en spreekt zijn zorg uit over

Meerartikelen

Nigeria christen
Nieuws

Waarschuwing voor nieuw kerstgeweld tegen christenen in Nigeria

Voorstanders van godsdienstvrijheid waarschuwen dat christenen in Nigeria opnieuw het doelwit kunnen worden van grootschalig geweld rond Kerstmis. Tijdens een noodbijeenkomst in het Amerikaanse Capitool klonk de alarmerende oproep om snel in te grijp

IJzeren hanger met menorah
Nieuws

Zeldzame hanger met menorah wijst op verborgen Joodse eredienst in Jeruzalem

Archeologen hebben bij de Westelijke Muur in Jeruzalem een bijzondere vondst gedaan. Dat schrijft All Israel News. Het gaat om een 1.300 jaar oude hanger met een menorah. De vondst suggereert dat Joden Jeruzalem bleven bezoeken en er mogelijk eredien

Kerk
Nieuws

Rechtbank verplicht kerk in Kampen tot betaling achterstallige toeslag aan ontslagen koster

De Bazuinkerk in Kampen moet een voormalig koster alsnog een bedrag van bijna 60.000 euro uitbetalen. Dat heeft de rechtbank in Zwolle bepaald, schrijft het Nederlands Dagblad. Volgens de rechter heeft de Nederlandse Gereformeerde Kerk (NGK) nagelate

Ds. G. W. S. Mulder
Nieuws

Nieuwe predikant voor gereformeerde gemeente Gouda: ds. G. W. S. Mulder

De gereformeerde gemeente te Gouda beschikt binnenkort weer over een eigen predikant. Ds. G. W. S. Mulder (foto) nam het op hem uitgebrachte beroep aan. In de Zuid-Hollandse stad volgt Mulder ds. G. Clements op. Laatstgenoemde predikant vertrok, na e

Skillet
Video

Christelijke rockband steekt eeuwenoud adventslied in nieuw jasje

De populaire christelijke rockband Skillet heeft wereldwijd aandacht getrokken met hun eerste kerstsong: een krachtige rockversie van O Come, O Come Emmanuel. Het nummer wordt massaal omarmd door fans, maar zorgt online ook voor kritiek. Sommige luis

gebedsbijeenkomst
Persbericht

Schreeuw om leven organiseert gebedsbijeenkomst rond abortus

Op donderdagavond 18 december organiseert Schreeuw om leven een landelijke gebedsbijeenkomst rond het thema abortus. De bijeenkomst staat stil bij de invoering van de Wet afbreking Zwangerschap in 1980 en bij de gevolgen daarvan voor Nederland. Sinds

Hervormde kerk
Analyse

Kerkscheuring HHK en CGK: wat zijn de verschillen tussen 2004 en nu?

Momenteel voltrekt zich binnen de Christelijke Gereformeerde Kerken (CGK) een scheuring. Door sommigen wordt verwezen naar het jaar 2004, toen de Protestantse Kerk in Nederland (PKN) ontstond en de Hersteld Hervormde Kerk (HHK) werd gevormd. Maar hoe

David Epema
Interview

Lijken we nog op de kerk uit Handelingen? De droom van voorganger David Epema

David Epema is voorganger van Wavemakers in Maassluis. Hij hoopt dat zijn kerk impact zal hebben in de omgeving. "Ik droom dat we niet naar de kerk gaan, maar dat we de kerk zijn. Dat daar een getuigenis van uitgaat van wie God is en wat Hij doet." "

Joël Boertjens
Column

#Hoedan? Waarom kerken vastlopen en hoe het anders kan

Twee jaar geleden reikte ik het eerste exemplaar van #Hoedan? uit aan Danielle Braun. Met deze gids voor een veilig gesprek over kerk, geloof en LHBTI+ wilde ik een goede poging doen om mensen, kerken en organisaties te ondersteunen bij het op gang b

embryokweek
Nieuws

Tienduizenden Nederlanders roepen CDA op om ‘embryokweekwet’ tegen te houden

Een dringende petitie roept het CDA en partijleider Henri Bontenbal op om tegen een omstreden wetsvoorstel te stemmen dat het mogelijk maakt om menselijke embryo’s speciaal te creëren voor wetenschappelijk onderzoek. Initiatiefnemer Karst Schaafsma w

Harun Ibrahim
Getuigenis

Ex-moslim Harun Ibrahim ziet grote honger naar Jezus' boodschap in Arabische wereld

De in Israël geboren Harun Ibrahim groeide op als kind van Arabisch-islamitische ouders. Hij bezocht een Joodse school en trouwde later met een christelijke vrouw. Jarenlang bestudeerde hij de drie religies van dichtbij. Uiteindelijk moest hij een ke

Opperrabbijn Jacobs
Nieuws

Opperrabbijn Jacobs na aanslag: "Antisemitisme verspreidt zich als een virus"

Na de dodelijke aanslag op een Chanoeka-viering in het Australische Sydney zijn in Nederland geen aparte herdenkingen aangekondigd vanuit de Joodse gemeenschap. Wel wordt tijdens Chanoeka in synagogen en bijeenkomsten gebeden voor de slachtoffers en