Beïnvloedt visie op schepping het ledental van kerken?

God 7 april 2016 Stef Heerema
Het recente rapport ‘God in Nederland’ noopt kerken tot zelfonderzoek. Allerlei deskundigen hebben hun licht op het onderzoek laten schijnen. Echter is een mogelijke relatie met een enquête die het Nederlands Dagblad uitvoerde nog onbelicht (ND; 16 mei 2009). Toen, in het Darwinjaar, zijn alle predikanten van acht kerkgenootschappen bevraagd op hun visie op de schepping. Vierenveertig procent van de predikanten reageerden (twaalfhonderdtachtig). Een kleine minderheid onder hen omarmde de visie dat Genesis 1 een schepping leert in zes dagen van vierentwintig uur. De overigen hadden daar in meer of mindere mate vraagtekens bij. In de tabel is een overzicht gegeven van het aantal leden van de betrokken kerken sindsdien.

De verschillen zijn opmerkelijk aangezien alle zes kerkgenootschappen de drie formulieren van enigheid ondertekenden en alle in dezelfde geseculariseerde samenleving functioneren.

Ongetwijfeld liggen er vele oorzaken onder de afkalving van christelijk Nederland. Dit overzicht dwingt echter na te denken of er mogelijk ook een verband is met de overtuiging van predikanten. Afgezien van het kleinste kerkgenootschap, lijkt het ledental zich te ontwikkelen in verhouding tot het scheppingsgeloof van de predikanten. Het zou oorzakelijk kunnen zijn, aangezien het logisch is dat twijfel over Gods eigenhandig geschreven Woord (“want in zes dagen schiep Ik…”) zich kan vertalen in leegloop. Immers, wie dat niet wil betwijfelen kan besluiten te vertrekken en wie door de gezaaide twijfel tot ongeloof vervalt, vertrekt ook. Bovendien is geloofstwijfel een wankele basis om geloof over te dragen aan nieuwe generaties, wat vergrijzing in de hand werkt. En vergrijzing leidt tot achterblijvende geboortecijfers. 
Is “6x24” als het ware de lakmoesproef waaraan de mate van oprukkende schriftkritiek in een kerkgenootschap kan worden afgelezen? In ieder geval is in 2009 genoteerd: “De historische uitleg van Genesis 1 wordt door de kerken heen echter nog steeds als maatstaf van orthodoxie gezien. Predikanten die een ander inzicht hebben, lopen kans dat gemeenteleden vraagtekens zetten bij hun Bijbelgetrouwheid, laten diverse predikanten weten.”

Opvallende uitkomst van het onderzoek in 2009 was ook dat jongeren vaker in “6x24” geloven dan ouderen. Zelf was ik eens getuige van de woedende reactie van een oudere predikant op een VWO-leerling die de predikant bevroeg of hij wel serieus met de Bijbeltekst omging. Uiteraard werkt zo’n clash vergrijzing van de kerkgenootschappen in de hand. Ieder gezond kerkgenootschap hoort een geboorteoverschot te hebben. De cijfers dus verklaren vanwege een vermeend geboorteoverschot bij alleen de kopgroep lijkt een schromelijke onderschatting van andere en waarschijnlijker oorzaken.
Geloofstwijfel een wankele basis om geloof over te dragen aan nieuwe generaties, wat vergrijzing in de hand werkt

Vanwege het oprukkende evolutionisme is te verwachten dat het aantal predikanten dat nog in “6x24” gelooft verder is afgenomen. Denk aan de groeiende groep christelijke wetenschappers en theologen die publiekelijk de evolutietheorie aanhangen. Bovendien zullen ook de leden van behoudende kerken niet immuun zijn voor media en onderwijs. Inderdaad zijn ook creationisten mondiger geworden, bijvoorbeeld via Logos Instituut, maar ze zijn in de media nog ver in de minderheid. De trend kan zich zo verhevigd doorzetten. Een eerste slecht bericht is van de GKV al ontvangen. Per 2016 kent dit kerkgenootschap nog 119.406 leden (- 1,1%).

De Verenigde Pinkster- en Evangelie gemeenten en de Unie van Baptistengemeenten, waarvan de predikanten in 2009 ook zijn geënquêteerd, zijn niet meegenomen in dit overzicht, vanwege het ontbreken van betrouwbare data over aantallen leden.

Stef Heerema is betrokken bij het Logos Instituut.

Praatmee

Beluister onze podcast

#390 Elisabeth van Zijl en Carolien Pape over hun diepe worsteling, geloofsreis en bevrijdingsproces
Of beluister op:

Meerartikelen

Elisabeth van Zijl en Carolien Pape
Podcast

Cvandaag podcast over een diepe worsteling, schuld en bevrijding

Wat schuilt er achter een eetstoornis? In de nieuwste aflevering van de Cvandaag podcast gaan Carolien Pape en Elisabeth van Zijl in gesprek over de diepe worsteling die vaak onzichtbaar blijft. Ze delen hun persoonlijke verhalen over verstoord eetge

Ds. P. W. J. van den Toorn
Video

CGK-predikant moedigt singles aan om zich aan te melden bij christelijke datingsites

"Als je je niet kunt of wilt beheersen, zoek dan een weg om te gaan trouwen. Als je alleen bent en je wilt heel graag, ga dan actief op zoek. Op datingsites of op plekken waar je een christelijke man of vrouw tegen kan komen", aldus ds. P. W. J. van

Johan Schep
Video

Johan Schep wijst op elementen uit de zondvloed die vooruitwijzen naar Jezus

In de achtste aflevering van 'Jezus in het Oude Testament' neemt evangelist Johan Schep de luisteraar mee door Genesis 8. In dit hoofdstuk komt de watervloed tot een einde. Schep bespreekt niet alleen wat er gebeurt, maar gaat ook in op de diepere be

yahaya
Nieuws

Nigeriaanse catechist Tobias Yahaya overleeft moordaanslag en vergeeft de dader

In een regio waar christenen een kleine minderheid vormen en hun geloof openlijk belijden risico’s met zich meebrengt, koos catechist Tobias Yahaya voor de weg van standvastigheid en vergeving. Nadat hij ternauwernood een moordaanslag overleefde, ver

Nederland Zingt
Video

Dankliederen uit de Bovenkerk: 'Groot is Uw trouw'

In de Bovenkerk in Kampen klinkt dankbaarheid en vertrouwen in God. In deze muziekvideo van Nederland Zingt worden de liederen Wij danken U en Groot is Uw trouw samen gezongen. De samenzang ademt lof en aanbidding en herinnert eraan dat God trouw bli

Leenard Kanselaar
Podcast

Hoe begeleid je kinderen online? In gesprek met Leenard Kanselaar

Tieners groeien op in een wereld vol sociale media, games en invloedrijke online voorbeelden. Dat roept bij ouders en opvoeders veel vragen op. In deze podcast van Uitgeverij Gideon gaat Leenard Kanselaar in op die digitale leefwereld. Hij deelt inzi

Heilige Grond
Podcast

Bestaat er een christelijke stem in de politiek? Ruard Ganzevoort en Roel Kuiper in gesprek

Dit jaar ging Nederland naar de stembus. Wat is christelijke politiek eigenlijk? Bestaat er zoiets als een christelijke stem, of vraagt het evangelie om iets anders? In deze aflevering van de podcast Heilige Grond gaan Ruard Ganzevoort en Roel Kuiper

Kerst
Boekfragment

All You Need Is Love: Met Kerst kust de hemel de aarde

Nog een paar dagen, en half Nederland zit op de bank met chips en tissues. Klaar voor het jaarlijkse snottermoment bij All You Need is Love. Robert ten Brink stapt weer in zijn rol als verbinder. Als boodschapper van hereniging en hoop. Leesvraag: Wa

Meerartikelen

Jos Strengholt
Opinie

CGK valt ondanks Sola Scriptura uiteen: Nicea was niet genoeg

Dit jaar werd wereldwijd met vreugde de oecumene gevierd rond de herdenking van de geloofsbelijdenis van Nicea uit 325 na Christus. Intussen vallen de Christelijke Gereformeerde Kerken (CGK) uiteen, hoewel alle betrokkenen van harte de Geloofsbelijde

Isabel Vaughan-Spruce
Nieuws

Pro-life activiste moet opnieuw voor rechter verschijnen na stil gebed bij abortuskliniek

Een Britse pro-life activiste moet opnieuw voor de rechtbank verschijnen vanwege stil gebed bij een abortuskliniek in Birmingham. Het gaat om Isabel Vaughan-Spruce. Zij bad zwijgend in een zogenoemde 'safe access zone'. Dit is een landelijk vastgeleg

Iran
Nieuws

Lange gevangenisstraffen Iraanse christenen voor gewone geloofspraktijken

Een Iraanse christen die ernstig ziek is, is samen met vier andere gelovigen veroordeeld tot lange gevangenisstraffen vanwege haar geloof. Dat melden mensenrechtenorganisaties Article 18 en de National Council of Resistance of Iran. Het toont opnieuw

Kevin Rideout
Nieuws

Ontvoerde Amerikaanse zendingspiloot na twee maanden nog altijd spoorloos in Niger

Het is bijna twee maanden geleden dat de Amerikaanse zendingspiloot Kevin Rideout werd ontvoerd in Niger. Lokale christenen maken zich grote zorgen. Zij horen weinig over pogingen om hem te redden. Volgens The Christian Post is er weinig bekend over

Arend van der Heijden
Video

Komende zondag is kok Arend van der Heijden te gast in Hour of Power

In Hour of Power is sterkok Arend van der Heijden te gast. Jarenlang kookte hij voor beroemdheden, zoals Bruce Springsteen en Madonna, maar zijn liefde voor koken bleek onlosmakelijk verbonden met zijn liefde voor mensen. Daarom verruilde hij topkeuk

Ds. G. van Zanden
Video

Ds. Van Zanden vraagt kerkgangers om niet over andere avondmaalsgangers te oordelen

"Rondom de bediening van het heilig avondmaal zijn wij heel erg hard bezig met de buitenkant. Als we in de kerk zitten, zijn we buitengewoon geïnteresseerd in wie er wel of niet aangaat", aldus ds. G. van Zanden. In een recente preek riep de predikan

Glorify
Video

Koren bundelen stemmen voor ontroerend kerstnummer

In aanloop naar Kerst is er weer een nieuwe muzikale parel verschenen. Mannenkoor Ailanthus uit Wezep en het gemengd koor Glorify uit Meppel bundelden hun stemmen voor een sfeervolle uitvoering van Gods liefde kerst. Onder leiding van dirigent Marco

eritrea
Nieuws

Eritrea laat christenen vrij, maar zeven kerkleiders zitten na 21 jaar nog gevangen

De Eritrese overheid heeft de afgelopen weken een groep gevangenen vrijgelaten. Onder hen bevinden zich ook christenen. Dat melden Open Doors en andere betrouwbare bronnen. Toch overheerst geen vreugde, maar zorg. Zeven prominente kerkleiders zitten

Bajesagenda
Persbericht

Bijbelteksten als anker: Bajesagenda biedt gevangenen houvast en hoop

"In de Bajesagenda staat bij elke dag een Bijbeltekst: een uitspraak van een Bijbelse persoon die laat zien wat er in hem of haar omging. Bijvoorbeeld de wens om het anders te doen, of een verlangen naar een andere manier van denken. Daarmee geeft de

Arnold Wiegersma
Interview

Arnold bekeerde zich van New Age: “God raakte mij aan op de paranormale beurs”

Het begon als een zoektocht naar verlichting, maar eindigde met een ontmoeting die zijn leven voorgoed veranderde. Arnold Wiegersma uit Drachten zat jarenlang diep in de New Age. Totdat hij op een paranormale beurs onverwacht stuitte op een stand van

Kerst
Boekfragment

Vreugde die niet afhankelijk is van omstandigheden

Habakuk leeft in een tijd van chaos. Er dreigt oorlog, het onrecht groeit en Gods volk lijkt aan zijn lot overgelaten. De profeet heeft eerder in het boek zijn vragen en worstelingen eerlijk uitgesproken. Waarom grijpt God niet in? Waarom lijkt het k

Chris Verhagen
Opinie

Alliantie met cultuurchristenen: waarom zwijgen geen optie is

De recente discussie over samenwerking met zogenoemde cultuurchristenen raakt aan een dieperliggend probleem binnen het Nederlandse christendom. De vraag is niet allereerst met wie christenen allianties aangaan, maar of de kerk haar eigen opdracht no