Beïnvloedt visie op schepping het ledental van kerken?

God 7 april 2016 Stef Heerema
Het recente rapport ‘God in Nederland’ noopt kerken tot zelfonderzoek. Allerlei deskundigen hebben hun licht op het onderzoek laten schijnen. Echter is een mogelijke relatie met een enquête die het Nederlands Dagblad uitvoerde nog onbelicht (ND; 16 mei 2009). Toen, in het Darwinjaar, zijn alle predikanten van acht kerkgenootschappen bevraagd op hun visie op de schepping. Vierenveertig procent van de predikanten reageerden (twaalfhonderdtachtig). Een kleine minderheid onder hen omarmde de visie dat Genesis 1 een schepping leert in zes dagen van vierentwintig uur. De overigen hadden daar in meer of mindere mate vraagtekens bij. In de tabel is een overzicht gegeven van het aantal leden van de betrokken kerken sindsdien.

De verschillen zijn opmerkelijk aangezien alle zes kerkgenootschappen de drie formulieren van enigheid ondertekenden en alle in dezelfde geseculariseerde samenleving functioneren.

Ongetwijfeld liggen er vele oorzaken onder de afkalving van christelijk Nederland. Dit overzicht dwingt echter na te denken of er mogelijk ook een verband is met de overtuiging van predikanten. Afgezien van het kleinste kerkgenootschap, lijkt het ledental zich te ontwikkelen in verhouding tot het scheppingsgeloof van de predikanten. Het zou oorzakelijk kunnen zijn, aangezien het logisch is dat twijfel over Gods eigenhandig geschreven Woord (“want in zes dagen schiep Ik…”) zich kan vertalen in leegloop. Immers, wie dat niet wil betwijfelen kan besluiten te vertrekken en wie door de gezaaide twijfel tot ongeloof vervalt, vertrekt ook. Bovendien is geloofstwijfel een wankele basis om geloof over te dragen aan nieuwe generaties, wat vergrijzing in de hand werkt. En vergrijzing leidt tot achterblijvende geboortecijfers. 
Is “6x24” als het ware de lakmoesproef waaraan de mate van oprukkende schriftkritiek in een kerkgenootschap kan worden afgelezen? In ieder geval is in 2009 genoteerd: “De historische uitleg van Genesis 1 wordt door de kerken heen echter nog steeds als maatstaf van orthodoxie gezien. Predikanten die een ander inzicht hebben, lopen kans dat gemeenteleden vraagtekens zetten bij hun Bijbelgetrouwheid, laten diverse predikanten weten.”

Opvallende uitkomst van het onderzoek in 2009 was ook dat jongeren vaker in “6x24” geloven dan ouderen. Zelf was ik eens getuige van de woedende reactie van een oudere predikant op een VWO-leerling die de predikant bevroeg of hij wel serieus met de Bijbeltekst omging. Uiteraard werkt zo’n clash vergrijzing van de kerkgenootschappen in de hand. Ieder gezond kerkgenootschap hoort een geboorteoverschot te hebben. De cijfers dus verklaren vanwege een vermeend geboorteoverschot bij alleen de kopgroep lijkt een schromelijke onderschatting van andere en waarschijnlijker oorzaken.
Geloofstwijfel een wankele basis om geloof over te dragen aan nieuwe generaties, wat vergrijzing in de hand werkt

Vanwege het oprukkende evolutionisme is te verwachten dat het aantal predikanten dat nog in “6x24” gelooft verder is afgenomen. Denk aan de groeiende groep christelijke wetenschappers en theologen die publiekelijk de evolutietheorie aanhangen. Bovendien zullen ook de leden van behoudende kerken niet immuun zijn voor media en onderwijs. Inderdaad zijn ook creationisten mondiger geworden, bijvoorbeeld via Logos Instituut, maar ze zijn in de media nog ver in de minderheid. De trend kan zich zo verhevigd doorzetten. Een eerste slecht bericht is van de GKV al ontvangen. Per 2016 kent dit kerkgenootschap nog 119.406 leden (- 1,1%).

De Verenigde Pinkster- en Evangelie gemeenten en de Unie van Baptistengemeenten, waarvan de predikanten in 2009 ook zijn geënquêteerd, zijn niet meegenomen in dit overzicht, vanwege het ontbreken van betrouwbare data over aantallen leden.

Stef Heerema is betrokken bij het Logos Instituut.

Praatmee

Beluister onze podcast

#388 Bram Hofland en Nico van der Voet over de Bijbelse doop: verdeeldheid of verbondenheid?
Of beluister op:

Meerartikelen

Barron Trump
Nieuws

Dromen van moslims over Jezus inspireren zoon van Donald Trump

De negentienjarige Barron Trump toont volgens een Amerikaanse predikant steeds meer interesse in het christelijk geloof. Pastor Stuart Knechtle vertelde volgens diverse media in een interview dat Barron bijzonder geboeid is door verhalen van moslims

Turkije
Nieuws

Onderzoeksrapport: patroon van intimidatie en geweld tegen christenen in Turkije

In Turkije is sprake van een patroon van voortdurende intimidatie en geweld tegen christenen. Dat blijkt uit een nieuw rapport van het European Centre for Law and Justice (ECLJ), zo schrijft Christian Daily. Paus Leo IV bezocht het land juist toen he

Canada vlag
Nieuws

Canadese predikant gearresteerd na protest tegen voorleesuurtje dragqueen

In Canada is een predikant vastgezet vanwege zijn protesten tegen een dragqueen voorleesuurtje voor kinderen. Pastor Derek Reimer uit Calgary werd woensdag opgepakt. Hij weigerde een verplichte schriftelijke verontschuldiging te ondertekenen voor zij

Rubio
Nieuws

VS voert visumbeperkingen in om geweld tegen christenen in Nigeria aan te pakken

De Verenigde Staten voeren nieuwe visumbeperkingen in voor Nigerianen die verantwoordelijk zijn voor of steun bieden aan schendingen van religieuze vrijheid. Volgens het ministerie van Buitenlandse Zaken is deze maatregel een directe reactie op het t

David de Vos
Nieuws

David de Vos gelooft nog steeds in de hel: 'Maar niet als eindeloze martelkamer'

Onlangs ontstond er veel beroering rond voormalig evangelist David de Vos. In een uitgebreide verklaring op sociale media reageert hij nu op de stelling dat hij 'niet meer in de hel zou geloven'. Volgens De Vos klopt dat beeld niet. Hij zegt nog stee

Christelijk Kamper Mannenkoor D. E. V.
Video

Mannenkoor & kinderkoor zingen het prachtige 'Grote God, wij loven U' in Dordrecht

'Stort Uw zegen over ons, neem ons op in Uw erbarmen! Eeuwig blijft Uw trouw bestaan, laat ons niet verloren gaan!', klinkt het in het prachtige lied 'Grote God, wij loven U.' Het lied werd eind september op prachtige wijze door het Christelijk Kampe

Ds. A. A. Egas
Video

Ds. Egas vroeg ambtsdragers waarom ze in de kerkenraadsbank zitten

"Broeders, waarom zitten jullie hier?", aldus ds. A. A. Egas. De christelijke gereformeerde predikant uit Damwoude stelde deze vraag onlangs aan de broeders van de kerkenraad. 'Wij zitten hier om ook naar de preek te luisteren', was een antwoord dat

LIFE Tienerevent 2026
Persbericht

Typhoon treedt op tijdens LIFE Tienerevent 2026: “Generation Jesus” centraal

Het LIFE Tienerevent keert in 2026 terug en belooft volgens de organisatie “de tofste editie ooit” te worden. De populaire artiest Typhoon, bekend van De Beste Zangers en The Streamers, zal een gastoptreden verzorgen tijdens het meerdaagse tienerweek

Meerartikelen

Dr. C. A. van der Sluijs
Column

Waarom reformatorische christenen de kerk niet kúnnen splitsen

Te midden van dreigende kerkelijke scheuringen is het goed ons te oriënteren aan de Bijbel en de Reformatie. Een leidende Bijbeltekst is dan wel Handelingen 2:46 en 47: “En dagelijks eendrachtig in de tempel volhardende, en van huis tot huis brood br

Russisch-Orthodoxe Kerk
Verdieping

Orthodoxe kerk in Zwolle groeit snel: “Mensen zoeken houvast in oude tradities”

In het Theodora-gebouw, verscholen achter seniorenflats, viert de Russisch-Orthodoxe Kerk van Zwolle haar achtste verjaardag. De Goddelijke Liturgie wordt gevierd in aanwezigheid van de aartsbisschop van de Russisch-Orthodoxe Kerk in Nederland, Elise

Marcus
Interview

Jan Achterberg: "Ik dacht dat topsport en geloof niet samen gingen"

Sport en geloof, zijn die eigenlijk wel te combineren? Als jonge topsporter in de schaatswereld worstelde Jan Achterberg (inmiddels 39 jaar) met deze vragen. "In de kerk werd mijn passie voor sport niet begrepen. Sport was best leuk, maar had niet ve

Bert en Joëlle Noteboom
Video

Diepe armoede versus grote luxe: Bert Noteboom en dochter Joëlle trekken rond door Albanië

Bert Noteboom en zijn dochter Joëlle reizen door Albanië om het werk van pastor Landi en zijn vrouw Julinda Ndreka te bezoeken. In een nieuwe mini-documentaire is te zien hoe vader en dochter onderweg de grote contrasten ontdekken die het land kent:

Bijbel voor beginners
Nieuws

Bijbel voor beginners, startpagina en webinar voor nieuwkomers

De Bijbel kan op nieuwe interesse rekenen, vooral van jongere generaties. Deze nieuwkomers zijn vaak niet met de Bijbel opgegroeid en hebben veel vragen. Voor hen is er de Bijbel voor beginners, een webinar en een startpagina. ‘Ben je of ken je zo ie

Afghanistan
Persbericht

EO Metterdaad start uitzonderlijke kerstactie: 1 miljoen voor vrouwen en meisjes in Afghanistan

Deze Kerst vraagt EO Metterdaad aandacht voor mensen die bijna onzichtbaar zijn geworden voor de rest van de wereld: vrouwen en meisjes in Afghanistan. In een land waar ruim de helft van de bevolking humanitaire hulp nodig heeft, worden vrouwen het h

Sebastiaan van Wessem
Opinie

Christenen moeten wakker worden: Israël is de toetssteen van onze tijd

De beslissing van AVROTROS-directeur Taco Zimmerman om Nederland terug te trekken uit het Eurovisie Songfestival als Israël meedoet, is geen culturele of muzikale afweging. Het is een politieke daad. Een eenzijdige boycot die niet namens het Nederlan

Jan Pool
Preekverslag

Jan Pool waarschuwt: "Postmoderne denken sijpelt de kerk binnen"

Het is inmiddels negen maanden geleden dat Jan Pool te horen kreeg dat hij lijdt aan beenmergkanker. Wie hem ziet preken, merkt dat de ziekte zijn lichaam heeft verzwakt, maar dat zijn geestelijke kracht nauwelijks is aangetast. “Soms lijkt God ver w

Jan en Imma Slot
Interview

Ze dreigden elkaar kwijt te raken. Nu begeleiden ze al veertig jaar stellen: "God greep in"

"Wij horen het zó vaak", zegt Jan Slot. "Stellen die zeggen: we zijn zo verschillend, dus we passen niet bij elkaar. God zal het wel begrijpen, dus we gaan maar uit elkaar." Al meer dan veertig jaar begeleiden Jan en Imma Slot huwelijkend. Recent ver

Peter van der Weerd
Dagelijks leven

Evangeliseren? Brrrr…. (maar niet met deze 5 tips)

Je zit met een collega aan de lunch, je buurman klaagt over z’n stress, je zus appt 'ik trek het even niet'… en jij denkt: dit is een moment om iets te delen vanuit mijn geloof. En meteen daarna: help. Want hoe vertel je iets over Jezus zonder te kli

Koning Willem-Alexander
Nieuws

SGP en VVD willen dat de koning voortaan het voortouw neemt in kabinetsformatie

Te vaak ontstaat er politieke averij aan het begin van de formatie. Sinds de Kamer zelf het initiatief neemt, is het proces te kwetsbaar. De SGP doet daarom, ook namens de VVD, dinsdag een voorstel om de koning het voortouw te geven. SGP-Kamerlid And

Ester Souza
Nieuws

8-jarig Braziliaans meisje bereikt miljoenenpubliek met eenvoudige preken

De 8-jarige Ester Souza is razendsnel aan het uitgroeien tot een van de bekendste predikers van Brazilië. Dat schrijft The Christian Post. Het meisje, dat in 2021 een niertransplantatie kreeg, spreekt wekelijks in de gemeente van haar ouders in Votup