Beïnvloedt visie op schepping het ledental van kerken?

God 7 april 2016 Stef Heerema
Het recente rapport ‘God in Nederland’ noopt kerken tot zelfonderzoek. Allerlei deskundigen hebben hun licht op het onderzoek laten schijnen. Echter is een mogelijke relatie met een enquête die het Nederlands Dagblad uitvoerde nog onbelicht (ND; 16 mei 2009). Toen, in het Darwinjaar, zijn alle predikanten van acht kerkgenootschappen bevraagd op hun visie op de schepping. Vierenveertig procent van de predikanten reageerden (twaalfhonderdtachtig). Een kleine minderheid onder hen omarmde de visie dat Genesis 1 een schepping leert in zes dagen van vierentwintig uur. De overigen hadden daar in meer of mindere mate vraagtekens bij. In de tabel is een overzicht gegeven van het aantal leden van de betrokken kerken sindsdien.

De verschillen zijn opmerkelijk aangezien alle zes kerkgenootschappen de drie formulieren van enigheid ondertekenden en alle in dezelfde geseculariseerde samenleving functioneren.

Ongetwijfeld liggen er vele oorzaken onder de afkalving van christelijk Nederland. Dit overzicht dwingt echter na te denken of er mogelijk ook een verband is met de overtuiging van predikanten. Afgezien van het kleinste kerkgenootschap, lijkt het ledental zich te ontwikkelen in verhouding tot het scheppingsgeloof van de predikanten. Het zou oorzakelijk kunnen zijn, aangezien het logisch is dat twijfel over Gods eigenhandig geschreven Woord (“want in zes dagen schiep Ik…”) zich kan vertalen in leegloop. Immers, wie dat niet wil betwijfelen kan besluiten te vertrekken en wie door de gezaaide twijfel tot ongeloof vervalt, vertrekt ook. Bovendien is geloofstwijfel een wankele basis om geloof over te dragen aan nieuwe generaties, wat vergrijzing in de hand werkt. En vergrijzing leidt tot achterblijvende geboortecijfers. 
Is “6x24” als het ware de lakmoesproef waaraan de mate van oprukkende schriftkritiek in een kerkgenootschap kan worden afgelezen? In ieder geval is in 2009 genoteerd: “De historische uitleg van Genesis 1 wordt door de kerken heen echter nog steeds als maatstaf van orthodoxie gezien. Predikanten die een ander inzicht hebben, lopen kans dat gemeenteleden vraagtekens zetten bij hun Bijbelgetrouwheid, laten diverse predikanten weten.”

Opvallende uitkomst van het onderzoek in 2009 was ook dat jongeren vaker in “6x24” geloven dan ouderen. Zelf was ik eens getuige van de woedende reactie van een oudere predikant op een VWO-leerling die de predikant bevroeg of hij wel serieus met de Bijbeltekst omging. Uiteraard werkt zo’n clash vergrijzing van de kerkgenootschappen in de hand. Ieder gezond kerkgenootschap hoort een geboorteoverschot te hebben. De cijfers dus verklaren vanwege een vermeend geboorteoverschot bij alleen de kopgroep lijkt een schromelijke onderschatting van andere en waarschijnlijker oorzaken.
Geloofstwijfel een wankele basis om geloof over te dragen aan nieuwe generaties, wat vergrijzing in de hand werkt

Vanwege het oprukkende evolutionisme is te verwachten dat het aantal predikanten dat nog in “6x24” gelooft verder is afgenomen. Denk aan de groeiende groep christelijke wetenschappers en theologen die publiekelijk de evolutietheorie aanhangen. Bovendien zullen ook de leden van behoudende kerken niet immuun zijn voor media en onderwijs. Inderdaad zijn ook creationisten mondiger geworden, bijvoorbeeld via Logos Instituut, maar ze zijn in de media nog ver in de minderheid. De trend kan zich zo verhevigd doorzetten. Een eerste slecht bericht is van de GKV al ontvangen. Per 2016 kent dit kerkgenootschap nog 119.406 leden (- 1,1%).

De Verenigde Pinkster- en Evangelie gemeenten en de Unie van Baptistengemeenten, waarvan de predikanten in 2009 ook zijn geënquêteerd, zijn niet meegenomen in dit overzicht, vanwege het ontbreken van betrouwbare data over aantallen leden.

Stef Heerema is betrokken bij het Logos Instituut.

Praatmee

Beluister onze podcast

#388 Bram Hofland en Nico van der Voet over de Bijbelse doop: verdeeldheid of verbondenheid?
Of beluister op:

Meerartikelen

Koning Willem-Alexander
Nieuws

SGP en VVD willen dat de koning voortaan het voortouw neemt in kabinetsformatie

Te vaak ontstaat er politieke averij aan het begin van de formatie. Sinds de Kamer zelf het initiatief neemt, is het proces te kwetsbaar. De SGP doet daarom, ook namens de VVD, dinsdag een voorstel om de koning het voortouw te geven. SGP-Kamerlid And

Ester Souza
Nieuws

8-jarig Braziliaans meisje bereikt miljoenenpubliek met eenvoudige preken

De 8-jarige Ester Souza is razendsnel aan het uitgroeien tot een van de bekendste predikers van Brazilië. Dat schrijft The Christian Post. Het meisje, dat in 2021 een niertransplantatie kreeg, spreekt wekelijks in de gemeente van haar ouders in Votup

YouVersion - Holy Bible
Nieuws

Dit is de meest gelezen Bijbeltekst van 2025 in Bijbelapp YouVersion

YouVersion, de meest gedownloade Bijbelapp ter wereld, heeft bekendgemaakt welke Bijbeltekst in 2025 het vaakst werd gelezen. De nummer één best gelezen Bijbeltekst van het jaar is Jesaja 41 vers 10. In het Nederlands luidt dit vers: 'Wees niet bevre

'Dus-abortus'-campagne SGP
Nieuws

Reclame Code Commissie wijst alle klachten tegen veelbesproken SGP-campagne af

De Reclame Code Commissie (RCC) heeft alle klachten tegen de SGP-campagne 'Dus abortus' afgewezen. Volgens de organisatie is de billboard-campagne, die de SGP vlak voor de verkiezingen lanceerde en maatschappelijk tot veel ophef leidde, voldoende fei

Syrische bodybuilder Joseph Masloub
Video

Syrische bodybuilder Joseph Masloub is zondag te gast in Hour of Power

In Hour of Power is de Syrische bodybuilder Joseph Masloub te gast. Als kind zag hij heel veel geweld tegen christenen in zijn geboorteland. Zeven jaar geleden vluchtte hij daarom naar Nederland. Gaat christenzijn en bodybuilding op hoog niveau samen

Arthur Alderliesten
Video

Terugkijken: Schreeuw om leven-directeur bespreekt abortus-uitspraak Raad van State

De Raad van State oordeelde deze week dat burgemeesters pro-lifedemonstranten mogen weren bij de ingang van abortusklinieken. Actievoerders mogen verplaatst worden, zolang ze wel binnen zicht- en gehoorafstand blijven. Schreeuw om Leven is zeer teleu

Ds. D. J. Diepenbroek
Nieuws

Twee hersteld hervormde gemeentes hopen op komst ds. D. J. Diepenbroek

Zowel de hersteld hervormde gemeente te Boven-Hardinxveld als de hersteld hervormde gemeente te Nijkerk (in combinatie met Hoevelaken-Nijkerkerveen) hebben een beroep uitgebracht op ds. D. J. Diepenbroek (foto). De predikant is sinds 2021 verbonden a

Ds. V. S. van der Meer
Video

HHK-predikant veroordeelt rellen bij asieldemonstratie op het Malieveld

Eind september braken er rellen uit tijdens en na de zogeheten Els rechts-demonstratie op het Malieveld in Den Haag. Een grote groep relschoppers zorgde voor vernielingen aan en bij het D66-partijkantoor, ook waren er schermutselingen met de ME en gi

Meerartikelen

Christen vs. moslim
Video

Is de islam waar? Christen en moslim in debat

In een openhartig YouTube-gesprek gaan een christen en een moslim met elkaar in debat over de kernvraag: Is de islam waar? Vanuit beide overtuigingen worden argumenten uitgewisseld over geloof, waarheid en de plaats van Jezus. Een boeiende en soms co

Mini-docu SDOK
Video

Minifilm toont moed van Congolese christenen onder zwaar geweld

De minifilm ‘Daniel en Aline: Democratische Republiek Congo’ vertelt het verhaal van twee Congolese christenen die zich inzetten om hoop en genezing te brengen aan medechristenen die getraumatiseerd zijn door ontvoering, geweld en verlies. De verhale

Family7
Nieuws

Family7 viert 20-jarig jubileum: "We willen kijkers toerusten als ambassadeurs van Jezus"

De christelijke televisiezender Family7 bestaat deze week twintig jaar. Wat begon in een klein pandje, met tweedehandsapparatuur en gedragen door veel gebed, groeide uit tot een landelijke televisiezender die dagelijks duizenden mensen bereikt. Het j

CAMA Zending
Persbericht

CAMA Zending stuurt zes nieuwe zendelingen de wereld in

De afgelopen drie maanden heeft CAMA Zending zes nieuwe zendelingen uitgezonden naar verschillende landen, van Europa tot Zuidoost-Azië. Nog eens elf zendelingen zijn momenteel in voorbereiding op hun uitzending. De missie van CAMA Zending is om nieu

Marijn Burkunk
Opinie

Het Koninkrijk van God botst met het cultuurchristendom van Wierd Duk

Laten we het weer eens hebben over het Koninkrijk. Jezus sprak er vaak over, in allerlei situaties en contexten. In het korte gebed dat Hij ons meegaf, komt het zelfs twee keer voor; Gods Koninkrijk. Alleen al in de evangeliën komt het begrip ruim ho

rechtbank
Nieuws

Dodelijke broedertwist in Gouda: 25-jarige verdachte naar Pieter Baan Centrum

In de Haagse rechtbank was donderdag de eerste inleidende zitting tegen A.M. uit Gouda. Het Openbaar Ministerie (OM) verdenkt de 25-jarige man ervan dat hij een half jaar geleden zijn broer in Gouda doodde. Het is nog niet duidelijk of er moord of do

embryo
Nieuws

Grote zorgen christelijke partijen over kweken van embryo's: Wat staat er op het spel?

De christelijke partijen zijn uitgesproken tegenstander, maar toch lijkt het kweken van embryo’s enkel en alleen voor wetenschappelijk onderzoek in de toekomst mogelijk te worden. Dat blijkt uit een rondgang van De Telegraaf. Woensdagavond debatteerd

Naftali Bennett
Nieuws

Voormalig premier Israël verwijst naar Bijbelse strijders Jozua, Gideon en David

Voormalig premier Naftali Bennett heeft harde kritiek geuit op het nieuwe ontwerp voor de Israëlische dienstplichtwet. Volgens hem zal de wet “iedere kans om charedim (ultraorthodoxe Joden) op te roepen vernietigen.” Bennett riep volgens All Israel N

CGK kerkscheuring
Nieuws

Kerkscheuring CGK: Theologen waarschuwen voor geestelijke schade

Nu de scheuring binnen de Christelijke Gereformeerde Kerken (CGK) binnen enkele maanden werkelijkheid lijkt te worden, doen drie invloedrijke stemmen uit de gereformeerde gezindte een opvallende oproep. In een gezamenlijk opinieartikel in het Nederla

Nigeria
Nieuws

Christenen in Nigeria opnieuw doelwit: pastor en vrouw ontvoerd uit kerkgebouw

In de Nigeriaanse deelstaat Kogi zijn zondagochtend een pastor, zijn vrouw en meerdere gemeenteleden ontvoerd tijdens een kerkdienst. Gewapende mannen vielen de pas opgerichte Cherubim and Seraphim Church in Ejiba binnen, een gemeenschap in Yagba Wes

Bert-Jan Ruissen
Nieuws

SGP waarschuwt in Brussel voor groeiend antisemitisme op universiteiten

SGP-Europarlementariër Bert-Jan Ruissen heeft woensdag harde woorden gesproken over de boycots van Israël door Nederlandse en Europese universiteiten. Tijdens een conferentie in het Europees Parlement, georganiseerd door de SGP, riep hij universiteit

Jacques Brunt
Persbericht

Jacques Brunt en werkgroep organiseren opnieuw grootschalige Israël-manifestatie op De Dam

Aan het eind van een veelbewogen jaar, waarin alle nog levende gijzelaars zijn teruggekeerd, maakt de werkgroep ‘Op de bres voor Israël’ werk van een bijzonder initiatief. Zij organiseren opnieuw een landelijke Israël-manifestatie op De Dam in Amster