Pastoraat en hulpverlening in de verdachtenbank door anticonversiewet

Opinie 9 oktober 2024 5 minuten Erik-Jan Verbruggen
Erik-Jan Verbruggen
YouTube

Binnenkort spreekt de Tweede Kamer in een plenair debat over de ‘Wet strafbaarstelling conversiehandelingen’. Het wetsvoorstel dat door enkele partijen in de Tweede Kamer is geschreven, vraagt om strafbaarstelling van handelingen die bedoeld zijn om de seksuele geaardheid of genderidentiteit van mensen te onderdrukken of veranderen.

Stel dat je hulpverlener of ambtsdrager bent en wel eens spreekt met mensen die (pastorale) hulp zoeken bij vragen rond hun seksuele gerichtheid? Je staat dan open voor de nood van degene die je hulp inroept. Maar je wilt je werk ook doen vanuit het fundament van Gods Woord. Wat is dan het gevolg als deze wet zou worden aangenomen?

Een sterk uitvergroot probleem
In de afgelopen jaren haalden verhalen over schreeuwerige uitdrijvingssessies van demonen of andere uitwassen enkele keren de media. In de memorie van toelichting van het wetsvoorstel worden hiervan ook voorbeelden genoemd. We mogen gerust stellen dat dit soort uitwassen ongewenst zijn. Dat geldt ook voor therapie die die de verwachting wekt dat een homoseksuele gerichtheid geheel weggenomen zou kunnen worden. Dat doet geen recht aan de worsteling van (bijvoorbeeld) christenen met een homoseksuele gerichtheid.

Het onderzoeken van Gods Woord in groepsverband komt daarmee in de beklaagdenbank te staan.

Tegelijk is het de vraag hoe wijdverbreid het probleem van conversiehandelingen is. Onderzoeksbureau Beke en Ateno deed in 2020 onderzoek naar de praktijk van conversiehandelingen – waarop uit christelijke kring terecht veel kritiek is gekomen –, maar kon niet tot betrouwbare uitspraken komen over de omvang van de praktijk van conversietherapie.

Het is zeer bedenkelijk dat in het onderzoek van Beke en Ateno ook het aanbieden van Bijbelstudies rondom het thema homoseksualiteit (zoals bijvoorbeeld stichting Hart van Homo’s doet) onder het aanbod van conversiepraktijken valt. Het onderzoeken van Gods Woord in groepsverband komt daarmee in de beklaagdenbank te staan. Juist dit gezamenlijk Bijbelonderzoek wordt echter door homoseksueel gerichte christenen als zeer steunend ervaren. De indieners van het wetsvoorstel wekken sterk de indruk dat ze het benoemde probleem eerst sterk willen uitvergroten, om dat vervolgens te gaan bestrijden. Dat doet sterk denken aan het spreekwoordelijke schieten met een kanon op een mug.

Heel brede definitie
Een ander zeer bedenkelijk punt is dat de indieners van het wetsvoorstel het begrip ‘conversiehandelingen’ niet nader willen omschrijven en afbakenen. Hier werd in de wetenschapstoets voor het wetsvoorstel expliciet de vinger bij gelegd. Zij geven echter de voorkeur aan een zo algemeen mogelijke omschrijving. Op deze manier kan ‘een variëteit aan gevallen die zich kunnen voordoen’ onder de strafbaarstelling vallen. In het wetsvoorstel worden extreme situaties genoemd, zoals bijvoorbeeld elektroshocktherapie. Tegelijk willen de indieners zich niet beperken tot zulke uitwassen, maar wordt nadrukkelijk benoemd dat ook het voeren van gesprekken over homoseksualiteit of genderexpressie onder conversiehandelingen kunnen vallen, als deze gesprekken niet ‘neutraal’ worden gevoerd.

Alleen de richting die de indieners willen is dan nog toegestaan: volledige acceptatie van homoseksualiteit en genderexpressie.

Iedereen die dit tot zich laat doordringen beseft dat dit zeer glad ijs is. Als de indieners hun zin krijgen, mag je straks geen gesprekken meer voeren waarin je een bepaalde richting uitwijst. Alleen de richting die de indieners willen is dan nog toegestaan: volledige acceptatie van homoseksualiteit en genderexpressie. Bijbels onderwijs over wat de Schrift wérkelijk zegt over homoseksualiteit is dan bij wet verboden. Daarbij wordt in het wetsvoorstel zelfs gedreigd met forse geldboetes of gevangenisstraf.

Neutraliteit is de norm
Mag je dan geen gesprekken meer voeren over seksuele en genderidentiteit? Volgens de indieners mag dat alleen als dat het júiste gesprek is, dat wil zeggen dat het bijdraagt aan acceptatie. De indieners hameren op de ‘neutraliteit’ van interventies in bijvoorbeeld hulpverlening en pastoraat. Er zou geen sociale druk mogen zijn vanuit de sociale omgeving die de seksuele identiteit of genderidentiteit van de betrokkene niet accepteert. Nu kan sociale druk inderdaad zeer sterk zijn, ook christenen die worstelen met hun seksuele gerichtheid kunnen het hier moeilijk mee hebben. Maar het gehele wetsvoorstel ademt de norm van ‘neutraliteit’, terwijl het wetsvoorstel helemaal niet zo neutraal is. Het is niet zo dat dit wetsvoorstel álle sociale druk omtrent het voorgaande wil verbieden. Alleen de druk die volgens de initiatiefnemers niet de juiste is, die wordt ervaren of beoordeeld als “niet accepterend” of “onderdrukkend” van de seksuele of genderidentiteit, moet worden verboden.

De Tweede Kamer op de kansel
Een ander punt uit het wetsvoorstel dat sterke verbazing oproept is de enorme reikwijdte die de indieners op het oog hebben. Onder een verbod op conversiehandelingen zouden professionals vallen, zoals medici en hulpverleners. Maar ook onderwijzers en ambtsdragers zouden in leerlingbegeleiding of pastoraal handelen geen opvattingen mogen uitdragen waaruit kan worden geconcludeerd dat de betrokkene iemands seksuele of genderidentiteit probeert te “onderdrukken”. In het wetsvoorstel wordt zelfs niet uitgesloten dat een opvoedkundig gesprek tussen ouders en kinderen ‘onderdrukkend’ en dus strafbaar zou zijn. De kring wordt dus wel heel breed getrokken.

In dit wetsvoorstel is duidelijk sprake van symboolwetgeving.

De indieners hanteren een breed spectrum van activiteiten voor de setting waarbinnen ‘conversiehandelingen’ zouden plaatsvinden: gesprekken, therapie en pastorale zorg, zelfs de prediking en gebed zouden daarvan niet zijn uitgezonderd. Met andere woorden: de Tweede Kamer zou volgens dit wetsvoorstel de inhoud van de preek, de catechisatieles of van het (ambtelijke) gebed gaan bepalen. Niet alleen een therapeutisch gesprek, maar zelfs een pastoraal gesprek zou straks de ‘neutrale’ toon moeten bevatten die de indieners voorstaan. Het is evident dat in dit wetsvoorstel de vrijheid van godsdienst en de vrijheid van onderwijs ernstig zou worden ingeperkt. Voorgangers en hulpverleners die Bijbels willen spreken worden dan vogelvrij verklaard!

Symboolwetgeving
In dit wetsvoorstel is duidelijk sprake van symboolwetgeving. Er wordt geprobeerd om de norm van een heersende meerderheid op te leggen aan een minderheid die vast wil houden aan het Bijbelse spreken over seksualiteit en identiteit. Dit wetsvoorstel propageert een soort opvoeding waarin het ouderlijke gezag wordt ondergraven en de staat vergaand gaat voorschrijven wat goed is voor onze kinderen. Bovendien is het wetsvoorstel ook zeer betuttelend. Mensen die uit persoonlijke (geloofs)overtuiging kiezen om te strijden tegen (bijvoorbeeld) homoseksuele gevoelens en daarbij steun zoeken, zouden in bescherming genomen moeten worden. Terecht concludeert dr. Bart Jan Spruyt in een column in het Nederlands Dagblad dat dit wetsvoorstel opkomt uit een ‘barmhartigheid’ die ons dwingt een geuite identiteit zonder meer te accepteren. Dit wetsvoorstel komt dan ook voort uit een bedenkelijke ideologie en is onnodig en gevaarlijk.

Erik-Jan Verbruggen is psychosociaal hulpverlener bij De Vluchtheuvel, pastoraal werker in de gereformeerde gemeente te Dordrecht en secretaris van Bijbels Beraad M/V. Bovenstaand artikel verscheen onlangs op de website van Bijbels Beraad M/V en is met toestemming overgenomen door Cvandaag.

Praatmee

Beluister onze podcast

#378 Jeffrey & Elise van Hoek over het reformatorisch onderwijs: dubbele boodschappen en vooroordelen
Of beluister op:

Meerartikelen

YouVersion
Nieuws

Mensen lezen Gods Woord massaal via telefoon: YouVersion viert miljardste download

In november 2025 bereikt de populairste Bijbelapp ter wereld, YouVersion, een bijzondere mijlpaal: meer dan één miljard downloads. Wat begon als een eenvoudig idee van een jonge Amerikaan is uitgegroeid tot een wereldwijd platform waarmee miljoenen m

RTVE
Nieuws

Spaanse publieke omroep biedt excuses aan na negatieve berichtgeving over kerken

De Spaanse publieke omroep RTVE heeft excuses aangeboden nadat in een televisieprogramma de groei van evangelicale kerken werd omschreven als “zorgwekkend” en “gevaarlijk”. Na een golf van klachten van kijkers en protestantse organisaties beloofde de

Syrie
Nieuws

Angst onder Syrische christenen gegroeid sinds verkiezingen

De eerste parlementaire verkiezingen sinds de val van president Bashar al-Assad op 6 oktober hebben in Syrië geleid tot geweld in de stad Aleppo. Dat zegt pater Hugo Alaniz, missionaris in Aleppo, in een interview met Kerk in Nood. De spanningen wekk

Ds. J. Koppelaar
Video

HHK-predikant staat tijdens preek stil bij slachtpartij Hamas op 7 oktober

Begin oktober vond de jaarlijkse Israëlzondag weer plaats. Op deze zondag herdenken christenen de blijvende band tussen de kerk en Israël, maar ook bij de pijn van het antisemitisme. De Israëlzondag is een initiatief van de PKN en krijgt vooral aanda

Ron van der Spoel
Video

Ron van der Spoel vertelt waarom Psalm 87 ons anders naar het journaal leert kijken

Predikant Ron van der Spoel noemt in een nieuwe overdenking Psalm 87 een psalm van inclusie. Iedereen hoort erbij in Gods koninkrijk, ongeacht afkomst. De psalm spreekt over volken zoals Babel en Tyrus. Zij worden beschouwd als geboren in Sion, oftew

Carla Dik-Faber
Podcast

Hoe kerken groener kunnen worden: in gesprek met Carla Dik-Faber

Hoe kan een kerk groener worden? En waarom is dat belangrijk voor ons geloof? In deze videopodcast van LPB Media gaat Derk Jan Poel in gesprek met Carla Dik-Faber, voormalig Kamerlid voor de ChristenUnie en nu projectleider van GroeneKerken. Samen me

Phil Moore
Persbericht

‘De vergeten strategie van Jezus’ centraal op DMM-conferentie in Veenendaal

Wereldwijd groeit de kerk als nooit tevoren. Dit gebeurt niet door grote campagnes of kerken met indrukwekkende gebouwen, maar door eenvoudige discipelen die nieuwe discipelen maken. Tijdens de DMM-conferentie (Disciple Making Movements) in Veenendaa

Diederik van Dijk
Interview

SGP-Kamerlid bezorgd over forse asielinstroom: "We moeten iets doen"

De Bijbel roept op om de vreemdeling lief te hebben, maar tegelijk groeit in Nederland de zorg: hoe ver reikt barmhartigheid als de samenleving onder druk staat? SGP-Kamerlid Diederik van Dijk pleit voor een “asielbeleid met een warm hart én een koel

Meerartikelen

Eline Stam
Interview

Voor jongeren is geloof geen taboe, ziet kinderpsychiater Eline Stam

Geloof en zingeving zijn nauw verbonden met psychische gezondheid. Tijdens haar opleiding merkte kinder- en jeugdpsychiater Eline Stam dat veel collega’s het onderwerp belangrijk vinden, maar tegelijkertijd aarzelen om ernaar te vragen. Daarom deed z

Wandelen in de natuur
Column

Wandelen met God: een levenslange tocht vol bergen en dalen

Mijn man en ik zijn gek op de natuur. Wij hebben samen al eindeloze kilometers gewandeld op de mooiste plekken. De mooiste bossen, hoge duinen, dicht begroeide vlaktes, maar ook kale stukken land. Iedere plek waar we wandelen, toont een eigen schoonh

Josh McDowell
Boekfragment

Jezus in het evangelie van Markus: mens of God?

Tijdens een lezing aan een universiteit werd de spreker onderbroken door een professor die beweerde dat alleen het evangelie van Johannes Jezus als God presenteert. In Markus, zei hij, zou Jezus dat nooit doen. Maar klopt dat wel? Een nadere blik op

Grinwis
Nieuws

Doorrekening verkiezingsprogramma: 'CU-plannen heilzaam voor Nederland'

Traditiegetrouw heeft de ChristenUnie haar verkiezingsprogramma laten doorrekenen door de onafhankelijke rekenmeesters van het Centraal Planbureau (CPB). De resultaten liegen er niet om. In onderstaande blog staat ChristenUnie-Kamerlid Pieter Grinwis

Flach
Nieuws

Doorrekening verkiezingsprogramma: 'SGP legt financieel degelijke plaat neer'

De doorrekening van het SGP-verkiezingsprogramma door het CPB laat zien dat de SGP 3,2 miljard euro investeert in gezinnen en in 2035 de NAVO-norm van 3,5 procent haalt. Door slim te kijken naar andere posten, legt de partij ook nog eens een financie

Azerbeidzjan
Nieuws

Religieuze vrijheid onder druk: Azerbeidzjan blokkeert registratie van kerken

De Azerbeidzjaanse overheid heeft opnieuw een protestantse kerk de officiële registratie geweigerd. Daardoor mag de Peace Church-gemeente niet samenkomen. Mensenrechtenorganisaties spreken van een structurele beperking van de godsdienstvrijheid in he

Soli Deo Gloria
Video

Luister naar deze prachtige samenzang van Psalm 89 in de Grote Kerk van Epe

'Want God is ons ten schild in 't strijdperk van dit leven, en onze Koning is van Isrels God gegeven', deze prachtige woorden uit vers 8 van Psalm 89 klonken tijdens een samenzangsmoment in de Grote Kerk van Epe. Die avond nam het Urkse mannenkoor So

Ds. D. J. Budding
Video

Ds. Budding deelt indrukwekkende getuigenis van gemeentelid dat snel zou sterven

"Ik pakte haar hand en ik vroeg haar: hoe is het met u? En toen zei ze zo heel mooi en diepgevoelend: 'Mijn ziel is immers stil tot God. Hij immers zal mijn Rotssteen wezen'", aldus ds. D. J. Budding. De hervormde emerituspredikant deelde in een rece

Wilkin van de Kamp
Video

De gaven van de Geest zijn volgens Wilkin van de Kamp geen mensenwerk

In deze video staat Wilkin van de Kamp stil bij een diep en vaak verkeerd begrepen principe: het initiatief voor de gaven van de Geest ligt altijd bij God zelf. Aan de hand van Johannes 5:19 laat Wilkin zien hoe zelfs Jezus niets deed uit eigen beweg

Bart Broekman
Video

Hoe kun je écht naast iemand staan? Bart Broekman deelt zijn visie

Hoe kijk je naar mensen om je heen? En hoe kun je er écht voor iemand zijn? In zijn nieuwe boek De coach als metgezel laat Bart Broekman zien hoe een coach vanuit nabijheid en geloof een blijvend verschil kan maken in iemands leven. In het programma

Vrijheid van onderwijs
Opinie

Vrijheid van onderwijs is geen misdaad: neutraliteit is een mythe

Bijbels beraad man/vrouw, de Nederlandse Geloofsbelijdenis en vermeend ‘onzinnige verhalen’ als de schepping. Met deze onderwerpen poogde Nieuwsuur recentelijk aan te tonen dat er iets fundamenteel mis is met het reformatorisch onderwijs. Alsof botse

Gerrit Vreugdenhil
Podcast

Ds. Gerrit Vreugdenhil wijst op blinde vlek onder christenen: "Geestelijke strijd is reëel"

Theoloog en predikant Gerrit Vreugdenhil prikt door de nuchterheid van veel Nederlandse gelovigen heen. “Wij zijn gewend geraakt om alleen te denken in wat zichtbaar en meetbaar is”, zegt hij in podcast De Stem van SDOK. “Maar de Bijbel spreekt over