Pastoraat en hulpverlening in de verdachtenbank door anticonversiewet

Opinie 9 oktober 2024 5 minuten Erik-Jan Verbruggen
Erik-Jan Verbruggen
YouTube

Binnenkort spreekt de Tweede Kamer in een plenair debat over de ‘Wet strafbaarstelling conversiehandelingen’. Het wetsvoorstel dat door enkele partijen in de Tweede Kamer is geschreven, vraagt om strafbaarstelling van handelingen die bedoeld zijn om de seksuele geaardheid of genderidentiteit van mensen te onderdrukken of veranderen.

Stel dat je hulpverlener of ambtsdrager bent en wel eens spreekt met mensen die (pastorale) hulp zoeken bij vragen rond hun seksuele gerichtheid? Je staat dan open voor de nood van degene die je hulp inroept. Maar je wilt je werk ook doen vanuit het fundament van Gods Woord. Wat is dan het gevolg als deze wet zou worden aangenomen?

Een sterk uitvergroot probleem
In de afgelopen jaren haalden verhalen over schreeuwerige uitdrijvingssessies van demonen of andere uitwassen enkele keren de media. In de memorie van toelichting van het wetsvoorstel worden hiervan ook voorbeelden genoemd. We mogen gerust stellen dat dit soort uitwassen ongewenst zijn. Dat geldt ook voor therapie die die de verwachting wekt dat een homoseksuele gerichtheid geheel weggenomen zou kunnen worden. Dat doet geen recht aan de worsteling van (bijvoorbeeld) christenen met een homoseksuele gerichtheid.

Het onderzoeken van Gods Woord in groepsverband komt daarmee in de beklaagdenbank te staan.

Tegelijk is het de vraag hoe wijdverbreid het probleem van conversiehandelingen is. Onderzoeksbureau Beke en Ateno deed in 2020 onderzoek naar de praktijk van conversiehandelingen – waarop uit christelijke kring terecht veel kritiek is gekomen –, maar kon niet tot betrouwbare uitspraken komen over de omvang van de praktijk van conversietherapie.

Het is zeer bedenkelijk dat in het onderzoek van Beke en Ateno ook het aanbieden van Bijbelstudies rondom het thema homoseksualiteit (zoals bijvoorbeeld stichting Hart van Homo’s doet) onder het aanbod van conversiepraktijken valt. Het onderzoeken van Gods Woord in groepsverband komt daarmee in de beklaagdenbank te staan. Juist dit gezamenlijk Bijbelonderzoek wordt echter door homoseksueel gerichte christenen als zeer steunend ervaren. De indieners van het wetsvoorstel wekken sterk de indruk dat ze het benoemde probleem eerst sterk willen uitvergroten, om dat vervolgens te gaan bestrijden. Dat doet sterk denken aan het spreekwoordelijke schieten met een kanon op een mug.

Heel brede definitie
Een ander zeer bedenkelijk punt is dat de indieners van het wetsvoorstel het begrip ‘conversiehandelingen’ niet nader willen omschrijven en afbakenen. Hier werd in de wetenschapstoets voor het wetsvoorstel expliciet de vinger bij gelegd. Zij geven echter de voorkeur aan een zo algemeen mogelijke omschrijving. Op deze manier kan ‘een variëteit aan gevallen die zich kunnen voordoen’ onder de strafbaarstelling vallen. In het wetsvoorstel worden extreme situaties genoemd, zoals bijvoorbeeld elektroshocktherapie. Tegelijk willen de indieners zich niet beperken tot zulke uitwassen, maar wordt nadrukkelijk benoemd dat ook het voeren van gesprekken over homoseksualiteit of genderexpressie onder conversiehandelingen kunnen vallen, als deze gesprekken niet ‘neutraal’ worden gevoerd.

Alleen de richting die de indieners willen is dan nog toegestaan: volledige acceptatie van homoseksualiteit en genderexpressie.

Iedereen die dit tot zich laat doordringen beseft dat dit zeer glad ijs is. Als de indieners hun zin krijgen, mag je straks geen gesprekken meer voeren waarin je een bepaalde richting uitwijst. Alleen de richting die de indieners willen is dan nog toegestaan: volledige acceptatie van homoseksualiteit en genderexpressie. Bijbels onderwijs over wat de Schrift wérkelijk zegt over homoseksualiteit is dan bij wet verboden. Daarbij wordt in het wetsvoorstel zelfs gedreigd met forse geldboetes of gevangenisstraf.

Neutraliteit is de norm
Mag je dan geen gesprekken meer voeren over seksuele en genderidentiteit? Volgens de indieners mag dat alleen als dat het júiste gesprek is, dat wil zeggen dat het bijdraagt aan acceptatie. De indieners hameren op de ‘neutraliteit’ van interventies in bijvoorbeeld hulpverlening en pastoraat. Er zou geen sociale druk mogen zijn vanuit de sociale omgeving die de seksuele identiteit of genderidentiteit van de betrokkene niet accepteert. Nu kan sociale druk inderdaad zeer sterk zijn, ook christenen die worstelen met hun seksuele gerichtheid kunnen het hier moeilijk mee hebben. Maar het gehele wetsvoorstel ademt de norm van ‘neutraliteit’, terwijl het wetsvoorstel helemaal niet zo neutraal is. Het is niet zo dat dit wetsvoorstel álle sociale druk omtrent het voorgaande wil verbieden. Alleen de druk die volgens de initiatiefnemers niet de juiste is, die wordt ervaren of beoordeeld als “niet accepterend” of “onderdrukkend” van de seksuele of genderidentiteit, moet worden verboden.

De Tweede Kamer op de kansel
Een ander punt uit het wetsvoorstel dat sterke verbazing oproept is de enorme reikwijdte die de indieners op het oog hebben. Onder een verbod op conversiehandelingen zouden professionals vallen, zoals medici en hulpverleners. Maar ook onderwijzers en ambtsdragers zouden in leerlingbegeleiding of pastoraal handelen geen opvattingen mogen uitdragen waaruit kan worden geconcludeerd dat de betrokkene iemands seksuele of genderidentiteit probeert te “onderdrukken”. In het wetsvoorstel wordt zelfs niet uitgesloten dat een opvoedkundig gesprek tussen ouders en kinderen ‘onderdrukkend’ en dus strafbaar zou zijn. De kring wordt dus wel heel breed getrokken.

In dit wetsvoorstel is duidelijk sprake van symboolwetgeving.

De indieners hanteren een breed spectrum van activiteiten voor de setting waarbinnen ‘conversiehandelingen’ zouden plaatsvinden: gesprekken, therapie en pastorale zorg, zelfs de prediking en gebed zouden daarvan niet zijn uitgezonderd. Met andere woorden: de Tweede Kamer zou volgens dit wetsvoorstel de inhoud van de preek, de catechisatieles of van het (ambtelijke) gebed gaan bepalen. Niet alleen een therapeutisch gesprek, maar zelfs een pastoraal gesprek zou straks de ‘neutrale’ toon moeten bevatten die de indieners voorstaan. Het is evident dat in dit wetsvoorstel de vrijheid van godsdienst en de vrijheid van onderwijs ernstig zou worden ingeperkt. Voorgangers en hulpverleners die Bijbels willen spreken worden dan vogelvrij verklaard!

Symboolwetgeving
In dit wetsvoorstel is duidelijk sprake van symboolwetgeving. Er wordt geprobeerd om de norm van een heersende meerderheid op te leggen aan een minderheid die vast wil houden aan het Bijbelse spreken over seksualiteit en identiteit. Dit wetsvoorstel propageert een soort opvoeding waarin het ouderlijke gezag wordt ondergraven en de staat vergaand gaat voorschrijven wat goed is voor onze kinderen. Bovendien is het wetsvoorstel ook zeer betuttelend. Mensen die uit persoonlijke (geloofs)overtuiging kiezen om te strijden tegen (bijvoorbeeld) homoseksuele gevoelens en daarbij steun zoeken, zouden in bescherming genomen moeten worden. Terecht concludeert dr. Bart Jan Spruyt in een column in het Nederlands Dagblad dat dit wetsvoorstel opkomt uit een ‘barmhartigheid’ die ons dwingt een geuite identiteit zonder meer te accepteren. Dit wetsvoorstel komt dan ook voort uit een bedenkelijke ideologie en is onnodig en gevaarlijk.

Erik-Jan Verbruggen is psychosociaal hulpverlener bij De Vluchtheuvel, pastoraal werker in de gereformeerde gemeente te Dordrecht en secretaris van Bijbels Beraad M/V. Bovenstaand artikel verscheen onlangs op de website van Bijbels Beraad M/V en is met toestemming overgenomen door Cvandaag.

Praatmee

Beluister onze podcast

#378 Jeffrey & Elise van Hoek over het reformatorisch onderwijs: dubbele boodschappen en vooroordelen
Of beluister op:

Meerartikelen

Grinwis
Nieuws

Doorrekening verkiezingsprogramma: 'CU-plannen heilzaam voor Nederland'

Traditiegetrouw heeft de ChristenUnie haar verkiezingsprogramma laten doorrekenen door de onafhankelijke rekenmeesters van het Centraal Planbureau (CPB). De resultaten liegen er niet om. In onderstaande blog staat ChristenUnie-Kamerlid Pieter Grinwis

Flach
Nieuws

Doorrekening verkiezingsprogramma: 'SGP legt financieel degelijke plaat neer'

De doorrekening van het SGP-verkiezingsprogramma door het CPB laat zien dat de SGP 3,2 miljard euro investeert in gezinnen en in 2035 de NAVO-norm van 3,5 procent haalt. Door slim te kijken naar andere posten, legt de partij ook nog eens een financie

Azerbeidzjan
Nieuws

Religieuze vrijheid onder druk: Azerbeidzjan blokkeert registratie van kerken

De Azerbeidzjaanse overheid heeft opnieuw een protestantse kerk de officiële registratie geweigerd. Daardoor mag de Peace Church-gemeente niet samenkomen. Mensenrechtenorganisaties spreken van een structurele beperking van de godsdienstvrijheid in he

Soli Deo Gloria
Video

Luister naar deze prachtige samenzang van Psalm 89 in de Grote Kerk van Epe

'Want God is ons ten schild in 't strijdperk van dit leven, en onze Koning is van Isrels God gegeven', deze prachtige woorden uit vers 8 van Psalm 89 klonken tijdens een samenzangsmoment in de Grote Kerk van Epe. Die avond nam het Urkse mannenkoor So

Ds. D. J. Budding
Video

Ds. Budding deelt indrukwekkende getuigenis van gemeentelid die snel zou sterven

"Ik pakte haar hand en ik vroeg haar: hoe is het met u? En toen zei ze zo heel mooi en diepgevoelend: 'Mijn ziel is immers stil tot God. Hij immers zal mijn Rotssteen wezen'", aldus ds. D. J. Budding. De hervormde emerituspredikant deelde in een rece

Wilkin van de Kamp
Video

De gaven van de Geest zijn volgens Wilkin van de Kamp geen mensenwerk

In deze video staat Wilkin van de Kamp stil bij een diep en vaak verkeerd begrepen principe: het initiatief voor de gaven van de Geest ligt altijd bij God zelf. Aan de hand van Johannes 5:19 laat Wilkin zien hoe zelfs Jezus niets deed uit eigen beweg

Bart Broekman
Video

Hoe kun je écht naast iemand staan? Bart Broekman deelt zijn visie

Hoe kijk je naar mensen om je heen? En hoe kun je er écht voor iemand zijn? In zijn nieuwe boek De coach als metgezel laat Bart Broekman zien hoe een coach vanuit nabijheid en geloof een blijvend verschil kan maken in iemands leven. In het programma

Vrijheid van onderwijs
Opinie

Vrijheid van onderwijs is geen misdaad: neutraliteit is een mythe

Bijbels beraad man/vrouw, de Nederlandse Geloofsbelijdenis en vermeend ‘onzinnige verhalen’ als de schepping. Met deze onderwerpen poogde Nieuwsuur recentelijk aan te tonen dat er iets fundamenteel mis is met het reformatorisch onderwijs. Alsof botse

Meerartikelen

Gerrit Vreugdenhil
Podcast

Ds. Gerrit Vreugdenhil wijst op blinde vlek onder christenen: "Geestelijke strijd is reëel"

Theoloog en predikant Gerrit Vreugdenhil prikt door de nuchterheid van veel Nederlandse gelovigen heen. “Wij zijn gewend geraakt om alleen te denken in wat zichtbaar en meetbaar is”, zegt hij in podcast De Stem van SDOK. “Maar de Bijbel spreekt over

Hubrecht Smits
Interview

Hoop kent geen grenzen: TWR viert 60-jarig jubileum

TWR (voorheen Trans World Radio) viert dit jaar haar 60-jarig jubileum. Wat ooit begon met een paar radioprogramma’s vanuit Baarn, is uitgegroeid tot een zendingsorganisatie die wereldwijd mensen bereikt. Directeur Hubrecht Smits vertelt over de gesc

Alex en Kezia
Interview

Alex Schoonveld ziet zendingswerk veranderen: "Vroeger ging je voor het leven, nu voor een jaar"

Alex Schoonveld is al meer dan dertig jaar betrokken bij het wereldwijde zendingswerk van WEC. In de jaren '90 woonde hij met zijn gezin in een dorpje in Noord-Ghana; tegenwoordig werft hij nieuwe werkers vanuit Emmeloord én coördineert hij het inter

mexico
Nieuws

Psycholoog onthult impact van trauma op vervolgde christenen in Mexico

In augustus 2024 startte Open Doors in Mexico langdurige noodhulp aan een door gewelddadige criminelen verjaagde, getraumatiseerde inheemse gemeenschap. Clara*, een klinisch psycholoog, vertelt over haar eerste kennismaking met de verdreven dorpeling

Bruidspaar
Nieuws

Britse organisatie haalt stevig uit naar sharia-huwelijken: "Vrouwen en kinderen onbeschermd"

De Coalition for Marriage (C4M) heeft deze week stevig uitgehaald naar zogenoemde sharia-huwelijken in Groot-Brittannië. Volgens de organisatie dreigt er een “parallel” huwelijksstelsel te ontstaan dat vrouwen en kinderen onbeschermd laat. Dat schrij

Statenvertaling
Nieuws

GerGem-synode: groen licht voor nieuwe Bijbel met uitleg voor scholen en gezinnen

De generale synode van de Gereformeerde Gemeenten (GerGem) heeft ingestemd met plannen voor een Bijbel met uitleg. Deze uitgave moet, in samenwerking met scholen en kerkelijke organisaties, breed gebruikt kunnen worden in gezinnen en het onderwijs. D

Amerikaanse kerk beklad
Nieuws

Kerk in Alabama beklad na aankondiging Turning Point USA-event

The Movement Church in Madison, Alabama is het doelwit geworden van een aanval nadat de kerk bekendmaakte een Turning Point USA (TPUSA)-evenement te zullen organiseren. Dat meldt The Christian Post.  Volgens de autoriteiten werd het gebouw tussen din

Eva Simons
Interview

Eva Simons is aanstaande zondag te gast in Hour of Power

In Hour of Power zijn Eva Simons en haar man Sebastiaan Zwarts te gast. Na jaren van tegenslag en verslaving vond Eva nieuw leven in geloof. Tijdens haar rol als Maria in The Passion 2025 brak er iets open: ze voelde zich gedragen door God. Hoe dat k

Sela
Video

Sela brengt nieuwe single uit: 'Die allermooiste dag'

'Die allermooiste dag', zo heet de nieuwe single van de christelijke band Sela. In de nieuwe single staat Jezus’ wederkomst centraal. Het lied benadrukt dat Zijn hemelvaart geen definitief afscheid was, maar dat Hij voor ons een plaats bereidt bij de

Ds. A. Simons
Video

Ds. Simons heeft een boodschap voor christenen die aan hun redding twijfelen

Binnen de gereformeerde gezindte zijn er veel christenen die worstelen met geloofszekerheid. Een veelgehoord argument is dat er eerst een wonder in je leven moet gebeuren, voordat je zeker mag weten dat je voor eeuwig behouden bent. Maar dat wonder h

Klaslokaal
Nieuws

Juridische strijd om tien geboden in Amerikaanse klaslokalen gaat door

In de Amerikaanse staat Louisiana is een belangrijke juridische stap gezet in de discussie over het ophangen van de tien geboden in klaslokalen van openbare scholen. Het federale hof van beroep heeft een eerdere uitspraak tegen de wet van de baan gev

ds. J. A. J. Pater
God

Ds. Pater: “Waar geloof herken je aan een levenshouding van verwachting”

Via Refoweb is een indringende vraag gesteld die voortkwam uit een overdenking van John Piper: hoe weet je of je waar geloof hebt of slechts een schijngeloof? Piper wijst erop dat ware gelovigen uitzien naar de komst van Christus, terwijl anderen hun