Pastoraat en hulpverlening in de verdachtenbank door anticonversiewet

Opinie 9 oktober 2024 5 minuten Erik-Jan Verbruggen
Erik-Jan Verbruggen
YouTube

Binnenkort spreekt de Tweede Kamer in een plenair debat over de ‘Wet strafbaarstelling conversiehandelingen’. Het wetsvoorstel dat door enkele partijen in de Tweede Kamer is geschreven, vraagt om strafbaarstelling van handelingen die bedoeld zijn om de seksuele geaardheid of genderidentiteit van mensen te onderdrukken of veranderen.

Stel dat je hulpverlener of ambtsdrager bent en wel eens spreekt met mensen die (pastorale) hulp zoeken bij vragen rond hun seksuele gerichtheid? Je staat dan open voor de nood van degene die je hulp inroept. Maar je wilt je werk ook doen vanuit het fundament van Gods Woord. Wat is dan het gevolg als deze wet zou worden aangenomen?

Een sterk uitvergroot probleem
In de afgelopen jaren haalden verhalen over schreeuwerige uitdrijvingssessies van demonen of andere uitwassen enkele keren de media. In de memorie van toelichting van het wetsvoorstel worden hiervan ook voorbeelden genoemd. We mogen gerust stellen dat dit soort uitwassen ongewenst zijn. Dat geldt ook voor therapie die die de verwachting wekt dat een homoseksuele gerichtheid geheel weggenomen zou kunnen worden. Dat doet geen recht aan de worsteling van (bijvoorbeeld) christenen met een homoseksuele gerichtheid.

Het onderzoeken van Gods Woord in groepsverband komt daarmee in de beklaagdenbank te staan.

Tegelijk is het de vraag hoe wijdverbreid het probleem van conversiehandelingen is. Onderzoeksbureau Beke en Ateno deed in 2020 onderzoek naar de praktijk van conversiehandelingen – waarop uit christelijke kring terecht veel kritiek is gekomen –, maar kon niet tot betrouwbare uitspraken komen over de omvang van de praktijk van conversietherapie.

Het is zeer bedenkelijk dat in het onderzoek van Beke en Ateno ook het aanbieden van Bijbelstudies rondom het thema homoseksualiteit (zoals bijvoorbeeld stichting Hart van Homo’s doet) onder het aanbod van conversiepraktijken valt. Het onderzoeken van Gods Woord in groepsverband komt daarmee in de beklaagdenbank te staan. Juist dit gezamenlijk Bijbelonderzoek wordt echter door homoseksueel gerichte christenen als zeer steunend ervaren. De indieners van het wetsvoorstel wekken sterk de indruk dat ze het benoemde probleem eerst sterk willen uitvergroten, om dat vervolgens te gaan bestrijden. Dat doet sterk denken aan het spreekwoordelijke schieten met een kanon op een mug.

Heel brede definitie
Een ander zeer bedenkelijk punt is dat de indieners van het wetsvoorstel het begrip ‘conversiehandelingen’ niet nader willen omschrijven en afbakenen. Hier werd in de wetenschapstoets voor het wetsvoorstel expliciet de vinger bij gelegd. Zij geven echter de voorkeur aan een zo algemeen mogelijke omschrijving. Op deze manier kan ‘een variëteit aan gevallen die zich kunnen voordoen’ onder de strafbaarstelling vallen. In het wetsvoorstel worden extreme situaties genoemd, zoals bijvoorbeeld elektroshocktherapie. Tegelijk willen de indieners zich niet beperken tot zulke uitwassen, maar wordt nadrukkelijk benoemd dat ook het voeren van gesprekken over homoseksualiteit of genderexpressie onder conversiehandelingen kunnen vallen, als deze gesprekken niet ‘neutraal’ worden gevoerd.

Alleen de richting die de indieners willen is dan nog toegestaan: volledige acceptatie van homoseksualiteit en genderexpressie.

Iedereen die dit tot zich laat doordringen beseft dat dit zeer glad ijs is. Als de indieners hun zin krijgen, mag je straks geen gesprekken meer voeren waarin je een bepaalde richting uitwijst. Alleen de richting die de indieners willen is dan nog toegestaan: volledige acceptatie van homoseksualiteit en genderexpressie. Bijbels onderwijs over wat de Schrift wérkelijk zegt over homoseksualiteit is dan bij wet verboden. Daarbij wordt in het wetsvoorstel zelfs gedreigd met forse geldboetes of gevangenisstraf.

Neutraliteit is de norm
Mag je dan geen gesprekken meer voeren over seksuele en genderidentiteit? Volgens de indieners mag dat alleen als dat het júiste gesprek is, dat wil zeggen dat het bijdraagt aan acceptatie. De indieners hameren op de ‘neutraliteit’ van interventies in bijvoorbeeld hulpverlening en pastoraat. Er zou geen sociale druk mogen zijn vanuit de sociale omgeving die de seksuele identiteit of genderidentiteit van de betrokkene niet accepteert. Nu kan sociale druk inderdaad zeer sterk zijn, ook christenen die worstelen met hun seksuele gerichtheid kunnen het hier moeilijk mee hebben. Maar het gehele wetsvoorstel ademt de norm van ‘neutraliteit’, terwijl het wetsvoorstel helemaal niet zo neutraal is. Het is niet zo dat dit wetsvoorstel álle sociale druk omtrent het voorgaande wil verbieden. Alleen de druk die volgens de initiatiefnemers niet de juiste is, die wordt ervaren of beoordeeld als “niet accepterend” of “onderdrukkend” van de seksuele of genderidentiteit, moet worden verboden.

De Tweede Kamer op de kansel
Een ander punt uit het wetsvoorstel dat sterke verbazing oproept is de enorme reikwijdte die de indieners op het oog hebben. Onder een verbod op conversiehandelingen zouden professionals vallen, zoals medici en hulpverleners. Maar ook onderwijzers en ambtsdragers zouden in leerlingbegeleiding of pastoraal handelen geen opvattingen mogen uitdragen waaruit kan worden geconcludeerd dat de betrokkene iemands seksuele of genderidentiteit probeert te “onderdrukken”. In het wetsvoorstel wordt zelfs niet uitgesloten dat een opvoedkundig gesprek tussen ouders en kinderen ‘onderdrukkend’ en dus strafbaar zou zijn. De kring wordt dus wel heel breed getrokken.

In dit wetsvoorstel is duidelijk sprake van symboolwetgeving.

De indieners hanteren een breed spectrum van activiteiten voor de setting waarbinnen ‘conversiehandelingen’ zouden plaatsvinden: gesprekken, therapie en pastorale zorg, zelfs de prediking en gebed zouden daarvan niet zijn uitgezonderd. Met andere woorden: de Tweede Kamer zou volgens dit wetsvoorstel de inhoud van de preek, de catechisatieles of van het (ambtelijke) gebed gaan bepalen. Niet alleen een therapeutisch gesprek, maar zelfs een pastoraal gesprek zou straks de ‘neutrale’ toon moeten bevatten die de indieners voorstaan. Het is evident dat in dit wetsvoorstel de vrijheid van godsdienst en de vrijheid van onderwijs ernstig zou worden ingeperkt. Voorgangers en hulpverleners die Bijbels willen spreken worden dan vogelvrij verklaard!

Symboolwetgeving
In dit wetsvoorstel is duidelijk sprake van symboolwetgeving. Er wordt geprobeerd om de norm van een heersende meerderheid op te leggen aan een minderheid die vast wil houden aan het Bijbelse spreken over seksualiteit en identiteit. Dit wetsvoorstel propageert een soort opvoeding waarin het ouderlijke gezag wordt ondergraven en de staat vergaand gaat voorschrijven wat goed is voor onze kinderen. Bovendien is het wetsvoorstel ook zeer betuttelend. Mensen die uit persoonlijke (geloofs)overtuiging kiezen om te strijden tegen (bijvoorbeeld) homoseksuele gevoelens en daarbij steun zoeken, zouden in bescherming genomen moeten worden. Terecht concludeert dr. Bart Jan Spruyt in een column in het Nederlands Dagblad dat dit wetsvoorstel opkomt uit een ‘barmhartigheid’ die ons dwingt een geuite identiteit zonder meer te accepteren. Dit wetsvoorstel komt dan ook voort uit een bedenkelijke ideologie en is onnodig en gevaarlijk.

Erik-Jan Verbruggen is psychosociaal hulpverlener bij De Vluchtheuvel, pastoraal werker in de gereformeerde gemeente te Dordrecht en secretaris van Bijbels Beraad M/V. Bovenstaand artikel verscheen onlangs op de website van Bijbels Beraad M/V en is met toestemming overgenomen door Cvandaag.

Praatmee

Beluister onze podcast

#377 Ds. John de Groot & Lineke Blijdorp over Gaza, antisemitisme en blinde Israël-liefde
Of beluister op:

Meerartikelen

Gerben van Dijk
Opinie

Laat Rotterdamse kerken hun klokken luiden voor het klimaat

Op initiatief van de Jonge Klimaatbeweging, Grootouders voor het Klimaat en Groene Kerken luiden kerken de noodklok voor het klimaat. Klimaatklokken, dus. Maar kerken van wie de klokkentoren formeel eigendom van de gemeente Rotterdam is, mogen van di

Statenvertaling
Nieuws

Statenvertaling 2027 is volgens GBS ontrouw aan de grondtekst

De Gereformeerde Bijbelstichting (GBS) heeft laten weten geen samenwerking te zien met het initiatief Statenvertaling 2027 (SV2027). Beide projecten willen de Statenvertaling behouden en verstaanbaar maken voor komende generaties, maar verschillen in

Dienstencentrum PKN
Nieuws

ND-onderzoek krijgt staartje: Bestuur dienstenorganisatie PKN stapt op

Het voltallige bestuur van de dienstenorganisatie van de Protestantse Kerk in Nederland (PKN) heeft besloten af te treden. De bestuursleden stellen dat er onvoldoende vertrouwen is in hun functioneren en geven daarmee hun mandaat terug, meldt het Ned

Kerk
Nieuws

Wetenschappers bevestigen dat wekelijkse rustdag goed is voor lichaam en geest

Voor veel christenen is het geen verrassing dat rusten op de zevende dag goed is voor de mens. Toch is het opvallend wanneer ook de wetenschap dat bevestigt. Een recent Israëlisch onderzoek, gepubliceerd in augustus, wijst op de voordelen van een wek

india
Nieuws

Anti-bekeringswetten in India leiden tot toename geweld tegen christenen

In de Indiase deelstaat Rajasthan is het geweld tegen christenen sterk toegenomen sinds het parlement daar op 9 september een nieuwe anti-bekeringswet heeft aangenomen. Kerkleiders slaan alarm en wijzen op een patroon dat zich ook in andere staten vo

Ds. A. S. de Jong
Nieuws

Nieuwe predikant voor CGK Zwolle: ds. A. S. de Jong

De christelijke gereformeerde kerk (CGK) te Zwolle ontvangt binnenkort een nieuwe predikant. Ds. A. S. de Jong (foto) uit Enschede-West heeft het op hem uitgebrachte beroep aangenomen. In Zwolle wordt De Jong de opvolger van ds. W. J. Plantinga. Laat

Ds. W. Visscher
Video

Ds. Visscher wijst op slachtpartijen Boko Haram onder Nigeriaanse christenen

In een preek over de steniging van Stefanus, stond ds. W. Visscher stil bij de slachtpartijen die Boko Haram aanricht onder Nigeriaanse christenen. De GerGem-predikant uit Amersfoort deelde daarbij een indrukwekkend getuigenis van een Nigeriaanse voo

Envoyé Spécial
Nieuws

Franse christenen woedend na televisie-item over protestantse kerken

Franse christenen zijn woedend over een recente tv-uitzending van de Franse publieke omroep. Dat meldt Evangelical Focus. Het programma Envoyé Spécial besteedde ruim 50 minuten aan een documentaire over evangelische kerken. In het programma Envoyé Sp

Meerartikelen

Singleconferentie
Persbericht

Heart2Heart organiseert opnieuw conferentie voor christelijke singles

Op vrijdag 7 en zaterdag 8 november 2025 organiseert Heart2Heart opnieuw een inspirerende Singleconferentie, een uniek evenement voor christelijke singles die willen groeien in hun geloof en autoriteit. Thema: Singles & autoriteitIn een tijd waarin h

Man blaast op Shofar
Verdieping

Grote Verzoendag kreeg voor Bob Mendelsohn betekenis door Jezus

Jom Kippoer, de Grote Verzoendag, is voor Bob Mendelsohn altijd een bijzondere dag geweest. Al een maand van tevoren begon zijn familie met de voorbereidingen voor de Hoge Feestdagen, die beginnen met Rosj Hasjana, het Joods Nieuwjaar, en eindigen me

Gerdien Lassche
Opinie

Nieuwsuur-uitzending roept vragen op: is onderwijsvrijheid een bedreiging?

De vrijheid van onderwijs is één van de pijlers van onze democratische rechtsstaat. Toch staat deze vrijheid steeds vaker ter discussie. Levensbeschouwelijk onderwijs wordt geregeld neergezet als problematisch, een obstakel voor inclusie of zelfs als

Leger des Heils
Boekfragment

God heeft geen haast

Aalt Fikse werkte jarenlang samen met zijn vrouw voor het Leger des Heils in Suriname en Kampen, voor ze in Limburg neerstreken als pioniers. Daar maakte hij een “tweede bekering” mee waardoor hij op een nieuwe manier naar kerk-zijn ging kijken. De k

UniteUS doop
Positief nieuws

Opwekking onder Amerikaanse studenten: honderden jongeren erkennen Jezus als Heer

De Geest van God is opnieuw aan het werk onder studenten in de Verenigde Staten. Dit keer was het de University of South Florida (USF) in Tampa waar vorige week bijna 7.000 jongeren samenkwamen om Jezus te aanbidden tijdens een UniteUS-bijeenkomst. V

Sefa Vlaarkamp
Interview

DJ Sefa draait op festivals maar geeft nu ook kerkconcerten: “Ik ben nu christen”

Op Defqon, Decibel en Dominator bracht hij tienduizenden in extase, maar sinds kort kiest Sefa Vlaarkamp voor een heel ander podium. De hardstyle-dj, bekend als Sefa, trekt nu volle kerken met een programma waarin klassieke muziek, psalmen en eigen c

christelijke politici
Dagelijks leven

Welke christelijke partij is het meest Bijbelgetrouw?

De verkiezingscampagne is losgebarsten! Eind deze maand gaat Nederland naar de stembus en CDA, ChristenUnie en SGP hopen zetels te winnen. Maar welke partij is het meest Bijbelgetrouw?  Cvandaag wil daarover uw mening weten. Welke partij heeft volgen

Israël-Palestijnen
Nieuws

SGP en CU roepen regering op om vredesplan-Trump te steunen

Een brede groep Kamerleden heeft een motie ingediend waarin de Nederlandse regering wordt opgeroepen zich achter het nieuwe vredesplan voor Gaza te scharen. De motie is ondertekend door onder meer Diederik van Dijk (SGP), Don Ceder (ChristenUnie) en

Iran
Nieuws

VS stuurt groep gevluchte Iraniërs per nachtvlucht terug naar Teheran

In de nacht van maandag op dinsdag is een onverwachte chartervlucht vertrokken vanuit de Amerikaanse staat Louisiana naar Teheran, de hoofdstad van Iran. Dat meldt The New York Times op basis van Amerikaanse en Iraanse bronnen. Het toestel maakte een

Soedan
Nieuws

Christelijke school in Soedan opnieuw doelwit van geweld en bedreiging door moslims

Een christelijke school in Soedan is opnieuw het toneel van geweld en bedreigingen. Honderden ontheemden die daar hun toevlucht zochten, zijn door moslimmannen onder druk gezet om het terrein te verlaten. Dat meldt Morning Star News.  Volgens lokale

Schotse vrouw bij Abortuskliniek
Nieuws

75-jarige vrouw opnieuw gearresteerd bij Schotse abortuskliniek

In Schotland is een 75-jarige vrouw in korte tijd voor de tweede keer gearresteerd bij een abortuskliniek. De vrouw – Rose Docherty uit Glasgow – stond daar met een bord waarmee ze in stilte vrouwen uitnodigde voor een gesprek. Docherty werd eerder d

Wycliffe Bijbelvertalers
Nieuws

Wycliffe Bijbelvertalers ziet vertaalwerk versnellen: 118 nieuwe vertalingen in één jaar

Het wereldwijde werk om de Bijbel in elke taal beschikbaar te maken, gaat sneller dan ooit. Dat schrijft Christian Today. Maandag maakte Wycliffe Bijbelvertalers tijdens de Internationale Dag van de Vertaling bekend dat er het afgelopen jaar 118 nieu