Pastoraat en hulpverlening in de verdachtenbank door anticonversiewet

Opinie 9 oktober 2024 5 minuten Erik-Jan Verbruggen
Erik-Jan Verbruggen
YouTube

Binnenkort spreekt de Tweede Kamer in een plenair debat over de ‘Wet strafbaarstelling conversiehandelingen’. Het wetsvoorstel dat door enkele partijen in de Tweede Kamer is geschreven, vraagt om strafbaarstelling van handelingen die bedoeld zijn om de seksuele geaardheid of genderidentiteit van mensen te onderdrukken of veranderen.

Stel dat je hulpverlener of ambtsdrager bent en wel eens spreekt met mensen die (pastorale) hulp zoeken bij vragen rond hun seksuele gerichtheid? Je staat dan open voor de nood van degene die je hulp inroept. Maar je wilt je werk ook doen vanuit het fundament van Gods Woord. Wat is dan het gevolg als deze wet zou worden aangenomen?

Een sterk uitvergroot probleem
In de afgelopen jaren haalden verhalen over schreeuwerige uitdrijvingssessies van demonen of andere uitwassen enkele keren de media. In de memorie van toelichting van het wetsvoorstel worden hiervan ook voorbeelden genoemd. We mogen gerust stellen dat dit soort uitwassen ongewenst zijn. Dat geldt ook voor therapie die die de verwachting wekt dat een homoseksuele gerichtheid geheel weggenomen zou kunnen worden. Dat doet geen recht aan de worsteling van (bijvoorbeeld) christenen met een homoseksuele gerichtheid.

Het onderzoeken van Gods Woord in groepsverband komt daarmee in de beklaagdenbank te staan.

Tegelijk is het de vraag hoe wijdverbreid het probleem van conversiehandelingen is. Onderzoeksbureau Beke en Ateno deed in 2020 onderzoek naar de praktijk van conversiehandelingen – waarop uit christelijke kring terecht veel kritiek is gekomen –, maar kon niet tot betrouwbare uitspraken komen over de omvang van de praktijk van conversietherapie.

Het is zeer bedenkelijk dat in het onderzoek van Beke en Ateno ook het aanbieden van Bijbelstudies rondom het thema homoseksualiteit (zoals bijvoorbeeld stichting Hart van Homo’s doet) onder het aanbod van conversiepraktijken valt. Het onderzoeken van Gods Woord in groepsverband komt daarmee in de beklaagdenbank te staan. Juist dit gezamenlijk Bijbelonderzoek wordt echter door homoseksueel gerichte christenen als zeer steunend ervaren. De indieners van het wetsvoorstel wekken sterk de indruk dat ze het benoemde probleem eerst sterk willen uitvergroten, om dat vervolgens te gaan bestrijden. Dat doet sterk denken aan het spreekwoordelijke schieten met een kanon op een mug.

Heel brede definitie
Een ander zeer bedenkelijk punt is dat de indieners van het wetsvoorstel het begrip ‘conversiehandelingen’ niet nader willen omschrijven en afbakenen. Hier werd in de wetenschapstoets voor het wetsvoorstel expliciet de vinger bij gelegd. Zij geven echter de voorkeur aan een zo algemeen mogelijke omschrijving. Op deze manier kan ‘een variëteit aan gevallen die zich kunnen voordoen’ onder de strafbaarstelling vallen. In het wetsvoorstel worden extreme situaties genoemd, zoals bijvoorbeeld elektroshocktherapie. Tegelijk willen de indieners zich niet beperken tot zulke uitwassen, maar wordt nadrukkelijk benoemd dat ook het voeren van gesprekken over homoseksualiteit of genderexpressie onder conversiehandelingen kunnen vallen, als deze gesprekken niet ‘neutraal’ worden gevoerd.

Alleen de richting die de indieners willen is dan nog toegestaan: volledige acceptatie van homoseksualiteit en genderexpressie.

Iedereen die dit tot zich laat doordringen beseft dat dit zeer glad ijs is. Als de indieners hun zin krijgen, mag je straks geen gesprekken meer voeren waarin je een bepaalde richting uitwijst. Alleen de richting die de indieners willen is dan nog toegestaan: volledige acceptatie van homoseksualiteit en genderexpressie. Bijbels onderwijs over wat de Schrift wérkelijk zegt over homoseksualiteit is dan bij wet verboden. Daarbij wordt in het wetsvoorstel zelfs gedreigd met forse geldboetes of gevangenisstraf.

Neutraliteit is de norm
Mag je dan geen gesprekken meer voeren over seksuele en genderidentiteit? Volgens de indieners mag dat alleen als dat het júiste gesprek is, dat wil zeggen dat het bijdraagt aan acceptatie. De indieners hameren op de ‘neutraliteit’ van interventies in bijvoorbeeld hulpverlening en pastoraat. Er zou geen sociale druk mogen zijn vanuit de sociale omgeving die de seksuele identiteit of genderidentiteit van de betrokkene niet accepteert. Nu kan sociale druk inderdaad zeer sterk zijn, ook christenen die worstelen met hun seksuele gerichtheid kunnen het hier moeilijk mee hebben. Maar het gehele wetsvoorstel ademt de norm van ‘neutraliteit’, terwijl het wetsvoorstel helemaal niet zo neutraal is. Het is niet zo dat dit wetsvoorstel álle sociale druk omtrent het voorgaande wil verbieden. Alleen de druk die volgens de initiatiefnemers niet de juiste is, die wordt ervaren of beoordeeld als “niet accepterend” of “onderdrukkend” van de seksuele of genderidentiteit, moet worden verboden.

De Tweede Kamer op de kansel
Een ander punt uit het wetsvoorstel dat sterke verbazing oproept is de enorme reikwijdte die de indieners op het oog hebben. Onder een verbod op conversiehandelingen zouden professionals vallen, zoals medici en hulpverleners. Maar ook onderwijzers en ambtsdragers zouden in leerlingbegeleiding of pastoraal handelen geen opvattingen mogen uitdragen waaruit kan worden geconcludeerd dat de betrokkene iemands seksuele of genderidentiteit probeert te “onderdrukken”. In het wetsvoorstel wordt zelfs niet uitgesloten dat een opvoedkundig gesprek tussen ouders en kinderen ‘onderdrukkend’ en dus strafbaar zou zijn. De kring wordt dus wel heel breed getrokken.

In dit wetsvoorstel is duidelijk sprake van symboolwetgeving.

De indieners hanteren een breed spectrum van activiteiten voor de setting waarbinnen ‘conversiehandelingen’ zouden plaatsvinden: gesprekken, therapie en pastorale zorg, zelfs de prediking en gebed zouden daarvan niet zijn uitgezonderd. Met andere woorden: de Tweede Kamer zou volgens dit wetsvoorstel de inhoud van de preek, de catechisatieles of van het (ambtelijke) gebed gaan bepalen. Niet alleen een therapeutisch gesprek, maar zelfs een pastoraal gesprek zou straks de ‘neutrale’ toon moeten bevatten die de indieners voorstaan. Het is evident dat in dit wetsvoorstel de vrijheid van godsdienst en de vrijheid van onderwijs ernstig zou worden ingeperkt. Voorgangers en hulpverleners die Bijbels willen spreken worden dan vogelvrij verklaard!

Symboolwetgeving
In dit wetsvoorstel is duidelijk sprake van symboolwetgeving. Er wordt geprobeerd om de norm van een heersende meerderheid op te leggen aan een minderheid die vast wil houden aan het Bijbelse spreken over seksualiteit en identiteit. Dit wetsvoorstel propageert een soort opvoeding waarin het ouderlijke gezag wordt ondergraven en de staat vergaand gaat voorschrijven wat goed is voor onze kinderen. Bovendien is het wetsvoorstel ook zeer betuttelend. Mensen die uit persoonlijke (geloofs)overtuiging kiezen om te strijden tegen (bijvoorbeeld) homoseksuele gevoelens en daarbij steun zoeken, zouden in bescherming genomen moeten worden. Terecht concludeert dr. Bart Jan Spruyt in een column in het Nederlands Dagblad dat dit wetsvoorstel opkomt uit een ‘barmhartigheid’ die ons dwingt een geuite identiteit zonder meer te accepteren. Dit wetsvoorstel komt dan ook voort uit een bedenkelijke ideologie en is onnodig en gevaarlijk.

Erik-Jan Verbruggen is psychosociaal hulpverlener bij De Vluchtheuvel, pastoraal werker in de gereformeerde gemeente te Dordrecht en secretaris van Bijbels Beraad M/V. Bovenstaand artikel verscheen onlangs op de website van Bijbels Beraad M/V en is met toestemming overgenomen door Cvandaag.

Praatmee

Beluister onze podcast

#369 Ds. Bram Hofland & ds. John de Groot over de hel, eeuwige straf en het laatste oordeel
Of beluister op:
Luister naar
0:00

Meerartikelen

Kerk van de Heilige Familie
Nieuws

Katholieke kerk in Gaza-Stad getroffen door militaire aanval

De enige rooms-katholieke kerk in de Gazastrook, de Kerk van de Heilige Familie, is vandaag geraakt bij een militaire aanval. Daarbij vielen meerdere gewonden, onder wie pastoor Gabriel Romanelli. Vier mensen verkeren in kritieke toestand. De preciez

Jan Pool
Column

Dankbaarheid is geen luxe; het is een manier van leven

Het leven kent zowel prachtige als pijnlijke momenten. Onlangs kreeg ik de sleutel van een prachtige auto, een cadeau van een dierbare vriend voor wie ik al vijftien jaar een mentor mag zijn. Ik ontving hem met tranen van ontroering in mijn ogen. Wat

Ds. D. J. Budding
Video

Hervormde predikant wijst op kerken waar het evangelie niet ten volle klinkt

Als je op het volmaakte offer van de Heere Jezus ziet, dan mag je weten dat je zalig wordt. Toch zijn er, met name aan de rechterflank van de reformatorische gezindte, christenen die zich afvragen of zij wel zalig kunnen worden. Die worsteling leidt

Wilkin van de Kamp
Nieuws

Wilkin van de Kamp nodigt je uit om de Plaatsvervanger van Jezus beter te leren kennen

"De Heilige Geest is de Geest van Jezus in jou Die het leven van Jezus in en door jou wil leiden", aldus Wilkin van de Kamp in een nieuwe aflevering van de serie 'Begin je dag met God'. De spreker en schrijver nodigt je in deze aflevering - en in de

Päivi Räsänen
Nieuws

Finse politica overweegt om haar kerk te verlaten na jarenlange LHBTI-strijd

De Finse politica Päivi Räsänen overweegt een definitief afscheid van de Evangelisch-Lutherse Kerk van Finland. De aanleiding: de groeiende acceptatie van homorelaties binnen de kerk en het recente besluit van een bisschop om kerken open te stellen v

Naomi Oosterhof
Podcast

Wat houdt ware vriendschap in? Beluister deze podcast

In deze podcastaflevering staat Naomi Oosterhof (foto) stil bij een thema dat ons allemaal raakt: vriendschap. Wat onderscheidt een gewone vriend van een broeder of zuster voor het leven? En hoe kijkt God eigenlijk naar vriendschappen? Naomi neemt je

Groot Letter-uitgave
Persbericht

Bijbelvereniging introduceert Groot Letter Nieuwe Testament (HSV)

Sinds vorige maand is bij de Bijbelvereniging het Nieuwe Testament in Groot Letter-uitgave verkrijgbaar. Deze speciale editie is gedrukt in de Herziene Statenvertaling (HSV) en bedoeld voor mensen die gebaat zijn bij grotere letters, zoals ouderen en

Serhii Burlaka met Oekraïense militairen
Interview

Serhii werkt voor ZOA én is legerpredikant: "Er is een wonder nodig voor Oekraïne"

Als ZOA-medewerker voorziet Serhii Burlaka mensen in de ‘bevrijde gebieden’ rond Cherson (Oekraïne) van voedsel. Maar één week in de maand werkt hij als legerpredikant aan het front. “Ik preek in zo’n week soms maar twee minuten. Het is veel belangri

Meerartikelen

Marjolein van der Toorn
Interview

Schermgebruik in de pastorie

“Ik weet nog zo goed dat ik onze oudste een telefoon gaf voor haar twaalfde verjaardag. Daarvoor waren we best beschermend als het ging om schermtijd en ik had het gevoel nu de wereld aan mijn kind te geven. Ik was er letterlijk misselijk van!” Aan h

Luca
Getuigenis

Ik vond rust na een turbulent verleden: Jezus draagt mij

Luca (22) groeide op in een onrustige thuissituatie, waarin de scheiding van haar ouders diepe sporen naliet. Ze worstelde met verdriet, schaamte en een gevoel van leegte. Hoewel het geloof langzaam naar de achtergrond verdween, bleef de wens om zich

Arie-Jan Mulder
Column

Een zondaar de deur wijzen? Jezus sloot niemand uit

Het besef dat een zondaar niet moet worden bestraft, maar moet worden geholpen, zoals we in deze column zagen, heeft natuurlijk vergaande consequenties voor onze houding en ons gedrag naar anderen. Maar de neiging tot oordeel en straf zit helaas erg

Drs. Jelte Alma
Opinie

CIDI boycotten? Het klaslokaal is géén plek voor uitsluiting

Iedere docent weet: iemand de klas uitsturen doe je niet zomaar. Dat is een laatste redmiddel voor situaties waarin een leerling zich zó onbehoorlijk gedraagt dat het leerproces van anderen onmogelijk wordt. Het gaat om het overschrijden van grenzen

Benjamin Koning
Interview

De missie van Benjamin Koning: “Mijn geloofsreis begon bij mijn zieke vader”

Inmiddels is hij uitgegroeid tot een van de gezichten van de Wonderlijke Zondagen van Royal Mission. Wat begon met onderwijs geven aan een kwetsbaar meisje, groeide uit tot een bediening waarin Benjamin Koning getuige is van bijzondere wonderen. In d

Pelgrims onderweg door Europa
Persbericht

Doe mee met de zomerpelgrimage: Pelgrims onderweg door Europa

Pelgrims onderweg, het nieuwe christelijke online platform, lanceert in samenwerking met de Christelijke Hogeschool Ede op maandag 21 juli een unieke zomerpelgrimage: 'Pelgrims onderweg door Europa'. In deze serie neemt docent, theoloog en geograaf H

Prof. dr. Willem Ouweneel
Opinie

Oordelen over tatoeages? Laat dat maar aan God over

Telkens weer leidt het zetten van tatoeages bij christenen tot vragen en soms zelfs twijfels over hun geloof of behoudenis. Maar is dat terecht? Prof. dr. Willem J. Ouweneel gaat in op de Bijbelse achtergronden van deze discussie, bekijkt vaak aangeh

N.T. Wright
Nieuws

Bekende theoloog wijst op 'één van grootste misvattingen over de eindtijd'

De bekende Britse theoloog en nieuwtestamenticus N.T. Wright neemt afstand van de vaak gehoorde claim dat Jezus en Paulus dachten dat de wereld binnen één generatie zou eindigen. Volgens Wright richtten zij zich niet op het einde van de wereld, maar

Ds. J. Oosterhuis
Nieuws

Nieuwe dominee voor NGK Kampen: Ds. J. Oosterhuis

De Nederlandse gereformeerde kerk (NGK) te Kampen mag zich verheugen op de komst van een nieuwe dominee. Ds. J. Oosterhuis uit Hasselt heeft het op hem uitgebrachte beroep aangenomen. In de Nieuwe Kerk wordt hij de collega van ds. J. A. C. Weij.  Ds.

Kerk Nieuw-Zeeland
Nieuws

Nieuw-Zeelandse christen ziet zijn land steeds seculierder worden: "Alleen God kan het tij keren"

De afname van het christelijk geloof in Nieuw-Zeeland baart veel Nieuw-Zeelandse christenen zorgen. Volgens dr. Stuart Lange is er slechts één antwoord daarop: geestelijke vernieuwing door Gods Geest. “Alleen een ingrijpen van God kan het tij keren”,

Ds. R. van Kooten
Video

HHK-predikant deelt schrijnend verhaal over diaken die zijn zus verkrachtte

Tijdens een recente preek vertelde HHK-emerituspredikant ds. R. van Kooten een schrijnend verhaal. Een man werd verkozen tot diaken, maar kort daarna stapte zijn zus naar de kerkenraad met de onthulling dat hij haar had verkracht. Toen zij stelde dat

Farshid Seyed Mehdi
Podcast

Farshid Seyed Mehdi: “Groot deel Iraniërs wil geen moslim meer zijn”

Terwijl Iran bekendstaat om religieuze onderdrukking en streng islamitisch gezag, klinkt achter gesloten deuren een ander geluid. Volgens de Iraans-Nederlandse christen Farshid Seyed Mehdi vindt er momenteel een ongekende opwekking plaats in het land