Pastoraat en hulpverlening in de verdachtenbank door anticonversiewet

Opinie 9 oktober 2024 5 minuten Erik-Jan Verbruggen
Erik-Jan Verbruggen
YouTube

Binnenkort spreekt de Tweede Kamer in een plenair debat over de ‘Wet strafbaarstelling conversiehandelingen’. Het wetsvoorstel dat door enkele partijen in de Tweede Kamer is geschreven, vraagt om strafbaarstelling van handelingen die bedoeld zijn om de seksuele geaardheid of genderidentiteit van mensen te onderdrukken of veranderen.

Stel dat je hulpverlener of ambtsdrager bent en wel eens spreekt met mensen die (pastorale) hulp zoeken bij vragen rond hun seksuele gerichtheid? Je staat dan open voor de nood van degene die je hulp inroept. Maar je wilt je werk ook doen vanuit het fundament van Gods Woord. Wat is dan het gevolg als deze wet zou worden aangenomen?

Een sterk uitvergroot probleem
In de afgelopen jaren haalden verhalen over schreeuwerige uitdrijvingssessies van demonen of andere uitwassen enkele keren de media. In de memorie van toelichting van het wetsvoorstel worden hiervan ook voorbeelden genoemd. We mogen gerust stellen dat dit soort uitwassen ongewenst zijn. Dat geldt ook voor therapie die die de verwachting wekt dat een homoseksuele gerichtheid geheel weggenomen zou kunnen worden. Dat doet geen recht aan de worsteling van (bijvoorbeeld) christenen met een homoseksuele gerichtheid.

Het onderzoeken van Gods Woord in groepsverband komt daarmee in de beklaagdenbank te staan.

Tegelijk is het de vraag hoe wijdverbreid het probleem van conversiehandelingen is. Onderzoeksbureau Beke en Ateno deed in 2020 onderzoek naar de praktijk van conversiehandelingen – waarop uit christelijke kring terecht veel kritiek is gekomen –, maar kon niet tot betrouwbare uitspraken komen over de omvang van de praktijk van conversietherapie.

Het is zeer bedenkelijk dat in het onderzoek van Beke en Ateno ook het aanbieden van Bijbelstudies rondom het thema homoseksualiteit (zoals bijvoorbeeld stichting Hart van Homo’s doet) onder het aanbod van conversiepraktijken valt. Het onderzoeken van Gods Woord in groepsverband komt daarmee in de beklaagdenbank te staan. Juist dit gezamenlijk Bijbelonderzoek wordt echter door homoseksueel gerichte christenen als zeer steunend ervaren. De indieners van het wetsvoorstel wekken sterk de indruk dat ze het benoemde probleem eerst sterk willen uitvergroten, om dat vervolgens te gaan bestrijden. Dat doet sterk denken aan het spreekwoordelijke schieten met een kanon op een mug.

Heel brede definitie
Een ander zeer bedenkelijk punt is dat de indieners van het wetsvoorstel het begrip ‘conversiehandelingen’ niet nader willen omschrijven en afbakenen. Hier werd in de wetenschapstoets voor het wetsvoorstel expliciet de vinger bij gelegd. Zij geven echter de voorkeur aan een zo algemeen mogelijke omschrijving. Op deze manier kan ‘een variëteit aan gevallen die zich kunnen voordoen’ onder de strafbaarstelling vallen. In het wetsvoorstel worden extreme situaties genoemd, zoals bijvoorbeeld elektroshocktherapie. Tegelijk willen de indieners zich niet beperken tot zulke uitwassen, maar wordt nadrukkelijk benoemd dat ook het voeren van gesprekken over homoseksualiteit of genderexpressie onder conversiehandelingen kunnen vallen, als deze gesprekken niet ‘neutraal’ worden gevoerd.

Alleen de richting die de indieners willen is dan nog toegestaan: volledige acceptatie van homoseksualiteit en genderexpressie.

Iedereen die dit tot zich laat doordringen beseft dat dit zeer glad ijs is. Als de indieners hun zin krijgen, mag je straks geen gesprekken meer voeren waarin je een bepaalde richting uitwijst. Alleen de richting die de indieners willen is dan nog toegestaan: volledige acceptatie van homoseksualiteit en genderexpressie. Bijbels onderwijs over wat de Schrift wérkelijk zegt over homoseksualiteit is dan bij wet verboden. Daarbij wordt in het wetsvoorstel zelfs gedreigd met forse geldboetes of gevangenisstraf.

Neutraliteit is de norm
Mag je dan geen gesprekken meer voeren over seksuele en genderidentiteit? Volgens de indieners mag dat alleen als dat het júiste gesprek is, dat wil zeggen dat het bijdraagt aan acceptatie. De indieners hameren op de ‘neutraliteit’ van interventies in bijvoorbeeld hulpverlening en pastoraat. Er zou geen sociale druk mogen zijn vanuit de sociale omgeving die de seksuele identiteit of genderidentiteit van de betrokkene niet accepteert. Nu kan sociale druk inderdaad zeer sterk zijn, ook christenen die worstelen met hun seksuele gerichtheid kunnen het hier moeilijk mee hebben. Maar het gehele wetsvoorstel ademt de norm van ‘neutraliteit’, terwijl het wetsvoorstel helemaal niet zo neutraal is. Het is niet zo dat dit wetsvoorstel álle sociale druk omtrent het voorgaande wil verbieden. Alleen de druk die volgens de initiatiefnemers niet de juiste is, die wordt ervaren of beoordeeld als “niet accepterend” of “onderdrukkend” van de seksuele of genderidentiteit, moet worden verboden.

De Tweede Kamer op de kansel
Een ander punt uit het wetsvoorstel dat sterke verbazing oproept is de enorme reikwijdte die de indieners op het oog hebben. Onder een verbod op conversiehandelingen zouden professionals vallen, zoals medici en hulpverleners. Maar ook onderwijzers en ambtsdragers zouden in leerlingbegeleiding of pastoraal handelen geen opvattingen mogen uitdragen waaruit kan worden geconcludeerd dat de betrokkene iemands seksuele of genderidentiteit probeert te “onderdrukken”. In het wetsvoorstel wordt zelfs niet uitgesloten dat een opvoedkundig gesprek tussen ouders en kinderen ‘onderdrukkend’ en dus strafbaar zou zijn. De kring wordt dus wel heel breed getrokken.

In dit wetsvoorstel is duidelijk sprake van symboolwetgeving.

De indieners hanteren een breed spectrum van activiteiten voor de setting waarbinnen ‘conversiehandelingen’ zouden plaatsvinden: gesprekken, therapie en pastorale zorg, zelfs de prediking en gebed zouden daarvan niet zijn uitgezonderd. Met andere woorden: de Tweede Kamer zou volgens dit wetsvoorstel de inhoud van de preek, de catechisatieles of van het (ambtelijke) gebed gaan bepalen. Niet alleen een therapeutisch gesprek, maar zelfs een pastoraal gesprek zou straks de ‘neutrale’ toon moeten bevatten die de indieners voorstaan. Het is evident dat in dit wetsvoorstel de vrijheid van godsdienst en de vrijheid van onderwijs ernstig zou worden ingeperkt. Voorgangers en hulpverleners die Bijbels willen spreken worden dan vogelvrij verklaard!

Symboolwetgeving
In dit wetsvoorstel is duidelijk sprake van symboolwetgeving. Er wordt geprobeerd om de norm van een heersende meerderheid op te leggen aan een minderheid die vast wil houden aan het Bijbelse spreken over seksualiteit en identiteit. Dit wetsvoorstel propageert een soort opvoeding waarin het ouderlijke gezag wordt ondergraven en de staat vergaand gaat voorschrijven wat goed is voor onze kinderen. Bovendien is het wetsvoorstel ook zeer betuttelend. Mensen die uit persoonlijke (geloofs)overtuiging kiezen om te strijden tegen (bijvoorbeeld) homoseksuele gevoelens en daarbij steun zoeken, zouden in bescherming genomen moeten worden. Terecht concludeert dr. Bart Jan Spruyt in een column in het Nederlands Dagblad dat dit wetsvoorstel opkomt uit een ‘barmhartigheid’ die ons dwingt een geuite identiteit zonder meer te accepteren. Dit wetsvoorstel komt dan ook voort uit een bedenkelijke ideologie en is onnodig en gevaarlijk.

Erik-Jan Verbruggen is psychosociaal hulpverlener bij De Vluchtheuvel, pastoraal werker in de gereformeerde gemeente te Dordrecht en secretaris van Bijbels Beraad M/V. Bovenstaand artikel verscheen onlangs op de website van Bijbels Beraad M/V en is met toestemming overgenomen door Cvandaag.

Praatmee

Beluister onze podcast

#381 Theologen Jan Hoek en Michael Mulder beschouwen Israël door een theologische bril
Of beluister op:

Meerartikelen

Indonsie
Nieuws

Indonesische kerk mag weer samenkomen na maandenlange sluiting

Na maanden van stilte klinkt er weer gezang in een kleine christelijke gemeenschap in Zuid-Kalimantan, Indonesië. De kerk van voorganger Matias* mocht onlangs haar samenkomsten hervatten, nadat deze eerder was stilgelegd na klachten van omwonenden ui

opperrabbijn
Column

Waarom krijgen moordpartijen van Hamas in Gaza nauwelijks aandacht in Nederlandse media?

In zijn nieuwe onderstaande dagboek vraagt opperrabbijn Jacobs zichzelf af waarom de moordpartijen van Hamas in Gaza zo weinig aandacht krijgen. En hij geeft zelf het antwoord. Ook vertelt hij over de Hoge Feestdagen die achter de rug zijn en de nasl

Priester
Nieuws

Priester uit Chicago uit ambt gezet na beschuldigingen van seksueel wangedrag

Een priester uit de Amerikaanse staat Illinois is uit zijn ambt gezet vanwege beschuldigingen van seksueel wangedrag tegenover seminaristen. Dat maakte kardinaal Blase Cupich van het aartsbisdom Chicago bekend in een brief aan de parochianen van de L

Amerikaanse anti-Trump demonstranten
Nieuws

Amerikaanse kerken met graffiti beklad na anti-Trump protesten

Twee kerken in San Antonio, Texas, zijn afgelopen weekend beklad tijdens landelijke protesten tegen president Donald Trump. Dat meldt The Christian Post. De actievoerders, die protesteerden onder de leus 'No Kings', kalkten zowel de muur van de kerk

Proponent F. A. Visser
Nieuws

Nieuwe predikant voor hervormde gemeente Tholen: proponent F. A. Visser

De hervormde gemeente te Tholen mag binnenkort een nieuwe predikant verwelkomen. Proponent F. A. Visser heeft het op hem uitgebrachte beroep aangenomen. In de Zeeuwse plaats vervangt Visser de in 2022 naar Gameren vertrokken ds. W. Meijer. Visser is

Amerikaanse vicepresident J.D. Vance
Nieuws

Amerikaanse vicepresident bezoekt Israël om wapenstilstand met Hamas te redden

De Amerikaanse vicepresident J.D. Vance is dinsdagmiddag in Israël aangekomen. Dat schrijven diverse media. Zijn bezoek staat volledig in het teken van het bewaren van de wapenstilstand tussen Israël en Hamas, die nog altijd erg broos is. Eerder deze

ds. A. T. Vergunst
God

GerGem-predikant beantwoordt indringende Refoweb-vraag over heilig avondmaal

In de vragenrubriek van Refoweb beantwoordt ds. A. T. Vergunst, predikant binnen de Gereformeerde Gemeenten, een reeks indringende vragen. Ze hebben betrekking op het geloofsleven, gebed en het heilig avondmaal. De vraagsteller worstelt met geestelij

Hans Alblas
Podcast

Wat doe jij voordat de dag begint? Jezus koos voor gebed

Waarvoor kom jij ’s ochtends vroeg je bed uit? Voor de kinderen, je werk of misschien de sportschool? In deze nieuwe podcast van het Evangelisch College wordt stilgestaan bij het voorbeeld van Jezus, die - voordat de drukte van de dag begon - een een

Meerartikelen

Huisbezoek
Video

Hoe huisbezoek het jeugdwerk versterkt: bekijk de video

In deze video gaan Jan Post en Lydia van Ginkel in gesprek over de verbinding tussen huisbezoek en jeugdwerk. Want die twee hebben meer met elkaar te maken dan je denkt. Ze delen praktische inzichten over hoe je ook jongeren kunt bereiken die (nog) n

Omdat ik het zeg
Persbericht

Nieuwe EO-podcast ‘Omdat ik het zeg’ helpt ouders bij geloofsopvoeding

Hoe voed je kinderen goed op in deze tijd? En hoe geef je het geloof door op een manier die voor kinderen stevig genoeg is om hun leven op te bouwen? Veel christelijke ouders worstelen met die vragen. In de nieuwe EO-podcast Omdat ik het zeg gaan pre

Wim Dekker
Podcast

Dr. Wim Dekker waarschuwt: “De Bijbel mag geen identiteitssymbool worden”

De generale synode van de Gereformeerde Gemeenten (GerGem) besloot onlangs dat er een nieuwe uitgave van de Statenvertaling komt - voorzien van toelichting - die geschikt moet zijn voor gebruik in gezinnen en op scholen. Volgens theoloog Wim Dekker i

CU
Nieuws

ChristenUnie moet vrezen voor derde zetel volgens nieuwste peiling EenVandaag

De ChristenUnie moet vrezen voor haar derde zetel. In een nieuwe zetelpeiling van EenVandaag/Verian staat de partij van Mirjam Bikker opnieuw op twee zetels. SGP zou volgens dezelfde peiling drie zetels behalen. Het is niet voor het eerst deze campag

Pakistan
Nieuws

Christenen in Pakistan opgelucht na politieactie tegen islamistische partij

De Pakistaanse overheid heeft hard opgetreden tegen de islamistische partij Tehreek-e-Labbaik Pakistan (TLP). De partij staat bekend om haar gewelddadige acties en haar felle steun voor de omstreden blasfemiewetten, die vaak tegen christenen worden g

bontenbal
Nieuws

CDA-leider Henri Bontenbal: Religieuze scholen moeten ruimte houden voor hun overtuiging

CDA-leider Henri Bontenbal vindt dat scholen op basis van geloof hun eigen overtuiging moeten kunnen volgen, ook als dat soms botst met de regels over gelijke behandeling. In het tv-programma Nieuwsuur zei hij dat vrijheid van onderwijs betekent dat

Donovan Spaanstra
Levensverhaal

Donovan Spaanstra gaf twee keer zijn ziel aan de duivel: totdat hij in droom God ontmoette

“Ik ervoer een overweldigende liefde door mij heen stromen. Ik zag Zijn gezicht, herkende Hem en wist direct dat deze liefde onvoorwaardelijk was”, aldus kunstenaar Donovan Spaanstra. Hij groeide op in een onveilige omgeving, gebruikte drugs en had e

Ds. A. Baars
Video

Prof. dr. Baars houdt predikanten spiegel voor: "Preken we de volle raad van God?"

"Wat zou Nederland er anders uitzien - en vooral het kerkelijk leven in Nederland - als alle theologen, predikanten en studenten één ding vooropstelden: hoe preek ik al de raad van God en doe ik niets daarvan af?", aldus prof. dr. Baars. De emeritusp

Notre-Dame van Parijs
Nieuws

Nieuw rapport toont aan dat haatmisdrijven tegen christenen in Europa genegeerd worden

Haatmisdrijven tegen christenen in Europa worden vaak genegeerd of gebagatelliseerd. Dat blijkt uit een nieuw rapport van de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE), gepubliceerd door het Office for Democratic Institutions and Hu

Amerikaanse vlag en Bijbel
Nieuws

Alarmerend onderzoek: steeds meer jonge Amerikaanse vrouwen zeggen het geloof vaarwel

Steeds meer jonge vrouwen keren het geloof de rug toe. Uit nieuw onderzoek van het Amerikaanse onderzoeksbureau Barna Research blijkt dat bijna 40 procent van de Amerikaanse vrouwen uit Generatie Z (geboren tussen 1999 en 2015) zich atheïst, agnost o

Wilkin van de Kamp
Video

Appelboom of kerstboom? Wilkin van de Kamp over de werking van de Heilige Geest

Wat heeft een appelboom te maken met geloof en een kerstboom met de Heilige Geest? In zijn nieuwste video legt Wilkin van de Kamp op beeldende wijze uit wat het verschil is tussen de vrucht van geloof en de gave van geloof. Aan de hand van Paulus’ wo

Gerrit van Valen
Video

Gerrit van Valen: "We horen soms emotionalistische of therapeutische preken"

In een nieuwe video van Geloofstoerusting houdt Gerrit van Valen een indringend pleidooi voor trouwe, Bijbelse prediking in een tijd waarin de boodschap van het Evangelie steeds vaker onder druk staat. Vanuit Paulus’ woorden aan Timotheüs klinkt een