Pastoraat en hulpverlening in de verdachtenbank door anticonversiewet

Opinie 9 oktober 2024 5 minuten Erik-Jan Verbruggen
Erik-Jan Verbruggen
YouTube

Binnenkort spreekt de Tweede Kamer in een plenair debat over de ‘Wet strafbaarstelling conversiehandelingen’. Het wetsvoorstel dat door enkele partijen in de Tweede Kamer is geschreven, vraagt om strafbaarstelling van handelingen die bedoeld zijn om de seksuele geaardheid of genderidentiteit van mensen te onderdrukken of veranderen.

Stel dat je hulpverlener of ambtsdrager bent en wel eens spreekt met mensen die (pastorale) hulp zoeken bij vragen rond hun seksuele gerichtheid? Je staat dan open voor de nood van degene die je hulp inroept. Maar je wilt je werk ook doen vanuit het fundament van Gods Woord. Wat is dan het gevolg als deze wet zou worden aangenomen?

Een sterk uitvergroot probleem
In de afgelopen jaren haalden verhalen over schreeuwerige uitdrijvingssessies van demonen of andere uitwassen enkele keren de media. In de memorie van toelichting van het wetsvoorstel worden hiervan ook voorbeelden genoemd. We mogen gerust stellen dat dit soort uitwassen ongewenst zijn. Dat geldt ook voor therapie die die de verwachting wekt dat een homoseksuele gerichtheid geheel weggenomen zou kunnen worden. Dat doet geen recht aan de worsteling van (bijvoorbeeld) christenen met een homoseksuele gerichtheid.

Het onderzoeken van Gods Woord in groepsverband komt daarmee in de beklaagdenbank te staan.

Tegelijk is het de vraag hoe wijdverbreid het probleem van conversiehandelingen is. Onderzoeksbureau Beke en Ateno deed in 2020 onderzoek naar de praktijk van conversiehandelingen – waarop uit christelijke kring terecht veel kritiek is gekomen –, maar kon niet tot betrouwbare uitspraken komen over de omvang van de praktijk van conversietherapie.

Het is zeer bedenkelijk dat in het onderzoek van Beke en Ateno ook het aanbieden van Bijbelstudies rondom het thema homoseksualiteit (zoals bijvoorbeeld stichting Hart van Homo’s doet) onder het aanbod van conversiepraktijken valt. Het onderzoeken van Gods Woord in groepsverband komt daarmee in de beklaagdenbank te staan. Juist dit gezamenlijk Bijbelonderzoek wordt echter door homoseksueel gerichte christenen als zeer steunend ervaren. De indieners van het wetsvoorstel wekken sterk de indruk dat ze het benoemde probleem eerst sterk willen uitvergroten, om dat vervolgens te gaan bestrijden. Dat doet sterk denken aan het spreekwoordelijke schieten met een kanon op een mug.

Heel brede definitie
Een ander zeer bedenkelijk punt is dat de indieners van het wetsvoorstel het begrip ‘conversiehandelingen’ niet nader willen omschrijven en afbakenen. Hier werd in de wetenschapstoets voor het wetsvoorstel expliciet de vinger bij gelegd. Zij geven echter de voorkeur aan een zo algemeen mogelijke omschrijving. Op deze manier kan ‘een variëteit aan gevallen die zich kunnen voordoen’ onder de strafbaarstelling vallen. In het wetsvoorstel worden extreme situaties genoemd, zoals bijvoorbeeld elektroshocktherapie. Tegelijk willen de indieners zich niet beperken tot zulke uitwassen, maar wordt nadrukkelijk benoemd dat ook het voeren van gesprekken over homoseksualiteit of genderexpressie onder conversiehandelingen kunnen vallen, als deze gesprekken niet ‘neutraal’ worden gevoerd.

Alleen de richting die de indieners willen is dan nog toegestaan: volledige acceptatie van homoseksualiteit en genderexpressie.

Iedereen die dit tot zich laat doordringen beseft dat dit zeer glad ijs is. Als de indieners hun zin krijgen, mag je straks geen gesprekken meer voeren waarin je een bepaalde richting uitwijst. Alleen de richting die de indieners willen is dan nog toegestaan: volledige acceptatie van homoseksualiteit en genderexpressie. Bijbels onderwijs over wat de Schrift wérkelijk zegt over homoseksualiteit is dan bij wet verboden. Daarbij wordt in het wetsvoorstel zelfs gedreigd met forse geldboetes of gevangenisstraf.

Neutraliteit is de norm
Mag je dan geen gesprekken meer voeren over seksuele en genderidentiteit? Volgens de indieners mag dat alleen als dat het júiste gesprek is, dat wil zeggen dat het bijdraagt aan acceptatie. De indieners hameren op de ‘neutraliteit’ van interventies in bijvoorbeeld hulpverlening en pastoraat. Er zou geen sociale druk mogen zijn vanuit de sociale omgeving die de seksuele identiteit of genderidentiteit van de betrokkene niet accepteert. Nu kan sociale druk inderdaad zeer sterk zijn, ook christenen die worstelen met hun seksuele gerichtheid kunnen het hier moeilijk mee hebben. Maar het gehele wetsvoorstel ademt de norm van ‘neutraliteit’, terwijl het wetsvoorstel helemaal niet zo neutraal is. Het is niet zo dat dit wetsvoorstel álle sociale druk omtrent het voorgaande wil verbieden. Alleen de druk die volgens de initiatiefnemers niet de juiste is, die wordt ervaren of beoordeeld als “niet accepterend” of “onderdrukkend” van de seksuele of genderidentiteit, moet worden verboden.

De Tweede Kamer op de kansel
Een ander punt uit het wetsvoorstel dat sterke verbazing oproept is de enorme reikwijdte die de indieners op het oog hebben. Onder een verbod op conversiehandelingen zouden professionals vallen, zoals medici en hulpverleners. Maar ook onderwijzers en ambtsdragers zouden in leerlingbegeleiding of pastoraal handelen geen opvattingen mogen uitdragen waaruit kan worden geconcludeerd dat de betrokkene iemands seksuele of genderidentiteit probeert te “onderdrukken”. In het wetsvoorstel wordt zelfs niet uitgesloten dat een opvoedkundig gesprek tussen ouders en kinderen ‘onderdrukkend’ en dus strafbaar zou zijn. De kring wordt dus wel heel breed getrokken.

In dit wetsvoorstel is duidelijk sprake van symboolwetgeving.

De indieners hanteren een breed spectrum van activiteiten voor de setting waarbinnen ‘conversiehandelingen’ zouden plaatsvinden: gesprekken, therapie en pastorale zorg, zelfs de prediking en gebed zouden daarvan niet zijn uitgezonderd. Met andere woorden: de Tweede Kamer zou volgens dit wetsvoorstel de inhoud van de preek, de catechisatieles of van het (ambtelijke) gebed gaan bepalen. Niet alleen een therapeutisch gesprek, maar zelfs een pastoraal gesprek zou straks de ‘neutrale’ toon moeten bevatten die de indieners voorstaan. Het is evident dat in dit wetsvoorstel de vrijheid van godsdienst en de vrijheid van onderwijs ernstig zou worden ingeperkt. Voorgangers en hulpverleners die Bijbels willen spreken worden dan vogelvrij verklaard!

Symboolwetgeving
In dit wetsvoorstel is duidelijk sprake van symboolwetgeving. Er wordt geprobeerd om de norm van een heersende meerderheid op te leggen aan een minderheid die vast wil houden aan het Bijbelse spreken over seksualiteit en identiteit. Dit wetsvoorstel propageert een soort opvoeding waarin het ouderlijke gezag wordt ondergraven en de staat vergaand gaat voorschrijven wat goed is voor onze kinderen. Bovendien is het wetsvoorstel ook zeer betuttelend. Mensen die uit persoonlijke (geloofs)overtuiging kiezen om te strijden tegen (bijvoorbeeld) homoseksuele gevoelens en daarbij steun zoeken, zouden in bescherming genomen moeten worden. Terecht concludeert dr. Bart Jan Spruyt in een column in het Nederlands Dagblad dat dit wetsvoorstel opkomt uit een ‘barmhartigheid’ die ons dwingt een geuite identiteit zonder meer te accepteren. Dit wetsvoorstel komt dan ook voort uit een bedenkelijke ideologie en is onnodig en gevaarlijk.

Erik-Jan Verbruggen is psychosociaal hulpverlener bij De Vluchtheuvel, pastoraal werker in de gereformeerde gemeente te Dordrecht en secretaris van Bijbels Beraad M/V. Bovenstaand artikel verscheen onlangs op de website van Bijbels Beraad M/V en is met toestemming overgenomen door Cvandaag.

Praatmee

Beluister onze podcast

#379 Jeffrey & Don Ceder over kerkasiel, migratie, Israël en Palestijnse christenen
Of beluister op:

Meerartikelen

china
Nieuws

China pakt prominente voorganger op: ‘Oorlog tegen Gods kerk’

De Chinese autoriteiten hebben in de afgelopen dagen tientallen voorgangers en medewerkers van ongeregistreerde kerken gearresteerd. Onder hen bevindt zich ook de prominente voorganger Ezra Jin, leider van de Zion Church in Beijing. Dat is één van de

Ds. D. J. W. Kok
Nieuws

Hervormde gemeente Papendrecht brengt beroep uit op ds. D. J. W. Kok

De hervormde gemeente te Papendrecht (Wijkgemeente 2) heeft een beroep uitgebracht op ds. D. J. W. Kok (foto). De predikant moet de opvolger worden van de eerder dit jaar naar Katwijk aan Zee vertrokken ds. C. H. Bijl. Kok is sinds 2019 verbonden aan

bangladesh
Nieuws

Angst en wanhoop onder christenen na onlusten in Bangladesh

De recente etnische onlusten in Bangladesh hebben diepe sporen achtergelaten onder de christelijke minderheid. Kerkleiders spreken van groeiende angst en wanhoop, vooral onder jongeren, nu het vertrouwen in staatsbescherming verder afbrokkelt. Dat sc

Bijbel
Nieuws

Dierenrechtenorganisatie wil dat nieuwe aartsbisschop leren Bijbels uit kerk bant 

De organisatie People for the Ethical Treatment of Animals (PETA) roept de toekomstige aartsbisschop van Canterbury, Dame Sarah Mullally, op om materialen van dierlijke oorsprong uit kerken te weren. Dat schrijft The Christian Post. In een open brief

SGP
Nieuws

SGP komt vlak voor verkiezingen met billboardcampagne over abortus

In aanloop naar de verkiezingen start de SGP met een billboard-campagne waarin de partij aandacht vraagt voor abortus. Men wil daarmee het gesprek openen. “We kunnen dit niet negeren, het gaat om tienduizenden meisjes en jongetjes die geen enkele kan

Eva Simons
Interview

Eva Simons vertelt over haar bekering: “Jezus kwam me redden”

Van wereldwijde hits en rode lopers naar een eenvoudig geloofsleven vol dankbaarheid. Eva Simons heeft het allemaal gekend: de roem, de druk, de eenzaamheid – en uiteindelijk de bevrijding. Samen met haar man Sebastiaan Zwart vertelt ze open over haa

Ds. R. van Kooten
Video

HHK-predikant uit stevige kritiek op boek 'Het einde van de hel' van Reinier Sonneveld

Begin dit jaar verscheen het boek 'Het einde van de hel' van schrijver en theoloog Reinier Sonneveld. In dit boek stelt hij dat de hel niet eeuwig hoeft te zijn, dat er uiteindelijk verzoening en herstel mogelijk is voor alle mensen. Critici stellen

Simon Pearson
Nieuws

Ontslagen christelijke docent slaat alarm: "Vrijheid van meningsuiting in gevaar"

De christelijke leraar Simon Pearson verloor vorig jaar zijn baan aan het Preston College nadat hij zich online uitsprak over het politieoptreden rond een incident in Manchester. Pearsons opmerkingen, die volgens een vakbondsvertegenwoordiger “islamo

Meerartikelen

basiliek
Nieuws

Man plast tegen altaar tijdens misviering in Sint-Pieterbasiliek Vaticaanstad

In het Vaticaan heeft een onbekende man voor onrust gezorgd door in de Sint-Pieterbasiliek zijn broek te laten zakken en tegen het altaar aan te plassen. Dit deed hij tijdens de misviering. Beelden daarvan gaan rond op social media. Ook de paus heeft

Aanbiddingstour
Persbericht

Aanbiddingstour wil christenen verbinden over kerkmuren heen

In november 2025 trekken Christian Verwoerd en Leander Janse samen door Nederland voor een inspirerende tour onder de titel ‘In aanbidding voor de Koning’. Tijdens zes avonden verspreid over het land - van Middelburg tot Urk - willen zij christenen v

Patrick
Opinie

We misbruiken vervolgde christenen als stok om pro-Palestina demonstranten te slaan

Veel christenen zeggen begaan te zijn met hun vervolgde broeders en zusters in Nigeria en andere landen in de wereld. Maar opvallend vaak komt dat pas ter sprake als iemand anders over Gaza begint. Steeds vaker worden vermoorde christenen een argumen

Hans Maat
Interview

Hans Maat: "Kerken in Nederland hebben gebedspastoraat en bevrijding nodig"

Honderden christenen komen jaarlijks tijdens de There is More-conferentie samen om ruimte te geven aan het werk van de Heilige Geest. Initiatiefnemer Hans Maat ziet het als zijn roeping om de kerk te helpen ontdekken dat geloof meer is dan kerkbezoek

Hoofdkrijgsmachtpredikant
Interview

Hoofdkrijgsmachtpredikant: "De Bijbel geeft militairen houvast"

"Een krijgsmachtpredikant biedt nuldelijnszorg", zegt Gert van der Ende. 22 jaar geleden stapte hij voor het eerst aan boord van een marineschip. Nu is hij eindverantwoordelijk voor alle 45 protestantse krijgsmachtpredikanten. Wat betekent hun werk v

Gijzelaars vrij!
Nieuws

Laatste gijzelaars vrijgelaten: Christelijke politici uiten dankbaarheid

Na twee jaar van angst, verdriet en gebed is het eindelijk zover: de laatste Israëlische gijzelaars zijn vrijgelaten. De hulporganisatie Rode Kruis bevestigde dat dertien mensen in veiligheid zijn gebracht en inmiddels onderweg zijn naar Israël, waar

YouVersion
Nieuws

Mensen lezen Gods Woord massaal via telefoon: YouVersion viert miljardste download

In november 2025 bereikt de populairste Bijbelapp ter wereld, YouVersion, een bijzondere mijlpaal: meer dan één miljard downloads. Wat begon als een eenvoudig idee van een jonge Amerikaan is uitgegroeid tot een wereldwijd platform waarmee miljoenen m

Ollie Sabatelli
Nieuws

Britse straatprediker krijgt verbod op gebruik microfoon

Een christelijke straatprediker in het Verenigd Koninkrijk heeft van de politie te horen gekregen dat hij niet langer een microfoon mag gebruiken. Ook mag hij geen woorden spreken die mensen “van streek brengen” of “irriteren”, zo laat Christian Toda

RTVE
Nieuws

Spaanse publieke omroep biedt excuses aan na negatieve berichtgeving over kerken

De Spaanse publieke omroep RTVE heeft excuses aangeboden nadat in een televisieprogramma de groei van evangelicale kerken werd omschreven als “zorgwekkend” en “gevaarlijk”. Na een golf van klachten van kijkers en protestantse organisaties beloofde de

Syrie
Nieuws

Angst onder Syrische christenen gegroeid sinds verkiezingen

De eerste parlementaire verkiezingen sinds de val van president Bashar al-Assad op 6 oktober hebben in Syrië geleid tot geweld in de stad Aleppo. Dat zegt pater Hugo Alaniz, missionaris in Aleppo, in een interview met Kerk in Nood. Christelijke gemee

Ds. J. Koppelaar
Video

HHK-predikant staat tijdens preek stil bij slachtpartij Hamas op 7 oktober

Begin oktober vond de jaarlijkse Israëlzondag weer plaats. Op deze zondag herdenken christenen de blijvende band tussen de kerk en Israël, maar ook de pijn van het antisemitisme. De Israëlzondag is een initiatief van de PKN en krijgt vooral aandacht

Ron van der Spoel
Video

Ron van der Spoel vertelt waarom Psalm 87 ons anders naar het journaal leert kijken

Predikant Ron van der Spoel noemt in een nieuwe overdenking Psalm 87 een psalm van inclusie. Iedereen hoort erbij in Gods koninkrijk, ongeacht afkomst. De psalm spreekt over volken zoals Babel en Tyrus. Zij worden beschouwd als geboren in Sion, oftew