Wat zou er gebeuren als de drie Urker kerken met in totaal 7000 leden zou besluiten de kerkelijke kassen niet af te dragen? Dat heeft grote financiële gevolgen voor de TUA of het Dienstenbureau. De gemeenten buiten Urk zouden moord en brand schreeuwen. En terecht! Zo ga je niet met elkaar om. Je draagt een gezamenlijke verantwoordelijkheid en je draagt gezamenlijk de lasten. Dit is een voluit geestelijke zaak. Je zit samen in een kerkverband en zult je samen aan de afspraken moeten houden: beloofd is beloofd. Je hoeft niet christelijk gereformeerd te zijn.

Dit gaat niet alleen om ‘vrouw in ambt’
Dit weegt nog zwaarder, als het gaat om kwesties waarbij het gezag van de Schrift en de exegese van Schriftplaatsen in het geding is. Want daar gaat het om in de kwestie 'vrouw in het ambt'. Dat is geen inferieure zaak, al doen de voorstanders dat wel voorkomen. Zij zeggen ten volle te bewegen binnen de kaders van Schrift en belijdenis. Daarom kan deze thematiek volgens hen nooit een halszaak zijn. Toch maken zij – zo blijkt – er wel degelijk een halszaak van. Want als het voor hen geen halszaak is zouden zij conform Romeinen 14 zich er toch bij neer kunnen leggen? Al noemen ze het geen kernzaak toch is het voor hen wel een halszaak. Het weegt hen zelfs zo zwaar, dat ze de geestelijke wijze van samenleven binnen een kerkverband hiervoor torpederen.

Theoloog Stefan Paas doet net alsof het slechts gaat om een bijzin in een theologisch handwerk. Ik vraag me af of hij daarmee zichzelf en zijn medestanders voor de vrouw in het ambt recht doet. Een kerkenraadslid van Zwolle zei eens tegen mij, dat ze in Zwolle bij het licht van de Heilige Geest tot het voortschrijdend inzicht waren gekomen, dat aan de vrouwen het ambt niet ontzegd mocht worden. Hij was daarin eerlijk. Voor hem was de kwestie van vrouw in het ambt een kwestie van zich laten leiden door de Heilige Geest. Wat je zelf hebt ontvangen, wil je niet verborgen houden, maar met anderen delen.

Dat is nu precies, waar het vastloopt. 'Vrouw en ambt' is niet slechts een kerkelijke regeling, maar is nauw verbonden met de wijze waarop we de Schrift lezen. Beiden – voorstanders en tegenstanders – beroepen zich op het licht van de Heilige Geest. En wanneer daar licht tussen zit, gaat het wringen. Terecht! Want is het dan geen confessionele zaak, hoe we de Schriften lezen? De confessie is om zo te zeggen toch ook bedoeld als leeswijzer bij de Schrift?

Het argument, dat binnen de confessie niets staat over vrouw in het ambt is nog geen argument om te zeggen, dat de kwestie vrouw in het ambt geen confessionele zaak is. Over Israël vind je ook niets in de confessie. Bovendien speelde de kwestie vrouw in het ambt in zijn geheel niet toen de belijdenisgeschriften werden opgesteld. De ambten werden bekleed door de mannen! De Vroege Kerk kende geen vrouwelijke bisschoppen. Dat waren altijd mannen.

Paas wijst erop dat de ambtstheologie niet de opstanding van Christus is. Het klinkt mooi om te zeggen, dat de wegen pas bij Christus uiteen gaan. Maar door het zo te simplificeren kan je alles op één hoop gooien, inclusief rooms-katholicisme en remonstrantisme. Ik vraag me af of hij ook zo ruimdenkend is bij leerzaken als het aanbod van genade of de dubbele predestinatieleer. Het valt me in de discussie namelijk op, dat een zaak als 'belijdenis van de waarheid' nu ineens van dezelfde orde zou zijn als de kwestie 'vrouw in het ambt'.

De kern van het Evangelie
Deze thematiek raakt echter wel degelijk de kern van het Evangelie. Het huwelijk – en daarmee ook de verhouding tussen man en vrouw – staat in de Bijbel niet op zichzelf, maar is ook een beeld van de verhouding tussen Christus en Zijn gemeente. Man en vrouw zijn weliswaar gelijkwaardig, maar niet gelijk. Ook in de nieuwe heilswerkelijkheid in Christus hebben man en vrouw een eigen plaats in zowel het huwelijk als binnen de gemeente. Dat blijkt wel uit teksten, die spreken over de man als het hoofd of het onderscheid tussen man en vrouw inzake het spreken in de gemeente (o.a. Efeze 5, 1 Tim. 2). Een andere visie op vrouw in het ambt komt voort uit een andere visie op de positie van man en vrouw, welke sterk is ingegeven door de huidige tijdsgeest en de cultuur. Hierachter zit onmiskenbaar ook een andere visie op Christus, als het Hoofd der gemeente.

Wie de vrouw in het ambt niet wil toelaten maakt zich volgens Paas schuldig aan sektarisme. Dat zijn ferme woorden! Het is een beproefde methode: framing om zo de ander en zijn standpunt weg te zetten. Tegelijk wil Paas zichzelf daarmee neerzetten als de redelijke, breeddenkende, intellectuele christen, die in de geest van Christus handelt en oog heeft voor de wereldwijde kerk. Zou Paas mannen als Luther, Calvijn, Hendrik de Cock, ds. Van Lingen of ds. J. Wisse ook willen beschuldigen van sektarisme? Dan is hij tenminste wel consequent, maar komt de aap ook uit de mouw.

De intellectuele elite weet het beter
Het vermoeit mij. Wie aloude standpunten verdedigt op grond van de Schrift wordt weggezet als star, ouderwets, bekrompen. Wie zich laat meenemen door de wind van de Geest zou zoveel meer ontdekken. Alleen de intellectuele elite onder de theologen weet nog hoe je de Bijbel hebt te lezen. De goegemeente hoeft hen slechts te volgen. Wie zich daartegen keert, is sektarisch. Het is het hoogmoedige gedrag van bepaalde theologen, die geen tegengeluid dulden. Meewarig schudden ze hun hoofd over zoveel theologische domheid bij het gewone volk of bij een eenvoudige dorpsdominee. De christelijke grachtengordel van de intellectuele elite onder de theologen heeft het gelijk aan hun kant. En wie daartegen ingaat, mist de geest van Christus. Hoezo heersen over de gewetens van anderen?

Begrijp ik dan, waarom ik voor rood moet stoppen en bij groen kan doorrijden? Nee, het had ook andersom kunnen zijn. Toch is het zo goed, want nu kan ik me veilig in het verkeer begeven. En als ik niet links wil rijden moet ik gewoon niet naar Cyprus gaan op vakantie. Laten we het alsjeblieft ook niet te moeilijk maken.

Ds. A. C. Uitslag is predikant van de christelijke gereformeerde kerk (Eben Haëzerkerk) op Urk. Lees ook: Synode CGK: Geen ruimte voor vrouwelijke ambtsdragers.

Dr. Teun van der Leer besprak de recente synodebesluiten van de CGK in de CIP Podcast. Beluister het fragment vanaf minuut 6:50

Christenen die meer diepgang willen kiezen voor cvandaag Premium

Je las net een gratis cvandaag Premium artikel. Meld je aan en start je gratis maand.

Start je gratis maand