Hirsi Ali omarmt christendom: ‘Atheïsme heeft geen antwoord op simpele levensvragen’

Nieuws 13 november 2023 6 minuten Redactie
Ayaan Hirsi Ali
YouTube

Het seculiere gedachtengoed van het vrije Westen is volgens Ayaan Hirsi Ali niet in staat om met hedendaagse bedreigingen te dealen. 'Het enige geloofwaardige antwoord ligt in het hoog houden van de joods-christelijke traditie’, stelt de bekende feministe en publiciste. Zij was tussen 2003 en 2006 Kamerlid van de VVD en staat bekend als criticus van de islam. Daarna emigreerde ze naar de Verenigde Staten. In een uitgebreid essay licht Hirsi Ali toe waarom ze zich heeft bekeerd tot het christendom en zichzelf vanaf nu christen noemt.

Hirsi Ali beschrijft dat de panelen begonnen te schuiven na de aanslagen op de Twin Towers op 11 september 2001. Was er sprake van een heilige oorlog tegen de ongelovigen in naam van de islam? ‘Vooraanstaande politici, wetenschappers en journalisten hielden vol dat de motivatie van de terroristen verschilden van de woorden die Osama bin Laden uitsprak. En dus beschikte de islam over een alibi. Daardoor was het gemakkelijker om de bal te leggen bij het Amerikaanse buitenlandbeleid dan om de overweging dat we te maken hebben met een religieuze oorlog toe te laten. Die soortgelijke tendens zagen we in de afgelopen weken toen miljoenen mensen sympathiseerden met het lot van de Gazanen na de terreuraanslagen op 7 oktober die werden gerechtvaardigd als antwoord op het Israëlische regeringsbeleid.’

Hirsi Ali werd atheïst
Ze verwijst naar een essay van een in 1937 gehouden lezing door Bertrand Russell, getiteld: ‘Waarom ik geen christen ben’. ‘Zijn bewering dat religie in de eerste plaats gebaseerd is op angst vond weerklank bij mij. Ik leefde (als moslima, red.) te lang in angst voor alle gruwelijke straffen die mij te wachten stonden. Hoewel ik rationele argumenten om in God te geloven had opgegeven, bleef de irrationele angst voor het hellevuur aanwezig. Russells conclusie was voor mij enigszins een opluchting: ‘Als ik sterf, zal ik wegrotten.’

Om te begrijpen waarom ik twintig jaar geleden besloot om atheïst te worden, moet je eerst weten wat voor soort moslim ik was. Ik was een tiener toen ik mij aansloot bij de Moslimbroederschap. De radicale moslims drongen in 1985 mijn gemeenschap in Nairobi, Kenia, binnen. De Moslim Broederschap kwam met een aanvulling met als doel: toelating tot het paradijs van Allah in het hiernamaals. Als middel werd ‘de handeling van de Profeet’ gegeven waarin stond wat we als moslims wel en niet moeten doen: de hadith. Die werd gegeven als gedetailleerde aanvulling op de Koran waarin staat beschreven hoe je het onderscheid tussen goed en kwaad in praktijk kunt brengen. 

'We vervloekten de Joden meerdere keren per dag en uitten onze afschuw, walging en woede vanwege de overtredingen die zij zouden hebben begaan.'

De grootst mogelijke prestatie: sterven als martelaar ter wille van Allah. En wie zich overgeeft aan de geneugten van de wereld verdient de toorn van Allah en is veroordeeld tot een eeuwig verblijf in de hel. De ‘wereldse geneugten’ zijn bijvoorbeeld het lezen van romans, het luisteren naar muziek, dansen en bioscoopbezoek. Toen ik mij als moslima hiermee bezighield, schaamde ik mij voor deze praktijken.'

De 'vruchten' van de radicale islam
'De Moslim Broederschap zorgde ervoor dat mijn leeftijdgenoten en ik als jonge moslims werden getransformeerd van passieve gelovigen in activisten. Als meiden gingen we in boerka gekleed en westerse mode en make-up werden in de ban gedaan. Jongens droegen steeds meer de witte jurkachtige tawb die in Arabische landen werd gedragen of hun broek werd tot boven hun enkels ingekort. We drongen er bij medemoslims op aan om tijd vrij te maken voor gebed en eisten dat niet-moslims zich tot de islam zouden bekeren.’

Hirsi Ali maakt duidelijk dat kritische kanttekeningen niet werden gewaardeerd. 'Herhaaldelijk werd verwezen naar ‘de duidelijke instructies van de Profeet’. Dit had tot gevolg dat wie de islam expliciet verwerpt, moet worden gehaat en vervloekt. De haat richtte zich in het bijzonder tot één groep: Joden. We vervloekten de Joden meerdere keren per dag en uitten onze afschuw, walging en woede vanwege de overtredingen die zij zouden hebben begaan. De Jood had onze Profeet verraden en had de ‘heilige moskee’ in Jeruzalem bezet.’

Met zijn essay gaf Bertrand Russel aan Hirsi Ali min of meer een ‘ontsnappingsmogelijkheid uit een ondraaglijk leven waarin zelfverloochening en het intimideren van anderen centraal staan’, vervolgt Hirsi Ali. ‘Als atheïst dacht ik de angst, die ik als moslima kende, kwijt te raken. Ik kreeg een nieuwe vriendenkring en bracht tijd door met de bekende atheïsten Christopher Hitchens en Richard Dawkins. De atheïsten die ik leerde kennen waren slim én ook nog eens heel erg leuk.'

'In tegenstelling tot de islam is het christendom zijn dogmatische stadium ontgroeid.'

Teleurgesteld in atheïsme
'Wat is er veranderd? Waarom noem ik mezelf nu christen? Een deel van het antwoord heeft een mondiale insteek’, schrijft Hirsi Ali, verwijzend naar de opkomst van autoritaire grootmachten zoals Rusland en China, de opkomst van het islamisme en de verspreiding van de woke-ideologie waardoor volgens haar de morele vezels van de volgende generatie worden aangetast. 'Die bedreigingen proberen we af te weren met moderne, seculiere instrumenten - op militair, economisch, diplomatiek en technologisch gebied - en toch verliezen we terrein. De vraag is: wat verenigt ons (het vrije Westen, red.)? Het antwoord lijkt te zijn: ‘God is dood!’ Maar het enige geloofwaardige antwoord ligt, denk ik, in het hoog houden van de joods-christelijke traditie.

Die traditie bestaat uit een reeks ideeën om de menselijke waardigheid en vrijheid te beschermen en belangrijke instellingen zoals de wetenschap, gezondheidszorg en het onderwijs hoog te houden. Tom Holland heeft in zijn prachtige boek ‘Dominion’ eerder aangetoond dat ogenschijnlijk seculiere vrijheden hun wortels in het christendom vinden. Ik kwam tot het besef dat mijn atheïstische vrienden door de bomen het bos niet meer zagen. Het is uniek dat Russell de lezing ‘Waarom ik geen christen ben’ kon houden in een zaal vol christenen én in een christelijk land. Zou een geboren moslim in een islamitisch land een lezing kunnen houden met de titel: ‘Waarom ik geen moslim ben’? Er bestaat zelfs een boek met deze titel, maar de auteur publiceerde het vanuit Amerika onder een pseudoniem, omdat het te gevaarlijk zou zijn om dit met naam en toenaam te doen.’ 

De vrijheden van het geweten en meningsuiting zijn voor Hirsi Ali ‘misschien wel de grootste pluspunten van de westerse beschaving’, zo schrijft de feministe. ‘Het is een product van eeuwenlange debatten binnen joodse en christelijke gemeenschappen. Deze debatten kwamen de wetenschap en menselijke vrijheid ten goede. In tegenstelling tot de islam is het christendom zijn dogmatische stadium ontgroeid. Het werd steeds duidelijker dat de leer van Christus niet alleen een beperkte rol voor religie impliceerde, als iets dat losstaat van de politiek. Het impliceerde ook mededogen voor de zondaar en een nederige houding jegens ongelovigen. 

'Ik heb mij tot het christendom gewend omdat ik het leven zonder enige geestelijke troost ondraaglijk vond en zelfs bijna zelfdestructief.'

Toch zou het niet eerlijk zijn als ik mijn omarming van het christendom uitsluitend zou toeschrijven aan het besef dat het atheïsme een te zwakke en polariserende doctrine is om onze vijanden te verslaan. Ik heb mij tot het christendom gewend omdat ik het leven zonder enige geestelijke troost ondraaglijk vond en zelfs bijna zelfdestructief. Het atheïsme slaagt er niet in om simpele levensvragen te beantwoorden, zoals: ‘Wat is het doel van het leven?’

Russell en andere activistische atheïsten geloofden dat we met de afwijzing van God een tijdperk van rede en humanisme zouden binnentreden. Maar de leegte die door de terugtrekking van de kerk is achtergelaten is slechts opgevuld door een wirwar aan irrationele quasireligieuze dogma’s. Het resultaat is een wereld waarin moderne sekten azen op de massa. Die ontwikkeling wordt vaak toegeschreven aan deze uitspraak G. K. Chesterton: ‘Als mensen ervoor kiezen om niet in God te geloven, geloven ze daarna niet in niets maar worden ze in staat gesteld om alles te geloven.’

Om de harten en geesten van moslims in het Westen te winnen, moeten we hen meer bieden dan TikTok-video’s. Tijdens mijn jaren bij de Moslim Broederschap leerde ik de kracht van een collectief verhaal, ingebed in goddelijke teksten om grote islamitische menigten te mobiliseren. Als we hen niet iets betekenisvols aanbieden, vrees ik dat de erosie van onze beschaving zich zal voortzetten. En gelukkig is het niet nodig om het antwoord te vinden in een modern mengsel van medicijnen en mindfulness. Het christendom heeft het antwoord.

Daarom beschouw ik mezelf niet langer als een moslimafvallige, maar als een afgehaakte atheïst. Natuurlijk moet ik nog veel leren over het christendom. Elke zondag ontdek ik in de kerk steeds meer. Maar één ding weet ik zeker: er is buiten de islam en ongeloof een manier om de uitdagingen van dit leven aan te gaan’, aldus Hirsi Ali.

Praatmee

Beluister onze podcast

#368 Patrick & Jeffrey over de SGP, strafbaarstelling illegaliteit en pro-Palestijnse PKN-dominees
Of beluister op:
Luister naar
0:00

Meerartikelen

Britse Lagerhuis
Nieuws

Ochtendgebeden in Brits parlement worden niet afgeschaft

In het Britse Lagerhuis wordt al eeuwenlang elke werkdag begonnen met gebed. Deze gewoonte ligt echter opnieuw onder vuur. Humanists UK noemt de praktijk “oneerlijk” voor parlementsleden die geen christen zijn en pleit voor afschaffing. Toch gaf de h

Nigeria geweld
Nieuws

Nigeriaanse christenen gedood na nieuwe aanvallen Fulani-herders

In Nigeria zijn christenen opnieuw slachtoffer geworden van geweld. Fulani-herders vielen maandagavond twee dorpen aan in de staat Kaduna, waarbij twee christenen werden gedood en drie anderen gewond raakten. Dit melden lokale bewoners aan Christian

Ursula von der Leyen
Nieuws

Haat tegen christenen neemt toe: Spaanse organisatie roept EU op tot actie

De Spaanse organisatie Observatorium voor Godsdienstvrijheid (OLRC) heeft deze week een dringende oproep gedaan aan Ursula von der Leyen, voorzitter van de Europese Commissie. Ze vragen om de aanstelling van een speciale EU-coördinator die haatmisdri

Europese Unie
Nieuws

Hongaarse politica slaat alarm na ‘antichristelijk’ rapport

"Binnen de Europese Unie (EU) wordt goddeloosheid steeds meer zichtbaar", waarschuwt de Hongaarse regeringscommissaris Bernadett Petri. Aanleiding is een rapport van het European Parliamentary Forum for Sexual and Reproductive Rights (EPF), dat volge

Rafael en Remilyn
Getuigenis

Rafael: van gangster tot Gods dienaar

Rafael, uit Cavite op de Filipijnen was gevreesd, gewelddadig en verslaafd. Maar toen Gods Woord hun gezin bereikte via het Project Filippus van Bible League, begon er iets te veranderen. Vandaag leidt hij zijn gezin in gebed en verspreidt hij het Ev

Kenneth Moales Jr
Nieuws

Amerikaanse voorganger overleeft gewelddadige carjacking: "Een wonder dat ik nog leef"

Voorganger Kenneth Moales Jr. uit de Amerikaanse staat Connecticut overleefde eind juni een gewelddadige carjacking in Baltimore. Tijdens de carjacking werd hij door een 16-jarige jongen met een vuurwapen bedreigd. Moales, verbonden aan de Pentecosta

Ds. G. van Zanden
Video

Hervormde predikant vraagt toehoorders of hij hun internetgeschiedenis mag zien

"Mag ik jullie internetgeschiedenis eens zien? Nee, hé? Dat dacht ik wel", aldus ds. G. van Zanden. De hervormde predikant uit Katwijk aan Zee stelde deze vraag in een recente preek aan zijn luisteraars. De predikant wees hen erop dat ze een streep m

Ds. D. M. Heikoop
Boekfragment

Wees nuchter en waakzaam: Petrus’ alarm tegen de duivel

Achter alle weerstand die christenen in hun omgeving ontmoeten en achter alle kwaadsprekerij over hen, ziet Petrus één vijand bezig: de duivel (Grieks: diabolos) (vs. 8), de grote tegenstander van God en Zijn gemeente. En daarom roept hij met een tweevou

Meerartikelen

Wilkin van de Kamp
Video

Wilkin van de Kamp: "Het is essentieel om Gods Geest alle ruimte te geven"

Als je wil dat Gods Geest werkzaam wordt in je leven, moet je Hem wel de ruimte geven. Dat stelt spreker en schrijver Wilkin van de Kamp in een nieuwe aflevering van de serie 'Levenslicht'. Van de Kamp behandelt in deze video Handelingen 19 waar Paul

Lineke Blijdorp
Opinie

Oproep aan Kees van der Staaij: keer terug naar de SGP

Advocaat Lineke Blijdorp doet in een open brief een indringend beroep op Kees van der Staaij: keer terug naar de Tweede Kamer. In scherpe bewoordingen uit ze haar zorgen over de huidige politieke koers van de SGP, met name rond de strafbaarstelling v

Gerdien Lassche - Nelleke Plomp
Interview

Steeds minder mensen krijgen kinderen: slecht nieuws? Christenen reageren

Wereldwijd daalt het geboortecijfer en dat baart de Verenigde Naties (VN) zorgen. In veel landen besluiten mensen minder of zelfs helemaal geen kinderen te willen krijgen. Oorlogen, de klimaatcrisis én financiële onzekerheid spelen daarin een grote r

Don Ceder en Mirjam Bikker
Nieuws

ChristenUnie stelt Kamervragen over onveiligheid Joodse leerlingen op scholen

De ChristenUnie maakt zich grote zorgen over het toenemende antisemitisme binnen het Nederlandse onderwijs. Kamerleden Mirjam Bikker en Don Ceder hebben daarom schriftelijke vragen gesteld aan de minister en staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en

Billy Graham
Nieuws

Excuses voor gebruiken van Graham-preken in anti-Trump-campagne

De politieke organisatie Evangelicals for Harris, inmiddels omgedoopt tot Evangelicals for America, heeft excuses aangeboden. De groep gebruikte preekfragmenten van de in 2018 overleden evangelist Billy Graham in een campagne tegen president Donald T

Ds. W. A. Zondag
Video

Volgens ds. Zondag kun je weten of je wel of niet uitverkoren bent

'Ben ik wel of niet uitverkoren?' Het is een vraag die met name christenen uit de rechterflank van de refogezindte bezighoudt. Volgens ds. W. A. Zondag kun je echter wél weten of je wel of niet uitverkoren bent. In onderstaand preekfragment noemt de

Henk Willem Laan
Video

Henk-Willem Laan aanstaande zondag te zien bij Hour of Power

Henk-Willem Laan is aanstaande zondag te zien bij Hour of Power. De directeur van Stichting Het Gehandicapte Kind heeft zelf een zoon die meervoudig gehandicapt is. "Joas is mijn geliefde zoon en inspiratiebron, waardoor ik dit werk ben gaan doen. Er

Uitgezet
Nieuws

Amerika zet vader én voorganger na twintig jaar uit: "We zijn uit elkaar gerukt"

Pastor Maurilio Ambrocio is na een verblijf van meer dan twintig jaar in Amerika uitgezet naar Guatemala. De 42-jarige vader van vijf kinderen leidde jarenlang de Iglesia de Santidad Vida Nueva in Florida. In april werd hij tijdens een routinematige

LHBTI
Video

Wat zegt de Bijbel over het LHBTI-denken? Documentaire op komst

In een tijd waarin liefde vooral wordt verbonden aan gevoel, zelfexpressie en identiteit, rijst de vraag: is er nog ruimte voor een andere stem? Wat zegt de Bijbel over liefde, identiteit en waarheid - en hoe verhouden die zich tot thema’s als homose

Syrie
Nieuws

Raad van Kerken vraagt in brief aan ministers steun voor Syrische christenen

De Raad van Kerken heeft in een brief aan het demissionaire kabinet om steun gevraagd voor christelijke minderheden in Syrië. Dat meldt de organisatie zelf op haar website. Reden daarvoor is dat de positie van christenen in het land steeds benarder l

pastor
Nieuws

Baptistenpredikant en gemeentelid vermoord tijdens kerkdienst in Nigeria

Tijdens een kerkelijke bijeenkomst zijn deze week een predikant en een gemeentelid van de Bege Baptistenkerk in Yaribori (Katsina, Noordwest-Nigeria) doodgeschoten. De aanval werd vermoedelijk door islamitische extremisten uitgevoerd. Een vrouwelijke

pakistan
Nieuws

Twee christelijke jongens in Pakistan vrijgesproken van blasfemie na jarenlange rechtszaak

Twee jonge christenen uit Pakistan zijn deze week vrijgesproken van blasfemie. Ze zaten bijna twee jaar vast op basis van valse beschuldigingen. De katholieke jongens Adil Babar en Simon Nadeem waren nog maar 18 en 14 jaar oud toen ze in mei 2023 wer