De cruciale rol van de kerk bij vredesopbouw

Dagelijks leven18 september 2023 Christel Stelpstra, Tearfund
Zuid-Soedan

Dat Tearfund gelooft in de kracht van de lokale kerk, wist je waarschijnlijk wel! Maar dat we zelfs van de kerk op aan kunnen in conflictsituaties, zou wel eens nieuw voor je kunnen zijn. We leggen je graag uit waarom hun rol cruciaal is als het gaat om vredesopbouw, onder meer in Zuid-Soedan.

In Zuid-Soedan hebben interne conflicten jarenlang miljoenen mensen uit hun huizen verdreven. Bescherming in eigen land was er nauwelijks te vinden, dus vluchten veel burgers naar één van de omliggende landen. Inmiddels keren verschillende families langzaam weer terug naar eigen land. Toch spelen conflicten uit het verleden nog regelmatig op en is er op veel plekken verzoening nodig. Rosemary Wilfred, werkzaam voor Tearfund in Zuid-Soedan, deelde met ons over haar werk.

Om te beginnen: kan je wat delen over de conflictsituatie in het land?
"Voordat ik bij Tearfund kwam werken, werkte ik bij een mediaorganisatie aan radioproducties en andere nieuwsuitingen. Eén van mijn verantwoordelijkheden was om het conflict in Zuid-Soedan in kaart te brengen en de ontwikkelingen rondom de vredesopbouw op de voet te volgen. Ik kan je vertellen: dat is een behoorlijke klus.

"Mensen begrepen elkaar niet meer."

Het conflict in Zuid-Soedan is één van de meest complexe die ik ooit ben tegengekomen. Het bestaat eigenlijk uit meerdere kleine en grotere conflicten. Uit ervaring weet ik dat ik goed op moet letten met de informatie die ik via verschillende mediakanalen vrijgeef. Niet iedereen was blij met de artikelen die ik in mijn tijd als journalist schreef en deelde. Hoewel ik nu met minder gevoelige informatie werk, ben ik mij nog steeds bewust van de mogelijke schadelijke consequenties van de dingen die ik in de openbaarheid breng of zeg."

Wat maakt het conflict zo complex?
"Dit conflict kent meerdere dimensies. Laat ik er twee daarvan benoemen. Wanneer je kijkt naar de politiek dan gaat het voornamelijk om een machtsstrijd. Eerder was er al onenigheid tussen de president en vicepresident die elk van een verschillende etnische gemeenschap kwamen. De verbondenheid met de eigen gemeenschap is erg sterk en het conflict tussen deze twee personen dwong de bevolking haast om een kant te kiezen.

Vanuit de culturele dimensie bekeken, zie je hoe het conflict zich de afgelopen jaren heeft ontwikkeld. Bij het uitbreken van de eerste gevechten sloegen hele gemeenschappen op de vlucht naar de buurlanden. Sommige inwoners emigreerden zelfs naar Canada, de Verenigde Staten of Australië. Toen het conflict weer wat tot bedaren was gebracht, kwamen mensen terug, maar ze waren wel veranderd. Ze hadden zich aangepast aan de taal en de gebruiken van het land waar ze de afgelopen jaren hadden doorgebracht. Mensen begrepen elkaar niet meer en binnen families begon onenigheid te ontstaan."

"Mensen realiseren zich steeds vaker dat ze zelf aan zet zijn."

Kan je een voorbeeld geven van een cultureel probleem?
"Er bestaan hier veel problemen rondom het huwelijk. Vanuit traditioneel oogpunt is de bruidsschat onnoemelijk hoog, met name in de regio’s waar veehouders wonen. Als je als man met een vrouw wilt trouwen, dan kost dat zo’n 100 tot 200 koeien. Wanneer de mannen niet in staat zijn aan deze eis te voldoen, kiezen ze er soms voor om vee te stelen van andere veehouders. En dat gaat niet zonder geweld en soms leidt dat tot moord of ontvoering van kinderen. Veel mensen hier weten niet wat het is om in vrede te leven; ze hebben het nog nooit meegemaakt. Ze weten niet beter dan dat er conflict gaande is."

Welke rol speelt de kerk bij vredesopbouw?
"Op dit moment werken we in verschillende gemeenschappen aan vredesopbouw. We hebben een programma opgezet waarbij we bemiddelaars in het conflict trainen en de kerk heeft hier een stimulerende rol in. De bevolking van Zuid-Soedan heeft veel meer vertrouwen in de kerk dan in een politieke leider. Dat de kerk betrokken wordt is dus heel belangrijk. De activiteiten zijn heel uiteenlopend: van bemiddeling tussen families tot het aanpakken van de oorzaken van geweld. Bij dat laatste kan het bijvoorbeeld gaan om het bespreekbaar maken van de onrealistisch hoge bruidsschat.

En we zien dat de aanpak werkt! Voorheen werd er bij verantwoordelijkheden omtrent het conflict naar de lokale overheid gewezen. Zij zouden het maar moeten oplossen. Nu realiseren de mensen zich hier steeds vaker dat ze zelf aan zet zijn. Alleen als zij veranderen zal ook de gemeenschap veranderen. Mensen kijken nu met andere ogen naar zichzelf, elkaar en hun omgeving en zijn zich bewust van hun rol en mogelijkheden in het brengen van verandering."

"Het winnen van vertrouwen kost tijd."

Dat klinkt hoopgevend. Wat is de uitdaging?
"De uitdaging voor ons als team is geduld. Soms moeten we terugkomen op onze eerder bedachte planning omdat de stappen die we willen zetten te groot zijn. Daarnaast zijn er gemeenschappen die we graag zouden bereiken, maar helaas niet kunnen bereiken vanwege de onveilige situatie. We kunnen onze medewerkers niet in gevaar brengen en kiezen er dan dus voor weg te blijven. Ook zijn er gemeenschappen waar politieke leiders een tegengestelde boodschap met die van Tearfund verkondigen. Er wordt dan van bovenaf aangespoord tot geweld en verzet. Wanneer wij, als organisatie, dan met een ander verhaal komen worden we niet altijd serieus genomen. Het winnen van vertrouwen kost tijd.

Gelukkig zie ik langzaam de mindset van mensen veranderen. En al gaat het de goede kant op, dit proces zal voorlopig nog doorgaan. We zijn hier al jaren mee bezig en er ligt nog voldoende werk voor de jaren die volgen. Maar ik heb goede hoop, de verandering wordt steeds beter zichtbaar."

Dit artikel verscheen eerder op de website van Tearfund en is met toestemming overgenomen. Tearfund werkt aan een wereld zonder onrecht en armoede en biedt wereldwijd hulp via lokale organisaties en kerken.

Praatmee

Beluister onze podcast

#292 Jeffrey & ds. Messemaker over klimaatactivisten, afgodsbeeldjes en Temptation Island
Beluister op soundcloud
Bekijk alle afleveringen
Of beluister op:

Meerartikelen

Ds. P. den Butter
Nieuws

Ds. P. den Butter op 85-jarige leeftijd overleden

Ds. P. den Butter, emerituspredikant binnen de Christelijke Gereformeerde Kerken (CGK), is dinsdagmorgen op 85-jarige leeftijd overleden. Hij kampte al lange tijd met een broze gezondheid. Ds. Den Butter werd in 1964 in Gorinchem als predikant binnen

opvoeden
Dagelijks leven

MissieNederland moedigt kerken aan om geloofsverhalen te delen met de volgende generaties

Diverse partners uit de alliantie van MissieNederland moedigen kerken aan om mee te doen aan de Week van de Opvoeding. Zij bieden hiervoor diverse materialen en trainingen om van 2 t/m 8 oktober geloofsgemeenschappen te helpen een volgende stap te ze

Rob Wijnberg
Nieuws

Volgens schrijver Rob Wijnberg werd wetenschap eeuwenlang door het christendom verboden

“Het christendom verbood eeuwenlang wetenschap”, dat schrijft Rob Wijnberg in zijn nieuwe bestseller ‘Voor ieder wat wils’. In de EO-podcast ‘De Ongelooflijke Podcast’ licht Wijnberg toe waarom hij dat van mening is. Presentator David Boogerd en theo

Gerard en Lydia de Groot
God

De wetten van de geestelijke wereld verschillen met die van de natuurlijke wereld

We willen een zo goed mogelijk beeld krijgen van de bovennatuurlijke wereld, dus laten we vooral kijken naar de personen, zaken en principes die we aantreffen in de geestelijke wereld. God ZelfHij is de Schepper van hemel en aarde. Hij heeft de geest

Sudiksha Thirumalesh
Nieuws

Ouders van tiener die overleed te midden van juridische strijd voelen zich nog altijd gemuilkorfd

Zelfs na de dood van hun dochter worden de ouders van Sudiksha Thirumalesh nog het zwijgen opgelegd, dat meldt de Christian Post. De 19-jarige Sudiksha Thirumalesh is inmiddels overleden maar vocht tot het einde voor een levensverlengende behandeling

Wilco de Vries
Nieuws

Dr. Wilco de Vries spiegelt zich aan Augustinus: "Hoe kunnen we op een juiste manier liefhebben?"

“Zodra je volwassen bent moet wat je allemaal kunt en hebt niet allesbepalend zijn. Jouw identiteit in God moet dat dan zijn.” Dr. Wilco de Vries is gespecialiseerd in ethiek. Bij Hour of Power vertelde hij afgelopen zondag over de grote invloed die

Ds. A. Baars
Nieuws

CGK-predikant sprak stel met twijfels over kinderwens

Er zijn getrouwde christelijke stellen die het in deze tijd, waarin de maatschappij steeds seculierder wordt, twijfelen of ze wel een gezinnetje moeten stichten. Dat die zorgen van alle tijden zijn, blijkt wel uit een anekdote die ds. A. Baars onlang

Spreker Jacques Brunt
Nieuws

Jacques Brunt over het Loofhuttenfeest: "God wil dat we ons in Hem verblijden"

Momenteel vieren de Joden het Loofhuttenfeest. Tijdens het feest, dat in het Hebreeuws Soekot heet en een week duurt, worden Joden opgeroepen zich te verblijden in God. Maar hoe doe je dat als je omstandigheden kent waarin het moeilijk is om blij te

Meerartikelen

Jorien Ouweneel
Nieuws

Advies voor Frontrunners: Hoe moet je bidden voor je onvervulde kinderwens?

Als echtpaar met een kinderwens start je, over het algemeen, optimistisch en hoopvol. Alle keren dat je als vrouw ongesteld moet worden is er spanning en hoop. En in het eerste jaar kun je je nog redelijk vasthouden aan de wetenschap dat het tijd kos

Ds. Ron van der Spoel
Nieuws

Waarom zwijgt God soms? Ds. Ron van der Spoel geeft antwoord

We hebben als christenen misschien allemaal wel eens de ervaring gehad dat het lijkt dat God zwijgt en ons niet meer hoeft. Zo betuigt ook ds. Ron van der Spoel in een nieuwe video van IZB: "Je vraagt iets, je verlangt iets en je smeekt, maar toch bl

Christelijke missionarissen worden aangevallen door Joodse kinderen
Nieuws

Christelijke missionarissen in Israël aangevallen door Joodse kinderen

Op 12 september ging een video viraal op X waarin twee christelijke missionarissen aangevallen worden door een groep Joodse kinderen. De video, die liefst 13 miljoen keer via verschillende platforms bekeken werd, toont hoe twee christelijke vrouwen b

Marjo C.A. Korpel
God

Is Asjera het vrouwelijke element van God dat uit het geloof is 'verbannen'?

Ineens stonden de kranten vol met artikelen over de godin Asjera, die hierdoor overwacht springlevend is geworden. Wie is die Asjera? En is zij inderdaad het vrouwelijke element van God dat uit het geloof van Israël is 'verbannen'? Beeldenstorm in Ma

ds. S. T. Lagendijk
Nieuws

Mag een christen twijfelen aan zijn behoud? HHK-predikant antwoordt

'Als we 1 Johannes 4:18 lezen dan staat er dat als je God mag kennen, je geen vrees meer hebt (in geestelijk opzicht). Betekent dit dat je als kind van God ook nooit twijfelt, of je het geloof jezelf aanpraat? Als ik dan de tekst zo lees, staat er du

Ds. K. den Boer
Nieuws

Ds. K. den Boer aanvaardt beroep hersteld hervormd Goedereede

De hersteld hervormde gemeente in Goedereede verwelkomt binnenkort een nieuwe predikant. Ds. K. den Boer (foto) heeft het beroep aanvaard en neemt na vijf jaar afscheid van Sirjansland. Den Boer volgt in Goedereede de vorig jaar naar Moerkapelle-Sche

De rechterstoel en onze beloning
Nieuws

De rechterstoel van Christus is niet iets om bang voor te zijn

‘Want we moeten allemaal voor de rechterstoel van Christus verschijnen. Dan zal iedereen loon ontvangen voor wat hij tijdens zijn leven heeft gedaan, goed of kwaad’ (2 Korintiërs 5:10, GN). Wat we in het vooruitzicht hebben is zoveel beter dan wat ac

Europees Hof dwingt Roemenië homohuwelijk te erkennen
Nieuws

Europees Hof dwingt Roemenië homohuwelijk te erkennen

Het Europees Hof verplicht Roemenië om wetgeving te implementeren waarin het homohuwelijk erkend wordt. Dat meldt CNE News. De huidige regeringspartij Partidul Social Democrat (PSD) staat echter niet te springen. Ook de Roemeens-Orthodoxe Kerk is all

Sieberen Voordewind
Nieuws

De noodzaak van échte gebedsbijeenkomsten

Op een dag werd ik, net als vele anderen, uitgenodigd om naar een landelijke gebedsbijeenkomst te komen. Ik vond het de moeite waard om een paar uur te reizen om samen met vele andere christenen te bidden. Maar helaas kwam ik bedrogen uit. De bijeenk

Trekker
Nieuws

SGP: Boer aan het roer en stikstofaanpak op de schop

Vorige week presenteerde de SGP haar verkiezingsprogramma. Daarin komen ook boeren, vissers en het platteland uitgebreid aan bod. In een artikel op de website besteedt de partij er nog eens afzonderlijk aandacht aan: ‘De SGP wil de boer aan het roer

Tim Keller
Nieuws

Terugluisteren: Theoloog William den Boer blikt vooruit op conferentie Tim Keller

Tim Keller: wie is deze wereldwijd invloedrijke en succesvolle Amerikaanse kerkplanter, predikant en auteur van diverse bestsellers die dit jaar overleed? In oktober vindt een tweedaagse conferentie plaats naar aanleiding van de Nederlandse vertaling

Sela
Positief nieuws

Luister naar het nieuwe nummer van Sela!

'Als ik naar de bergen kijk', zo heet de nieuwe single van Sela. Het is een prachtig lied over Gods trouw bij 'elke stap', gebaseerd op Psalm 121. De christelijke band zet in het aanbiddingslied God de Schepper centraal. 'Onze Heer die alles maakte,