PThU start groot onderzoek naar relatie christelijk geloof en grond

Nieuws 2 juni 2023 PThU
grond

De Protestantse Theologische Universiteit (PThU) start in september met een vijfjarig onderzoek naar de relatie tussen christelijk geloof en grond. In het project gaan onderzoekers concreet aan de slag met theologische doordenking van de waarde en betekenis van grond, specifiek in het licht van klimaat- en ecologische vraagstukken. Dat doen ze samen met christelijke boeren en geloofsgemeenschappen en diverse kennisinstituten en maatschappelijke partners. Onderdeel van het project is een omvangrijk kwantitatief onderzoek in samenwerking met het Sociaal en Cultureel Planbureau.

Waarom dit project?
Naar schatting de helft van de boeren in Nederland heeft een christelijke achtergrond. Daarnaast bezitten veel kerken zelf ook grond: rond het kerkgebouw, parkeerplaatsen, begraafplaatsen en landbouwgrond die zij verpachten aan boeren. En dan hebben we het nog niet over de grond die kerkleden bezitten en beheren. Samen betekent dit dat christenen en kerken op tal van manier belang hebben bij grondkwesties, zoals de zorgelijke kwaliteit van een groot deel van de Europese landbouwgrond, de huidige landbouwdiscussie of de nieuwe pachtwet. Er is nog maar weinig bekend over de rol die geloof speelt in hoe christenen omgaan met de grond die zij bewonen en bewerken. Ook hebben christelijke geloofsgemeenschappen doorgaans een visie op grond waarin theologie of geloof geen noemenswaardige rol spelen.

Het project van de PThU draagt bij aan de ontwikkeling van een verantwoord theologisch perspectief op grond in het licht van klimaat- en ecologische vraagstukken. Allereerst door een diagnose te leveren van hoe christenen op dit moment omgaan met grond en welke overtuigingen daarin een rol spelen. Daarnaast door een gids te ontwikkelen die een weg kan wijzen naar een visie op grond niet alleen theologisch verantwoord is, maar ook economisch en sociaal.

Waarom de term ‘grond’?
De focus op ‘grond’ maakt vraagstukken rond klimaat en ecologie concreet. Grond is de aarde die je in je handen kunt houden, maar ook stukken landbouwgrond. Het gaat uit van de materie en houdt ons daarmee weg van alleen abstract denken. Daarnaast is grond een verbinder: alle mensen leven op de grond en van de grond. Grond biedt een basis voor het onderlinge gesprek tussen gelovigen, niet-gelovigen, theologen en andere experts. Tot slot start het project bij de grond, en niet bij de mens. Daarmee richt het zich op de verbondenheid van mensen met alle niet-menselijke schepselen. Zij leven immers allen op, in of van de grond.

Samen met boeren, geloofsgemeenschappen en andere betrokkenen
Het project is collaboratief: we werken samen met boeren, geloofsgemeenschappen, kerkrentmeesters, diakenen, predikanten en lokaal betrokkenen bij de grond. Dat doen we in vier deelprojecten:

  • Christelijke boeren: hoe speelt geloof een rol op hun erf en in de manier waarop ze het land bewerken?
  • Christelijke geloofsgemeenschappen: welke waarden en perspectieven bevorderen een verantwoorde theologische visie over grond, en welke werken belemmerend?
  • Duurzaam beheer van kerkelijke pachtgrond: wat zijn good practices van gelovig gemotiveerd duurzaam grondbeheer?
  • Predikanten: welke visie hebben zij op grond, welke noties en perspectieven doen daarin mee en uit welke Bijbelse en andere bronnen putten zij?


In de deelprojecten werken verschillende disciplines (theologisch en niet-theologisch) samen om de centrale vraag van het hele project te beantwoorden. Samenwerking met betrokkenen in de praktijk is veelbelovend. Het biedt namelijk zicht op welke geloofsovertuigingen er voor de betrokkenen al dan niet toe doen als het gaat om de verbinding met de grond. Door in het onderzoek ook te werken aan nieuwe experimenten met grond levert het concrete voorbeelden op, die aanstekelijk kunnen zijn voor anderen. Zo kunnen christenen en christelijke gemeenschappen inspirerende voorlopers en bondgenoten zijn voor diverse maatschappelijke duurzame initiatieven die momenteel proberen gemeenschappen te creëren van mensen die zorg willen dragen voor de grond.

Partners
De PThU voert het onderzoek uit samen met het Sociaal en Cultureel Planbureau en Wageningen University and Research (WUR). Aeres Hogeschool in Dronten is beoogd onderzoekspartner. De Maatschappij van Welstand is maatschappelijk partner in het project. Het project wordt uitgevoerd door vier promovendi en een team van senior onderzoekers.

Praatmee

Beluister onze podcast

#362 Jeffrey & Ton van der Schans over het GerGem-curatorium en het predikantentekort
Of beluister op:
Luister naar
0:00

Meerartikelen

Ds. G. J. Post
Video

CGK-predikant over veranderingen rond identiteit: "Vandaag moet je zelf bepalen wie je bent"

“Tien jaar geleden wist je bij een geboorte: het is een jongetje of een meisje. Maar in de wereld van vandaag is dat slechts een voorlopige conclusie", aldus ds. G. J. Post. In een recente preek schetste de CGK-predikant dat iemands biologische gesla

Wilkin van de Kamp
Video

Wilkin van de Kamp legt uit dat vergeving niet betekent dat je het gedrag van de dader vergoelijkt

Komt degene die mij pijn deed er niet te gemakkelijk mee weg als ik hem vergeef? Het is een vraag die je misschien wel uit je eigen leven herkent. Wat nu als iemand je jaren geleden schade heeft toegebracht waar je tot op de dag van vandaag onder lij

Chris Verhagen
Video

Wanneer verandert Mariaverering in afgoderij? Christelijke apologeet antwoordt

In deze video zoomt Chris Verhagen, initiatiefnemer van het YouTube-kanaal Christelijke apologeet, in op de historische ontwikkeling van de leerstellingen (dogmata) rondom Maria de moeder van Jezus in de Rooms-Katholieke Kerk. Ook zoomt hij in op de

Hans van Vuuren
Video

Terugkijken: Hans van Vuuren blikt vooruit op de Psalmendag

Vandaag (17 mei) organiseert Groot Nieuws Radio op themakanaal Blijde Klanken weer een Psalmendag. Van acht uur ’s ochtends tot acht uur ’s avonds zijn alle 150 psalmen te horen. Dit jaar is het extra bijzonder omdat Blijde Klanken op 17 mei ook drie

Ds. J.A. van den Berg
Video

Terugkijken: ds. J. A. van den Berg beantwoordt Refoweb-vragen

Ds. J. A. van den Berg is predikant van de hervormde gemeente in Sint Anthoniepolder. Hij staat bekend om zijn schriftgetrouwe prediking, pastorale betrokkenheid en heldere uitleg van Bijbelse thema’s. Op Refoweb beantwoordt hij regelmatig geloofsvra

Dr. C. A. van der Sluijs
Nieuws

Nostalgie nam plaats in van waarachtige vreeze des Heeren

Wat is er toch aan de hand de laatste weken? Het lijkt wel of ons land bezet werd door nieuwe vreemde machten. De euphorie kende geen grenzen. Gewezen EO-coryfeeën waren buiten zichzelf bij het zien van de witte rook boven het Vaticaan. En de massa o

Ds. L. W. den Boer
Nieuws

Hervormde gemeente Bergambacht brengt beroep uit op ds. L. W. den Boer

Ds. L. W. den Boer (foto) denkt de komende weken na over een mogelijk vertrek uit Goedereede. De hervormde predikant heeft een beroep uit Bergambacht ontvangen. In de Laurentiuskerk (Wijk B) moet Den Boer de opvolger worden van ds. P. Wijnberger die

Acteur die Filippus speelt
Nieuws

Hitserie The Chosen maakt zich op voor 'emotionele' zesde seizoen: ‘Hou je stoel maar vast’

Reza Diako, die de apostel Filippus speelt in de populaire serie The Chosen, blikt vooruit op seizoen zes. Volgens de acteur wordt het een intens en emotioneel hoofdstuk in het levensverhaal van Jezus. “Het wordt pijnlijk. Het wordt moeilijk", zegt D

Meerartikelen

Duitse kerk
Nieuws

Onderzoek: Meerderheid Duitsers gelooft slechts in twee geslachten

Uit een recent onderzoek van INSA-Consulere, uitgevoerd in opdracht van het christelijke persbureau IDEA, blijkt dat 62 procent van de Duitsers gelooft dat er slechts twee geslachten zijn: man en vrouw. Het onderzoek werd tussen 9 en 12 mei gehouden

Robert Morris
Nieuws

Voormalig leider megakerk eist miljoenen euro’s na beschuldigingen seksueel misbruik

Voormalig voorganger Robert Morris van megakerk Gateway Church in Texas heeft na zijn vertrek miljoenen euro’s aan pensioenuitkering geëist. De kerk weigert echter zijn eisen in te willigen, blijkt uit rechtbankdocumenten die deze week zijn ingediend

pakistan
Nieuws

Christelijke arbeider gemarteld en vermoord in Pakistan: "Ze sloegen hem met ijzeren staven"

Deze week overleed de 35-jarige katholieke dagloner Kashif Masih. Hij werd zwaar gemarteld door een groep mannen, onder wie een voormalige politieagent. De mishandeling zou zijn begonnen na een beschuldiging van diefstal van een mobiele telefoon. Dat

Jan van den Bosch
Column

Niet het Witte Huis maar het kruis moet weer belangrijk worden

Focus niet op het Witte Huis, maar op het kruis, zo roept Jan van den Bosch op in zijn nieuwe column. In kerken en bij christenen gaat het in de Verenigde Staten vaak over Donald Trump, maar dat is de verkeerde focus. Het moet weer over het evangelie

Marije en Jan
Video

Zondag is Marije van der Velde te gast in Hour of Power

Zondag is Marije van der Velde te gast in Hour of Power. Ze groeide op in de Gereformeerde Gemeenten, waar ze veel over God leerde, maar Hem niet persoonlijk kende. Uiteindelijk liet ze Hem los. Onbewust raakte ze daarna verstrikt in de New Age-beweg

Gemeente Rotterdam
Nieuws

Gemeente Rotterdam verbiedt trouwambtenaren om over God en geloof te praten

De gemeente Rotterdam verbiedt haar trouwambtenaren om tijdens huwelijksvoltrekkingen te spreken over God en geloof. Dat blijkt uit berichtgeving van het Reformatorisch Dagblad. Zowel de Rotterdamse ChristenUnie-fractie als de landelijke SGP vragen o

Ds. W. Visscher
Video

GerGem-predikant: "Ambtsdragers lopen niet de hele dag met een sip gezicht rond"

"Ambtsdrager zijn betekent niet dat je de hele dag vrome dingen doet en met een sip gezicht rondloopt", stelde ds. W. Visscher in een recente preek. De predikant uit de Gereformeerde Gemeente van Amersfoort preekte over het vijfde gebod 'Eer uw vader

Myanmar
Interview

Anderhalve maand na aardbeving Myanmar: "God liet ons niet in de steek"

Op 28 maart werd Myanmar getroffen door een zware aardbeving en heftige naschokken. Het epicentrum lag in de regio Sagaing en Mandalay. Volgens de VN verloren ruim 3800 mensen het leven en raakten er meer dan 5000 mensen gewond. De materiële schade w

eenzaam
Dagelijks leven

Refoweb-vragensteller heeft nog nooit relatie gehad: 'Ik voel me afgewezen'

'Op dit moment ben ik bijna 40 jaar en ik heb nog nooit een relatie gehad, laat staan seksuele gemeenschap. Ik vind het heel naar om te zien dat er zo veel mensen om mij heen getrouwd zijn, kinderen hebben, terwijl voor mijn idee de hele wereld aan m

Ds. C. Sonnevelt
Video

Wat houdt Israël steunen als christen in? Ds. Sonnevelt antwoordt

Israël blijft Gods volk, en aan hen heeft Hij het land Israël beloofd. Maar betekent dit ook dat je als christen de huidige staat Israël moet steunen? Ben je vanuit de Bijbel onlosmakelijk verbonden met het volk, land én staat? En wat houdt Israël st

Anton de Wit
Video

Anton de Wit beantwoordt vragen over Rooms-Katholieke Kerk en de paus

Onlangs vond het conclaaf plaats en kozen 133 kardinalen Leo XIV als nieuwe paus. Voorafgaand organiseerde Credo een online Q&A met Katholiek Nieuwsblad-hoofdredacteur Anton de Wit. Wat voor rol heeft de paus in de Rooms-Katholieke Kerk? Bepaalt de p

CGK-synode
Opinie

Hebben de Christelijke Gereformeerde Kerken nog toekomst?

De situatie waarin de Christelijke Gereformeerde Kerken (CGK) zich bevinden, is helaas zodanig dat gezamenlijk verdergaan niet meer realistisch lijkt te zijn. De standpunten zijn principieel, voor (oneerbiedig gezegd) elke groep. Het is ons inziens d