Recensie: een nieuw boek over christenzionisme en het herstel van Israël

God 30 september 2021
Steven Paas

Hebben Israël en het Joodse volk een aparte plaats of taak behouden in Gods heilsplan die uitzonderlijker is dan de plaats of taak van enig ander land en volk? Moet de Kerk van Christus ermee rekenen dat God in de eindtijd nog onvervulde beloften voor Israël in petto heeft? Dit zijn vragen die veel christenen niet alleen bezighouden maar ook verdeeld houden. Colin Chapman publiceerde dit voorjaar een boek over dat onderwerp, Christian Zionism and the Restoration of Israel: How Should We Interpret the Scriptures?.

Tien vragen
De schrijver heeft zijn bespreking van het onderwerp verdeeld over tien hoofdstukken, elk met een vraag (p.7-102). Christenen die bekend zijn met discussies over ‘Israël’ zullen er geen moeite mee hebben om in deze vragen allerlei aspecten van de centrale vraag te herkennen:
1. Waarom bestaan er onder christenen zulke verschillende opvattingen over deze onderwerpen?
2. Als Paulus met vertrouwen uitspreekt dat ‘heel Israël zal worden behouden’ (Romeinen 11:26), heeft hij het dan niet over de toekomst van het etnische Israël en de redding ervan?
3. Wat bedoelde Jezus met Zijn voorspelling over de toekomst van Jeruzalem (Lukas 21:24)?
4. Wat bedoelde Jezus met Zijn antwoord op de vraag van de discipelen over het herstel van het koninkrijk voor Israël (Handelingen 1:1-8)?
5. Moeten we het Oude Testament afzonderlijk – letterlijk – uitleggen, en daarbij aannemen dat het zichzelf verklaart, in plaats van voor die uitleg begrippen uit het Nieuwe Testament in te voeren? Bestaat in het laatste geval niet het gevaar dat alles in het Oude Testament wordt vergeestelijkt?
6. Als volk/ natie en land zozeer centraal staan in het historische verloop van het Oude Testament, hoe kan dan het Nieuwe Testament deze thema’s opnieuw interpreteren? Deel 1: de natie.
7. Als volk/ natie en land zozeer centraal staan in het historische verloop van het Oude Testament, hoe kan dan het Nieuwe Testament deze thema’s opnieuw interpreteren? Deel 2: het land.
8. Stemmen we toe dat ‘Israël’ en ‘de kerk’ verschillende zaken zijn? Betekent dat dan niet dat de kerk iets nieuws is en dat zelfs na Christus ‘Israël’ een afzonderlijke identiteit behoudt?
9. Hoe denken we over het duizendjarig rijk? Betekent een letterlijk ‘duizendjarig rijk’ niet dat Jezus gaat regeren vanuit Jeruzalem?
10. Heeft de schepping van Israël niet iets miraculeus? Is de Staat Israël niet een wonder van God en een vervulling van Bijbelse profetie?

Er is geen sprake van een nationale en geografische vervulling van Bijbelse profetie voor één volk en land.

Objectieve weergave
Chapman gaat stelselmatig te werk bij het behandelen van deze vragen. Bij elke vraag citeert hij eerst representatieve Schriftgegevens die een mogelijk antwoord kunnen bieden. Vervolgens citeert hij relevante auteurs die de vraag met ‘ja’ beantwoorden. Dat zijn christenen die hij aanduidt als ‘Christian Zionists’ en ‘Restorationists’. Er zijn flinke verschillen tussen deze twee categorieën, maar ze stemmen overeen in de opvatting dat met name de oudtestamentische herstelprofetieën op zichzelf en ‘letterlijk’ moeten worden verstaan en op grond daarvan dat God met het etnische volk van de Joden en het land Israël een blijvende uitzonderlijke bedoeling heeft en dat het zal komen (of: sinds 1948 al is gekomen) tot herstel van land en volk. Hier zou de (niet door Chapman gebruikte) aanduiding ‘Israëlisme’ wellicht passen, als samenvatting van een zeer gevarieerd scala aan Israëlmeningen die ondanks onderlinge verschillen uitgaan van een letterlijke nationale en geografische vervulling van de Schrift, in unieke zin voor het Joodse volk.

Het valt op dat Chapman in het formuleren van de tien vragen eigenlijk de stellingnames van de ‘Israëlisten’ beschrijft. Hun instemmende antwoorden op de gestelde vragen geeft hij objectief en ruim weer. Een ‘Author Index’ geeft nog eens extra aan welke schrijvers zijn geciteerd en waar (p.203, 204). De vragen van lijken in Israëlistische zin positief beantwoord te moeten worden, maar het antwoord van Chapman blijkt anders te zijn!

Niet één volk maar alle volken
Tenslotte geeft Chapman per vraag zijn eigen uitleg van de betreffende Schriftgedeelten. Daaruit trekt hij dan een conclusie, die de Israëlistische benadering afwijst. Het is opvallend dat hij daarbij een scherpe of polemische toon vermijdt. Vaak met uitnodigende wedervragen probeert hij ‘Christian Zionists’ en ‘Restorationists’ te laten zien dat een ‘letterlijke’, geïsoleerde uitleg van profetische en apocalyptische Bijbelgedeelten voorbijgaat aan de belangrijkste hermeneutische sleutel die bij elke uitleg moet worden gehanteerd. Het Oude Testament ontvangt pas reliëf en heilsbetekenis vanuit het Nieuwe Testament. Immers, alle profetieën zijn in de Schrift opgenomen met het oog op Christus. Dat wordt alleen in het licht van Christus duidelijk, vanuit het Nieuwe Testament.

Chapman vindt in Zacharia geen rechtvaardiging voor het identificeren van het Bijbelse Israël met de moderne staat Israël.

Er is geen sprake van een nationale en geografische vervulling van Bijbelse profetie voor één volk en land. In Christus beschijnen de Bijbelse profetie en apocalyptiek de mensengeschiedenis en het einddoel van de hele wereld. Alle volken zijn bij Israël geteld. In Christus zijn zij allen samen met het Joodse volk als het ware ‘Israël’ geworden. God onderhoudt niet een aparte uitzonderlijke lijn naar het hedendaagse Jeruzalem. Het unieke volk van Christus bestaat uit alle Joodse en niet-Joodse mensen, die Hem als de beloofde Verlosser hebben aanvaard en die bij Hem (willen) horen. Zij zijn door Hem bijeengebracht uit het oude en het moderne Israël, maar ook uit alle landen en volken tot aan de verste uithoeken van de aarde. Elke stap in zijn uitleg beargumenteert Chapman vanuit de samenhang tussen het Oude en het Nieuwe Testament. Het is bijzonder waardevol dat hij een uitgebreide ‘Scripture Index’ heeft toegevoegd (p.209-214). Met behulp van dat register kan gemakkelijk worden nagegaan hoe en waar hij de aangehaalde perikopen gebruikt.

Ezechiël en Zacharia
In twee aparte gedeelten van het boek geeft Chapman een toepassing van de methode die hij gebruikte bij de beantwoording van de tien vragen en de conclusie daaruit. Dat betreft besprekingen van relevante hoofdstukken uit Ezechiël en Zacharia. Het gedeelte ‘Het herstel van Israël in Ezechiël’ (p.103-125) is een korte versie van Chapmans bijdrage aan de bundel Het Israëlisme en de plaats van Christus. Aangaande de hoofdstukken 43-45 van Ezechiël concludeert Chapman dat de profetieën over de wederoprichting van land en volk van Israël ‘door de schrijvers van het Nieuwe Testament zijn verbonden met Jezus en met Zijn Kerk. Niets wijst erop dat zij bleven uitkijken naar het herstel van de nationale soevereiniteit in het land als belangrijk plan voor Israël en de wereld’. In de uitgebreide studie, ‘De visioenen van Zacharia’ (p.127-183) concludeert Chapman dat die ‘gezichten’ slaan op het gekomen en komende Koninkrijk van God, op de messiaanse rol van Jezus en op de doorgaande zending van Jezus. Chapman vindt in Zacharia geen rechtvaardiging voor het identificeren van het Bijbelse Israël met de moderne staat Israël.

Het boek van Colin Chapman is zorgvuldig samengesteld en geredigeerd. Ik vond slecht een paar typefoutjes (p. ix, 7). Van harte aanbevolen!

Bovenstaande recensie is aangeleverd door dr. Steven Paas. De theoloog publiceert over o.a. kerkgeschiedenis, zending en opvattingen over de verhouding tussen het Oude en het Nieuwe Testament.

Praatmee

Beluister onze podcast

#368 Patrick & Jeffrey over de SGP, strafbaarstelling illegaliteit en pro-Palestijnse PKN-dominees
Of beluister op:
Luister naar
0:00

Meerartikelen

euthanasie
Opinie

De dood als medisch instrument? De schrijnende praktijk van euthanasie

Discussies over euthanasie zijn nog altijd in volle gang. Euthanasiecijfers blijven stijgen, inclusief als het gaat om euthanasie bij psychisch lijden, iets wat in het bijzonder controversieel is. Op maandag 16 juni verdedigde NSC een voorstel om eut

Chris Stoffer
Persbericht

Chris Stoffer gekozen tot lijsttrekker SGP

Na een voordracht door het partijbestuur op 17 juni, is Chris Stoffer afgelopen vrijdag met een ruime meerderheid van 97 procent van de stemmen gekozen tot lijsttrekker van de SGP voor de Tweede Kamerverkiezingen. Het aantal van 329 afgevaardigden va

Iran
Nieuws

Zwaardere vervolging van christenen in Iran na oorlog met Israël en VS

Het recente conflict met Israël en de Verenigde Staten heeft de situatie voor christenen en andere minderheden in Iran drastisch verslechterd. De laatste weken arresteerde het regime honderden mensen. Ten minste tien personen zijn inmiddels geëxecute

India
Nieuws

Christenen in India aangevallen tijdens kerkdienst: "De Heere Jezus is onze krachtbron"

Een gewelddadige aanval op een christelijke kerkdienst in het dorp Borsi, in de Indiase deelstaat Chhattisgarh, zorgt voor angst onder christenen in de bewuste regio. Gewapende hindoe-extremisten vielen op zondag 8 juni de samenkomst van de onafhanke

Cvandaag podcast
Podcast

Cvandaag podcast: vooruitblik op pro-Palestijns PKN-protest

Aanstaande dinsdag staan tientallen predikanten, kerkelijk werkers en leden van de Protestantse Kerk (PKN) in Utrecht op de stoep van het dienstencentrum van hun kerk. Zij roepen de PKN op zich duidelijker uit te spreken tegen het Israëlische optrede

Pride-vlaggen
Nieuws

Christenen reageren fel op Pride-vlaggen in Londen: "Eeuwige straf volgt"

De jaarlijkse regenboogvlaggen op Regent Street, een van de bekendste straten in Londen, zorgen opnieuw voor onrust. Meer dan driehonderd Progress Pride-vlaggen werden geplaatst in aanloop naar de Pride-optocht op zaterdag. Burgemeester Sadiq Khan st

Ds. A. Simons
Video

Waaraan kan je merken dat je vervuld bent met de Heilige Geest? Ds. Simons antwoordt

Het Pinksterfeest ligt alweer even achter ons. Christenen herdenken tijdens dit feest de uitstorting van de Heilige Geest. De Heilige Geest, die vaak ook als de Trooster wordt omschreven, kwam als Plaatsvervanger van de Heere Jezus op aarde. Maar waa

Overstromingen Texas
Nieuws

10 meisjes en begeleider vermist na dodelijke overstroming bij christelijk zomerkamp in Texas

De situatie rond het christelijke meisjeskamp Camp Mystic blijft ernstig. Tien meisjes en één begeleider zijn nog steeds vermist nadat hevige overstromingen afgelopen vrijdag het kamp en de omliggende gebieden in de Texas Hill Country troffen. Plotse

Meerartikelen

Aanbidden in de kerk
Verdieping

Hoe reageren we op de groeiende interesse in het christelijk geloof?

Jarenlang werden we in Nederland geconfronteerd met sombere berichten over religie en kerkbezoek. Rapporten voorspelden een gestaag uitstervende kerk, maar opeens horen we overal om ons heen kleine, hoopvolle signalen van groei. In de afgelopen jaren

Christendom.nl
Nieuws

Waar gaat Romeinen 9 écht over? Bekijk dit videofragment

Wat bedoelde Paulus écht in Romeinen 9? Gaat dit hoofdstuk over de vraag of christenen hun redding kunnen verliezen of zit er iets heel anders achter zijn woorden? In deze video duiken christenen diep in de context en boodschap van Romeinen 9 en late

ZERA worship
Persbericht

Dagtickets beschikbaar voor ZERA worship festival 2025

Deze zomer organiseert ZERA worship het ZERA worship festival. Een uniek evenement van 50 uur non-stop aanbidding, van donderdag 14 tot en met zaterdag 16 augustus 2025 in Maarsbergen (Utrecht). Ervaar de kracht van aanbidding met onder andere Martin

Aden Friedman en Cara Friedman
Getuigenis

Van breuk naar verzoening: hoe een orthodox-joodse vader Jesjoea vond

De vader van Aden Friedman hield van zijn familie, van zijn tradities en van God. Hij was een trotse Jood, toegewijd aan zijn geloof en geworteld in de geschiedenis van zijn volk. Voor hem betekende het Jood-zijn alles. Dat zijn zoon Aden op een dag

Dr. Bert Loonstra
Opinie

In de CGK spelen broeders met heilig vuur

In Rijnsburg kwamen onlangs 71 van de 181 Christelijke Gereformeerde Kerken (CGK) bijeen om zich te bezinnen op de toekomst van het samen kerk zijn. Een belangrijke voorbeslissing was door de uitnodigende kerkenraad van Rijnsburg al genomen. Alleen k

Jeffrey Schipper
Hoofdredactioneel commentaar

Geef pro-Palestijnse PKN-dominees voordeel van de twijfel

Wie zijn die mensen? Dit vroeg ik mij af toen vorige maand 150.000 mensen naar het Malieveld trokken. Een duidelijk signaal aan het demissionaire kabinet-Schoof om actie te ondernemen ten opzichte van de vermeende oorlogsmisdaden van Israël. Deze wee

King of Kings Community Jerusalem
Positief nieuws

Messiasbelijdende Joden komen weer bijeen in Jeruzalem: "God is de Bewaarder van Israël"

Na de twaalfdaagse oorlog tussen Israël en Iran is er een wapenstilstand. De Messiasbelijdende gemeente King of Kings Community Jerusalem (KKCJ) kwam vorige week voor het eerst weer fysiek bijeen in het hart van Jeruzalem. “Het is een wonder van God

Dominee Marloes Meijer
Interview

Ds. Marloes Meijer spreekt zich uit over Israël: "Met twee uitersten kom je nergens"

“Ik wil opstaan tegen uitsluiting en geweld, maar dan zonder te vervallen in polarisatie.” Dominee Marloes Meijer zwijgt niet langer over de oorlog in Israël en Gaza. Haar LinkedIn-post leidde tot positieve en negatieve reacties. Hoe houd je het hoof

Raouf Leeraar
Video

Christenen voor Israël genoemd in VN-rapport over verdrijving Palestijnen: Raouf Leeraar reageert

Volgens VN-rapporteur Francesca Albanese zouden bijna 50 organisaties zich schuldig maken aan de verdrijving van Palestijnen. Dat schrijft zij in een nieuw rapport. In het rapport staat onder meer dat de bezetting van de Westelijke Jordaanoever blijf

Matthijn
Opinie

Het is moeilijk om 'echt' te zijn in de christelijke muziekwereld

Onze zintuigen zijn opmerkelijk. Wat ons getoond wordt en wat we willen zien, kan soms nogal verschillen. Toch zijn er onverwacht meer overeenkomsten dan je denkt. Het oog wil wat, het oor ook. En voor je het weet, zie en hoor je meer dan je van plan

Drs. Piet Guijt
Column

Christenen moeten zich wapenen tegen dubieus piramideverhaal

Sinds maart 2025 gaat er een opmerkelijke theorie rond over verborgen structuren onder de Egyptische piramide van Chefren. De hype verspreidt zich razendsnel online, maar wetenschappelijke onderbouwing ontbreekt volledig. Sterker nog: betrokken onder

Gisley Borges
Interview

Voorganger in actie voor vervolgde Nigeriaanse christenen: "Dit is óns probleem"

In geen enkel land ter wereld worden zoveel christenen vermoord vanwege hun geloof als in Nigeria. Voorganger Gisley Borges van de evangelische gemeente New Life Zoetermeer vindt dat het zo niet langer kan. Daarom is hij een petitie gestart. Cvandaag