Journalist verklaart geweldincidenten Biblebelt: "Randstadjournalisten kleineren gereformeerden"

"Al mijn hele leven komen randstadjournalisten naar kleine kerkelijke dorpjes voor smeuïge quotes. Dat gaat zelden op een nette manier", schrijft journalist Jolyn van der Garde. Via Twitter verklaart zij de geweldsincidenten die afgelopen zondag plaatsvonden in Krimpen aan den IJssel en op Urk. Van der Garde noemt zichzelf "een onchristelijke journalist met een streng gereformeerde achtergrond".

"Gereformeerden worden vaak net zo lang beledigd, getreiterd en het pad naar de kerk versperd tot je 'tante An' boos wordt en precies de opmerking maakt die de journalist wil hebben. De volgende dag wordt niet alleen zij, maar de hele gereformeerde gemeenschap weer door het hele land bespot en uitgelachen. En in het dagelijks leven moeten deze mensen dat weer ondergaan in contact met niet-gelovigen."

"Randstadjournalisten walgen van gereformeerde opvattingen over vrouwen, vaccinaties en homo's en bejegenen deze mensen daarom met een nauwelijks verholen afkeer. Die houding werkt door in de vooringenomenheid van berichtgeving. Vervolgens verschijnen ongefundeerde en tendentieuze stukjes in de krant of op tv. Mishandeling, misbruik, incest, sociale achterstand, een onflatteuze vergelijking met tolerante moslims; het kan allemaal want niemand vergt dat je neutraal verslag doet van deze groep."

"Journalisten komen naar zo'n dorp terwijl ze het artikel eigenlijk al geschreven hebben. Ze komen om stereotypen te bevestigen en niet om open onderzoek te doen. Een daadwerkelijk voorval ter onderbouwing is vaak optioneel. En gereformeerden protesteren niet, dus dat komt goed uit. Er is geen hoofd- of eindredacteur die in de afgelopen 20 jaar heeft gestaan op ethische en onderbouwde verslaggeving over religieuzen. Ondertussen worden gereformeerden gehoond en beschimpt door de samenleving, aangemoedigd door diezelfde verslaggeving."

"Kinderen van gereformeerden moeten op jonge leeftijd leren dat je niet moet praten met journalisten. Journalisten komen immers niet met je praten om het eerlijke verhaal te vertellen. Ze komen om god en het geloof te beledigen en om de zondagsrust te verstoren. Mensen zien niet dat journalisten zich voor een kerk durven te gedragen op een manier die we nóóit acceptabel zouden vinden voor een synagoge of een moskee. Mensen weten niet hoe randstadjournalisten al decennia trots en vergenoegd deze mensen kleineren."

De journalist verwijst naar de coronacrisis. Sinds de invoering van de coronamaatregelen staan met name bij kerken uit de uiterste rechterflank van de reformatorische gezindte regelmatig journalisten om te controleren of het maximum aantal bezoekers wordt overschreden. 'Staphorst' is het bekendste voorval. Ondanks het feit dat alle voorzorgsmaatregelen zorgvuldig in acht zijn genomen, kreeg de hersteld hervormde kerk het zwaar te verduren. Hoewel er geen kerk als coronabrandhaard is aan te wijzen, worden ze al lange tijd nauwlettend in de gaten gehouden door journalisten.

Van der Garde: "Elke zondag staan journalisten en fotografen voor de kerk van mijn vader. Het gaat om een kerk met 3000 zitplaatsen waar dan zo'n 200 bezoekers komen, met mondkapjes, gespreid en op afstand, begeleid door de koster, in een ruimte met peperdure deeltjesafzuiging. Maar daar heeft de fotograaf buiten niks aan. En de journalist staat ook niet op zondagochtend in een slaperig dorpje om met lege handen bij zijn chef aan te komen, of wel soms? Dus wat denk je dat er gebeurt? Ze wachten net zolang tot een groot gezin met een inwonende oma samen de kerk uit loopt en nemen de foto in een slimme hoek. Die foto komt in de krant. De journalist schrijft vervolgens dat er geen afstand gehouden werd. Tendentieus en oneerlijk, zoals die mensen gewend zijn.

"De gewone samenleving wordt uiteraard woest van dit soort verslaggeving (wat begrijpelijk is) en daardoor zwelt de roep om het aanpassen van de Nederlandse grondwet aan. Nu staat er ineens heel veel op het spel. De 'randstadjournalist' die je als gereformeerde hebt leren kennen als opzettelijk oneerlijk, komt nu iedere week jouw gemeenschap in een kwaad daglicht zetten wat echt kan leiden tot het verlies van jullie grondrechten. Dit komt tegelijk met een nieuwe golf verslaggeving over de (verwerpelijke) behandeling van jonge homo's op christelijke scholen. Randstadjournalisten staan bij de school van je kind. Mensen willen de wet aanpassen en jullie recht op christelijk onderwijs afnemen."

"Ziet nou helemaal niemand dat hier een snelkookpan aan spanningen ontstaat met gereformeerden in een machteloze positie ten opzichte van oneerlijke verslaggeving en de samenleving als geheel?", vraagt zij zich af. "Week in, week uit? Het is heel erg dat een journalist nu te maken heeft gekregen met fysiek geweld. Dat is 100 procent onacceptabel, je moet ALTIJD met je tengels van anderen afblijven. Maar konden we echt onmogelijk zien aankomen dat iemand uit die gemeenschap op enig moment zou knappen? Kranten schrijven dat journalisten 'verbaasd en geschokt' zijn. Dat lijkt mij nogal onwaarschijnlijk. Als je een jaar lang wekelijks mensen komt treiteren om hun geloofsovertuiging, dan kun je heel goed aanvoelen dat de bom een keer gaat barsten."

"PowNed is al de hele week op Urk. Op de beelden zie je veel microfoons en camera's die op het terrein van de kerk rondlopen en mensen volgen tot de deur van hun gebedshuis. Snapt nou helemaal niemand dat de kerk op zondag heilig is? Is iedereen echt zo naïef of doen we alsof? Mensen begrijpen misschien niet hoe de afgelopen decennia ervoor gezorgd hebben dat gereformeerden hun mond houden tegen journalisten. Mensen zien misschien niet hoe ver verslaggevers nu (moeten) gaan om gelovigen uit te lokken om die ene quote tóch te krijgen. Maar de verslaggevers die daar ter plaatse zijn weten dondersgoed hoe brutaal, onfatsoenlijk en beledigend ze collectief te werk gaan en ze weten hoe mensen daarop reageren. Die zijn niet 'geschokt en verbaasd'."

"Het nieuws is een voorspelbaar resultaat van woede die al een jaar bewust wordt uitgelokt en opgeklopt door een clubje journalisten. Het zelf maken/creëren van het nieuws door journalisten is intussen veel gangbaarder dan de lezer/kijker beseft. Geweld is onacceptabel. Maar het is veel te makkelijk om de schuld nu wéér bij die hele groep gelovigen neer te leggen en wéér dat stereotype van 'achterlijke provinciaaltjes' erbij te halen. Toch staat dat morgen weer in de krant. Precies wat wij randstedelingen willen lezen."

Kees van Velzen en CIP-eindredacteur Jeffrey Schipper bespraken dit bericht in de CIP Podcast. Beluister het fragment vanaf minuut 20:30

Lees ook: Journalisten in Urk en Krimpen aan den IJssel aangevallen door kerkgangers en Hoe Nederlanders reageren op geweldsincidenten rondom kerkdiensten.

Deel dit artikel op: