Complottheorieën over het coronavirus, waarom tieren ze zo welig?

Nieuws 10 november 2020 Henk van Blijderveen
Corona kerk

Complottheorieën zijn weliswaar van alle tijden, maar in het huidige coronatijdperk duiken ze toch wel erg vaak op. In dit artikel zal ik proberen te verklaren waarom complottheorieën over het coronavirus zo welig tieren.

Een simpele vleermuis, zeg je?!
In februari van dit jaar, toen het coronavirus echt goed losging, was de bereidheid van de gemiddelde Nederlander om de regels op te volgen nog groot. Vooral omdat niemand zijn leven zeker leek te zijn. De artsen wisten nog bar weinig over het virus, de gevolgen waren onvoorspelbaar en de ziekenhuizen dreigden het niet meer aan te kunnen.

Inmiddels weten we, meer dan een miljoen coronadoden wereldwijd verder, beter en gooien veel mensen die niet direct tot een risicogroep behoren er met de pet naar. Ze zijn de vrijheidsbeperkingen zat en grijpen ieder bericht, dat de zin van de maatregelen ontkracht, aan om het nauwer te nemen dan anderhalve meter.

De argwaan tegenover overheid en wetenschap is vrij logisch, want hun visies botsen nogal eens met Gods wetten en met Gods wetenschap.

“Want wees nou eerlijk”, zo zeggen ze, “het kán toch niet zo zijn, dat één simpele vleermuis de wereld zo’n slag toebrengt? Nee, daar zit meer achter!” En ze zoeken naar grootse, meeslepende verklaringen, die in verhouding staan tot de catastrofe. Verklaringen waarbij zondebokken, overgoten met pek en veren, op stokpaardjes door de sociale media galopperen. Een peiling van Ipsos laat zien waar die zondebokken zoal uit bestaan: 15% van de Nederlanders gelooft dat het coronavirus een chemisch wapen is, dat in een lab is gemaakt, 5% denk dat er een duister plan van Bill Gates achter zit en 4% ziet 5G als de boosdoener.

De influencers als verspreider van complottheorieën
Vooral influencers, degenen die onze schermen vullen, omdat ze een beetje kunnen presenteren, zingen of rappen en dergelijke, hebben een grote stem in de verkondiging van deze complottheorieën.

Bijvoorbeeld door de inmiddels niet liegende cijfers van ziekenhuisopnames en doden totaal te negeren en te zeggen dat het coronavirus niet meer is dan een griepje. Ja, de woorden influencer en influenza liggen verdraaid dicht bij elkaar… Je zou er bijna een complottheorie achter zoeken.

Maar goed, wie maar vaak genoeg onzinberichten hoort, promoveert ze vanzelf tot werkelijkheid. Kijk maar naar de volgelingen van Donald Trump, die fanatiek en kritiekloos hun leider volgen.

En nu de tweede golf een feit is, zullen de weerstand tegen de aangehaalde vrijheid en de behoefte aan complottheorieën alleen nog maar groeien.

Ook christenen zijn gevoelig voor complottheorieën
Maar wist u dat ook christenen vatbaar zijn voor complottheorieën? Bovengemiddeld vatbaar zelfs! Daar zijn twee redenen voor.

15% van de Nederlanders gelooft dat het coronavirus een chemisch wapen is, dat in een lab is gemaakt, 5% denk dat er een duister plan van Bill Gates achter zit en 4% ziet 5G als de boosdoener.

De eerste is een veelal terechte argwaan tegen overheid en wetenschap, die niet met God rekenen. En de tweede reden is het feit, dat er in de Bijbel profetieën staan die nog in vervulling moeten gaan.

Ik zal beide redenen globaal behandelen.

Argwaan tegen overheid en wetenschap
De argwaan tegenover overheid en wetenschap is vrij logisch, want hun visies botsen nogal eens met Gods wetten en met Gods wetenschap. Ondanks dat bestuurders en wetenschappers vaak goede hersens hebben, hebben ze toch een enorme blinde vlek. En dat is de kijk op Gods Waarheid. Je zou ze Bijbelse analfabeten kunnen noemen, die de gezonde grenzen van God niet kennen.

Toch mogen we dankbaar zijn voor onze regering, die zorgt dat de samenleving zo ordelijk mogelijk functioneert en voor de wetenschap die de mensheid veel zegeningen heeft gebracht. Maar hun visies moeten wel getoetst worden aan Gods Woord, dat als een tweesnijdend zwaard goddeloze gedachten fileert en blootlegt.

En wie zo toetst, kan niet anders dan afstand nemen van heel wat wetenschappelijke standpunten en wettelijk gestuurde ontwikkelingen. Wat betreft de wetenschap kunnen we bijvoorbeeld denken aan de steeds verdergaande maakbaarheid van (het) leven en de oerknal als bron van alle leven. En wat betreft de overheid aan legalisatie van euthanasie, abortus, genderdiversiteit en homohuwelijk.

Onvervulde profetieën ingekleurd met complottheorieën
Maar laten we als christen vooral niet vergeten om ook onze eigen visies te toetsen! Want het komt steeds vaker voor dat ik lees of hoor dat christenen, op grond van bovengemelde argwaan, het precieze hoe en waarom van Bijbelse profetieën die nog vervuld moeten worden, zelf inkleuren met complottheorieën. En dan bedoel ik complottheorieën die geen enkele steekhoudende grond hebben. Het geeft misschien houvast en een verklaring, maar verder zijn deze eigenmachtige vervullingen volstrekt zinloos.

Mijn advies is, om de tijd die verdaan wordt met het zorgen maken over de hedendaagse problemen, te gebruiken om meer over Jezus te horen en lezen en meer tijd met Hem door te brengen.

Zo geloven nogal wat christenen, dat met het komende coronavaccin ook een chip wordt geïnjecteerd. Een chip die de overheid in staat stelt om mensen te volgen. Uit een peiling onder SGP-stemmers bleek dat 20% van hen deze complottheorie geloofwaardig vindt. En uit eigen ervaring weet ik, dat deze gedachte echt niet alleen leeft onder SGP’ers.

Overigens is er voor de complotdenkers die een vaccin met een chip wat te ondoorzichtig en lomp vinden, ook een subtielere variant op internet verkrijgbaar: een coronavaccin dat onzichtbare spionerende nanodeeltjes bevat.

Nuchter en waakzaam
Al met al zijn er heel wat christenen die in beslag worden genomen door het nieuws over de coronapandemie en het zoeken naar “verklarende” complottheorieën. Tegen hen wil ik zeggen: ga terug naar het abc van uw geloof! Naar de rust en zekerheid van de Here Jezus, want door Zijn offer bent u een kind van God. Niets of niemand kan u uit Zijn hand roven!

Mijn advies is, om de tijd die verdaan wordt met het zorgen maken over de hedendaagse problemen en het zoeken naar verklaringen, te gebruiken om meer over Jezus te horen en lezen en meer tijd met Hem door te brengen. Want waar een mens zich mee voedt, daar wordt hij door gevormd. Voed u daarom met Christus en word vervuld met Zijn Geest. Met als gegarandeerde vrucht: liefde, blijdschap, vrede, geduld, vriendelijkheid, goedheid, geloof, zachtmoedigheid, zelfbeheersing.

Meer heeft een mens, in voor- en tegenspoed, toch niet nodig?

Praatmee

Beluister onze podcast

#361 Jeffrey & Andries Knevel over SGP-vrouwen, de nieuwe paus en het Joodse volk
Of beluister op:
Luister naar
0:00

Meerartikelen

Ursela von der Leyen
Nieuws

Europese Commissie zegt benoeming speciaal EU-gezant geloofsvrijheid toe

Ursula von der Leyen heeft toegezegd een nieuwe speciaal EU-gezant voor geloofsvrijheid te benoemen. Deze toezegging deed ze maandag in een brief aan de co-voorzitters van de intergroep geloofsvrijheid: de Slowaakse Miriam Lexmann (EVP) en Bert-Jan R

Gebedsnacht
Positief nieuws

2.000 Britse jongeren komen tijdens gebedsnacht in kerk bijeen om God te zoeken

In het Verenigd Koninkrijk (VK) lijkt iets bijzonders gaande. Steeds meer jonge mensen keren terug naar de kerk, op zoek naar genezing, vrijheid en ontmoeting met God. Afgelopen weekend kwamen ruim 2.000 jongeren samen in Londen voor een nacht van ge

Mozambique
Nieuws

Christenen in Mozambique lijden onder islamitisch geweld

Christenen in Mozambique lijden zwaar onder terroristische aanvallen van islamitische milities. Dat schrijft Kerk in Nood dat in het land actief is en probeert de lokale bevolking de helpen. De afgelopen dagen zijn er meerdere aanvallen geweest. Het

Pausmobiel
Nieuws

Pausmobiel wordt omgebouwd tot mobiele kliniek voor kinderen in Gaza

Een bijzondere wens van de vorige maand overleden paus Franciscus krijgt binnenkort vorm: zijn voormalige pausmobiel wordt omgebouwd tot mobiele kliniek voor zieke en gewonde kinderen in Gaza. Mobiele kliniek moet half mei operationeel zijnDe transfo

paus
Verdieping

6 dingen die je moet weten over de nieuwe paus Leo XIV

Donderdag kwam er witte rook uit de schoorsteen van de Sixtijnse Kapel in Vaticaanstad. Een uur later werd bekend dat de Amerikaanse kardinaal Robert Prevost (69) de nieuwe paus is en de naam Leo XIV zal dragen. Wat weten we over deze nieuwe paus? Cv

Frank Damazio
Nieuws

Voormalig megakerkleider en auteur Frank Damazio (75) overleden

Frank Damazio, jarenlang voorganger van de City Bible Church (nu Mannahouse Church) in Portland, Oregon, is op 75-jarige leeftijd overleden. Dat maakte de kerkelijke gemeente maandagavond bekend op Facebook. 'Met een verslagen hart maken we het overl

Andries Knevel
Podcast

Waar moet de nieuwe paus aan voldoen? Andries Knevel antwoordt

Deze week vindt in Rome het conclaaf plaats. Verschillende kardinalen van de Rooms-Katholieke Kerk komen deze week samen om een nieuwe paus te kiezen. Waar moet een nieuwe paus aan voldoen? Op deze vraag geeft theoloog en journalist Andries Knevel an

Nigeria
Nieuws

Zes christenen vermoord in Nigeria: ‘We vrezen voor een nieuw bloedbad’

In Nigeria zijn afgelopen weekend opnieuw christenen het slachtoffer geworden van gewelddadige aanvallen. Islamitische Fulani-herders vielen op zaterdag 3 en zondag 4 mei twee christelijke dorpen aan in de deelstaat Plateau. Daarbij werden zes christ

Meerartikelen

Nirky en Jan
Interview

Zondag is Nirky Postema te gast in Hour of Power

Zondag is het Moederdag. In Hour of Power is Nirky Postema te gast. Ze wist dat ze geen kinderen kon krijgen. Dat ze zwanger werd, ervaart ze als een gebedsverhoring. Na 24 weken verliest ze echter haar kindje. Vervolgens gebeurt er iets wat nauwelij

Week van het Gezin
Persbericht

Week van het Gezin over verslavende werking van de smartphone

Met het thema ‘Scherm uit, gezin aan’ brengt de Week van het Gezin (11 t/m 17 mei 2025) een actueel onderwerp onder de aandacht. Uit onderzoek en enquêtes blijkt steeds duidelijker dat overmatig schermgebruik door kinderen en jongeren nadelige effect

Maarten van Rossem
Nieuws

Nieuw seizoen ‘Adieu God?’ met Maarten van Rossem, Angela Groothuizen en Rob Jetten

Vanaf zaterdag 10 mei krijgt het bekende interviewprogramma Adieu God? een prominenter uitzendtijdstip. Op de zaterdagavond om 20.05 uur gaat Tijs van den Brink wekelijks in gesprek met een bekende gast over geloof, ongeloof en alles er tussenin. In

Proponent J. P. Bredenhoff
Video

Prop. J. P. Bredenhoff wijst op listige werkwijze satan om christenen van het avondmaal te houden

"Die tegenstander wijst op de omstandigheden en zegt: 'Het wordt helemaal niks.' Maar u moet niet op de omstandigheden letten, maar op de Heere", aldus proponent J. P. Bredenhoff. In een recente preek vertelde de hervormde proponent op welke listige

Nelleke Plomp
Column

Nooit geleerd om te geloven? Wees fier op gelovige opvoeders

‘We hebben alles, behalve iets dat ons mensen samenbindt. Wij zijn geloof niet verloren, we hebben het nooit geleerd.’ Deze woorden van Freya India over jongeren liegen er niet om. Zij is zelf zo’n jongere: een succesvolle en superslimme Engelse onde

witte rook
Nieuws

Leo XIV eerste Amerikaanse paus: "De wereld heeft Christus nodig"

De Amerikaanse kardinaal Robert Prevost (69) is de nieuwe paus. Donderdagavond iets na 18.00 uur kwam er witte rook uit de schoorsteen van de Sixtijnse kapel. Ruim een uur later werd op het balkon van de Sint Pieterbasiliek bekendgemaakt dat Prevost

Kerk
Nieuws

Protestantse gemeente Zaandam verwelkomt nieuwe dominee: ds. S. A. Blok

De protestantse gemeente te Zaandam heeft een nieuwe predikant: ds. S. A. Blok. De predikant uit Tilburg heeft het op haar uitgebrachte beroep aangenomen. In Zaandam wordt Blok de opvolger van ds. Pieter van der Woel die in 2020 naar Assendelft vertr

Bijbel
Nieuws

Rijkswaterstaat vist enorme Bijbel uit de IJssel

Op Bevrijdingsdag werd er in IJssel bij Zwolle wel een heel bijzondere vondst gedaan. Rijkswaterstaat viste namelijk een enorme Statenbijbel uit het water. Dat meldt RTV Focus Zwolle. De Bijbel is mogelijk gestolen.  Het is puur toeval dat medewerker

 ANP/Alberto Pizzoli
Nieuws

Zwarte rook boven Vaticaan: dit is wat we de komende dagen kunnen verwachten

Woensdagavond kwam er zwarte rook uit de schoorsteen van de Sixtijnse Kapel. Dat betekent dat er nog geen nieuwe paus is gekozen. Vandaag wordt het conclaaf hervat en vinden er vier nieuwe stemrondes plaats. Cvandaag zet kort op een rijtje wat we de

Opperrabbijn Jacobs
Column

Hoe ik de periode rondom 4 en 5 mei beleefde

Het is allesbehalve veilig in Nederland voor Joden die zich durven uit te spreken. Maar toch voelde opperrabbijn Jacobs zich veilig welkom en zelfs bijna helemaal thuis toen hij deze week een bezoek aan Urk bracht. Hij vertelt in zijn nieuwe ondersta

EP
Nieuws

Europees Parlement: antisemitisme en geweldverheerlijking moet uit Palestijnse schoolboeken

Het Europees Parlement roept de Palestijnse Autoriteit op om haar schoolboeken zo spoedig mogelijk op te schonen: zonder antisemitisme of het verheerlijken van geweld tegen Joden. Het Europarlement wil dat de Palestijnen dit doen vóór het begin van h

Biechten
Video

Hoe gaat de biecht in z'n werk? Bekijk deze uitlegvideo

Nog nooit gebiecht of is het lang geleden? In deze video wordt stap voor stap uitgelegd hoe biechten in zijn werk gaat. Wat zeg je precies? Hoe bereid je je voor? En wat kun je verwachten? Bekijk de video van het YouTube-kanaal Credo en klik hier voo