Wim Verwoerd: "Sommige naziwetten waren één op één gelijk aan kerkelijke wetten"

Interview 23 oktober 2019
Wim verwoerd

Hij groeide op met de visie dat Gods profetieën vandaag de dag nog steeds letterlijk moeten worden genomen. Daar hoort een liefde voor het volk Israël bij, zo vertelt Wim Verwoerd tegenover Cvandaag. Hij schreef het boek 'Het bloed schreeuwt uit de aarde', waarin hij de trieste en hartverscheurende geschiedenis van eeuwenlange Jodenvervolging in Europa beschrijft.

De meer dan zestig reizen naar de Joodse gemeenschap in Oekraïne, en de bezoeken aan tientallen massagraven en kampen in Estland, Letland, Litouwen, Wit-Rusland, Oekraïne, Polen en Oostenrijk zijn van grote invloed geweest. Hij vertelt tegenover Cvandaag over de relatie tussen christenen en Joden en waar zijn liefde voor het volk van God vandaan komt. Vandaag deel 1: over het verband tussen christendom en antisemitisme.

"Er wordt bijvoorbeeld aangetoond dat sommige naziwetten één op één gelijk zijn aan kerkelijke wetten van eeuwen eerder"

Het boek is met name geschreven om het verband tussen het christendom en de Jodenvervolging in het verleden aan te tonen. Er blijkt een lijn te lopen van de antisemitische kerkleer, waarin Joden als vervloekt werden gezien, naar de Shoa, de vernietiging van de Joden in Europa. "Er wordt bijvoorbeeld aangetoond dat sommige naziwetten één op één gelijk zijn aan kerkelijke wetten van eeuwen eerder", vertelt Verwoerd. "Er komen heel veel zaken voorbij die de meeste mensen niet of nauwelijks weten, zoals het feit dat Duitsland naast Italië nog zeker vijf ‘christelijke’ landen als bondgenoot had, die meegewerkt hebben Gods volk uit te roeien. En wie weet dat Nederland zich in de jaren vóór de oorlog schuldig gemaakt heeft door Joden niet op te willen nemen, terwijl ze op de vlucht waren voor hun leven? Ook de eeuwenlange Jodenvervolging in naam van het kruis voorafgaand aan de Shoa, tijdens de kruistochten, de verdrijvingen uit de christelijke landen, de inquisitie en de vele pogroms, is bij velen nauwelijks bekend."

"Terwijl in haar oorsprong het christendom natuurlijk niet antisemitisch was. Hoe zou dat ook kunnen? De heidenen werden uitgekozen om door geloof in Jezus Christus mede-erfgenamen te zijn van de 'heiligen', van het volk Israël. Jezus komt immers Zelf uit het huis van David en is een echte Jood. En Hij komt ook terug te midden van het Joodse volk en zal straks vanuit Jeruzalem Zijn Koninkrijk op aarde gaan regeren."

"Het 'overwinnend christendom' van keizer Constantijn plaatste de Joden aan de rand van de 'christelijke' samenleving"

"Paulus waarschuwt er in zijn brief aan de Romeinen voor dat 'wij ons niet moeten verheffen' tegen de takken die afgesneden zijn", vervolgt de schrijver. "Maar dat is wel gebeurd. Er werd geleerd dat de Joden als volk door God verworpen zijn. Een christendom dat steeds verder losraakte van haar Joodse wortels, is het Joodse volk gaan beschuldigen van 'godsmoord', van allerlei kwaadwilligheid en van 'aardsgezind en vleselijk' te zijn bijvoorbeeld door hun Koninkrijk verwachting. Het 'overwinnend christendom' van keizer Constantijn plaatste de Joden aan de rand van de 'christelijke' samenleving. Kerkvaders uit die tijd, maar later zelfs ook de protestantse Luther, spuugden hun gal over de Joden om zo de christenen afkerig te maken van onder andere het vieren van de sabbat en de feesten samen met de Joden. Verachting, valse beschuldiging, uitsluiting, verdrijving, brandmerken en uiteindelijk enorme massamoorden, het Joodse volk is het allemaal overkomen in 'christelijke' landen."

Maar is dat vandaag de dag nog steeds aanwezig? Is die gedachte niet behoorlijk teruggedrongen? Verwoerd: "Het verband is er in de ogen van de Joden nog altijd, er is nog steeds een zekere angst voor het christendom. En nog steeds zijn er heel veel christenen en kerken die zichzelf zien in plaats van Israël. In theorie misschien niet, maar de praktijk is weerbarstig. Hebben we ons wel eens ten volle beseft dat het Nieuwe Verbond met Israël gesloten is (Jer. 31:31)? Daarnaast zitten vele vrijzinnige christenen op de lijn van de VN, die zich in 1975 al heeft uitgesproken dat 'Zionisme gelijk staat aan racisme'. Het recht op het land wordt door deze 'christenen' aan de Joden ontzegd. Een christendom dat nu opnieuw zwijgt, wanneer Israël wordt 'aangevallen' of 'veroordeeld' heeft nog niets geleerd van ons verleden. In mijn boek is een hoofdstuk gewijd aan het thema: 'Het kwaad van onverschilligheid'. De spiegel die ons daar wordt voorgehouden vertelt ons of we er nu beter voorstaan dan vóór de Tweede Wereldoorlog. Ik ben bang van niet."

Hoe is die antisemitische kerkleer dan ontstaan? "Toen het christendom 'godsdienstvrijheid' kreeg, ging het zich superieur voelen, terwijl steeds meer heidendom de kerk werd binnengelaten. Uit aversie tegen het Jodendom en de Joden werd de Bijbel steeds meer 'geallegoriseerd'; er werd een geestelijke betekenis achter de tekst gezocht. Deze ingelegde betekenis was vaak ook heel negatief voor de Joden. Zo werd Israël uit de Bijbel weg getheologiseerd en werd er heel veel vervangen; de kerk in plaats van Israël, Rome in plaats van Jeruzalem en een letterlijk duizendjarig rijk werd omgebogen naar een geestelijk aanwezig rijk dat langzamerhand de wereld veroverde. De geest van anti-Judaïsme veranderde in een geest van wat wij nu antisemitisme zouden noemen."

"Deze geest vergiftigde uiteindelijk Europa en werkte door tot in de Holocaust", legt Verwoerd uit.  "Zonder het kerkelijk antisemitisme had de rassenhaat van Hitler nooit zo wortel kunnen schieten. In het boek wordt aangetoond dat er geen Holocaust, zeker niet op deze breed gedragen wijze, had plaatsgevonden zonder deze antisemitische kerkleer."

Praatmee

Beluister onze podcast

#388 Bram Hofland en Nico van der Voet over de Bijbelse doop: verdeeldheid of verbondenheid?
Of beluister op:

Meerartikelen

Barron Trump
Nieuws

Dromen van moslims over Jezus inspireren zoon van Donald Trump

De negentienjarige Barron Trump toont volgens een Amerikaanse predikant steeds meer interesse in het christelijk geloof. Pastor Stuart Knechtle vertelde volgens diverse media in een interview dat Barron bijzonder geboeid is door verhalen van moslims

Turkije
Nieuws

Onderzoeksrapport: patroon van intimidatie en geweld tegen christenen in Turkije

In Turkije is sprake van een patroon van voortdurende intimidatie en geweld tegen christenen. Dat blijkt uit een nieuw rapport van het European Centre for Law and Justice (ECLJ), zo schrijft Christian Daily. Paus Leo IV bezocht het land juist toen he

Canada vlag
Nieuws

Canadese predikant gearresteerd na protest tegen voorleesuurtje dragqueen

In Canada is een predikant vastgezet vanwege zijn protesten tegen een dragqueen voorleesuurtje voor kinderen. Pastor Derek Reimer uit Calgary werd woensdag opgepakt. Hij weigerde een verplichte schriftelijke verontschuldiging te ondertekenen voor zij

Rubio
Nieuws

VS voert visumbeperkingen in om geweld tegen christenen in Nigeria aan te pakken

De Verenigde Staten voeren nieuwe visumbeperkingen in voor Nigerianen die verantwoordelijk zijn voor of steun bieden aan schendingen van religieuze vrijheid. Volgens het ministerie van Buitenlandse Zaken is deze maatregel een directe reactie op het t

David de Vos
Nieuws

David de Vos gelooft nog steeds in de hel: 'Maar niet als eindeloze martelkamer'

Onlangs ontstond er veel beroering rond voormalig evangelist David de Vos. In een uitgebreide verklaring op sociale media reageert hij nu op de stelling dat hij 'niet meer in de hel zou geloven'. Volgens De Vos klopt dat beeld niet. Hij zegt nog stee

Christelijk Kamper Mannenkoor D. E. V.
Video

Mannenkoor & kinderkoor zingen het prachtige 'Grote God, wij loven U' in Dordrecht

'Stort Uw zegen over ons, neem ons op in Uw erbarmen! Eeuwig blijft Uw trouw bestaan, laat ons niet verloren gaan!', klinkt het in het prachtige lied 'Grote God, wij loven U.' Het lied werd eind september op prachtige wijze door het Christelijk Kampe

Ds. A. A. Egas
Video

Ds. Egas vroeg ambtsdragers waarom ze in de kerkenraadsbank zitten

"Broeders, waarom zitten jullie hier?", aldus ds. A. A. Egas. De christelijke gereformeerde predikant uit Damwoude stelde deze vraag onlangs aan de broeders van de kerkenraad. 'Wij zitten hier om ook naar de preek te luisteren', was een antwoord dat

LIFE Tienerevent 2026
Persbericht

Typhoon treedt op tijdens LIFE Tienerevent 2026: “Generation Jesus” centraal

Het LIFE Tienerevent keert in 2026 terug en belooft volgens de organisatie “de tofste editie ooit” te worden. De populaire artiest Typhoon, bekend van De Beste Zangers en The Streamers, zal een gastoptreden verzorgen tijdens het meerdaagse tienerweek

Meerartikelen

Dr. C. A. van der Sluijs
Column

Waarom reformatorische christenen de kerk niet kúnnen splitsen

Te midden van dreigende kerkelijke scheuringen is het goed ons te oriënteren aan de Bijbel en de Reformatie. Een leidende Bijbeltekst is dan wel Handelingen 2:46 en 47: “En dagelijks eendrachtig in de tempel volhardende, en van huis tot huis brood br

Russisch-Orthodoxe Kerk
Verdieping

Orthodoxe kerk in Zwolle groeit snel: “Mensen zoeken houvast in oude tradities”

In het Theodora-gebouw, verscholen achter seniorenflats, viert de Russisch-Orthodoxe Kerk van Zwolle haar achtste verjaardag. De Goddelijke Liturgie wordt gevierd in aanwezigheid van de aartsbisschop van de Russisch-Orthodoxe Kerk in Nederland, Elise

Marcus
Interview

Jan Achterberg: "Ik dacht dat topsport en geloof niet samen gingen"

Sport en geloof, zijn die eigenlijk wel te combineren? Als jonge topsporter in de schaatswereld worstelde Jan Achterberg (inmiddels 39 jaar) met deze vragen. "In de kerk werd mijn passie voor sport niet begrepen. Sport was best leuk, maar had niet ve

Bert en Joëlle Noteboom
Video

Diepe armoede versus grote luxe: Bert Noteboom en dochter Joëlle trekken rond door Albanië

Bert Noteboom en zijn dochter Joëlle reizen door Albanië om het werk van pastor Landi en zijn vrouw Julinda Ndreka te bezoeken. In een nieuwe mini-documentaire is te zien hoe vader en dochter onderweg de grote contrasten ontdekken die het land kent:

Bijbel voor beginners
Nieuws

Bijbel voor beginners, startpagina en webinar voor nieuwkomers

De Bijbel kan op nieuwe interesse rekenen, vooral van jongere generaties. Deze nieuwkomers zijn vaak niet met de Bijbel opgegroeid en hebben veel vragen. Voor hen is er de Bijbel voor beginners, een webinar en een startpagina. ‘Ben je of ken je zo ie

Afghanistan
Persbericht

EO Metterdaad start uitzonderlijke kerstactie: 1 miljoen voor vrouwen en meisjes in Afghanistan

Deze Kerst vraagt EO Metterdaad aandacht voor mensen die bijna onzichtbaar zijn geworden voor de rest van de wereld: vrouwen en meisjes in Afghanistan. In een land waar ruim de helft van de bevolking humanitaire hulp nodig heeft, worden vrouwen het h

Sebastiaan van Wessem
Opinie

Christenen moeten wakker worden: Israël is de toetssteen van onze tijd

De beslissing van AVROTROS-directeur Taco Zimmerman om Nederland terug te trekken uit het Eurovisie Songfestival als Israël meedoet, is geen culturele of muzikale afweging. Het is een politieke daad. Een eenzijdige boycot die niet namens het Nederlan

Jan Pool
Preekverslag

Jan Pool waarschuwt: "Postmoderne denken sijpelt de kerk binnen"

Het is inmiddels negen maanden geleden dat Jan Pool te horen kreeg dat hij lijdt aan beenmergkanker. Wie hem ziet preken, merkt dat de ziekte zijn lichaam heeft verzwakt, maar dat zijn geestelijke kracht nauwelijks is aangetast. “Soms lijkt God ver w

Jan en Imma Slot
Interview

Ze dreigden elkaar kwijt te raken. Nu begeleiden ze al veertig jaar stellen: "God greep in"

"Wij horen het zó vaak", zegt Jan Slot. "Stellen die zeggen: we zijn zo verschillend, dus we passen niet bij elkaar. God zal het wel begrijpen, dus we gaan maar uit elkaar." Al meer dan veertig jaar begeleiden Jan en Imma Slot huwelijkend. Recent ver

Peter van der Weerd
Dagelijks leven

Evangeliseren? Brrrr…. (maar niet met deze 5 tips)

Je zit met een collega aan de lunch, je buurman klaagt over z’n stress, je zus appt 'ik trek het even niet'… en jij denkt: dit is een moment om iets te delen vanuit mijn geloof. En meteen daarna: help. Want hoe vertel je iets over Jezus zonder te kli

Koning Willem-Alexander
Nieuws

SGP en VVD willen dat de koning voortaan het voortouw neemt in kabinetsformatie

Te vaak ontstaat er politieke averij aan het begin van de formatie. Sinds de Kamer zelf het initiatief neemt, is het proces te kwetsbaar. De SGP doet daarom, ook namens de VVD, dinsdag een voorstel om de koning het voortouw te geven. SGP-Kamerlid And

Ester Souza
Nieuws

8-jarig Braziliaans meisje bereikt miljoenenpubliek met eenvoudige preken

De 8-jarige Ester Souza is razendsnel aan het uitgroeien tot een van de bekendste predikers van Brazilië. Dat schrijft The Christian Post. Het meisje, dat in 2021 een niertransplantatie kreeg, spreekt wekelijks in de gemeente van haar ouders in Votup