Wim Verwoerd: "Sommige naziwetten waren één op één gelijk aan kerkelijke wetten"

Interview 23 oktober 2019
Wim verwoerd

Hij groeide op met de visie dat Gods profetieën vandaag de dag nog steeds letterlijk moeten worden genomen. Daar hoort een liefde voor het volk Israël bij, zo vertelt Wim Verwoerd tegenover Cvandaag. Hij schreef het boek 'Het bloed schreeuwt uit de aarde', waarin hij de trieste en hartverscheurende geschiedenis van eeuwenlange Jodenvervolging in Europa beschrijft.

De meer dan zestig reizen naar de Joodse gemeenschap in Oekraïne, en de bezoeken aan tientallen massagraven en kampen in Estland, Letland, Litouwen, Wit-Rusland, Oekraïne, Polen en Oostenrijk zijn van grote invloed geweest. Hij vertelt tegenover Cvandaag over de relatie tussen christenen en Joden en waar zijn liefde voor het volk van God vandaan komt. Vandaag deel 1: over het verband tussen christendom en antisemitisme.

"Er wordt bijvoorbeeld aangetoond dat sommige naziwetten één op één gelijk zijn aan kerkelijke wetten van eeuwen eerder"

Het boek is met name geschreven om het verband tussen het christendom en de Jodenvervolging in het verleden aan te tonen. Er blijkt een lijn te lopen van de antisemitische kerkleer, waarin Joden als vervloekt werden gezien, naar de Shoa, de vernietiging van de Joden in Europa. "Er wordt bijvoorbeeld aangetoond dat sommige naziwetten één op één gelijk zijn aan kerkelijke wetten van eeuwen eerder", vertelt Verwoerd. "Er komen heel veel zaken voorbij die de meeste mensen niet of nauwelijks weten, zoals het feit dat Duitsland naast Italië nog zeker vijf ‘christelijke’ landen als bondgenoot had, die meegewerkt hebben Gods volk uit te roeien. En wie weet dat Nederland zich in de jaren vóór de oorlog schuldig gemaakt heeft door Joden niet op te willen nemen, terwijl ze op de vlucht waren voor hun leven? Ook de eeuwenlange Jodenvervolging in naam van het kruis voorafgaand aan de Shoa, tijdens de kruistochten, de verdrijvingen uit de christelijke landen, de inquisitie en de vele pogroms, is bij velen nauwelijks bekend."

"Terwijl in haar oorsprong het christendom natuurlijk niet antisemitisch was. Hoe zou dat ook kunnen? De heidenen werden uitgekozen om door geloof in Jezus Christus mede-erfgenamen te zijn van de 'heiligen', van het volk Israël. Jezus komt immers Zelf uit het huis van David en is een echte Jood. En Hij komt ook terug te midden van het Joodse volk en zal straks vanuit Jeruzalem Zijn Koninkrijk op aarde gaan regeren."

"Het 'overwinnend christendom' van keizer Constantijn plaatste de Joden aan de rand van de 'christelijke' samenleving"

"Paulus waarschuwt er in zijn brief aan de Romeinen voor dat 'wij ons niet moeten verheffen' tegen de takken die afgesneden zijn", vervolgt de schrijver. "Maar dat is wel gebeurd. Er werd geleerd dat de Joden als volk door God verworpen zijn. Een christendom dat steeds verder losraakte van haar Joodse wortels, is het Joodse volk gaan beschuldigen van 'godsmoord', van allerlei kwaadwilligheid en van 'aardsgezind en vleselijk' te zijn bijvoorbeeld door hun Koninkrijk verwachting. Het 'overwinnend christendom' van keizer Constantijn plaatste de Joden aan de rand van de 'christelijke' samenleving. Kerkvaders uit die tijd, maar later zelfs ook de protestantse Luther, spuugden hun gal over de Joden om zo de christenen afkerig te maken van onder andere het vieren van de sabbat en de feesten samen met de Joden. Verachting, valse beschuldiging, uitsluiting, verdrijving, brandmerken en uiteindelijk enorme massamoorden, het Joodse volk is het allemaal overkomen in 'christelijke' landen."

Maar is dat vandaag de dag nog steeds aanwezig? Is die gedachte niet behoorlijk teruggedrongen? Verwoerd: "Het verband is er in de ogen van de Joden nog altijd, er is nog steeds een zekere angst voor het christendom. En nog steeds zijn er heel veel christenen en kerken die zichzelf zien in plaats van Israël. In theorie misschien niet, maar de praktijk is weerbarstig. Hebben we ons wel eens ten volle beseft dat het Nieuwe Verbond met Israël gesloten is (Jer. 31:31)? Daarnaast zitten vele vrijzinnige christenen op de lijn van de VN, die zich in 1975 al heeft uitgesproken dat 'Zionisme gelijk staat aan racisme'. Het recht op het land wordt door deze 'christenen' aan de Joden ontzegd. Een christendom dat nu opnieuw zwijgt, wanneer Israël wordt 'aangevallen' of 'veroordeeld' heeft nog niets geleerd van ons verleden. In mijn boek is een hoofdstuk gewijd aan het thema: 'Het kwaad van onverschilligheid'. De spiegel die ons daar wordt voorgehouden vertelt ons of we er nu beter voorstaan dan vóór de Tweede Wereldoorlog. Ik ben bang van niet."

Hoe is die antisemitische kerkleer dan ontstaan? "Toen het christendom 'godsdienstvrijheid' kreeg, ging het zich superieur voelen, terwijl steeds meer heidendom de kerk werd binnengelaten. Uit aversie tegen het Jodendom en de Joden werd de Bijbel steeds meer 'geallegoriseerd'; er werd een geestelijke betekenis achter de tekst gezocht. Deze ingelegde betekenis was vaak ook heel negatief voor de Joden. Zo werd Israël uit de Bijbel weg getheologiseerd en werd er heel veel vervangen; de kerk in plaats van Israël, Rome in plaats van Jeruzalem en een letterlijk duizendjarig rijk werd omgebogen naar een geestelijk aanwezig rijk dat langzamerhand de wereld veroverde. De geest van anti-Judaïsme veranderde in een geest van wat wij nu antisemitisme zouden noemen."

"Deze geest vergiftigde uiteindelijk Europa en werkte door tot in de Holocaust", legt Verwoerd uit.  "Zonder het kerkelijk antisemitisme had de rassenhaat van Hitler nooit zo wortel kunnen schieten. In het boek wordt aangetoond dat er geen Holocaust, zeker niet op deze breed gedragen wijze, had plaatsgevonden zonder deze antisemitische kerkleer."

Praatmee

Beluister onze podcast

#379 Jeffrey & Don Ceder over kerkasiel, migratie, Israël en Palestijnse christenen
Of beluister op:

Meerartikelen

Mirjam Bikker
Persbericht

ChristenUnie presenteert Deltaplan Kinderdakloosheid: “Ieder kind verdient een thuis”

De ChristenUnie presenteerde gisteren het Deltaplan Kinderdakloosheid; een concreet plan om binnen één jaar een einde te maken aan kinderdakloosheid in Nederland. Want in een rijk en welvarend land als het onze mag geen enkel kind zonder dak boven he

Donald Trump
Nieuws

President Trump over de hemel: “Niet zeker dat ik het haal”

President Donald Trump heeft opnieuw de tongen losgemaakt bij christenen in de VS na uitspraken over zijn eeuwige bestemming. Tijdens een vlucht naar Israël zei hij tegen verslaggevers: "Ik denk niet dat er iets is dat me in de hemel brengt. Ik weet

Pastor Philip Thornton
Nieuws

Predikant richt geweer op kerkgangers om ‘geestelijke strijd’ uit te beelden

Een predikant uit Pennsylvania (Amerika) ligt onder vuur nadat hij tijdens een preek een geweer op zijn gemeenteleden richtte. Dat schrijft The Christian Post. De kerk verdedigt hem en zegt dat het wapen slechts een hulpmiddel was om de “geestelijke

Nicky Gumbel
Positief nieuws

Alpha-oprichter Nicky Gumbel ziet "stille opwekking" in Verenigd Koninkrijk

Alpha-pionier Nicky Gumbel ziet wereldwijd tekenen dat mensen opnieuw openstaan voor het christelijk geloof. In een gesprek met Brian Stiller in een podcastaflevering sprak hij over een “stille opwekking” in het Verenigd Koninkrijk en daarbuiten, mer

Ds. J. Oosterbroek
Nieuws

Nieuwe predikant voor CGK Hoogeveen: ds. J. Oosterbroek

De christelijke gereformeerde kerk (CGK) te Hoogeveen mag een nieuwe predikant verwelkomen. Ds. J. Oosterbroek (foto) heeft het op hem uitgebrachte beroep aangenomen. In Hoogeveen wordt Oosterbroek de opvolger van de in 2022 naar Zwolle vertrokken ds

Ds. R. van Kooten
Video

Ds. Van Kooten: "Onze tijd lijkt steeds meer op de tijd van Sodom en Gomorra"

"Onze tijd wordt steeds meer gelijk aan de dagen van Sodom en Gomorra", aldus ds. R. van Kooten. De hersteld hervormde emerituspredikant blikte in een recente preek onder meer vooruit op het nieuwe Jeruzalem. Daar zullen de gelovigen aan Christus gel

Django Wagner
Nieuws

Django Wagner ontroert gevangenen met lied van hoop tijdens christelijk event

"Als ik het anders zou doen, wat zou jij dan doen", zingt Django Wagner. Het publiek klapt, fluit en zwaait met de armen. Wát een evenement is dit. Ik ben voor het eerst bij het Exodusconcert, een liveoptreden voor gedetineerden. Deze keer in de geva

Hagia
Nieuws

Turkije wijst steeds meer buitenlandse christenen de deur

Steeds meer buitenlandse christenen mogen Turkije niet meer in. De regering ziet hen als een gevaar voor de nationale veiligheid. Dat zorgt voor grote problemen bij veel kleine kerken in het land, die vaak afhankelijk zijn van buitenlandse voorganger

Meerartikelen

Theologische Universiteit Utrecht
Persbericht

Memoires van Kars Veling verschijnen kort na zijn overlijden

Deze zomer overleed Kars Veling (1948-2025), filosoof, voormalig schoolleider en hoogleraar aan de Theologische Universiteit Kampen, politicus voor GPV en ChristenUnie, en pleitbezorger voor democratie en rechtsstaat. Kort voor zijn dood voltooide hi

Don Ceder
Interview

CU-Kamerlid is kritisch op migratie: "Maar vrijheden van moslims perk ik niet in"

“We hebben strenge wetten nodig, maar ze moeten wel rechtvaardig zijn”, zegt ChristenUnie-Kamerlid Don Ceder. In aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen sprak Cvandaag met de christenpoliticus over ‘asiel door een Bijbelse bril’. De politicus pleit

Fulani-stam
God

Oogst veel groter dan wij kunnen binnenhalen

“Wanneer u zult gaan door het water, Ik zal bij u zijn, door rivieren, zij zullen u niet overspoelen.” Met die tekst werd Ellenoor* geroepen om in het noorden van Ghana te gaan werken onder de Fulani-stam. En die tekst is vaak door haar en haar man J

Henk Herbold
Opinie

God bestuurt de wereldgeschiedenis (ook via wereldleiders als Trump)

Na bijna twee jaar van onzekerheid, angst en gebed keren de nog levende Israëlische gijzelaars terug naar huis. Sommigen zijn helaas overleden; in dat geval worden hun lichamen vrijgegeven, zodat ze door hun geliefden kunnen worden begraven. Israël r

Lourens du Plessis
Boekfragment

Waarom Gods tijd altijd beter is dan ons plan B

Wie dagelijks met Hem wandelt, zal niet zo snel misleid worden door menselijke woorden die in zijn naam worden uitgesproken. Toch moeten we waken voor een gevaar aan de andere kant: laten we niet uit angst voor misbruikafstand nemen van alles wat pro

poster
Nieuws

Hornbach verwijdert posters met vloek na klachten christenen: "Mooist mogelijke oplossing"

De nieuwe reclamecampagne van Hornbach zorgde afgelopen week bij veel christenen voor een nare smaak in de mond. De bouwmarkt maakte in haar reclame-uitingen in bushokjes namelijk gebruik van een vloek. De Bond tegen vloeken tekende samen met meer da

china
Nieuws

China pakt prominente voorganger op: ‘Oorlog tegen Gods kerk’

De Chinese autoriteiten hebben in de afgelopen dagen tientallen voorgangers en medewerkers van ongeregistreerde kerken gearresteerd. Onder hen bevindt zich ook de prominente voorganger Ezra Jin, leider van de Zion Church in Beijing. Dat is één van de

bangladesh
Nieuws

Angst en wanhoop onder christenen na onlusten in Bangladesh

De recente etnische onlusten in Bangladesh hebben diepe sporen achtergelaten onder de christelijke minderheid. Kerkleiders spreken van groeiende angst en wanhoop, vooral onder jongeren, nu het vertrouwen in staatsbescherming verder afbrokkelt. Dat sc

Bijbel
Nieuws

Dierenrechtenorganisatie wil dat nieuwe aartsbisschop leren Bijbels uit kerk bant 

De organisatie People for the Ethical Treatment of Animals (PETA) roept de toekomstige aartsbisschop van Canterbury, Dame Sarah Mullally, op om materialen van dierlijke oorsprong uit kerken te weren. Dat schrijft The Christian Post. In een open brief

SGP
Nieuws

SGP komt vlak voor verkiezingen met billboardcampagne over abortus

In aanloop naar de verkiezingen start de SGP met een billboard-campagne waarin de partij aandacht vraagt voor abortus. Men wil daarmee het gesprek openen. “We kunnen dit niet negeren, het gaat om tienduizenden meisjes en jongetjes die geen enkele kan

Eva Simons
Interview

Eva Simons vertelt over haar bekering: “Jezus kwam me redden”

Van wereldwijde hits en rode lopers naar een eenvoudig geloofsleven vol dankbaarheid. Eva Simons heeft het allemaal gekend: de roem, de druk, de eenzaamheid – en uiteindelijk de bevrijding. Samen met haar man Sebastiaan Zwart vertelt ze open over haa

Ds. R. van Kooten
Video

HHK-predikant uit stevige kritiek op boek 'Het einde van de hel' van Reinier Sonneveld

Begin dit jaar verscheen het boek 'Het einde van de hel' van schrijver en theoloog Reinier Sonneveld. In dit boek stelt hij dat de hel niet eeuwig hoeft te zijn, dat er uiteindelijk verzoening en herstel mogelijk is voor alle mensen. Critici stellen