Wim Verwoerd: "Sommige naziwetten waren één op één gelijk aan kerkelijke wetten"

Interview 23 oktober 2019
Wim verwoerd

Hij groeide op met de visie dat Gods profetieën vandaag de dag nog steeds letterlijk moeten worden genomen. Daar hoort een liefde voor het volk Israël bij, zo vertelt Wim Verwoerd tegenover Cvandaag. Hij schreef het boek 'Het bloed schreeuwt uit de aarde', waarin hij de trieste en hartverscheurende geschiedenis van eeuwenlange Jodenvervolging in Europa beschrijft.

De meer dan zestig reizen naar de Joodse gemeenschap in Oekraïne, en de bezoeken aan tientallen massagraven en kampen in Estland, Letland, Litouwen, Wit-Rusland, Oekraïne, Polen en Oostenrijk zijn van grote invloed geweest. Hij vertelt tegenover Cvandaag over de relatie tussen christenen en Joden en waar zijn liefde voor het volk van God vandaan komt. Vandaag deel 1: over het verband tussen christendom en antisemitisme.

"Er wordt bijvoorbeeld aangetoond dat sommige naziwetten één op één gelijk zijn aan kerkelijke wetten van eeuwen eerder"

Het boek is met name geschreven om het verband tussen het christendom en de Jodenvervolging in het verleden aan te tonen. Er blijkt een lijn te lopen van de antisemitische kerkleer, waarin Joden als vervloekt werden gezien, naar de Shoa, de vernietiging van de Joden in Europa. "Er wordt bijvoorbeeld aangetoond dat sommige naziwetten één op één gelijk zijn aan kerkelijke wetten van eeuwen eerder", vertelt Verwoerd. "Er komen heel veel zaken voorbij die de meeste mensen niet of nauwelijks weten, zoals het feit dat Duitsland naast Italië nog zeker vijf ‘christelijke’ landen als bondgenoot had, die meegewerkt hebben Gods volk uit te roeien. En wie weet dat Nederland zich in de jaren vóór de oorlog schuldig gemaakt heeft door Joden niet op te willen nemen, terwijl ze op de vlucht waren voor hun leven? Ook de eeuwenlange Jodenvervolging in naam van het kruis voorafgaand aan de Shoa, tijdens de kruistochten, de verdrijvingen uit de christelijke landen, de inquisitie en de vele pogroms, is bij velen nauwelijks bekend."

"Terwijl in haar oorsprong het christendom natuurlijk niet antisemitisch was. Hoe zou dat ook kunnen? De heidenen werden uitgekozen om door geloof in Jezus Christus mede-erfgenamen te zijn van de 'heiligen', van het volk Israël. Jezus komt immers Zelf uit het huis van David en is een echte Jood. En Hij komt ook terug te midden van het Joodse volk en zal straks vanuit Jeruzalem Zijn Koninkrijk op aarde gaan regeren."

"Het 'overwinnend christendom' van keizer Constantijn plaatste de Joden aan de rand van de 'christelijke' samenleving"

"Paulus waarschuwt er in zijn brief aan de Romeinen voor dat 'wij ons niet moeten verheffen' tegen de takken die afgesneden zijn", vervolgt de schrijver. "Maar dat is wel gebeurd. Er werd geleerd dat de Joden als volk door God verworpen zijn. Een christendom dat steeds verder losraakte van haar Joodse wortels, is het Joodse volk gaan beschuldigen van 'godsmoord', van allerlei kwaadwilligheid en van 'aardsgezind en vleselijk' te zijn bijvoorbeeld door hun Koninkrijk verwachting. Het 'overwinnend christendom' van keizer Constantijn plaatste de Joden aan de rand van de 'christelijke' samenleving. Kerkvaders uit die tijd, maar later zelfs ook de protestantse Luther, spuugden hun gal over de Joden om zo de christenen afkerig te maken van onder andere het vieren van de sabbat en de feesten samen met de Joden. Verachting, valse beschuldiging, uitsluiting, verdrijving, brandmerken en uiteindelijk enorme massamoorden, het Joodse volk is het allemaal overkomen in 'christelijke' landen."

Maar is dat vandaag de dag nog steeds aanwezig? Is die gedachte niet behoorlijk teruggedrongen? Verwoerd: "Het verband is er in de ogen van de Joden nog altijd, er is nog steeds een zekere angst voor het christendom. En nog steeds zijn er heel veel christenen en kerken die zichzelf zien in plaats van Israël. In theorie misschien niet, maar de praktijk is weerbarstig. Hebben we ons wel eens ten volle beseft dat het Nieuwe Verbond met Israël gesloten is (Jer. 31:31)? Daarnaast zitten vele vrijzinnige christenen op de lijn van de VN, die zich in 1975 al heeft uitgesproken dat 'Zionisme gelijk staat aan racisme'. Het recht op het land wordt door deze 'christenen' aan de Joden ontzegd. Een christendom dat nu opnieuw zwijgt, wanneer Israël wordt 'aangevallen' of 'veroordeeld' heeft nog niets geleerd van ons verleden. In mijn boek is een hoofdstuk gewijd aan het thema: 'Het kwaad van onverschilligheid'. De spiegel die ons daar wordt voorgehouden vertelt ons of we er nu beter voorstaan dan vóór de Tweede Wereldoorlog. Ik ben bang van niet."

Hoe is die antisemitische kerkleer dan ontstaan? "Toen het christendom 'godsdienstvrijheid' kreeg, ging het zich superieur voelen, terwijl steeds meer heidendom de kerk werd binnengelaten. Uit aversie tegen het Jodendom en de Joden werd de Bijbel steeds meer 'geallegoriseerd'; er werd een geestelijke betekenis achter de tekst gezocht. Deze ingelegde betekenis was vaak ook heel negatief voor de Joden. Zo werd Israël uit de Bijbel weg getheologiseerd en werd er heel veel vervangen; de kerk in plaats van Israël, Rome in plaats van Jeruzalem en een letterlijk duizendjarig rijk werd omgebogen naar een geestelijk aanwezig rijk dat langzamerhand de wereld veroverde. De geest van anti-Judaïsme veranderde in een geest van wat wij nu antisemitisme zouden noemen."

"Deze geest vergiftigde uiteindelijk Europa en werkte door tot in de Holocaust", legt Verwoerd uit.  "Zonder het kerkelijk antisemitisme had de rassenhaat van Hitler nooit zo wortel kunnen schieten. In het boek wordt aangetoond dat er geen Holocaust, zeker niet op deze breed gedragen wijze, had plaatsgevonden zonder deze antisemitische kerkleer."

Praatmee

Beluister onze podcast

#387 Jeffrey & drs. Jelte Alma over kerkpijn, de dominee als manager en geestelijk leiderschap
Of beluister op:

Meerartikelen

Podcast van je Leven!
Dagelijks leven

De gevaren van embryokweek: in gesprek met microbioloog en schrijver Rosanne Hertzberger

Embryo’s kweken voor wetenschappelijk onderzoek, waaronder stamcelembryo’s. Meerdere wetsvoorstellen die op korte termijn door de Tweede Kamer behandeld worden, zetten de deur open naar nieuwe technologieën waarover nog weinig maatschappelijke discus

Coöperatie Laatste Wil
Nieuws

Gerechtshof wijst 'wens' Coöperatie Laatste Wil af: hulp bij zelfdoding blijft verboden

De wens van Coöperatie Laatste Wil om de wetgeving rond hulp bij zelfdoding te versoepelen is door het gerechtshof in Den Haag afgewezen. Daarmee blijft het verbod op hulp bij zelfdoding door niet-artsen gehandhaafd. De rechterlijke uitspraak wordt m

Mercy Ships
Persbericht

Bouw nieuw ziekenhuisschip Mercy Ships van start

Mercy Ships is begonnen met de bouw van een nieuw ziekenhuisschip. De zogeheten steel cutting ceremony op de werf in Guangzhou (China) markeerde de start van de bouw van een gloednieuw ziekenhuisschip, de Africa Mercy II. Het doel voor uitbreiding va

arnhem
Nieuws

Vader 'streng christelijk horrorgezin' Apeldoorn 16 jaar de cel in voor mishandelen en misbruiken dochters

Een 61-jarige christelijke man uit Apeldoorn is door de rechtbank in Arnhem veroordeeld tot 16 jaar gevangenisstraf vanwege het jarenlang misbruiken van zijn vier minderjarige dochters. De kinderen werden over een periode van zo’n vijftien jaar verne

Concilie van Nicea
Nieuws

Christelijke leiders vieren 1.700 jaar Concilie van Nicea en roepen op tot eenheid

In het Turkse Iznik, het vroegere Nicea, hebben christelijke leiders samen een oecumenische dienst gehouden om het 1.700-jarig jubileum van het Concilie van Nicea te markeren. Paus Leo XIV, patriarch Bartholomeus en ds. Jerry Pillay, secretaris-gener

Gabriel Olivier
Nieuws

Amerikaanse straatprediker verschijnt voor Hooggerechtshof na arrestatie in Mississippi

De Amerikaanse straatprediker Gabriel Olivier staat voor het Hooggerechtshof nadat hij werd gearresteerd bij het Brandon Amphitheater in Mississippi. Olivier sprak daar met bezoekers en deelde evangelisatiefolders uit. Zijn zaak wordt gezien als een

Herma en Yorel van der Zedde
Interview

Herma van der Zedde kwam na drie maanden uit coma: "Dankzij gebed leef ik nog"

Een vleesetende bacterie, drie maanden coma en artsen die haar familie meerdere keren laten komen om afscheid te nemen. Toch zit Herma van der Zedde vandaag naast haar zoon Yorel in de studio van Hour of Power. In de uitzending van afgelopen zondag v

Wilkin van de Kamp
Video

Wilkin van de Kamp vertelt waarom het gevaarlijk is als je je overvloed niet deelt

Als christenen mogen we genieten van alle overvloed die we van God ontvangen, maar laten we deze zegeningen niet voor onszelf houden. Die oproep doet spreker en schrijver Wilkin van de Kamp in een nieuwe aflevering van de serie 'Begin je dag met God.

Meerartikelen

Ds. W. Visscher
Video

GerGem-predikant wijst op roeping om Christus te weerspiegelen in het dagelijks leven

In een recente preek over Filippenzen 4 wees ds. W. Visscher op Paulus die in dat hoofdstuk zijn eigen geloofsleven uittekent. In de vroege kerk, waar velen niet konden lezen, waren zulke voorbeelden onmisbaar om het christelijke leven te leren. Paul

Sister Marija Tatjana Zrno
Nieuws

Kroatische non neergestoken door migrant die tijdens aanval 'Allahu Akbar' riep

In Zagreb is vrijdagmiddag een katholieke zuster neergestoken door een man die volgens Kroatische media zeer waarschijnlijk een migrant is. Dat meldt The Christian Post. Getuigen meldden dat de man tijdens de aanval 'Allahu akbar' riep. De non overle

Ds. Jenno Sijtsma
Column

Waarom het Bijbelboek Job vandaag nog steeds confronteert en troost

Ds. Swüste, geboren in 1945, is bij velen bekend door zijn indrukwekkende psalmvertaling. Deze vertaling is inmiddels in de vijfde druk verschenen. In zijn nieuwe boek geeft hij zijn eigen vertaling van het Bijbelboek Job. Hij voegt daar een toeganke

Opvangplek kerk
Video

Kerk in Driebergen maakt noodplan voor opvang bij calamiteiten

De Protestantse kerk in Driebergen heeft een plan gemaakt om te kunnen dienen als opvangplek bij crisissituaties. Als verlengstuk op hun duurzaamheidsplannen willen ze hun zonnestroom ook in kunnen zetten als noodstroom voor het geval er een grootsch

Jan-Willem Grievink
Column

Leven in de eindtijd: misleiding neemt explosief toe

De Bijbel noemt veel signalen waardoor we kunnen weten dat we in de eindtijd leven. Jezus zelf heeft daar uitvoerig over gesproken, bijvoorbeeld in Mattheüs 24 en 25. Wanneer dat moment precies is, kunnen we niet weten. Toch zijn er steeds weer chris

Jeffrey Schipper
Hoofdredactioneel commentaar

Het stervensproces van de CGK als kerkverband is in volle gang

De Christelijke Gereformeerde Kerken (CGK) beleven een van de meest ingrijpende crises uit hun geschiedenis. Het kerkverband lijkt niet meer te redden, maar de realiteit dringt niet overal even diep door. Wie de ontwikkelingen het afgelopen jaar volg

Good News Church
Positief nieuws

Russische en Oekraïense christenen vinden elkaar: “Alleen Christus kan echte verzoening brengen”

Terwijl de oorlog tussen Rusland en Oekraïne bijna vier jaar duurt, ziet de Russisch-Amerikaanse voorganger Vasiliy Stupin hoe de spanningen tussen beide volken ook binnen families diepe wonden slaan. Toch ervaart hij in zijn gemeente Good News Churc

CGK-crisis
Nieuws

Hoe christenen reageren op kerkscheuring CGK

De aankondiging dat ruim zestig CGK-gemeenten een eigen landelijke vergadering vormen, heeft in christelijk Nederland veel losgemaakt. Reacties variëren van diepe droefheid over opnieuw zichtbare verdeeldheid tot opluchting dat er eindelijk duidelijk

Kerstmarkt Duitsland
Nieuws

Beveiliging Duitse kerstmarkten aangescherpt: groeiend geweld tegen christenen

In heel Duitsland openen deze weken weer de traditionele kerstmarkten. De pleinen van steden als Magdeburg, Leipzig, Neurenberg en Dresden vullen zich met licht, muziek en de geur van warme chocolademelk. Maar dit jaar liggen er ook zware veiligheids

Video
Nieuws

Soedanese bekeerling verstoten in Oeganda terwijl kerken in thuisland worden aangevallen

Een jonge Soedanese man die zich eerder dit jaar tot het christelijk geloof bekeerde, is eind oktober door familie uit huis gezet in Oeganda. Tegelijkertijd maken christenen in Soedan zich grote zorgen na nieuwe gevallen van vandalisme tegen kerken i

De Leskamer
Verdieping

Wierd Duk en apologeet vinden het tijd voor actie: "Te veel christenen volgen Jezus op afstand"

Te weinig christenen zijn zich bewust van het feit dat er sprake is van een geestelijke (cultuur)oorlog. Dit stelden de christelijke apologeet Chris Verhagen en opiniemaker Wierd Duk. Zij spraken zich afgelopen vrijdag uit tijdens de bezinningsavond

Ds. R. de Jong
Video

CGK-predikant vertelt over Franse politieagent die zich opofferde om gijzelaars te bevrijden

Ds. R. de Jong was deze zomer met zijn gezin onderweg naar Spanje toen hij vanwege bosbranden genoodzaakt was om uit te wijken naar Frankrijk. Toen de CGK-predikant uit Sliedrecht op de bebording de plaatsnaam 'Trèbes' zag staan, voerde zijn gedachte