Atheïstische illusionist ziet mensen genezen tijdens theatershow

God 21 november 2017 Matthijs Vlaardingerbroek
Derren Brown

Afgelopen week bekeek ik op aanraden de nieuwste show ‘Miracle’ van Derren Brown op YouTube. Voor degenen die hem niet kennen, Derren Brown is een voormalig christen, nu atheïst en is een van de Engelse top-illussionisten. In zijn uitverkochte theatershow  ‘Miracle’ speelt hij in de tweede helft een christelijke genezingsdienst na, waarin hij de gebedsgenezer is. Confronterend om te zien, maar wat mij werkelijk raakte, is dat vele betalende bezoekers op het podium kwamen om te ‘getuigen’ van hun genezing.

Jarenlange pijn die plotseling verdwenen was. Lichamelijke bewegingen die ineens wel weer mogelijk waren. Glunderende mensen die blij het podium verlieten, omdat ze ‘genezen’ waren. En ik dacht: “Tjonge, als dit in een dienst of een conferentie was gebeurd, waren wij allemaal prijzend en dankend naar huis gegaan, bemoedigd door Gods kracht en grootheid.” Maar het was niet in een dienst. Het was niet eens echt. Het was in een theatershow, waarin Derren Brown dit ‘trucje’ avond na avond herhaalt.

Voordat hij met zijn ‘genezingsdienst’ begint, legt Derren Brown kort uit dat hij natuurlijk niet echt kan genezen. Hij maakt hierbij geen gebruik van bovennatuurlijke krachten, laat staan de kracht van God. De sleutel ligt in de show! Als je als kijker goed oplet, zie je hoe, door gebruik van bepaalde geluids - en lichteffecten, zijn manier van spreken en handelen, de manier waarop hij mensen laat bewegen, zijn beïnvloeding en suggestie, er een soort van (massa) hypnose ontstaat, waardoor mensen bepaalde klachten (tijdelijk) niet meer ervaren.

Hoewel ik het fascinerend vond om te zien, liet het programma mij met een grote vraag achter: “Als een niet-christelijke illusionist in een uitverkochte zaal dit ‘genezings’ effect avond na avond kan reproduceren met elementen uit een christelijke genezingsdienst , in hoeverre zijn onze genezingsdiensten dan nog wel afhankelijk van de kracht van God?”

Oftewel in hoeverre speelt (massa) hypnose en psychologische beïnvloeding bij ons een rol? Zijn er bepaalde ‘trucjes’ en elementen, die je als christelijke gebedsgenezer kunt ‘uithalen’, zodat er een psychologische situatie ontstaat, waardoor mensen (tijdelijk) ervaren dat ze genezen zijn?

Terwijl ik mij deze vraag stel, realiseer ik me dat dit niet altijd bewust hoeft te gebeuren. De manier waarop wij genezingsdiensten organiseren, is al jaren geleden overgenomen vanuit de Verenigde Staten. Wij kopiëren slechts datgene wat we anderen voor ons hebben zien doen.

Kan het zo zijn dat wij ons er ons er niet eens van bewust zijn dat deze ‘trucjes’ een bepalende psychologische rol spelen? Dat wij denken dat Gods Geest mensen aan het genezen is, terwijl het eigenlijk onze manier van werken is, die een psychologisch effect bij mensen teweegbrengt?  

Als ik soms een conferentie of een genezingsdienst bezoek of bekijk, dan lijkt het net of ook wij eerst een krachtige tijd van aanbidding, een preek in de vorm van een powertalk en een bepaalde ambiance nodig hebben, voordat God kan en wil genezen. En dit bedoel ik zeker niet spottend.

Maar… ik ben nog nooit in een genezingsdienst geweest, waar iedereen lekker aan de koffie en het gebak zat, waar we rustig met elkaar in gesprek waren en waar God mensen genas, omdat de gebedsgenezer in de kamer ernaast door de muur heen voor hen aan het bidden was. Waarom niet?

Kan God genezen als we koffie drinken en gezellig kletsen? Moet de gebedsgenezer aanwezig zijn of kan God ook door de muur heen werken? Heeft God echt die tijd van gepassioneerde aanbidding nodig? Is Hij afhankelijk van de motiverende preek? De pianomuziek op de achtergrond? De ambiance en de verlichting in de zaal?

Of hebben wij die nodig?

En als wij dat nodig hebben, hoe voorkom je dan dat Gods werkelijke genezingskracht niet vermengd wordt met de psychologische effecten, die ‘onze manieren en trucjes’ ook teweegbrengen, zoals te zien  is in de theatershow van Derren Brown?

Zo maar wat vragen aan de hand van een YouTube-filmpje.

Praatmee

Beluister onze podcast

#367 Jeffrey & Farshid Seyed Mehdi over oorlog Israël-Iran en een hoopvolle toekomst
Of beluister op:
Luister naar
0:00

Meerartikelen

Raouf Leeraar
Video

Christenen voor Israël genoemd in VN-rapport over verdrijving Palestijnen, Raouf Leeraar reageert

Volgens VN-rapporteur Francesca Albanese zouden bijna 50 organisaties zich schuldig maken aan de verdrijving van Palestijnen. Dat schrijft zij in een nieuw rapport. In het rapport staat onder meer dat de bezetting van de Westelijke Jordaanoever blijf

Urkers
Video

Prachtig: honderden Urkers zingen uit volle borst 'Een toekomst vol van hoop'

'U geeft een toekomst vol van hoop. Dat heeft U aan ons beloofd. Niemand anders U alleen, leidt ons door dit leven heen', deze woorden komen uit het voor veel christenen bekende lied 'Een toekomst vol van hoop'. Het lied - afkomstig van de christelij

Ds. G. van Zanden
Video

Hervormde predikant vraagt toehoorders of hij hun internetgeschiedenis mag zien

"Mag ik jullie internetgeschiedenis eens zien? Nee hé? Dat dacht ik wel", aldus ds. G. van Zanden. De hervormde predikant uit Katwijk aan Zee stelde deze vraag in een recente preek aan zijn luisteraars. De predikant wees hen erop dat ze een streep mo

Ron van der Spoel
Video

Ron van der Spoel behandelt Psalm 80 in nieuwe gebedsvlog

Het gebed is onlosmakelijk verbonden aan het christelijk geloof, maar hoe bid je nu precies? In de Gebedsvlogs van IZB deelt PKN-predikant Ron van der Spoel waardevolle inzichten en praktische handvatten om gebed en stilte een plek te geven in je dag

Wilkin van de Kamp
Video

Wilkin van de Kamp vertelt hoe de discipelen tijdens Pinksteren met Gods Geest vervuld werden

Pinksteren ligt inmiddels alweer even achter ons, maar in een nieuwe aflevering van de serie 'Begin je dag met God' staat spreker en schrijver Wilkin van de Kamp nog een keer stil bij dit bijzondere heilsfeit. In onderstaande aflevering vertelt Van d

Matthijn
Opinie

Het is moeilijk om 'echt' te zijn in de christelijke muziekwereld

Onze zintuigen zijn opmerkelijk. Wat ons getoond wordt en wat we willen zien, kan soms nogal verschillen. Toch zijn er onverwacht meer overeenkomsten dan je denkt. Het oog wil wat, het oor ook. En voor je het weet, zie en hoor je meer dan je van plan

Drs. Piet Guijt
Column

Christenen moeten zich wapenen tegen dubieus piramideverhaal

Sinds maart 2025 gaat er een opmerkelijke theorie rond over verborgen structuren onder de Egyptische piramide van Chefren. De hype verspreidt zich razendsnel online, maar wetenschappelijke onderbouwing ontbreekt volledig. Sterker nog: betrokken onder

Gisley Borges
Interview

Voorganger in actie voor vervolgde Nigeriaanse christenen: "Dit is óns probleem"

In geen enkel land ter wereld worden zoveel christenen vermoord vanwege hun geloof als in Nigeria. Voorganger Gisley Borges van de evangelische gemeente New Life Zoetermeer vindt dat het zo niet langer kan. Daarom is hij een petitie gestart. Cvandaag

Meerartikelen

Rafael en Remilyn
Getuigenis

Rafael: van gangster tot Gods dienaar

Rafael, uit Cavite op de Filipijnen was gevreesd, gewelddadig en verslaafd. Maar toen Gods Woord hun gezin bereikte via het Project Filippus van Bible League, begon er iets te veranderen. Vandaag leidt hij zijn gezin in gebed en verspreidt hij het Ev

Ds. Kees van Velzen
Video

Christenen vertellen wat de kerk volgens hen meer dan ooit nodig heeft

Wat heeft de kerk meer dan ooit nodig? Deze vraag legden wij onlangs aan diverse christenen voor. Onder andere ds. Kees van Velzen, CU-Tweede Kamerlid Don Ceder, EO-presentator Jurjen ten Brinke, presentator Jan van den Bosch en theoloog Willem Ouwen

Willem Lingeman
Opinie

Hebben gelovigen de wet der tien geboden nodig?

Elke zondagmorgen buigen veel christenen zich onder het voorlezen van de Wet des Heeren, zoals die te vinden is in Exodus 20:1-17 en Deuteronomium 5:6-21. In veel kerken, met name van reformatorische signatuur, is dit zoals men zegt: ‘een goede gewoo

Zwitsers parlementsgebouw
Nieuws

Zwitserse overheid wil eiceldonatie voor vrouwen legaliseren

De Zwitserse Evangelische Alliantie (SEA) heeft zich uitgesproken tegen plannen van de overheid om eiceldonatie voor vrouwen te legaliseren. Volgens de christelijke koepelorganisatie brengt het wetsvoorstel ernstige ethische risico’s met zich mee en

Michal Canina Geske
Nieuws

Dochter van vermoorde christelijke uitgever dreigt Turkije te worden uitgezet

De Duitse Michal Canina Geske, de dochter van een in 2007 vermoorde christelijke uitgever in Turkije, dreigt na bijna dertig jaar Turkije te moeten verlaten. Dat meldt de Deutsche Welle. Michal was pas drie jaar oud toen ze met haar ouders naar Turki

Ds. J. Koppelaar
Video

HHK-predikant: Israël heeft het recht om zichzelf te verdedigen

Al ruim anderhalf jaar zijn Israël en Hamas met elkaar in oorlog. In het begin van de oorlog kozen veel mensen Israëls kant. Vandaag de dag scharen steeds meer mensen zich achter de Palestijnen. Ds. J. Koppelaar - hersteld hervormd emerituspredikant

 Wilkin van de Kamp
Video

Volgens Wilkin van de Kamp verwaarloosde de kerk eeuwenlang het werk van de Heilige Geest

"In de vierde eeuw na Christus beschreef een theoloog de Heilige Geest al als de 'onbeschreven God', de God over wie niemand schrijft", aldus Wilkin van de Kamp. In een nieuwe aflevering van de serie 'Begin je dag met God' vertelt de spreker en schri

Elvis E
Video

Elvis E. is aanstaande zondag te zien bij Hour of Power

Zondag in Hour of Power het verhaal van de veelzijdige en muzikale Elvis E. De musicus groeide op in Nigeria en werd geboren als prins. Hij kende daar rijkdom en armoede. God betekent alles in zijn leven. "Waar ik tekort kom, vult God het voor mij in

HSV
Nieuws

Hersteld Hervormde Kerk versoepelt koers rond Herziene Statenvertaling

De Hersteld Hervormde Kerk (HHK) heeft haar standpunt ten aanzien van het gebruik van de Herziene Statenvertaling (HSV) versoepeld. Tijdens de synodevergadering van juni besloot het landelijke kerkverband dat het gebruik van de HSV niet langer wordt

Bart Bolhuis
Nieuws

Prominent ChristenUnie-lid stapt over naar Partij voor de Dieren

Bart Bolhuis, tot voor kort actief binnen de ChristenUnie, heeft bekendgemaakt dat hij per 1 augustus in dienst treedt als beleidsmedewerker bij de Tweede Kamerfractie van de Partij voor de Dieren. De overstap markeert een duidelijke breuk met zijn v

Gids bij de Bijbel
Nieuws

NBG helpt jongeren met 'Gids bij de Bijbel'

Wat staat er allemaal in de Bijbel? Spreekt God echt door de Bijbel? Bijbellezen, hoe doe je dat eigenlijk? Voor jongeren met dit soort vragen is er nu de Gids bij de Bijbel. "Deze Gids is een mega-handige, laagdrempelige, frisse en tegelijk verdiepe

Diederik van Dijk
Nieuws

SGP stelt Kamervragen over christenvervolging in Indonesië

SGP-Kamerlid Diederik van Dijk heeft minister Veldkamp van Buitenlandse Zaken schriftelijke vragen gesteld over christenvervolging in Indonesië. Aanleiding daarvoor is de recente, zorgelijke berichtgeving die onder andere op deze website verscheen. H