De evangelische beweging is geen dwaling

Opinie Ds. M. Klaassen
Ds. M. Klaassen

Mijn artikel over Opwekking in het Reformatorische Dagblad deed de nodige stof opwaaien. De keuze van Cvandaag.nl om mijn artikel als ‘aanval’ te betitelen droeg daar mogelijk aan bij. In het oorspronkelijke artikel in het RD ging het echter om ‘evenwicht’. Naast bijval kreeg ik nogal wat afwijzende reacties vanuit Opwekkingsminnend Nederland. Daarom, bij wijze van afsluiting, een paar (hopelijk) verhelderende opmerkingen, in de hoop dat dit het ‘evenwicht’ weer wat herstelt.

Ik kreeg de vraag nogal eens gesteld of ik ook contact had opgenomen met de organisatie van Opwekking. Nee, dat heb ik niet. Mijn artikel was niet gericht tot de organisatie, maar tot de achterban die ik vertegenwoordig: het reformatorische gedeelte van de kerk in Nederland. Vandaar de plaatsing in het Reformatorisch Dagblad. Het artikel was een samenvatting van een stuk dat ik schreef voor de kerkbode van de Hervormde gemeente Arnemuiden. Ik schreef dit als achtergrond en toelichting bij een aantal opmerkingen die ik in een preek gedaan had en waarin ik wat kritische kanttekeningen plaatste bij Opwekking. Mijn doelgroep was dus niet zozeer de evangelische beweging (wat dat dan ook mag zijn), maar de reformatorische gezindte (waarvan, zoals ik schrijf, een deel ook Opwekking bezoek). Hen wilde ik aan het denken zetten.

Al jaren luister ik mee, heb goede dingen en minder goede dingen gehoord, maar dit keer vond ik, met name bij de genezingsdienst, dat er bijbelse grenzen overtreden werden. Dat noopte me ertoe dit te schrijven. Het is mijn bijbelse roeping alle dingen te onderzoeken, te beoordelen, het goede te behouden en (soms) ook het verkeerde te veroordelen. Dat is niet in tegenspraak met het ‘oordeelt niet’ – zoals sommige mensen mij tegenwierpen. Waar Jezus voor waarschuwt is een ondoordacht oordeel. Het kan echter niet betekenen dat je nooit zou mogen/moeten oordelen. Waarom zou Paulus anders zo vaak dwaalleer en misvattingen bestrijden/weerleggen? En kijk eens wat Jezus zegt over de Farizeeen en Schriftgeleerden! In mijn hoedanigheid van dienaar van het Woord en theoloog is het soms mijn roeping dingen aan de orde te stellen. Uiteraard moet dat in liefde gebeuren.

Ik heb niet beweerd dat de evangelische beweging een dwaling is, wel dat zij dwalingen bevat. Overigens even goed als bepaalde gereformeerde stromingen!

Geen dwaling
Ik heb niet beweerd dat de evangelische beweging een dwaling is, wel dat zij dwalingen bevat. Overigens even goed als bepaalde gereformeerde stromingen! Maar dat laat onverlet dat ik mijn hand er voor in het vuur durf te steken dat de gereformeerde traditie de rijkste verwoording van het bijbelse geloof bevat, in de lijn van Paulus, Augustinus en andere groten in Gods Koninkrijk. De gereformeerde theologie doet het meest recht aan het genade alleen, geloof alleen, Christus alleen, de Schrift alleen.

Ik ben er van overtuigd dat er een en ander niet deugt in de evangelische beweging. Wie rustig Johannes 3 en Romeinen 9-11 leest, zal moeten constateren dat thema’s als verkiezing, de eenzijdige genade van God, de noodzaak van wedergeboorte, de beleving van ellende, verlossing en dankbaarheid niet of onvoldoende aan de orde komen. Als dat onkunde is, is het tot daar aan toe. Als dat bewust is, is het veel erger. Overigens betekent dit niet dat mensen geen oprecht christen kunnen zijn. Mensen kunnen in onwetendheid dwalen, terwijl ze de Heere vrezen en liefhebben. Daarom ben ik er ook van overtuigd dat God Zijn kinderen heeft onder mensen uit de evangelische beweging. We kunnen leren van hun openheid, hun vrijmoedig getuigenis etc.

‘Gereformeerd’ en ‘opwekking’ bijt elkaar niet. Integendeel! De grootste opwekkingspredikers uit de geschiedenis waren calvinisten. Edwards, Whitefield en Spurgeon waren allen gereformeerd in hun overtuigingen en zagen hun bediening rijk gezegend met een grote oogst. Ik heb geen moeite met opwekking (integendeel, daar zie ik naar uit), maar laat het dan wel een opwekking zijn die voldoet aan bijbelse maatstaven. De opwekkingen uit de tijd van de genoemde predikers gingen gepaard met een diep besef van Gods heiligheid en majesteit, een daaraan gepaard oprecht berouw en schuld belijden. Wie een voorbeeld daarvan wil lezen, kan te rade bij het pas verschenen boek over de opwekking in Korea uit 1907 toen de Heilige Geest met kracht neerdaalde en de gebeurtenissen van Pinksteren zich leken te herhalen: ‘Op maandag tussen de middag kwamen we als zendelingen bij elkaar en riepen ernstig tot God. Geestelijk waren we een en we weigerden God te laten gaan tenzij Hij ons zegende. Deze avond was geheel anders. Iedereen die de kerk binnenkwam, voelde dat de ruimte vol was van Gods aanwezigheid (…). Na een korte preek leidde Lee de samenkomst en riep op tot gebed. Er begonnen zoveel mensent tegelijk te bidden, dat Lee zei: ‘Als jullie graag zo willen bidden, laat dan iedereen bidden’. Het effect was onbeschrijfelijk. Het was geen verwarring. Er lag een sterke harmonie in het geluid en in de geest. Zielen voegden zich samen, in beweging gebracht door een onweerstaanbare drang om te bidden. Het gebed klonk als het geluid van vele wateren, een oceaan van gebed beukte op de troon van God. Het waren niet vele gebeden, maar het was één gebed, geboren uit één Geest, gericht tot één Vader in de hemel. (…) Toen het gebed verderging, kwam er een zware geest van berouw over de zonde over de aanwezigen. Aan één kant begon iemand te huilen en een moment later huilde de hele menigte (…) De ene na de andere man stond op, belijd zijn zonden, brak en huilde. Hij gooide zichzelf dan op de vloer, sloeg met zijn vuisten op de grond in grote zielsangst vanwege de overtuiging. (…) Het effect van honderden mannen die samen hardop baden, is onbeschrijfbaar. Steeds na een volgende belijdenis, begonnen ze oncontroleerbaar te huilen. We huilden allemaal,we konden het niet inhouden. Zo ging de bijeenkomst door tot twee uur in de morgen, met belijdenis, geween en gebed’ (W. Blair en B. Hunt, De opwekking in Korea en het lijden dat volgde, Apeldoorn 2016, 80-81).

Wie bekend is met de geschiedenis van opwekkingen, weet dat er veel kaf onder het koren bleek te zijn

Kaf onder het koren
Wie bekend is met de geschiedenis van opwekkingen, weet dat er veel kaf onder het koren bleek te zijn. Indrukwekkende belijdenissen, tranen, emoties en enthousiasme bleek later van voorbijgaande aard. Reden dat grote opwekkingspredikers als Jonathan Edwards zich zorgvuldig bezonnen op de aard van religieuze gevoelens. Ja, er is geen geloof zonder gevoel, maar niet alle gevoel is geloof. Niet alle werk van de Geest is zaligmakend (iets wat Jezus in de gelijkenis van zaaier overigens ook leerde). Dat kan ons leren voorzichtig en behoedzaam te zijn en niet teveel waarde te hechten aan indrukwekkende woorden, diepe emoties e.d. Een wijs advies vroeger was om het nog eens te laten ‘overzomeren’ en ‘overwinteren’. Aan de vruchten zul je uiteindelijk de boom kennen.

De Bijbel laat duidelijk zien dat het mogelijk is God ook op een verkeerde wijze te dienen en te aanbidden. De geschiedenis van Nadab en Abihu, de zonen van Aäron die met ‘vreemd vuur’ voor Gods aangezicht verschijnen, is daar een duidelijk voorbeeld van (Lev. 10). Zij roepen daarmee Gods toorn over zich uit. Ook vandaag is het zeer wel mogelijk om God op een verkeerde manier te dienen. Om die reden heeft John MacArthur in zijn boek ‘Strange Fire’ recent allerlei excessen in de charmatische beweging aan de orde gesteld (waaronder ‘fake healings’).

Gebedsgenezing is een moeilijk onderwerp. Ik geloof dat God bij machte is te genezen. Ik geloof ook dat genezing iets is wat in je eigen gemeente plaats kan vinden. Dat is de plek waar God je geplaatst heeft en waar mensen voor je kunnen bidden. Worden er mensen genezen in genezingsdiensten? Het is niet aan mij om dat te ontkennen. Maar is alle genezing ook echt genezing? Wat is de rol van je psyche op zo’n moment? Kan het zijn dat mensen door de emotie van het moment, de geweldige (psychische druk) ineens uit een kramp schieten die hen lange tijd bezet heeft gehouden? Als een arts een genezing medisch kan bevestigen, geloof ik dat er sprake is van een genezing. Ook bij een genezingsdienst. Maar dan is het nog de vraag of het de bedoeling is. Deden Paulus en Petrus het zo? Of is gebed iets wat eerst en vooral in de eigen gemeente hoort plaats te vinden? Ik denk het laatste.

Spijt
Tot slot: Als ik onverhoopt mensen bezeerd heb met mijn opmerkingen, dan spijt me dat. Ik heb het verlangen de waarheid te delen in liefde. Maar ‘liefde’ betekent niet een klakkeloos aanvaarden van alle dingen en ook niet dat we elkaar niet mogen corrigeren of soms ook waarschuwen. Dat was de bedoeling van mijn artikel. Eenheid is belangrijk, maar niet ten koste van de waarheid. Ik heb ieder lief die de waarheid liefheeft en ik verlang naar een toekomst waarin allen die Christus’ verschijning lief hebben gekregen, ongeacht hun kerkelijke achtergrond, Hem zullen aanbidden: de grote Zaligmaker van grote zondaren.

Ds. M. Klaassen is predikant van de hervormde gemeente in Arnemuiden. Lees hier het oorspronkelijke artikel van ds. M. Klaassen op de site van het Reformatorisch Dagblad.

Praatmee

Beluister onze podcast

#356 Jeffrey & dr. Wim Dekker over iftar-maaltijden, de NGK-synode en de 40-dagentijd
Of beluister op:
Luister naar
0:00

Meerartikelen

Engeland
Nieuws

Britse straatprediker vrijgesproken na kritiek op de Koran

De Britse straatprediker Karandeep Mamman is op 12 maart door de rechter vrijgesproken van haatzaaien. De rechtszaak volgde op een incident in januari 2023, waarbij Mamman tijdens een openluchtprediking kritiek uitte op de Koran en werd omringd door

Nigeria
Nieuws

Opnieuw christenen in Nigeria slachtoffer van dodelijke aanval door Fulani-herders

Een gewelddadige aanval door Fulani-herders heeft het leven gekost aan zeven christenen in Nigeria. De aanval begon met een dodelijke steekpartij en escaleerde tot een grootschalige aanslag op een christelijk dorp. Op zondag 9 maart werd een christel

Halsema
Nieuws

Tientallen Amsterdamse kerken sturen brandbrief naar burgemeester Halsema

Tientallen kerken in Amsterdam hebben een brandbrief gestuurd aan burgemeester Femke Halsema. Ze maken zich grote zorgen over hun toekomst omdat ze geen gebouwen hebben. Volgens de kerken moeten ze om ruimte concurreren met commerciële partijen en is

Ds. J. M. J. Kieviet
Video

CGK-predikant vertelt over Syrisch meisje dat haar vader verloor: "Alleen omdat hij christen was"

"Nu heeft Gara geen vader meer, en dat alleen omdat hij christen was", aldus ds. J. M. J. Kieviet. De CGK-predikant deelde in een preek een aangrijpend verhaal over de zevenjarige Gara uit Syrië die haar vader verloor. Haar vader, die buschauffeur wa

SDOK podcast
Podcast

SDOK podcast: Genezingswonder leidt hindoepriester tot Jezus

Binod uit Nepal is hindoepriester en geneest van een dodelijke ziekte nadat Jezus aan hem verschijnt in een droom. Als hij vervolgens besluit om Jezus te gaan volgen, wordt Binod door zijn familie op straat gezet en verliest hij ook zijn baan. Zijn b

Otto Grevink
Video

Ds. Otto Grevink over het tweede gebod: "Jouw godsbeeld kan in de weg staan"

Het tweede gebod houdt in dat je geen beelden of voorwerpen mag maken om die als god te vereren, omdat alleen God zelf mag worden aanbeden. Ds. Otto Grevink merkt op dat sommigen "met een heel massief beeld van God zijn opgevoed: zo is God, en niet a

Joël, Bagtowar en Mandy
Podcast

Hoe betrek je God in je werk of studie? Christenjongeren in gesprek

In deze aflevering van ChristenDOM? gaan Joël, Bagtowar en Mandy in gesprek over hoe je God kunt betrekken in je werk en je studie. Hoe doe je dat, welke struikelblokken kom je tegen en waarom zou je dat eigenlijk doen? Dit en meer kun je in deze afl

Stieneke Hagens
Nieuws

Stieneke schrikt van sociale uitsluiting: "God heeft iedereen talenten gegeven"

“Romagemeenschappen hebben te maken met sociale uitsluiting. Maar ik geloof dat God ook aan hen talenten heeft gegeven die zij mogen inzetten ter opbouw van Zijn Koninkrijk.” Stieneke Hagens verhuisde eerder dit jaar naar Roemenië. Met haar project ‘

Meerartikelen

Jan Willem Slager
Nieuws

Jan Willem Slager spreekt over historisch bewijsmateriaal Nieuwe Testament

Hoe kunnen we weten dat het Nieuwe Testament van de Bijbel nauwkeurig en betrouwbaar is? Op dinsdag 18 maart organiseert Logos Deventer een avond met ing. drs. Jan Willem Slager over dit onderwerp. Samen met Jan Willem wordt gekeken naar manuscripten

Stichting IRS
Nieuws

Stichting IRS organiseert ontmoetingsdag vanwege 65-jarig jubileum

'Stichting IRS 65 jaar'. Dat is het thema van de Ontmoetingsdag die op D.V. zaterdag 22 maart 2025 in Gorinchem gehouden zal worden. Het evangelisatiewerk in Zuid-Nederland zal op deze dag onder de aandacht worden gebracht. In een lezing zal directeu

Willem Lingeman
Column

Waarom ik met blijdschap iedere zondag naar de kerk ga

Soms lees je van die berichten waarbij je, ik althans, bijna van verbazing van je stoel valt. Zo ook vorig jaar in het Nederlands Dagblad. Daar las ik de kop: ‘Hoe krijg je weer zin in de kerk na de vakantie?’ En verderop krijgt de lezer de kop ‘Deze

Ds. G. van Zanden
Video

Geëmotioneerde predikant vertelt over aangrijpend sterfgeval tijdens coronaperiode

"Ik kon er niet bij en zo is ze ook gestorven. Toch was het wel een makkelijke begrafenis, omdat ik wist dat er wel Iemand bij kon", aldus een geëmotioneerde ds. G. van Zanden. De hervormde predikant uit Katwijk aan Zee vertelde onlangs in een preek

Johan Schep
Video

Johan Schep over de ontmoeting tussen Jozef en zijn broers in Egypte

In de serie 'Jozef' van Growing Faith Nederland behandelt Johan Schep het levensverhaal van Jozef. Zijn broers verkochten Jozef op jonge leeftijd als slaaf. Uiteindelijk zou Jozef terechtkomen in Egypte, waar hij zou dienen onder Potifar. Hoewel Joze

The Chosen
Nieuws

Jezus bereidt zich voor op kruisiging in vijfde seizoen The Chosen

De laatste dagen van Jezus en intieme momenten met Zijn discipelen. Daarop ligt de focus in het vijfde seizoen van de populaire serie The Chosen. "We werken toe naar de kruisiging van Jezus. Ook zien we hoe Hij de religieuze leiders confronteert met

Franklin Graham en Trump
Nieuws

Franklin Graham stelt grof taalgebruik Trump opnieuw aan de kaak

De Amerikaanse evangelist Franklin Graham vindt het belangrijk dat leiders zorgvuldig met hun woorden omgaan. In een interview met Deseret News verwees Graham in een eerder door hem verstuurde brief aan president Donald Trump. Daarin vroeg hij hem mi

De Waarheidsvriend
Nieuws

Hoofdredacteur De Waarheidsvriend treedt terug

De Waarheidsvriend, het officiële orgaan van de Gereformeerde Bond (GB) binnen de Protestantse Kerk in Nederland (PKN), moet op zoek naar een nieuwe hoofdredacteur. Dr. Henk Dijkgraaf volgde vorig jaar drs. Piet Vergunst op, maar stopt per 1 mei.  Na

Wilma van der Meij
Nieuws

Christenen brengen zending dichtbij huis: vooruitblik op GZB-dag

Zendingsorganisatie GZB organiseert komende zaterdag de jaarlijkse ontmoetingsdag. Naast veel workshops zijn er ook bijzondere sprekers uit Latijns-Amerika. In het Family7-programma Uitgelicht! blikt Wilma van der Meij namens de GZB vooruit op dit ev

Tiemen van Dijk
Video

Tiemen van Dijk deelt oudtestamentische principes voor een gezond bedrijf

Als CEO van een bedrijf dat jaarlijks ruim 10 miljoen automatten produceert, kan hij nogal wat Bijbelse wijsheid gebruiken. Het bedrijf heeft meer dan 2000 medewerkers in dienst. Leergierig als hij is, heeft Tiemen van Dijk zich verdiept in Bijbelse

ds. J.J. (Jan) Mulder
Video

Hoe om te gaan met huiver voor het heilig avondmaal? Ds. Mulder reageert

"Je mag de tijd nemen." Dat is de kern van het antwoord van ds. J.J. (Jan) Mulder op de vraag over de huiver die vaak bestaat rond het deelnemen aan het heilig avondmaal. Er is wat hem betreft niets mis met een vrijmoedige houding. Het geloof mag vol

Akash
Levensverhaal

Tien jaar na zijn dood blijft Akash Bashir inspiratie voor velen

Op 15 maart is het tien jaar geleden dat Akash Bashir overleed. De 20-jarige Pakistaanse katholiek offerde zijn leven op om honderden mensen te redden toen hij een zelfmoordterrorist tegenhield die probeerde de St. Johanneskerk in Youhanabad in het b