Waarom Genesis historisch betrouwbaar is

God 22 maart 2017 Jan van Meerten, medewerker Logos Instituut

Hé! Er ritselt wat door de bladeren... Eva loopt wat dichter naar de boom met verboden-om-te-eten-vruchten. Daar een slang! ‘Wat heeft God die beesten toch prachtig geschapen’, denkt Eva. En wat is ze gelukkig met haar man Adam in deze tuin, de hof van Eden. Hoor, de slang begint te praten. ‘Is het ook dat God gezegd heeft…’, sist de slang.

Wat moet je daar nu van denken, een sprekende slang, verboden-om-te-eten-vruchten en een hof van Eden? Genesis is één van de Bijbelboeken die in de loop van de eeuwen het meest onder vuur heeft gelegen. De vraag heeft de slang nu wel of niet gesproken heeft zelfs kerkscheuringen voortgebracht. Waarom is Genesis historisch waar? Na een korte inleiding geef ik drie punten waarom ik geloof dat Genesis naast geestelijk gezag ook historisch gezag heeft.

Uit de structuur van Genesis blijkt dat de bedoeling van Mozes was om de geschiedenissen van zijn voorouders door te geven aan zijn nazaten

Inleiding

Het boek Genesis staat aan de basis van de Schrift en de theologie. In Genesis zijn volgens prof. dr. Koorevaar zes lijnen aan te wijzen vanuit Genesis ‘waarmee alle andere boodschappen in de rest van het Oude Testament verbonden zijn’, namelijk de schepping, de wegen van God, de zonde, de belofte, de eredienst en het bezit van de aarde en Kanaän. Genesis spreekt zich daarnaast uit over (1) hoe de mens in relatie staat met God en hoe deze mens een verantwoordingsplicht heeft naar hun Schepper, (2) hoe God seksualiteit en het huwelijk bedoeld heeft (man en vrouw), (3) hoe de verwachting van de Messias al leefde in de wereld net na de zondeval, (4) hoe we om moeten gaan met het leven en met de dood, (5) hoe elk mensenleven waardevol is, (6) hoe we als rentmeester om moeten gaan met de schepping en (7) hoe de schepping zucht vanwege de zonde. Een meningsverschil over de aard en het gezag van Genesis is daarom niet zomaar een luttel verschil van inzicht maar raakt de fundamenten van ons bestaan. Allemaal goed en wel, maar hoe weet je dan dat Genesis naast geestelijk gezag dan ook historisch gezag heeft? We weten dat vanuit:

1. De Bijbel zelf

Uit de structuur van Genesis blijkt dat de bedoeling van Mozes was om de geschiedenissen van zijn voorouders door te geven aan zijn nazaten. Dan denk ik aan de zogenoemde toledot-stuctuur van Genesis die elf keer terug komt in het Bijbelboek. Dit begrip kan vertaald worden met ‘geschiedenissen van…’ of ‘verwekkingen van…’. Ook uit statistisch onderzoek van dr. Boyd blijkt dat het in Genesis om historie gaat. Uit de woorden van de profeten, maar ook van de apostelen blijkt dat zij het eerste Bijbelboek als geschiedenis zien waar wijze lessen uit te trekken zijn. Zou de Heere Jezus Christus zich vergist hebben? Hij die aangaf gezonden te zijn door de Vader om woorden te getuigen die Hij van Hem gehoord had (Joh. 8:26)?

Op alle continenten vinden we namelijk paradijsverhalen, zondvloedverhalen en torenbouw-van-Babel-verhalen

2. De kerkgeschiedenis

Als we de kerkgeschiedenis doorlopen dan zien we dat door de eeuwen heen gelovigen Genesis hebben aanvaard als zijnde historisch waar. Er waren wel stromingen die dat ontkenden, bijvoorbeeld de gnostici. Maar die werden bestreden en hun leer werd verworpen als ketters. Pas in de (vroege) Verlichting laaide het debat rondom de historiciteit van Genesis op. Waarbij het verstand en eigen kunnen steeds meer boven de Schrift gesteld werd. Door toenemende ontkenning van Schriftgezag en erkenning van menselijke autonomie kwam het ertoe dat veel mensen de verdediging van de historiciteit van Genesis loslieten, terechtkwamen in vrijzinnigheid of zelfs de kerk en het christendom verlieten.

3. Buiten-Bijbelse bronnen

Laat ik een voorbeeld van een Buiten-Bijbelse bronnen geven die erop wijzen dat Genesis historie is. Op alle continenten vinden we namelijk paradijsverhalen, zondvloedverhalen en torenbouw-van-Babel-verhalen. Het is opmerkelijk dat sommige van die verhalen details bevatten die sterk overeenkomen met het verhaal in Genesis. Zo is er bijvoorbeeld het volgende verhaal uit Ugarit bekend: ‘Een godheid heeft de naam El. Hij heeft een wijngaard van de grote goden aangelegd. Er is een kwade godheid Horon, die tegen de godheid El opstaat. Deze kwade godheid wordt verbannen van de godenberg. Uit wraak verandert hij in een slang en vergiftigt hij de levensboom. Er komt daardoor een giftige mist op aarde. Adammu, die op aarde leeft, gaat naar de levensboom maar wordt gebeten door de slang. Als gevolg daarvan worden zijn vrouw Kubaba en hij sterfelijke wezens. De zonnegodin zorgt er echter voor dat zij zich kunnen voortplanten zodat de mensheid zal voortleven.’ Het is niet verwonderlijk dat volkeren flarden van verhalen uit Genesis weergeven, alle volkeren stammen immers af van Noach (en die weer van Adam).

Tijdens het hemelvaartsweekend (25 t/m 28 mei) wordt op De Betteld een groot congres over geloof, de Bijbel, leven en wetenschap georganiseerd. Jan van Meerten geeft dan de lezing 'Tien redenen waarom Genesis geschiedenis is'. Klik hier voor meer informatie.

Praatmee

Beluister onze podcast

#368 Patrick & Jeffrey over de SGP, strafbaarstelling illegaliteit en pro-Palestijnse PKN-dominees
Of beluister op:
Luister naar
0:00

Meerartikelen

Overstromingen Texas
Nieuws

Dodental christelijk zomerkamp Texas stijgt naar 27: ‘Onze harten zijn gebroken’

Het dodental na de overstromingen in Texas is maandag opgelopen tot 90. Onder de slachtoffers zijn inmiddels 27 meisjes en begeleiders van het christelijke zomerkamp Camp Mystic bevestigd. Tien meisjes en één begeleider zijn nog vermist. De situatie

Yasin
Video

Yasin ruilde de islam in voor het christendom: "Jezus verscheen aan mij in een droom"

Jarenlang bad Yasin (schuilnaam) uit Irak: “God, als U echt bent, geef me dan een teken.” Hij had een goedlopend bedrijf en was actief betrokken bij de moskee. Alles leek Yasin op orde te hebben. Toch bleef er een diepe innerlijke onrust die hem niet

Ds. W. van Klinken
Video

HHK-predikant merkt op dat dominees het steeds moeilijker vinden om voor Israël te bidden

De oorlog tussen Israël en Hamas zorgt voor verdeeldheid binnen de kerk. Waar veel christenen zich vanwege de Joodse wortels van de Bijbel met Israël verbonden voelen, zijn er ook christenen die zich achter de Palestijnen scharen. HHK-predikant W. va

Wilkin van de Kamp
Video

Wilkin van de Kamp over de Heilige Geest: "Hij wil een intieme relatie met jou"

"Toen jij opnieuw geboren werd, kwam de Heilige Geest ook in jou wonen. De Heilige Geest verlangt ernaar om een intieme relatie met jou te hebben. Neem dus de tijd om de stem van de Goede Herder te leren kennen", aldus Wilkin van de Kamp. In een nieu

Elvis E
Levensverhaal

Topmuzikant Elvis E groeide op als prins in Nigeria: "God betekent alles voor mij"

Elvis E heeft een bijzonder levensverhaal en vertelde daar afgelopen zondag uitgebreid over bij Hour of Power.  De musicus groeide op in Nigeria en werd geboren als prins. Hij kende daar rijkdom en armoede. God betekent alles in zijn leven. "Waar ik

Jacobs
Column

Ik wil geen tijd meer besteden aan kwaadwillende en suggestieve vragenstellers

Wat hij ervan vindt dat er in Gaza concentratiekampen zijn gevonden. Die vraag kreeg opperrabbijn Jacobs voorgelegd door een journalist. Het leidt in zijn nieuwe onderstaande dagboek tot de conclusie dat het beter is om geen tijd te besteden aan kwaa

euthanasie
Opinie

De dood als medisch instrument? De schrijnende praktijk van euthanasie

Discussies over euthanasie zijn nog altijd in volle gang. Euthanasiecijfers blijven stijgen, inclusief als het gaat om euthanasie bij psychisch lijden, iets wat in het bijzonder controversieel is. Op maandag 16 juni verdedigde NSC een voorstel om eut

Chris Stoffer
Persbericht

Chris Stoffer gekozen tot lijsttrekker SGP

Na een voordracht door het partijbestuur op 17 juni, is Chris Stoffer afgelopen vrijdag met een ruime meerderheid van 97 procent van de stemmen gekozen tot lijsttrekker van de SGP voor de Tweede Kamerverkiezingen. Het aantal van 329 afgevaardigden va

Meerartikelen

Iran
Nieuws

Zwaardere vervolging van christenen in Iran na oorlog met Israël en VS

Het recente conflict met Israël en de Verenigde Staten heeft de situatie voor christenen en andere minderheden in Iran drastisch verslechterd. De laatste weken arresteerde het regime honderden mensen. Ten minste tien personen zijn inmiddels geëxecute

India
Nieuws

Christenen in India aangevallen tijdens kerkdienst: "De Heere Jezus is onze krachtbron"

Een gewelddadige aanval op een christelijke kerkdienst in het dorp Borsi, in de Indiase deelstaat Chhattisgarh, zorgt voor angst onder christenen in de bewuste regio. Gewapende hindoe-extremisten vielen op zondag 8 juni de samenkomst van de onafhanke

Cvandaag podcast
Podcast

Cvandaag podcast: vooruitblik op pro-Palestijns PKN-protest

Aanstaande dinsdag staan tientallen predikanten, kerkelijk werkers en leden van de Protestantse Kerk (PKN) in Utrecht op de stoep van het dienstencentrum van hun kerk. Zij roepen de PKN op zich duidelijker uit te spreken tegen het Israëlische optrede

Pride-vlaggen
Nieuws

Christenen reageren fel op Pride-vlaggen in Londen: "Eeuwige straf volgt"

De jaarlijkse regenboogvlaggen op Regent Street, een van de bekendste straten in Londen, zorgen opnieuw voor onrust. Meer dan driehonderd Progress Pride-vlaggen werden geplaatst in aanloop naar de Pride-optocht op zaterdag. Burgemeester Sadiq Khan st

Ds. A. Simons
Video

Waaraan kan je merken dat je vervuld bent met de Heilige Geest? Ds. Simons antwoordt

Het Pinksterfeest ligt alweer even achter ons. Christenen herdenken tijdens dit feest de uitstorting van de Heilige Geest. De Heilige Geest, die vaak ook als de Trooster wordt omschreven, kwam als Plaatsvervanger van de Heere Jezus op aarde. Maar waa

Overstromingen Texas
Nieuws

10 meisjes en begeleider vermist na dodelijke overstroming bij christelijk zomerkamp in Texas

De situatie rond het christelijke meisjeskamp Camp Mystic blijft ernstig. Tien meisjes en één begeleider zijn nog steeds vermist nadat hevige overstromingen afgelopen vrijdag het kamp en de omliggende gebieden in de Texas Hill Country troffen. Plotse

Aanbidden in de kerk
Verdieping

Hoe reageren we op de groeiende interesse in het christelijk geloof?

Jarenlang werden we in Nederland geconfronteerd met sombere berichten over religie en kerkbezoek. Rapporten voorspelden een gestaag uitstervende kerk, maar opeens horen we overal om ons heen kleine, hoopvolle signalen van groei. In de afgelopen jaren

Christendom.nl
Nieuws

Waar gaat Romeinen 9 écht over? Bekijk dit videofragment

Wat bedoelde Paulus écht in Romeinen 9? Gaat dit hoofdstuk over de vraag of christenen hun redding kunnen verliezen of zit er iets heel anders achter zijn woorden? In deze video duiken christenen diep in de context en boodschap van Romeinen 9 en late

ZERA worship
Persbericht

Dagtickets beschikbaar voor ZERA worship festival 2025

Deze zomer organiseert ZERA worship het ZERA worship festival. Een uniek evenement van 50 uur non-stop aanbidding, van donderdag 14 tot en met zaterdag 16 augustus 2025 in Maarsbergen (Utrecht). Ervaar de kracht van aanbidding met onder andere Martin

Aden Friedman en Cara Friedman
Getuigenis

Van breuk naar verzoening: hoe een orthodox-joodse vader Jesjoea vond

De vader van Aden Friedman hield van zijn familie, van zijn tradities en van God. Hij was een trotse Jood, toegewijd aan zijn geloof en geworteld in de geschiedenis van zijn volk. Voor hem betekende het Jood-zijn alles. Dat zijn zoon Aden op een dag

Dr. Bert Loonstra
Opinie

In de CGK spelen broeders met heilig vuur

In Rijnsburg kwamen onlangs 71 van de 181 Christelijke Gereformeerde Kerken (CGK) bijeen om zich te bezinnen op de toekomst van het samen kerk zijn. Een belangrijke voorbeslissing was door de uitnodigende kerkenraad van Rijnsburg al genomen. Alleen k

Jeffrey Schipper
Hoofdredactioneel commentaar

Geef pro-Palestijnse PKN-dominees voordeel van de twijfel

Wie zijn die mensen? Dit vroeg ik mij af toen vorige maand 150.000 mensen naar het Malieveld trokken. Een duidelijk signaal aan het demissionaire kabinet-Schoof om actie te ondernemen ten opzichte van de vermeende oorlogsmisdaden van Israël. Deze wee